6 قازاندا ەلىمىزدە اەس سالۋ ماسەلەسى بويىنشا رەفەرەندۋم وتەدى. وسى ورايدا ءبىز اتوم سالاسىنىڭ ماماندارىنا حابارلاسىپ، ەلىمىزدە سالىناتىن اەس الەۋەتى جايلى بىلدىك. «يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتى» رمك باس ينجەنەرىنىڭ ورىنباسارى اسحات بەكباەۆ اەس قۇرىلىسى جايىندا پىكىرىمەن ءبولىستى.

اسحات بەكباەۆ، «يادرولىق فيزيكا ينستيتۋتى» رمك باس ينجەنەرىنىڭ ورىنباسارى:

 - قازىرگى تاڭدا قازاقستان كۇندەلىكتى پايدالاناتىن  ەلەكتر ەنەرگياسىن رەسەي مەن قىرعىزستان ەلىنەن الۋعا ءماجبۇر بولىپ وتىر. ونىڭ قۋاتى 2 گۆ دەيىن ساتىپ الىپ جاتىرمىز. ەگەر ءبىز اەس ءوز ەلىمىزدە سالاتىن بولساق، ءبىز كورشى مەملەكەتتەردەن ساتىپ الماي، ەلىمىزدەگى ەلەكتر تۇتىنۋدىڭ ءبىراز بولىگىن ءوزىمىز جاباتىن ەدىك. اەس سالۋ ارقىلى ەنەرگەتيكالىق تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزە الامىز. ودان بولەك، اەس قۇرىلىسىنا 8 مىڭنان استام جۇمىس كۇشى جۇمىلدىرىلاتىن بولادى. بۇل جاڭا جۇمىس كوزدەرى، ودان بولەك مۋلتيپليكاتيۆتى ەففەكت بەرەدى. ستانتسيا سالىناتىن وڭىردە كىشىگىرىم بيزنەستەر داميدى.

جاڭا جول تورابى مەن ەمحانا، مەكتەپ، بالاباقشا سىندى الەۋمەتتىك نىساندار دا بىرگە سالىنادى. ال اەس سالىنعاننان كەيىن  2 مىڭنان استام ادام تۇراقتى جۇمىس ىستەيتىن بولادى. سونىمەن قاتار ينفراقۇرىلىمدار داميدى. ەڭ باستىسى ەلىمىزدە تۇراقتى ەلەكتر كوزى بولادى. مىسال كۇن مەن جەل ەلەكتر ستانتسيالارىن پايدالانۋ 18 پايىز بولسا، اەس ەنەرگياسىن پايدالانۋ 90 پايىزدى قۇرايدى. ەلىمىزدىڭ اەس سالۋعا گەوگرافيالىق جاعدايىنا كەلسەك، بۇگىندە بالقاش جاعالاۋىنداعى ۇلكەن اۋىلى تاڭدالىپ وتىر.

بۇل ولكەدە سسر كەزىندە ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا اەس سالىنباقشى بولعان ەكەن. ءوڭىر سەيسميكالىق ءارى گەولوگيالىق جاعىنان قولايلى دەپ تانىلعان. قازىردىڭ وزىندە ءبىزدىڭ مەملەكەت سول ءوڭىردى تاڭداپ وتىر. ودان بولەك، ول ءوڭىر سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتى قوساتىن ەلەكتر جەلىلەرىنىڭ تورابى سانالادى. بۇگىندە ءبىزدىڭ مەملەكەتكە 4 ەلدىڭ رەاكتورى ۇسىنىلىپ وتىر. ول رەسەي، قىتاي، وڭتۇستىك كورەيا مەن فرانتسيا مەملەكەتتەرى. بۇلاردىڭ قاۋىپسىزدىگى وتە  جوعارى سۋ رەاكتورلارى. بۇل مەملەكەتتەردىڭ رەاكتورلارى تەحنولوگياسى جاعىنان الدىڭعى قاتاردا.

مىسال رەتىندە وڭتۇستىك كورەا مەمەلەكەتىن الساق بولادى. جەر كولەمى بويىنشا ول مەمەلەكەت شامامەن الماتى وبلىسىنداي اۋماقتى الىپ جاتىر بىراق مەمەلەكەتتە 26 رەاكتور (اەس) كازىرگى ۋاقىتتا تاعى 2 رەاكتور (اەس) سالىنۋ ۇستىندە. بۇل ەنەرگيا كوزدەرى ەلدىڭ ونەر كاسىبىن دامىتۋعا ۇلكەن ۇلەس قوسۋدا. مىسالعا ەلەكترونيكا جاساۋ باعىتتارى، شيكى زات وندەۋ باعىتتارى، اۆتو كولىك شىعارۋ بويىنشا الەمدە العاشقى قاتاردا تۇرعانى ەلگە ءمالىم. وسى ونەر كاسىپ ورىندارىنىڭ تۇراقتى جۇمىس ىستەپ تۇرۋىنا تۇراقتى ەنەرگيا كوزدەرى كەپىل بولدى.

Abai.kz