1997 جىلى سەمەي وبلىستىق مارتەبەسىنەن ايىرىلىپ، شىعىس قازاقستان وبلىسىنا قوسىلعاندا، ونسىز دا اتوم زاردابىن تارتىپ كەلگەن قالا جۇرتشىلىعىنىڭ كوڭىلى قاتتى قاپالانعان ەدى. زامانىندا الاش ۇلتتىق جەرلى اۆتونوميالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ استانا بولعان كيەلى مەكەننىڭ، ۇلىلاردىڭ كىندىك قانى تامعان، ءىلىم-بىلىممەن اعارتۋشىلىقتىڭ ىرگەتاسىن قالاعان قالانى تاۋەلسىزدىككە قول جەتكەن كەزدە قىسقارتىپ، وزگە وبلىسقا تاۋەلدى ەتۋ - حالىققا وڭاي سوقپادى.

تاۋەلسىزدىك العاندا ءوز تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلعان سەمەيدىڭ ەل الدىندا جۇرگەن زيالى قاۋىمى مەە قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ وبلىس ورتالىعى مارتەبەسىن قايتارۋدى سۇراپ، ۇكىمەتكە مازا بەرمەي كەلگەنى دە شىندىق. ەل تىلەگى قابىل بولىپ ارادا شيرەك عاسىر وتكەندە 2022 جىلعى 8 ماۋسىمدا قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ 2022 جىلعى 4 مامىرداعى جارلىعىمەن جەكە اباي وبلىسى قۇرىلدى. ءبىر-بىرىمىزدەن ءسۇيىنشى سۇراپ، بالاشا قۋانىپ كوزىمىزگە جاس العانىمىزدا كۇنى كەشە عانا. وبلىس بولىپ قۇرىلا سالىسىمەن سەمەي قالاسىنىڭ ونداعان جىل بويى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقان جاڭا قالا ءتولتاڭباسى بىرگە قابىلدانىپ، وعان ەكى قۋاندىق. اباي اتامىزدىڭ ارۋاعى جەبەگەنى بولار.

وسىعان وراي، سەمەي پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ، كوركەم-ونەر فاكۋلتەتىن ءبىتىرىپ، ۇزاق جىلدار سىزۋ، سۋرەت پانىنەن ساباق بەرىپ، زەينەتكە شىققان ۇستاز رەتىندە ءوز تۇيگەن ويىمدى ورتاعا سالسام دەيمىن. ايتار ويىمنىڭ تاقىرىبى، جاڭادان شاڭىراق كوتەرگەن اباي وبلىسىنا قابىلدانعان برەندبۋگىنە قاتىستى بولىپ وتىر. جاڭا وبلىس بولىپ اشىلعان سوڭ، ونىڭ ونىمدەرىن، ءتۋريزىم سالاسىن، تانىمالدىعىن ارتتىرۋ وزەكتى ماسەلە ەكەنى تۇسىنىكتى. دەگەنمەن وبلىستىڭ بەتكە ۇستار ءتولتاڭباسى دەپ تابىلعان برەنبۋگى قانداي تالعاممەن قابىلدانعانى تۇسىنىكسىز. ەستەتيكالىق، كوركەمدىك جاعىنان ساپاسىز جاسالعانى بىردەن بايقالادى. تۇسىنۋگە اۋىر. ىزدەنىس از، قارابايىر دۇنيە، ءبىلىم مەن مادەني اعارتۋشىلىق جايلى تۇسىنىكتەمەسىنە مۇلدە ساي كەلمەيتىنى بايقالادى. بار قازاقتىڭ رۋحاني ماقتانىشىنا اينالعان دانىشپان ابايدىڭ ەسىمىن وسىنشاما كەلەكە جاساۋعا كىمدەردىڭ جۇرەكتەرى داۋالاپ، داتتەرى جەتتى ەكەن؟! وزگە ءبىر ونىمدىك اتاۋ بولسا ءسوز باسقا ەدى...

الايدا تۋىنداعان ماسەلە ۇلى ابايدىڭ ەسىمىنە قاتىستى بولىپ وتىر عوي. مۇنى قانداي كوميسسيا قابىلداعان؟ جانە ول ادامداردىڭ بەينەلەۋ ونەرىنەن، رۋحانياتتان حابارلارى بار ما؟ كوزى قاراقتى ادامعا قامىس قيىقتارىن ەسكە سالاتىن برەندبۋكتىڭ ءبىر-بىرىمەن قيىلىسپايتىن، ءۇزىلىپ قالىپ وتىراتىن ءۇش بولىكتەن تۇراتىنىندا بايقاۋعا بولادى. جەلىدە پىكىر جازعان ادامداردىڭ تۇگەلگە جۋىعى برەندبۋكتى قولدامادى. اعىمداعى جىلدىڭ 4 مامىرىندا قۇرىلعانىنا ءبىر جىل تولاتىن وبلىس اكىمدىگى ەلدىڭ تالابىنا قۇلاق اسپاۋدى ادەت قىلعان سىڭايلى.

ماسەلەن، ۇلىتاۋ وبلىسى حالىقتىڭ سوزىنە قۇلاق اسىپ، جۇرتتىڭ كوڭىلىنەن شىقپاعان ءتولتاڭبالارىن بىردەن الىپ تاستادى. مامان رەتىندە، قامىستان قۇراپ جاسالعانداي سۇيكىمسىز، كوزگە قوراش برەندبۋكتى كورگەن سايىن نامىستانام. ءتىپتى اعارتۋشىلىقتى بىلاي قويعاندا، قارىنداش شىعاراتىن فابريكا دەۋگە اۋىز بارمايدى. سەمەيدىڭ ديزاينەرلەرىنىڭ كاسىبي دەڭگەيى جوعارى ەدى عوي. الدىڭعى تولقىن اعالارىنىڭ تالعامى وسىنداي تومەنگى دەڭگەيدە بولسا، وسكەلەڭ ۇرپاققا قالاي ونەگە بەرمەكپىز؟ اباي اتامىزدىڭ ەسىمىمەن اتالعان جاڭا وبلىستىڭ ءتولتاڭباسىنا قازاقتىڭ دالاسىنداي كەمەڭگەر اقىنىنىڭ بەينەسىن، وبلىستىڭ ەرەكشەلىگىن كورسەتەتىن بەينەسىن جاساۋعا ديزاينەرلەرىمىزدىڭ قابىلەتى جەتپەدى مە؟ بايقاۋعا قاتىسقان جوبالاردىڭ اراسىندا لايىقتى نۇسقالاردا بولدى. دەڭگەيى تومەن جوبا تاڭدالىپ الىنعانى جانعا باتادى. كوميسسياداعى جاۋاپتى ادامداردىڭ جەكە تالعامى بار دەگەنمەن، برەندبۋكتىڭ تۇسىنىككە جەڭىل، كوڭىلگە قونىمدى بولۋى ەسكەرىلمەگەن. برەندبۋكتىڭ «وبلىسى» دەگەن جازۋى بولماسا مۇلدە تۇسىنىكسىز شيماي بولىپ شىعار ەدى. قالا اەروپورتىنىڭ ماڭدايشاسىنداعى ۇلتتىق سيپاتتاعى «ءاۆاى» لوگوتيپى قازىرگى وبلىستىڭ قولدانىستاعى برەندبۋگىنەن كوش ىلگەرى دەۋگە بولادى. اباي وبلىسىنىڭ جاۋاپتى تۇلعالارى ارتىق قىلامىز دەپ تىرتىق قىلعانى كوزگە بىردەن بايقالادى. بۇل وبلىستىڭ تانىمالدىعىن، ءوڭىردىڭ بەدەلىن ارتتىرادى دەپ ايتۋعا كەلمەيدى. وبلىستىق مارتەبەنىڭ بەرىلۋىن ەل بولىپ تىلەدىك. سوندىقتان ونىڭ ءار يگىلىكتى باستاماسىنا بەي-جاي قاراي المايمىز.

كوپ جىل سۋرەت ساباعىنان جاس ۇرپاققا ءتالىم-تاربيە بەرگەن ۇستاز رەتىندە وبلىس اكىمى نۇرلان ۇرانحاەۆقا ايتار داتىم بار: "قۇرمەتتى نۇرلان تەلمانۇلى! ۇلى اقىننىڭ ەسىمىن يەلەنگەن اباي وبلىسىن دەڭگەيى تومەن برەندبۋك ارقىلى كۇلكىگە اينالدىرماڭىزدار. قازىرگىدەي زاماناۋي جەتىستىكتەرگە قول جەتكەن زاماندا برەندبۋكتى دۇرىس تاڭداي الماعاندارىڭىز نەتكەن وكىنىشتى ەدى. قازاق "ايتپاسا، ءسوزدىڭ اتاسى ولەدى" دەيدى. دانىشپان ابايدىڭ ەسىمىنە اباي بولىڭىزدار. اباي اتامىزدىڭ ەسىمىنە لايىقتى برەندبۋك قابىلداۋلارىڭىزدى ءوتىنىپ سۇرايمىن".

مۇراتبەك اعزاشۇلى،

سۋرەتشى، زەينەتكەر ۇستاز

سەمەي قالاسى

Abai.kz