يە مەن كيە تۋرالى
(سوڭعى ايتىستاردان تۋعان ويلار)
عىلىمدى دا، ادەبيەتتى دە، ونەردى دە جەكە تۇلعالار جاسايدى. مۇنى بۇقارا حالىق «اسارلاتىپ» جاسامايدى.
حالىق - ساناۋلى ادامدار جاساعان رۋحاني دۇنيەنىڭ تۇتىنۋشىسى. ماسەلە وسىندا، حالىقتا مادەني قۇندىلىققا سۇرانىس جوعارى بولسا - ول قوعامدى «ءۇمىتتى قوعام» دەپ اتاۋعا بولادى...
وعان سۇرانىس جوق بولسا، ونى – «ءۇمىتسىز قوعام» دەپ اتاسا بولادى.
ەگەر، حالىق جالعان يدەولوگيا، نە، وزگە مادەنيەت ىقپالىندا قالسا، ونى «اداسقان قوعام» دەپ اتاساق بولادى...
قوعامدا وسى ءۇش باعىت ۇنەمى تەكەتىرەس جاعدايىندا تۇرادى:
ءبىرىنشىسى - ءوز تاريحىن تۇگەندەۋشىلەر، ۇلتتىق بولمىسىن تۇزەۋشىلەر.
ەل مەن جەردىڭ كيەسى وسىلار.
ەكىنشىسى – «كۇنىن كورۋشىلەر».
ولاردىڭ وتانى بولمايدى، تەك قاي جەردە ءومىر ءسۇرۋ جەڭىل بولسا، قاي جەردە تاماق كوپ بولسا - سوندا ىعىسا بەرەدى.
ەل مەن جەردىڭ كۇيەسى وسىلار.
ءۇشىنشىسى – «قاعىنان جەرىگەندەر». بۇل ادام ساناسىنىڭ اۋىتقىعان بەلگىسى، كەسەل.
ولار ءوز مادەنيەتىن قور، وزگەنى زور سانايتىندىقتان، ءوز حالقىنىڭ (سونىڭ ىشىندە ءوزى دە بار ەكەنىن زومبيلانعان سانا ۇقپايدى) تاريحتان جويىلۋىنا قىزمەت ەتۋشىلەر.
ەل مەن جەردىڭ تاجالى وسىلار.
سوندىقتان، ەل مەن جەر جاۋاپكەرشىلىگىن موينىنا العان كيەلى تۇلعالار (رۋحاني ەليتا) ءار سوزىنە اباي بولىپ، قوعامىن العا باستاۋى كەرەك. ولار بايقاماي ءوز سوزىندە «كۇيە» مەن «تاجال» سياقتى سويلەپ قويسا، وندا قوعام ءۇمىتى ونداعان جىلدارعا شەگىنىپ كەتەدى...
ءسويتىپ، شىققان توبەدەن كەيىن سىرعىعان قوعامعا، تىرباڭداپ جوعارىعا قايتا ورمەلەۋگە تۋرا كەلەدى.
قوعام قازىر الار اسۋدى، كەيىنگە شەگەرەدى... مۇنى - ونبەيتىن تىرلىك دەيمىز.
ەندەشە، بار نارسە ەليتاعا كەپ تىرەلەدى ەكەن! تۇلعالار امان بولسىن، تاتۋ بولسىن! سوندا يە دە بار، كيە دە بار دەۋگە بولادى...
ءابدىراشيت باكىرۇلى
Abai.kz