دۇيسەنبى, 25 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 4770 0 پىكىر 22 ءساۋىر, 2013 ساعات 05:09

ينتەرنەت-كونفەرەنتسيا: داۋرەن قۋات (4-سۇحبات)

- داۋرەن اعا، ستۋدەنت كەزىڭىزدە جۋرفاكتان العان بىلىمىڭىزگە كوڭىلىڭىز تولا ما؟ ءسىزدى جۋرفاكتا وقىتقان ۇستازدارىڭىز استانادا ءبىزدى وقىتىپ جاتىر. بىراق، ولاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيى ءسىزدىڭ دە، ءبىزدىڭ دە تالابىمىزعا جاۋاپ بەرە المايدى. بۇعان نە ايتار ەدىڭىز؟

- جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى جۋرناليستيكا ماماندىعى بويىنشا ءدارىس بەرەتىن وقىتۋشىلارىن قابىلداماۋى، ولاردىڭ لەكتسياسىن «اسا مەنسىنە بەرمەۋى» مۇمكىن. سەبەبى،  بۇل فاكۋلتەتتەگى جاعداي سولاي. ونىڭ ۇستىنە، جۋرناليستيكا عىلىمى اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ دامۋ مۇمكىندىگىنە وراي جەتىلىپ، جاڭارىپ وتىرادى. ەگەر مەن بولاشاق ارىپتەستەرىممەن جۋرفاكتىڭ قازىرگى احۋالى تۋرالى اڭگىمەلەسە قالسام، ۇلت مۇددەسىنە قىزمەت جاساعان الاشورداشىل پۋبليتسيستەر تۋرالى اڭگىمەلەر ەدىم. سودان كەيىن جۋرناليستيكادا شەگى جوق شەبەرلىكتىڭ كەرەمەتىن كورسەتكەن تۇلاعالار -  ورالحان بوكەي، جۇماتاي سابىرجانۇلى، مارات قابانباي،  جانبولات اۋىپباەۆ، ەرمۇرات باپي، ت.ب. تۋرالى اڭگىمە ايتار ەدىم.     باسقادا شارۋام كەم، ەكى قارىپتىڭ باسىن قوسا الماي ءجۇرىپ، جاس بالالارعا، بولاشاق جۋرناليستەرگە ساباق بەرىپ جۇرگەندەر جەتىپ ارتىلادى. ولارعا قاراماي وقي بەرىڭدەر، بىلىمدەرىڭدى جەتىلدىرە تۇسىڭدەر.

- داۋرەن اعا، ستۋدەنت كەزىڭىزدە جۋرفاكتان العان بىلىمىڭىزگە كوڭىلىڭىز تولا ما؟ ءسىزدى جۋرفاكتا وقىتقان ۇستازدارىڭىز استانادا ءبىزدى وقىتىپ جاتىر. بىراق، ولاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيى ءسىزدىڭ دە، ءبىزدىڭ دە تالابىمىزعا جاۋاپ بەرە المايدى. بۇعان نە ايتار ەدىڭىز؟

- جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى جۋرناليستيكا ماماندىعى بويىنشا ءدارىس بەرەتىن وقىتۋشىلارىن قابىلداماۋى، ولاردىڭ لەكتسياسىن «اسا مەنسىنە بەرمەۋى» مۇمكىن. سەبەبى،  بۇل فاكۋلتەتتەگى جاعداي سولاي. ونىڭ ۇستىنە، جۋرناليستيكا عىلىمى اقپاراتتىق تەحنولوگيانىڭ دامۋ مۇمكىندىگىنە وراي جەتىلىپ، جاڭارىپ وتىرادى. ەگەر مەن بولاشاق ارىپتەستەرىممەن جۋرفاكتىڭ قازىرگى احۋالى تۋرالى اڭگىمەلەسە قالسام، ۇلت مۇددەسىنە قىزمەت جاساعان الاشورداشىل پۋبليتسيستەر تۋرالى اڭگىمەلەر ەدىم. سودان كەيىن جۋرناليستيكادا شەگى جوق شەبەرلىكتىڭ كەرەمەتىن كورسەتكەن تۇلاعالار -  ورالحان بوكەي، جۇماتاي سابىرجانۇلى، مارات قابانباي،  جانبولات اۋىپباەۆ، ەرمۇرات باپي، ت.ب. تۋرالى اڭگىمە ايتار ەدىم.     باسقادا شارۋام كەم، ەكى قارىپتىڭ باسىن قوسا الماي ءجۇرىپ، جاس بالالارعا، بولاشاق جۋرناليستەرگە ساباق بەرىپ جۇرگەندەر جەتىپ ارتىلادى. ولارعا قاراماي وقي بەرىڭدەر، بىلىمدەرىڭدى جەتىلدىرە تۇسىڭدەر.

- كاسىپكەرلىك تۋرالى، ءوز ەڭبەگىمەن كوتەرىلگەن قانداستارىمىز تۋرالى ماقالالاردى تۇشىنا وقىپ، ءتۇرلى ۇسىنىستار ايتار ەدىك. «اباي» سايتى وتە جاقسى جانە كۇندەلىكتى قارايتىن پورتالىم. ماماندىعىم ديزاينەر، سوندىقتان سايت ديزاينى جاقسى بەزەندىرىلگەن. جۋرناليستەرگە ىستەرىنە ساتتىلىك تىلەيمىن! العا!

- كاسىبي مامان وسىنداي جىلى لەپەس ءبىلدىرىپ وتىرسا، بەك قۋانىشتامىز. ديزاين دەگەننىڭ كونتەنتتى اشىپ، وقىرماندى ارباپ الۋى كەرەكتىگىن وتكەندەگى سۇحباتىمدا ايتتىم.

سىزگە دە راحمەت، «اباي» - ءسىزدىڭ سايتىڭىز. ۇسىنىس، پىكىرىڭىز بولسا، حابارلاسىپ تۇرىڭىز.

- 31-قوناقتىڭ ن.م.م-ءنىڭ سوزىنە قوسىلامىن، سەرىكجان قازىر ءبارىمىزدى اۋزىنا قاراتىپ وتىر، سول كىسىمەن سۇحباتتاسساق ۇلاعات الامىز، ودان ابدىكارىم دەگەن دانا ادامنىڭ سوزدەرى عيبراتتى، وسى كىسىلەردىڭ ماقالا جازۋىن جولعا قويا الاسىزدار ما، داۋرەن اعا؟
سول سەرىكجانعا قاساقانا كەلىپ بۇيىدەي تيەتىن ءبورىباسارلاردىڭ جولىن شەكتەۋدى ءبىز وقىرماندار سۇراپ وتىرمىز، ول وقىرماننىڭ ءوز ەركى - پىكىرسايىستار بولۋ كەرەك دەرسىز، بىراق، سەرىكجانمەن ءادىل پىكىرسايىسقا تۇسەتىن ءبورىباسار بار ما؟ ول ونى تەك قارالاپ وتىر عوي، وسى ماسەلەنى سايت تاراپىنان قالاي بىرجاقتى قىلۋعا بولادى؟
ماديار

- سەرىكجاننىڭ، قابىلدىڭ، جاۋشىنىڭ، ت.ب.  قارسى كوزقاراستارعا، قىرتقان اڭگىمەلەرگە قىڭبايتىندىعىن بىلەمىن. ويتكەنى، ءوزىم سوندايمىن. ونىڭ ۇستىنە، «اباي.كز»-ءتىڭ پىكىر الاڭى دەگەنىمىز - اشىق پىكىر الاڭى ەمەس پە؟ اشىق پىكىر الاڭىنا وزىنە-ءوزى سەنگەن الامان عانا اتويلاپ كىرە الادى. وسى پىكىر الاڭىندا وتىرىپ، ولار ءبىر-ءبىرىن تانيدى، قازاقى قوعامدىق پىكىر مادەنيەتىنىڭ وسۋىنە ىقپال ەتەدى دەپ ويلايمىن. قاتەلىكتەر ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان دا بولىپ جاتىر، ونى مويىندايمىن. بىراق سەرىكجاندار سوعان بولا وكپەلەپ، قاناتىن ەندى عانا جايىپ جاتقان قازاق سايتتارىنىڭ بەتىن تاستاپ كەتەدى دەگەنگە سەنبەيمىن.

- داۋرەن، ناعىز دوستارىڭ كىمدەر؟ باسىڭا ءىس تۇسسە ەڭ اۋەلى كىمگە سەنەسىڭ؟ بەتىڭە كۇلە قارايتىن، بىراق سىرتىڭنان ساتىپ كەتەتىن "شىمكەنتتىك" دوستارىڭ بار ما؟ دوستىققا "باتىستىقتار" (اقتوبەلىكتەر) مەن "شىعىستىقتار" (سەمەي مەن وسكەمەن) عانا ادال، ال سارتتانعان وڭتۇستىكتەرگە (قىزىلوردالىقتار مەن شىمكەنتتىكتەر) ەكىجۇزدىلىك ءتان دەگەن بۇگىندە حالىق اراسىندا كەڭ تاراعان كوزقاراستارعا قالاي قارايسىڭ؟ دوستارىڭنىڭ ىشىندە قاي جاقتىڭ جىگىتتەرى باسىم؟ اسلان، شالقاردان

- قۇدىرەتى ماڭگى شەكسىز ءبىر جاراتقان حاققا سەنەمىن، سوعان سىيىنامىن. سوسىن ءوز قايراتىما سۇيەنەمىن. ارۋاقتار الەمىنىڭ دە مەنى تاستاپ كەتپەگەنىن ۇنەمى سەزىنىپ جۇرەمىن...

«شىمكەنتتىك» دوستارىم بار، قۇدايعا شۇكىر، جەتىپ-ارتىلادى. وسى جۇرت ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرىنەن شىققان ازاماتتاردى، سونىڭ ىشىندە شىمكەنتتىكتەردى ورىنسىز جازعىرىپ، كىنالاپ جاتادى. نەگە؟ ويتكەنى بۇل «اۋىلدىڭ» تۋمالارى شيراق كەلەدى. قايدا جۇرسەدە وتباسىنا، اعايىن-تۋىسىنا ورتاق پايدا اكەلەتىن كاسىپتىڭ ىزىنەن تابىلادى. ال، بۇل جامان با؟ جامان بولسا، ءبارىمىز جاتىپ الىپ اشتان قاتايىق. ەشقانداي تىرىلىككە ارالاسپايىق. تەگىندە ءوز بويىنداعى كەمشىلىكتى كورە بىلمەگەن ادام وزگەنى كۇندەگىش كەلەدى. شىمكەنتتىكتەردىڭ ابجىلدىگى تۋرالى ايتپاس بۇرىن الدىمەن ءوز ىشىمىزگە ءۇڭىلىپ ءبىر قاراپ الايىق كىم بولساقتا.

قازىر قازاقستاندا ەكونوميكاسى ءتاۋىر وبلىس - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى. وق-نىڭ وعىلاندارى تۋعان جەرلەرى ءۇشىن قارجى-قاراجاتىن اياماي سالىپ، يننوۆاتسيالىق جوبالاردى قولعا الىپ جاتىر. شىرايلى شىمكەنت قالاسىنىڭ بۇگىنگى كەلبەتى قانداي دەسەڭىزشى! وسىنىڭ ءبارى بەينەتقورلىقتىڭ، ەل مەن جەرگە دەگەن ماحابباتتىڭ، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ەلدىكتىڭ ارقاسىندا بولىپ جاتقان جان جادىراتار كورىنىستەر ەمەس پە؟

دەموگرافيالىق ءوسىمدى دە بەرىپ وتىرعان - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى.

ۇلتتىق-سالت داستۇردەن قول ۇزبەگەن دە سول شىمكەنتتىڭ حالقى.

ەجەلگى قالالارىمىزدىڭ قونىس تەپكەن بايتاق ولكەسى - قازىرگى وڭتۇستىك قازاقستان.

قازاقتىڭ ءان-كۇيى شالقىعان شاتتىقتى مەكەنىمىزدىڭ ءبىر ۇلانعايىر باۋىرى دا - وڭتۇستىك قازاقستان ء(وز باسىم قاراتاۋ شەرتپەلەرىنىڭ جارقىن وكىلدەرى مەن سوزاقتان شىققان تۇلعالاردى قۇدايدىڭ قازاققا بەرگەن ەرەكشە سىيى دەپ بىلەمىن).

تىزە بەرسەك، وتە كوپ. شىمكەنت تۋراسىندا قازاقباسپاسوزىندە بىرجاقتى كوزقاراستار باسىم ءتۇسىپ كەتكەن قايبىر جىلى ايدوس سارىم «شىمكەنت فەنومەنىن» جازىپ كوپكە وي سالدى. ءبىر سۇحباتىندا بەكبولات تىلەۋحان «وڭتۇستىكتى» سۇيمەۋدىڭ، جاقسى كورمەۋدىڭ، كيەلى توپىراعىنا باس يمەۋدىڭ مۇمكىن ەمەستىگىن دايەكتەپ بەردى.

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى - حالقىنىڭ سانى كوپ وبلىس. كوپ حالىقتىڭ ىشىندە «الا دا، قۇلا دا بار». سول «الا-قۇلا» اركەز كوزگە ءجيى ءتۇسىپ قالۋى مۇمكىن. مۇمكىن ەمەس، «الا-قۇلالىلىق»  وق-داي حالقى كوپ ەل ىشىندە بولعان سوڭ كوزگە ۇرىپ، كورىنىپ قالۋى ءتيىس مىنەز. سول ءۇشىن دە «شىمكەنتتىكتەر» تۋرالى شىنىندا ارقيلى ويلارعا قالىپ جۇرەمىز.

ال، مەنىڭ «شىمكەنتتىك» دوستارىما كەلسەم، ولاردى «شىمكەنتتىكتەردىڭ» ەسەبىنە كىرگىزە الماي باسىڭىزدىڭ قاتۋىنا ءباس تىگەمىن. سونشالىقتى قابىلەتتى، دارىندى بولا تۇرا ولاردىڭ بىردە ءبىرى ەلگە تانىلۋعا جانۇشىرمايدى. جالعاندى جالپاعىننان باسقاننىڭ بىرىنە جاعىنىپ، جالپاقتامايدى.

باۋىرجان وسكەنبەكوۆ دەگەن كومپوزيتوردى بىلەسىز بە؟ بىلەسىز. سول باۋىرىمنىڭ بار ايىبى عاجاپ اندەر جازىپ قوياتىنى بولماسا، وزگەگە قياناتى جوق. اقكوڭىل، اقەدىل جىگىت. ساكەن سىبانباي تۋا ءبىتتى تالانتىمەن بارىمىزدەن اسىپ تۇرسادا، گازەت-جۋرنالعا باستىق بولۋعا، قالا بەردى قاتارداعى جۋرناليستەردىڭ قولى ەركىن جەتەتىن سىيلىققا، تابىسقا ەش ۇمتىلمايدى. ءامىرحان بالقىبەك دوسىما - «ەكى قويىڭ بەس تيىن»، مەن ونى تانىعالى انتيكا داۋىرىندەگى ويىشىلدارمەن ەگەسى بىتكەن ەمەس. «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىندا وپەراتور بولىپ قىزمەت ەتەتىن ەرعالي مەدەتوۆ دەگەن اعا-دوسىم بار. وسىدان ەكى-ءۇش جىل بۇرىن عانا ءبىر بولمەلى پاتەرگە ارەڭ قول جەتكىزدى، بىراق ءوزى بارعا - ءماز، جوققا - شۇكىر ادام. اينالاسىن كۇلكىگە كومىپ، قاشان كورسەڭدە بارىمەن ءبولىسىپ وتىرعانى. مەن ءبارىن ايتپاي-اق قويايىن، وسىلاردىڭ وزىنەن كىمنىڭ كىم ەكەندىگى تانىلسا كەرەك. مەنىڭ بۇل دوستارىم - اقتوبەلىك ءام شىعىستىق دوستارىما دا ورتاق دوستار.

- داۋكە، ءسىز اڭساعان قازاقستان مەن ءسىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قازاقستاننىڭ اراسىندا كانداي ايىرماشىلىق بار؟

- بۇل زاماندا ءبارىمىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان قازاقستان مەن ارمان-اڭسارىمىزداعى قازاقستان تۋرالى ايتىپ كەلەمىز، جازىپ كەلەمىز. ساۋالىڭىزعا جاۋاپتى وسى ارالىقتان تاباتىن ادام ەكەنىڭىزدى بايقايمىن... سوندىقتان كەلەسى اڭگىمەگە كوشە بەرەيىن.

- قازىرگى قازاق ايەلى جانە قازاق ەركەگى قانداي بولۋ كەرەك؟ ادامدار كۇندەلىكتى ومىرىندە، وتباسىندا جانە بالا تاربيەسىندە ەۆروپالىق ۇردىسپەن ءومىر سۇرەدى دە، ال قوعامدا كەلىپ ۇلتتىڭ جاناشىرىنا اينالادى، باۋىرى ەزىلەدى، قارا قازاقتىڭ قامىن جەگەن كەيىپ تانىتادى، ەكىجۇزدىلىك ەمەس پە؟ داۋرەن قۋات پەن ونىڭ وتباسىسى ۇلتتىق جانە مۇسىلماندىق قۇندىلىقتاردى قانشالىقتى ءبىرىنشى جولعا قويعان؟

- اتام قازاقتا وتباسىنىڭ بەرەكە-بىرلىگىن ساقتاپ، ۇرپاق جالعاستىرۋدىڭ  ۇزدىك مەكتەبى، ادامي قۇندىلىقتارعا قۇرالعان ءداستۇرى بار. ءتۇتىن تۇتەتىپ، شاڭىراق كوتەرۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىن وزگەدەن: ماسەلەنكي، ەۋروپادان، ارابتان ىزدەمەي، كادىمگى قوڭىر قازاق بولىپ-اق ايبىندى اكە، ارداقتى انا دەگەن مارتەبەنىڭ بيىگىندە ءومىر سۇرە العان، ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقان زامانداستارىمنىڭ بارىنا مىڭ شۇكىر!

- «اباي» پورتالىنىڭ بۇگىندە قوعامدىق پىكىردە جانە جوعارىعا ىقپال ەتۋدە ءوز ورنى بار ما ؟ اباي.كز سايىتى جەكە مەنشىك پە جوق بيلىككە تاۋەلدى سايت پا؟ "ايناعا" حالىق ايناسى بولا الاتىنداي مازمۇن قوسا الاسىزدار ما ؟ سەبەبى ءبىز دامىپ كەتتىك دەپ جاتىرمىز. ال ءىس جۇزىندە ءوندىرىس، ءبىلىم، اۋىلدىڭ شىن كورىنىسىنە كوز جەتكىزسەك از ويلانار ەدىك. ايتپاعىم اۋىل، قالا دەمەي حالىقتان سۇحبات الاتىن بولسا، سەبەبى كەي نارسەنىڭ تۋرا جەتپەي جاتاتىنا تاعى بار. سارايدا وتىرعاندار كۇركەدەگىلەردىڭ قالىن بىلسە ءجون بولار ما دەگەنىم عوي.

- «اباي» پورتالى قوعامدىق-پىكىرگە ازدى-كوپتى ىقپال ەتەتىن كۇشكە اينالعانىن ءبىز ەمەس، ەل ءىشىنىڭ ءوزى ايتىپ ءجۇر. ۇلتتىق، مەملەكەتتىك ماسەلەلەر تۇتقيىلدان شىعا كەلگەندە زيالى قاۋىمنىڭ «اباي.كز» سايتىن بەتكە الىپ، «ابايدىڭ» اينالاسىنا شوعىرلانۋى  سونى بىلدىرسە كەرەك. وسىنداي سايت بيلىككە قانشالىقتى تاۋەلدى بولا قويسىن؟ الايدا اشىعىن ايتايىق:  بۇگىنگى بيلىككە تۇپتەپ كەلگەندە ءبارىمىز تاۋەلدى شىعارمىز، ايتسە دە، تاۋەلدىلىك دەگەن ءتاۋ ەتىپ وتىرۋ ەمەس. ءبىز بيلىكتى باسپاسوزبەن قارىم-قاتىناستا بولۋدىڭ جاڭا فورماتىنا كوشۋگە دە ەپتەپ ىقپال ەتىپ كەلەمىز. سونىڭ العاشقى ناتيجەسى مەملەكەتتىك حاتشى مارات ءتاجيننىڭ ءباسپاسوز وكىلدەرىمەن كەزدەسىپ سويلەگەن ءسوزى دەر ەدىم.

«ايناعا» قاتىستى ويلارىڭىزبەن تولىق كەلىسەمىن. ساۋال بەرە وتىرىپ جاۋابىن دا ءوزىڭىز جازعان ەكەنسىز، سول ءۇشىن سىزگە كوپ راحمەت!

- لاتىن الىپبيىنە ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز؟
ءسىزدىڭ پىكىرىڭىز قانداي؟

• لاتىن الىپبيىنە تەك قازاقتار وتۋىنە قارسىمىن، بارلىق قازاقستاندىقتار ءوتۋى ءتيىس (63%)
• جالپى لاتىن الىپبيىنە قارسىمىن (21%)
• تەك قازاقتار بولسا دا، لاتىن الىپبيىنە ءوتۋىمىز كەرەك (16%)
• ءبىز ءوزىمىزدىڭ ورحون-ەنيسەي كونە تۇركى رۋنيكالىق الىپبيىنە وتۋىگە ءتيىسپىز (0%)

www.gu-gu.kz

- لاتىن قارىپىنە قازاقستاندا تۇراتىن دياسپورا وكىلدەرىنىڭ ءبارى ءوتۋى ءتيىس. ەگەر بىزدە وزبەكستانداعى سياقتى ۇلتتىق ساياسات ايقىن باسىمدىق العان بولسا، وندا قازاقتاردىڭ عانا لاتىن ترانسكريپتسياسىنا نەگىزدەلگەن جازۋدى يگەرە بەرۋىنە كۇمانسىز قاراۋعا بولاتىن ەدى.

- لاتىن الىپبيىنە قارسى ەمەسپىن.

- لاتىن الىپبيىنە ءوتۋ جايلى ءسوز قوزعالعان ەكەن، ەندى ونى توقتاتپايىق. زيالى قاۋىم مۇمكىن بولسا، لاتىن قارىپىنە كوشۋدىڭ ۇلتىمىزعا پايدالى جاعىن كوبىرەك قوزعاپ، سونى اڭگىمە وزەگىنە اينالدىرا بەرۋگە ءتيىس.

- تۇركى جازۋىنا بارۋ تۋرالى يدەيالاردى «ابايدا» بىرنەشە رەت جاريا ەتتىك. بۇل جازۋدىڭ ءولى جازۋ بولىپ قالارىنا سەنبەيمىن. ايتكەنمەندە، وعان دەيىن ءبىزدىڭ باسىمىز ابدەن ءپىسۋى كەرەك.

- داۋرەن، قازاق قوعامى نە ءۇشىن الەم ەلدەرى قولدانعان اۋىل، اۋدان، ءتىپتى وبلىس اكىمدەرىن سايلاۋعا "دايىن" ەمەس. سىزشە قاشان دايىندالۋى مۇمكىن؟

- الەم ەلدەرىنىڭ بىزدەن وزگەسى تۇگەلىمەن اۋىل، اۋدان اكىمدەرىن سايلاپ جاتقان جوق. ليۆيا ءجۇمىرياتىن 40 جىل باسقارىپ، اقىرى يت قورلىقپەن ولگەن مۋاممار كاددافيدىڭ كەزىندە دە مىسالى وسىنداي ۇساق-تۇيەك سايلاۋلاردىڭ ءتۇرى كوپ بولعان. كوپ بولعانىنان نە پايدا، سول سايلاۋلاردىڭ ءبارى كاددافي بيلىگىنە قىزمەت ەتكەن. بىزدىكىدە سونىڭ قازاقى ۆاريانتى بولىپ شىعا ما دەپ قاۋىپتەنەمىن. جالپى، سايلاۋلاردىڭ بولعانىن، بولسا، ءادىل وتكەنىن بارىنشا قۇپتايمىن. سايلاۋ - حالىقتىڭ ءوز ەركىن اشىق ءبىلدىرىپ، بيلىككە ىقپال ەتۋگە پارمەن بەرەتىن ساياسي مۇمكىندىك.

مارتەبەلى وقىرمان، وسىمەن ينتەرنەت-كونفرەنتسيامىز ءبىر جاقتى بولىپ، تياناق تاپقان سياقتى. قاداري-حالىمىزشە بارلىق ساۋالدارعا جاۋاپ بەرۋگە جانىمىزدى سالدىق. كەيبىر سۇراقتار - مىسالى، «اباي.كز» پىكىرلەردى ءوزى ۇيىمداستىرىپ وتىرماي ما؟» نەمەسە «اباي.كز» پورتالىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە كىم ايلىق بەرەدى؟» دەگەن سياقتى سۇراقتار قايتالانعان ەكەن، ەندى وعان قايىرا جاۋاپ جازىپ وتىرۋدىڭ قاجەت جوق شىعار دەپ ءبىلدىم. كوشى-قون تۋرالى سۇراق جولداعان قوناق ءوزى پىكىر ايتىپ، ويىن شاشىراتىڭقىراپ الىپتى. ۋاقا ەمەس. مەن ول باۋىرىمنىڭ نەگىزگى ايتپاعىن تۇسىنگەن سياقتىمىن، سوندىقتان قىسقاشا پىكىرىمدى بىلىدىرە كەتەيىن.

بىرىنشىدەن، قازاق كوشىنىڭ قازىرگى ۇزىلىسىنە قاراپ توقىراۋدىڭ، ىشتەي ەگىلۋدىڭ قاجەتى جوق. ءبىز ەل ەمەسپىز بە، ەندەشە، بيلىككە ۇلى كوشتىڭ - نۇرلى كوشتىڭ ءمان-ماعىناسىن، مەملەكەتتىك مازمۇنىن دالەلەدەپ ىقپال ەتە بەرۋىمىز كەرەك.

ەكىنشىدەن، كوشىپ كەلۋگە ۇمتىلعان، كەلۋگە جاعدايى بار قازاققا قارسى شىقپاۋىمىز قاجەت. زيالىسى كوشىپ كەتسە، سىرتتاعى قازاق زيان شەگىپ قالادى دەپ قورقۋدىڭ قاجەتى جوق. ويتكەنى الىستاعى اعايىننىڭ ءبارى ەستى، ءبارى ۇلتشىل. وقىعان-توقىعانى ارتىق قازاق قاي ەلگە بولسا دا كەرەك. ال قازاقتىڭ قاراسىن مولايتاتىن قازاق - جالپى قازاققا كەرەك!

ۇشىنشىدەن، «اباي.كز» كوشىپ كەلگەن قازاققا ءىشى ەلجىرەپ، كەلە الماي جۇرگەن قازاققا قىرىن قارايتىن ساياسات ۇستانبايدى. ۇستانعان دا ەمەس. «اباي» - «اباي» بولعالى قازاق كوشىنىڭ ءسوزىن سويلەپ، جىرىن-جىرلاۋدان اينىعان ەمەس.

وسىمەن ينتەرنەت-كونفەرەنتسيامىزدىڭ جيىنى ءتامام، بەك قۇرمەتتى وقىرمان. ساۋال قويىپ، اشىق پىكىر ايتىپ، بەلسەندىلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتكەندەرىڭىز ءۇشىن بارىڭىزگە ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن.

قۇرمەتپەن، abai.kz اقپاراتتىق پورتالىنىڭ باس رەداكتورى - داۋرەن قۋات.

(سوڭى)

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1507
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3281
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5807