«جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسى 1-شىلدەدەن باستاپ جاڭا فورماتتا جۇمىس ىستەي باستايدى. ونىڭ تولىقتىرىلىپ، وزگەرتىلگەن نۇسقاسى «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» دەپ اتالماق. 

فورۋمنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا وسى جاڭاشىلدىقتار جان-جاقتى ءتۇسىندىرىلىپ، باعدارلامانىڭ ارالىق قورىتىندىسى شىعارىلدى. 

– مەملەكەت باسشىسى تۇرعىنداردى جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسىن ەشقاشان ەسكەرۋسىز قالدىرعان ەمەس. قارجىلىق داعدارىس كەزىندە «جول كارتاسى» باعدارلاماسى ءبىزدى جاپپاي جۇمىسسىزدىقتان قۇتقارىپ قالعانىن جاقسى بىلەسىزدەر، ال 2011 جىلى ىسكە قوسىلعان «جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسىنا بۇگىنگە دەيىن 60 مىڭنان استام ادام قاتىسىپ ۇلگەرگەن. «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» جوعارىدا اتالعان ەكى باعدارلامانى دا قامتيدى. ەلباسىنىڭ تىكەلەي تاپسىرماسى بويىنشا ازىرلەنگەن جاڭا باعدارلاما ءارى جەدەل اتقارىلاتىن، ءارى جۇيەلەنگەن ءىس-شارالاردان تۇرادى، – دەدى فورۋم بارىسىندا ەربول ورىنباەۆ. 

ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جينالعاندارعا جاڭا باعدارلامانىڭ ەرەكشەلىكتەرى جايىندا بارىنشا مول ماعلۇمات بەرۋگە تىرىستى، ونىڭ ايتۋىنشا، باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسى ۇكىمەتتىڭ ۇدايى باقىلاۋىندا بولادى. سونداي-اق، پرەمەر-مينيستر ءاربىر وڭىردەگى جۇمىستىڭ ناتيجەسىن ءوزى جەكە-جەكە قاراستىرماق.    

«جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسى 1-شىلدەدەن باستاپ جاڭا فورماتتا جۇمىس ىستەي باستايدى. ونىڭ تولىقتىرىلىپ، وزگەرتىلگەن نۇسقاسى «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» دەپ اتالماق. 

فورۋمنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا وسى جاڭاشىلدىقتار جان-جاقتى ءتۇسىندىرىلىپ، باعدارلامانىڭ ارالىق قورىتىندىسى شىعارىلدى. 

– مەملەكەت باسشىسى تۇرعىنداردى جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسىن ەشقاشان ەسكەرۋسىز قالدىرعان ەمەس. قارجىلىق داعدارىس كەزىندە «جول كارتاسى» باعدارلاماسى ءبىزدى جاپپاي جۇمىسسىزدىقتان قۇتقارىپ قالعانىن جاقسى بىلەسىزدەر، ال 2011 جىلى ىسكە قوسىلعان «جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسىنا بۇگىنگە دەيىن 60 مىڭنان استام ادام قاتىسىپ ۇلگەرگەن. «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» جوعارىدا اتالعان ەكى باعدارلامانى دا قامتيدى. ەلباسىنىڭ تىكەلەي تاپسىرماسى بويىنشا ازىرلەنگەن جاڭا باعدارلاما ءارى جەدەل اتقارىلاتىن، ءارى جۇيەلەنگەن ءىس-شارالاردان تۇرادى، – دەدى فورۋم بارىسىندا ەربول ورىنباەۆ. 

ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جينالعاندارعا جاڭا باعدارلامانىڭ ەرەكشەلىكتەرى جايىندا بارىنشا مول ماعلۇمات بەرۋگە تىرىستى، ونىڭ ايتۋىنشا، باعدارلامانىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسى ۇكىمەتتىڭ ۇدايى باقىلاۋىندا بولادى. سونداي-اق، پرەمەر-مينيستر ءاربىر وڭىردەگى جۇمىستىڭ ناتيجەسىن ءوزى جەكە-جەكە قاراستىرماق.    

– «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسىنىڭ جۇزەگە اسۋى بارىنشا اشىق جانە ايقىن بولۋى ءتيىس، – دەپ اتاپ ءوتتى ۆيتسە-پرەمەر. – تۇرعىندار اقشانىڭ قايدان كەلگەنىن، قاي ماقساتتارعا جۇمسالعانىن جانە ەڭ باستىسى وسى جۇمىستاردىڭ بارلىعى نە ءۇشىن اتقارىلىپ جاتقانىن ءبىلىپ وتىرۋى كەرەك. بۇل رەتتە جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنا جاۋاپكەرشىلىكتىڭ اۋىر جۇگى ارتىلىپ وتىر. ەگەر ولاردىڭ قازىنا قارجىسىنىڭ ءتيىمسىز پايدالانعانى انىقتالسا، قايتا ەسەپتەۋلەر جۇرگىزىپ، اقشانى تابىستى جۇمىس ىستەپ جاتقان وزگە وڭىرلەرگە اۋداراتىن بولامىز.    

جيىنا بارىسىندا ايماق باسشىسى بەردىبەك ساپارباەۆ مەملەكەتتىك باعدارلامانىڭ ءبىزدىڭ وبلىستا قالاي ىسكە اسىرىلىپ جاتقانى تۋرالى ايتتى.

– «جول كارتاسى» باعدارلاماسىنىڭ ارقاسىندا ءوڭىر تۇرعىندارى 2009-2010 جىلعى داعدارىستىڭ سالقىنىن سەزىنگەن جوق. اتالمىش باعدارلامانى ءبىز وبلىستا ارى قاراي دا جالعاستىردىق. اتاپ ايتساق، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەن 7 ميلليارد تەڭگەدەن استام قارجى ءبولىنىپ، شامامەن التى مىڭداي جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلدى، – دەدى ول.

«جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلىپ جاتقان ءۇش جىلدىڭ ىشىندە شىعىس قازاقستانعا 2ع ميلليارد تەڭگە قارجى ءبولىنىپ، 2ع مىڭنىن استام ادام جۇمىسپەن قامتىلعان. ناتيجەسىندە وڭىردەگى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى كۇرت قىسقارىپ، از قامتىلعان ازاماتتار سانى 20 پايىزعا كەمىپتى.

– بۇل باعدارلاما نەگىزىنەن اۋىلدىق جەرلەردەگى كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا باعىتتالعان. وسى ورايدا وبلىستا 183 نەسيە سەرىكتەستىگى قۇرىلىپ، تابىستى جۇمىس ىستەپ جاتىر، – دەپ اتاپ ءوتتى ايماق باسشىسى. 

شىعىس قازاقستان باعدارلاما اياسىندا 9 ميلليارد تەڭگەگە ءوتىنىم بەرگەن، الايدا وسى سومانىڭ تەك ۇشتەن ەكى بولىگىن عانا الا الدى. وبلىس اكىمى بيۋدجەتتى قايتا قاراستىرۋ بارىسىندا جەتپەي تۇرعان قارجىنىڭ ءبولىنۋىن سۇرادى.  

وزگە وڭىرلەردەن كەلگەن وكىلدەر اتالمىش باعدارلامانى ىسكە اسىرۋ جونىنەن شىعىسقا تەك باتىس قازاقستان وبلىسى عانا ىلەسە الاتىنىن العا تارتتى. 

– بىزدە ءالى كۇنگە شەيىن بىردە-ءبىر نەسيە سەركتەستىگى قۇرىلماعان، – دەدى قوستاناي وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىك بەكتۇرعانوۆ. – بۇگىن مەن وسى باعىتتا قالاي جۇمىس ىستەۋ كەرەكتىگىن ءوز كوزىممەن كوردىم. شاعىن نەسيەلەندىرۋ سالاسى ءۇشىن قوستاناي وبلىسىنا نەبارى 400 ميلليون تەڭگە بولىنگەن. بىراق، ءبىز سول قاراجاتتىڭ ءوزىن پايدالانا الماي كەلەمىز. ال شىعىس قازاقستان ءۇش ميلليارد تەڭگەنى يگەرىپ تاستاپ، تاعى قارجى سۇراپ وتىر! سىزدەردەن ۇيرەنەرىمىز كوپ. 

ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى تامارا دۇيسەنوۆا ءوز سوزىندە باعدارلاماعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەرگە كەڭىنەن توقتالدى. «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسىنىڭ نەگىزگى مىندەتى – ايماقتارداعى جۇمىس كۇشىنىڭ ديسبالانسىن جويۋ. 

– جاڭا جوبادا «جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسىنىڭ بارلىق ارتىقشىلىقتارى ساقتالعان، سونىمەن قاتار وعان بىرقاتار تولىقتىرۋلار ەنگىزىلىپ وتىر. اتاپ ايتار بولساق، ەندى باعدارلاماعا قاتىسۋشى جۇمىس بەرۋشىلەرگە جانە وقۋ ورىندارىنا دەگەن تالاپ كۇشەيتىلمەك. بۇل رەتتە شىعىس قازاقستاننىڭ تاجىريبەسىن ۇلگى ەتىپ الۋعا بولادى، – دەدى تامارا دۇيسەنوۆا.

وتىرىستا جاستار ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرى ءسوز الىپ، ءوز ويلارىمەن ءبولىستى. ماسەلەن، ولار كاسىپكەرلەر الدىنا تىم قۇرىعاندا ءبىر جاس ماماندى جۇمىسقا الۋ سياقتى مىندەت قويۋ قاجەتتىگىن العا تارتتى. بۇل يدەيا ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى تاراپىنان قولداۋ تاپتى. 

– قازاقستاننىڭ شىعىسىنداعى اۋىلدارعا العاش رەت كەلىپ وتىرمىن. بايقاعانىم، «جۇمىسپەن قامتۋ-2020» باعدارلاماسى بويىنشا مەملەكەت تاراپىنان بولىنگەن قارجىعا قىرۋار شارۋا اتقارىلىپتى. كاسىپكەرلىك سالاسى وركەندەپ، اۋىل شارۋاشىلىعى قارقىندى دامىپ كەلەدى ەكەن. اتاپ وتەرلىك ءبىر جايت، ءدال وسىنداي باعدارلاما وتكەن عاسىردىڭ 30-شى جىلدارى اقش-تا قابىلدانعان بولاتىن. قۇراما شتاتتارداعى قازىرگى كۇرە جولدار مەن كوپىرلەردىڭ، ساياباقتاردىڭ كوبى سو كەزدە سالىنىپ، ەل اسا اۋىر قارجىلىق داعدارىستى ەڭسەرىپ شىققان ەدى. سىزدەردە دە سونداي اۋقىمدى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر، – دەدى بۇۇ دامۋ باعدارلاماسىنىڭ قازاقستانداعى رەسمي وكىلى ستيۆەن تۋلل. 

باسقوسۋ سوڭىندا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ەربول ورىنباەۆ جيىندى قورىتىندىلاپ، اتقارۋشى بيلىك ورگاندارىنا بىرقاتار ماڭىزدى تاپسىرمالار جۇكتەدى. 

فورۋمنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىنان سوڭ ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى جۋرناليستەرگە ارناپ سۇحبات بەردى. ول «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى-2020» داعدارىسقا قارسى كەشەندى ءارى ۇزاقمەرزىمدى باعدارلاما ەكەنىن تاعى ءبىر مارتە قايتالادى، ونىڭ باستى ماقساتى – تۇرعىنداردىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ، اسىرەسە اۋىلدىق جەردەگى جانە ەلىمىزدەگى جۇمىس كۇشتەرىن ۇتىمدى ورنالاستىرۋ.

Abai.kz