شىعىس قازاقستان وبلىسى، زايسان وڭىرىندەگى كيەلى ايماقتىڭ ءبىرى – شىلىكتى جەرىندە وتكەن سەنبى كۇنى جۇرتشىلىق تاعى ءبىر تاريحي ساتكە كۋاگەر بولدى. وسىدان ون جىل بۇرىن قورىمدارعا ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇرگىزۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە «بايگەتوبە» وباسىنان رەسپۋبليكاداعى «التىن ادامنىڭ» قاتارىنا قوسىلعان ساق پاتشاسىنىڭ مۇردەسى قازىلعان. ساق پاتشاسىن قايتا جەرلەۋ ءراسىمىن حالىقارالىق ءانشى-اكتەرلار كونكۋرسىنىڭ لاۋرەاتى، ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ ۇستازى، رەجيسسەر س. اكەلەەۆ جۇرگىزدى. جادىگەردى عالىمدار ساق پاتشاسى دەپ تانىپ، ونىڭ قايتادان قالپىنا كەلتىرگەن نۇسقاسىن جاساپ، ۇسىنعان. سونىڭ ناتيجەسىندە ارادا وتكەن ون جىلدان كەيىن ساق پاتشاسىنىڭ ءمايىتى ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنان الىنىپ، ورنىنان قايتا ارۋلانىپ جەرلەۋگە بەرىلگەن. بۇل ءىستى جۇزەگە اسىرۋعا «نۇر-تورە» قوعامدىق ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، شىلىكتى ءوڭىرىنىڭ تۋماسى ا.ەگەۋباەۆ، ونەر اكادەمياسىنىڭ ۇستازى س.اكەلەەۆ كوپ ەڭبەك سىڭىرگەن. تاريحي مۇرا رەتىندە مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ، وبلىس جانە اۋدان اكىمدەرىنىڭ قولداۋىمەن قالپىنا كەلتىرىلدى. وسى ءىستىڭ عىلىمي نەگىزدەلىپ، تياناقتى شەشىم تابۋىنا بەلگىلى جازۋشى، مەديتسينا جانە پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، كسرو «دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى»، «زايسان اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى»، قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، ماحامبەت سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، پروفەسسور، م.نوسترادامۋس اتىنداعى اكادەميانىڭ تولىق مۇشەسى، اكادەميك سوۆەت-حان عابباسوۆ ءوز ۇلەسىن قوسقان.

شىعىس قازاقستان وبلىسى، زايسان وڭىرىندەگى كيەلى ايماقتىڭ ءبىرى – شىلىكتى جەرىندە وتكەن سەنبى كۇنى جۇرتشىلىق تاعى ءبىر تاريحي ساتكە كۋاگەر بولدى. وسىدان ون جىل بۇرىن قورىمدارعا ارحەولوگيالىق زەرتتەۋ جۇرگىزۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە «بايگەتوبە» وباسىنان رەسپۋبليكاداعى «التىن ادامنىڭ» قاتارىنا قوسىلعان ساق پاتشاسىنىڭ مۇردەسى قازىلعان. ساق پاتشاسىن قايتا جەرلەۋ ءراسىمىن حالىقارالىق ءانشى-اكتەرلار كونكۋرسىنىڭ لاۋرەاتى، ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ ۇستازى، رەجيسسەر س. اكەلەەۆ جۇرگىزدى. جادىگەردى عالىمدار ساق پاتشاسى دەپ تانىپ، ونىڭ قايتادان قالپىنا كەلتىرگەن نۇسقاسىن جاساپ، ۇسىنعان. سونىڭ ناتيجەسىندە ارادا وتكەن ون جىلدان كەيىن ساق پاتشاسىنىڭ ءمايىتى ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنان الىنىپ، ورنىنان قايتا ارۋلانىپ جەرلەۋگە بەرىلگەن. بۇل ءىستى جۇزەگە اسىرۋعا «نۇر-تورە» قوعامدىق ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، شىلىكتى ءوڭىرىنىڭ تۋماسى ا.ەگەۋباەۆ، ونەر اكادەمياسىنىڭ ۇستازى س.اكەلەەۆ كوپ ەڭبەك سىڭىرگەن. تاريحي مۇرا رەتىندە مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ، وبلىس جانە اۋدان اكىمدەرىنىڭ قولداۋىمەن قالپىنا كەلتىرىلدى. وسى ءىستىڭ عىلىمي نەگىزدەلىپ، تياناقتى شەشىم تابۋىنا بەلگىلى جازۋشى، مەديتسينا جانە پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، كسرو «دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى»، «زايسان اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى»، قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، ماحامبەت سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، پروفەسسور، م.نوسترادامۋس اتىنداعى اكادەميانىڭ تولىق مۇشەسى، اكادەميك سوۆەت-حان عابباسوۆ ءوز ۇلەسىن قوسقان. مۇردەنى قايتا جەرلەۋ راسىمىنە اكادەميك س.عابباسوۆ، پروفەسسور، ارحەولوگ، ەتنولوگ، ونەرتانۋ عىلىمدارىنىڭ دوكتورى ءا.تولەۋباەۆ، اۋدان اكىمى ا.وڭداقانوۆ، «نۇر-تورە» قوعامدىق قورىنىڭ ديرەكتورى ا.ەگەۋباەۆ، بەلگىلى كاسىپكەرلەر س.تىشتىباەۆ، س.پازىلوۆ قاتىستى. عالىم جەرلەسىمىز سوۆەت-حان عابباسوۆتىڭ باسقارۋىمەن الماتىدان اكەلىنگەن مۇردەنى قايتادان جەرلەۋ ءراسىمى جاسالدى. ودان كەيىن اۋىلدىق مادەنيەت ءۇيىنىڭ الدىندا وسى ءىس-شارا ءوز جالعاسىن تاپتى. ءسوز كەزەگىن العان اۋدان اكىمى ا.وڭداقانوۆ ساۋاپتى ءىستىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن ازاماتتارعا العىس ايتىپ، «العىس حات» تاپسىردى. قازاقى داستۇرمەن يىقتارىنا شاپان جاپتى. وسىنداي سىيلىقتى جەرلەستەرىنىڭ اتىنان شىلىكتى اۋىل وكرۋگى اكىمىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ق.ساعيەۆ تا تارتۋ ەتتى. مەكتەپتى بىتىرگەندەرىنە 30 جانە 20 جىل بولعان تۇلەكتەردىڭ قولداۋىمەن «تۋعان جەرگە تاعزىم» اكتسياسى اياسىندا اۋىل ومىرىندە ەل كوڭىلىنە قۋانىش ۇيالاتقان يگىلىكتى ىستەر اتقارىلعان. اۋىلداعى مادەنيەت ءۇيىنىڭ الدىنا ورناتىلعان «التىن ادام» ءمۇسىنى، قازاقستان فۋتبولىنىڭ 100 جىلدىعى قۇرمەتىنە ارنالعان شاعىن فۋتبول الاڭى اۋىلعا ۇلكەن تارتۋ ەكەنى ءسوزسىز. سونىمەن بىرگە وسى تۇلەكتەر شىلىكتى ورتا مەكتەبىن جاڭا جيھازدارمەن قامتاماسىز ەتىپ، وسى كۇنى اۋىلدىڭ شەتىندە ۇيىمداستىرىلعان بايگە جارىسىنىڭ باس جۇلدەسىنە «جيگۋلي» اۆتوكولىگىن سىيعا تارتتى. بۇل كۇنى «التىن ادام» ءمۇسىنىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا جەرلەسىمىز س.عابباسوۆ پەن اۋدان اكىمى ا.وڭداقانوۆ لەنتا قيۋ ءراسىمىن جاسادى.

دەرەككوزى: http://zaysan.vko.gov.kz