مەنىڭ ءبىر بايقاعانىم، ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى بيۋدجەتتەن ونداعان ەمەس، جۇزدەگەن ميلليون تەڭگە قارجىنى قورقىتىپ الاتىن ورىس ءتىلدى ءباسپاسوز رەسەيدىڭ تاۋەلسىز ۋكرايناعا قارسى جاساعان وزبىرلىق سوعىسى جايلى ءتىپتى دە ءتىس جارمايتىن كورىنەدى.

مەن، ماسەلەن، ءوزىم تۇراتىن قوستاناي وبلىسىنداعى وسىنداي اقپارات قۇرالدارىنان رەسەيدىڭ اگرەسسياسىن ايىپتايتىن بىردە-ءبىر ساراپتامالىق ماقالانى كەزدەستىرگەن ەمەسپىن.

ال ەندى بۇل ءوڭىردىڭ بىزگە ۇنەمى ءزارىن شاشاتىن، وسى جەرگە ۇنەمى كوز الارتاتىن بۇل كورشىمىزبەن شەكارالاساتىندىعىمىزدى ەسكەرسەك، مەن مۇنى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىمىزگە تونگەن ۇلكەن قاتەر دەر ەدىم. ويتكەنى ورىستاردىڭ وزدەرى ايتقانداي «ۇندەمەگەندىك -كەلىسكەندىكتىڭ بەلگىسى» ەكەندىگىن ەشكىم دە جوققا شىعارا قويماس. وسىدان كەيىن ءبىز ەلىمىزدىڭ تەرىستىك وڭىرلەرىندە سەپاراستيستەردىڭ وزدەرىن ەركىن سەزىنەتىندىگىنە نەسىنە تاڭ قالامىز؟

«قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەسىڭ» دەگەندەي، بۇل رەسەيگە دەگەن مۇنداي كوزقاراس وبلىستىق بيۋدجەتتەردەن ءبىر اسايتىن، ونىمەن تۇرماي رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە دە مولىنان قول سالاتىن رەسپۋبليكالىق باسپاسوزدەن باستاۋ الىپ جاتقان سەكىلدى.

ماسەلەن، اتىنان ات ۇركەتىن دەيتىندەي، ءبىزدىڭ بيلىك ونىمەن ەرەكشە ساناساتىن، تارالىمى وزگە گازەتتەردى ون وراپ الاتىن «ۆرەميا» گازەتى ايرىقشا ۇلگى كورسەتىپ كەلەدى. وسىندا بىزگە اقىل ايتۋدان ەشكىمگە دەس بەرمەيتىن ەكى دانىشپان بار. ءبىرى - ءوزىن ەلىمىزدەگى اسا بىلگىر ەكونوميست سانايتىن پەتر سۆويك تا، ەكىنشىسى ءوزىن ەلدە جوق پوليتولوگ سانايتىن دانيار اشىمباەۆ دەگەن مىقتى.

ءبىرىنشىسى وتكەندەگى ءبىر سۇحباتىندا قازاقتار تۇگەل ورىس ءتىلدى ەكەندىن، سوندىقتان دا ولار دۇنيەجۇزىنە جامان اتى شىققان «ورىس الەمىنىڭ» ءبىر بولشەگى بولىپ سانالاتىندىعىن ايتىپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق، شىعاردى.

ال دانيار دەگەن قازاقتان شىققان ساناۋلى عانا «سۇڭعىلا ساياساتكەر» توقاەۆتىڭ ماسكەۋدەگى اسكەري شەرۋگە بارعاندىعىن اقتايمىن دەپ تىراشتانعانى سونشالىق، رەسەيدىڭ ۋكرايناعا دەگەن باسقىنشىلىق ساياساتىن اشىقتان-اشىق اقتاپ الۋعا دەيىن بارعان ارەكەتىن بايقاماي قالدى. بۇل كورىپكەلدىڭ توپشىلاۋىنا قاراعاندا رەسەيدىڭ بۇلاي ىستەۋىنە ۋكرايىندىقتاردىڭ وزدەرى كىنالى ەكەن. رەسەيگە ۇنامايتىن ساياسات جۇرگىزىپ، بيلىكتى ۇلتشىلدارعا بەرىپ قويىپتى. ەندى سازايىن وزدەرى تارتسىن. قىسقاسى، ءبىزدىڭ ساياساتكەر-سىماعىمىز رەسەي تەلەارنالارىنان كۇن سايىن كورەرمەندەردىڭ ميىن ۋلاپ، ءپۋتيننىڭ زۇلىمدىق ارەكەتىن اقتاپ الۋ جولىنداعى سان ءتۇرلى وتىرىك-وسەگى مەن جاپتىم جالاسىن سول قالپىمەن قايتالاعان.

ال ءبىر قىزىعى، وسىنداي ارانداتۋشىلارعا «ءاي دەيتىن اجە، قوي دەيتىن قوجانىڭ» بولماي وتىرعاندىعى تاڭ قالدىرادى. الدە ءبىز شىنىمەن رەسەيدىڭ ءبىر گۋبەرنياسىنا اينالىپ بارا جاتىرمىز با؟ ايتپەسە، «سەن تيمەسەڭ، مەن تيمەن، بادىراق كوز» دەگەنگە ساياتىن ساياساتتى قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ جالپى قوجا بار ما، بۇل ەلدە؟

ايتپاقشى، وسى كۇنى كەشە عانا الەمجەلىدەن وسى جىلدىڭ 3-12 مامىر ارالىعىندا «قازاقستاندىقتاردىڭ ۋكرايناداعى سوعىسقا كوزقاراسى» اتتى قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىستارىن قامتىعان ەلىمىزدەگى قوعامدىق پىكىردى ساراپتاعان ۇلكەن ءبىر ساراپتاما شىعىپتى. مۇنىڭ ناتيجەسىن DEMOSCOPE بيۋروسى جاريا ەتكەن.

ەندى وعان كوز جىبەرگەن ادامنىڭ جاعاسىن ۇستارى ءسوزسىز. وسى ساۋالاماعا قاتىسقانداردىڭ رەسەي مەن ۋكراينا سوعىسىندا باسقىنشىلاردى قورعاعاندار ۋكراينانى قورعاعانداردان الدەقايدا كوپ. ءبىرىنشىسى 33 پايىز بولسا، ەكىنشىسى 28 پايىزعا ارەڭ جەتكەن. سونداي-اق بۇل جەردە «وسى سوعىستا رەسەي جەڭەدى» دەگەندەر دە باسىم تۇسكەن. مۇنى از دەسەڭىز، وسىنداعى «گااگاداعى حالىقارالىق قىلمىستىق سوت ۆلاديمير ءپۋتيندى تۇتقىنداۋعا وردەر بەردى. بۇعان كوزقاراسىڭىز قالاي؟» دەگەن سۇراققا «قولدايمىن» دەگەندەر 13 پايىزدى عانا قۇراسا، قولدامايتىندار 20 پايىزدان اسىپ ءتۇسىپتى. سونداي-اق ساساتكەرلەردىڭ ىشىندە ءپۋتيندى ءبىزدىڭ پرەزيدەنت توقاەۆ پەن تۇركيا پرەزيدەنتى ەردوعاننان كەيىن ءۇشىنشى ورىنعا قويعان. زەلەنسكي مەن بايدەن سەكىلدىلەر ودان تومەنگى جاقتا.

بۇل قىزىعى. ال شىجىعى مىنادا. وسى ساۋالناماعا قاتىسقانداردىڭ 70 پايىزدان استامى قازاقتار دا، قازاقشا جاۋاپ بەرگەندەر 60 پايىزعا جۋىق.  ناتيجەسى مىناداي بولىپ وتىر. ەندى قورىتىندىسىن وزدەرىڭىز جاساي بەرەسىزدەر.

جايبەرگەن بولاتوۆ

Abai.kz