سەنبى, 23 قاراشا 2024
46 - ءسوز 4077 6 پىكىر 18 شىلدە, 2023 ساعات 17:35

الەكساندر نەۆسكيگە قارا دا...

قاي كەزدە دە قۇلدىڭ اتى - قۇل ەكەن،
قاي كەزدە دە كۇڭنىڭ اتى - كۇڭ ەكەن،
"ىشتەن شىققان شۇبار جىلان" سياقتى،
قۇل اتاۋلى ادامدىقتان تۇل ەكەن.

قىزىل بيلىك ساياساتپەن بىلدىرمەس،
جاعداي جاساپ تەكسىزدەرگە دىم بىلمەس،

70 جىلدىق قىزىل بيلىك سوۆەتتىك-
قۇل مەن كۇڭدى ەسىرتكەنىن كىم بىلمەس!..

وڭمەڭ قاعىپ شىققان كىلەڭ تاسادان،
جارىماعان جالماۋىزدار اساعان،
اتىپ، اسىپ، ەستىلەرىن قازاقتىڭ،
قۇل مەن كۇڭگە بار جاعدايدى جاساعان.

ۇلت سەركەسىن ەل جاۋىنا جاتقىزدى،
مانساپقوردى ءبىر-بىرنە ساتقىزدى.
نە دارىندى ۇل مەن قىزىن قازاقتىڭ
جاعىمپازدار، مانساپقورلار - اتقىزدى!

دەمە ولاردى ۇلت نامىسىن جىرتادى،
ۇزاق جىلدار ۇلت نامىسىن قۇرتادى.
قازاقستان بيلىگىندە بۇگىندە
سول قۇلداردىڭ پالەنىنشى ۇرپاعى.

تۇسىنبەستەر ۇلتتىڭ اسىل قادىرىن،
ولارعا جات: بىلىك، ءبىلىم، تاعىلىم...
قازاق بىلگەن: "قۇل جيىلىپ باس بولماس"-
دەگەن ءسوزدىڭ كەتىردى ولار قادىرىن.

قادىر تۇتپاي ۇلتتىق نەبىر اسىلدى،
قاي كەزدە دە ايلالارىن اسىردى.
ۇرپاقتارى ءالى دە سول قۇلداردىڭ
بار جاعىنان قازاعىمدى باسىندى.

الشاڭ باسقان قىزىل الاڭ تۇبىندە.
ولار سويلەپ شۇلدىرلەردىڭ تىلىندە،
جاتىرىنان جارىماعان سورلىلار،
ۇلت بايلىعىن توناپ بىتكەن بۇگىندە.

جات تىلىندە بىردەڭە دەپ قىرتادى،
اندەرىن دە ءشۇلدىر-ءشۇلدىر شىرقادى.
قۇلدىڭ قۇلى نەۆسكيگە ەسكەرتكىش
ورناتقاندار سول قۇلداردىڭ ۇرپاعى.

قۇل-قۇتاندار بار جاعىنان الاسا،
جۇرەك اينىر ىستەرىنە قاراسا.
سول نەۆسكي التىنوردا حانىنىڭ
اياقتارىن قالاي-قالاي جالاسا.

نەگىزگىسى قاسكويلەر مەن قاستىڭ دا،
جاعىمپاز بەن ماقتانشاقتار اسقىندى ءا،
مىنە بۇگىن بىزدەن شىققان قۇل-قۇتان،
تابىنۋدا نەۆسكيدەي باس قۇلعا.

جوعارىعا ەڭ ءبىرىنشى ەلەنگەن،
كوپىرمە ءسوز، ماقتاۋلارعا بولەنگەن،
تەمىر-تەرسەك، سولكەبايعا قۇمارلىق -
اتاققۇمار، مانساپقورلىق دەگەننەن.

ءبىزدىڭ ۇلتتىڭ باسى اينالىپ قالعانداي،
تەكتىلىك پەن سالماقتىلىق - ارمانداي!
نەشەمە ءجۇز جىلدار بويى قازاقتىڭ،
بار نامىسىن جۇتىپ، قىلعىپ العانداي.

كوز جىبەرىپ ونىڭ تەكسىز ۇرقىنا،
اۋا جەتپەي دەمالامىن قىلقىنا!
سەنبەسەڭىز، كەشەگى وسكەن باستىقتىڭ
قاراپ كورشى، تەز وزگەرگەن قۇلقىنا.
جوعارىدا قۇل-قۇتاندار كوپ ەدى،
ىشتەن تىنىپ، ۇلت امالسىز كونەدى.
قۇل-قۇتانعا قاراپ تۇرىپ جۇرەگىڭ
اينىپ، اينىپ، لەزدە قۇسقىڭ كەلەدى.

ايدالادا قالىپ انا جەزوكشە،
شالقالاعان يلىكپەيتىن تەرەكشە،
قۇلى بولعان التىنوردا حانىنىڭ
نەۆسكيگە بىزدە قۇرمەت ەرەكشە!

قانشاما جىل ادامشا ءومىر سۇرمەدىڭ،
لاسپەن لاس بوپ، بولماس جەردە كىرلەدىڭ.
قۇل-قۇتاندار ۇرپاعىنان قۇتىلماي
ءبىزدىڭ قازاق ەل بولا ما، بىلمەدىم!

نەگە ۇلتىمنىڭ كۇڭگىرت تارتقان ساناسى؟
قانداي ەكەن "بار" مەن "جوقتىڭ" اراسى؟
الەكساندر نەۆسكيگە قارا دا،
قايران قازاق، ەندى وزىڭە قاراشى؟!.

 

جۇماش كەنەباي

Abai.kz

6 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1470
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3245
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5408