ءۇش اي جوعالىپ كەتكەن نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ورالۋىنا تۇسپا-تۇس بەكبولات تىلەۋحانىڭ دا سۇحباتى كوپ كۇتتىرىپ بارىپ، جارىققا شىقتى.

قاڭتار وقيعاسىن الدىن الا سەزىپ قويعان كورىپكەل، قارعىسشىل سالافيت بۇل سۇحباتىندا ىمداپ، قازاقستانداعى سالافيت باۋىرلارىنا بىرنەشە جاسىرىن ۇندەۋ جولداعان. قاڭتار وقيعاسىنىڭ جوسپارىن قۇرعانداردىڭ ءبىرى دەپ ايتىلاتىن سالافيت بەكبولات تىلەۋحان الدا ءبىزدى نە كۇتىپ تۇرعانىن قالاي تۇسپالداپ جەتكىزدى، سونى اشىقتاپ كورەيىك:
سونىمەن سۇحباتتا:

1. قايرات ساتىبالدى كوپ ۇزاماي تۇرمەدەن شىعاتىنى "سۇيىنشىلەندى".
2. قازاقستاندا جاقىندا سوعىس بولاتىنىن ءبىلدىرىپ وتىر. ول سوعىستى دا سالافو-ۋاحابيلەر باستايدى. ونىڭ جوسپارى اقش-تا قۇرىلعان. اقش ۋاحابيلەر ارقىلى سوعىس جۇرگىزەدى. سول ءۇشىن 10 جىل بۇرىن ۇستاز رەتىندە حاليل، تويرجان سەكىلدى تەرروريستەر جىبەرىلگەنى ايتىلدى. ولاردى قايرات ساتىبالدىمەن تانىستىرعانىن بەكبولات مويىندادى.
3. ساقال وسىرۋگە، بالاقتى كەسپەۋگە شاقىردى. "حيدجاپتى شەشپەڭدەر", دەدى.
4. جاقىندا سەناتقا دەپۋتات بولىپ ورالاتىنىن ايتىپ قالدى.
5. دارىن مۋباروۆتىڭ اينالاسىنا توپتاسۋ قاجەتتىگىن تۇسپالداپ جەتكىزدى.
6. قازاقستاندا سالافيزمگە ەشقاشان تيىم سالىنبايتىنىن قورىقپاي اشىپ ايتتى.
7. حاليل، تويرجاندى ارنايى قىزمەتتەر (سپەتسسلۋجبا) قولداندى. تويرجان ۇقك-گە قاتىستى بولعاسىن ارالاسپادىم، دەدى. وسى سوزىمەن ۇقك ارانداتتى ما، جوق ادەيى ايتتى؟

ەندى وسىنى پوسىلداردى جەكە-جەكە تالداساق.

بەكبولات قاڭتار وقيعاسىن كاسپي جاعالاۋىندا اقش اسكەري بازاسىنا رۇقسات بەرگەنىمىز ءۇشىن رەسەي مەن قىتاي ۇيىمداستىردى دەسە بىرەسە، ورتالىق ازيانى تولقىتۋ اقش-تىڭ جوسپارى دەپ ادەيى حالىقتىڭ ويىن اداستىرماق بولادى. ەكىجۇزدى ەكەنى ءوز سوزىنە ءوزى قايشى ءجيى قاي قايشى كەلەتىنىن سۇحباتتان اڭعارۋ قيىن ەمەس. بىراق ەڭ قورقىنىشتىسى - بەكبولات ءوزى ۇستاز ساناعان ءحاليلدىڭ اقش جىبەرگەن شپيون ەكەنىن مويىنداعانى. قازاقستانداعى تەراكتىلەردىڭ ارتىندا اقش تۇرعان بولسا، سونى ۇيىمداستىرىپ شۇبار مەشىتىندە ۇستاعان بەكبولات كىم بولادى؟ ۇقك-گە بەكبولاتتى تۇتقىنداۋعا وسى سۇحبات تا جەتكىلىكتى؟ بىراق ول ءحاليلدى جامانداعانسىپ ءوزىن تازارتپاق بولادى. حاليل، بەكبولات، دارىن مۋباروۆ، تويرجان يبراگيموۆ جانە ديدار، اسىلحان، المات ساپارباەۆ ءبارى استاناداعى شۇبار مەشىتىندە ءۋاحابيزمدى ناسيحاتتاپ، ونداعى شاكىرتتەر سيريادا سوعىسقانىن كەز كەلگەن سالافو-ۋاحابي بىلەدى. بۇل بەكبولاتتىڭ ءوزىنىڭ سالافيت ەكەنىن مويىنداۋىنا ءبىر-اق قادام قالدى دەگەن ءسوز بە؟ الدە بۇل بەكبولاتتىڭ كوپ سويلەيمىن دەپ قاتەلەسكەنى مە؟ مەنىڭشە، بۇل سۇحبات سالافيتتەدىڭ كۇش الىپ كەلە جاتقانىن، جاقىندا بيلىكتى قولعا الاتىندارىن بىلدىرگەن سەس كورسەتۋ سۇحباتى. سالافيتتەر بيلىكتى قالاي الادى؟ ول ءۇشىن تاعى ءبىر قاڭتار بولاتىنى ءسوزسىز. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە اقش تاليباندى تۇركىمەنستان ارقىلى ماڭعىستاۋعا، تاجىكستان بيلىگىن باسىپ الىپ جاڭا يگيل قۇرۋعا دايىندالىپ جاتقانىن ايتادى . بۇل تۋرالى ساراپتامانى جەكە پاراقشامنان تابا الاسىزدار. قازاقستانداعى ۋاحابيلەر وسى كەزدە دۇلەي داۋىلداي تولىق فازالارىنا ەنەدى. ونى دا بەكبولات تىلەۋحان سۇحباتىندا مويىندادى. قازاقستاندا سوعىس بولادى دەگەن ءسوزدى ادەيى ەكى رەت قايتالاپ ايتادى! بۇل - وتە قورقىنىشتى! بۇعان دالەل بەكبولات قازاقستاندا سالافيزمگە ەشقاشان تيىم سالىنبايدى دەپ قورىقپاي ايتىپ وتىرعانىن دا قوسىڭىز . دەمەك، بەكبولاتتىڭ سۇحباتىنان تۇيگەنىمىز. قازاقستاندا سالافيزمگە توقتاۋ سالىنبايدى. ساقال قىرقىلمايلى، بالاق ۇزارمايدى، حيدجاپ شەشىلمەيد. كوپ ۇزاماي سوعىس بولادى. باستى ءرولدى دارىن مۋباروۆ سەكىلدى سالافو-ۋاحابي كوسەمدەر اتقارادى.

بەكبولات قانداي سالافيت؟ مادحاليت پە، تاكفىرشى مە، سۋرۋريت پە، يحۋانشى ما؟ بەكبولات مۇنىڭ ءبارىنىڭ باسىنداعى ۇيىمداستىرۋشىسى. ەگەر تەرگەۋ امالدارى دۇرىس جۇرگىزىلسە، حاليل، تويرجان، ءدىلمۇرات، ءابۋماريام سەكىلدى تەروريستەردىڭ بارلىعى بەكبولاتقا قاتىستى بولىپ شىعادى. مىسالى ءدىلمۇرات العاش ۇستالعاندا تۇرمەدە قايرات ساتىبالدى كومەك كورسەتىپ وتىردى. بەكبولات حاليل ارقىلى ساۋد ارابياسىنان كەلەتىن قاراجاتتى اتالعان بارلىق تەرروريستىك ۇيىمدارعا ءبولىپ بەرۋشى ەڭ جوعارىداعى ۇيلەستىرۋشى ءرول اتقاردى. ساتىبالدى سەكىلدى ادامداردى سولارمەن بىرگە قولداندى.
مىسالى بەكبولاتتىڭ قاراعاندى وبلىسى جاڭاارقا اۋدانىندا سالىنعان مەشىتى ۋاحابيت ارابتاردىڭ اقشاسىنا سالىنعان. ول مەشىتكە ونىڭ تۇرمەگە وتىرىپ كەلگەن ءىنىسى مۋحامادجان يەلىك ەتتى. ول دا سالافيت. سيرياعا كەتكەندەر ونىڭ اتىن بىرنەشە رەت تەرگەۋ امالدارىندا اتاعان. كەزىندە ول مەشىتكە قايرات كۋجين دەگەن ساۋديادا وقىعان ۋاحابيت يمام بولدى. قانشاما ادام وسى كۋجين مەن ونىڭ دوسى دارىن مۋباروۆىڭ كەسىرىنەن سيرياعا كەتتى.

فوتو: اشىق دەرەككوزدەن

ارداق ەلامان

Abai.kz