جۇما, 29 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 4408 0 پىكىر 17 ناۋرىز, 2014 ساعات 06:07

اقش پەن باتىس قىرىم رەفەرەندۋمىنىڭ ناتيجەسىن مويىنداۋدان باس تارتىپ وتىر

كەشە، ياعني ناۋرىزدىڭ 16-سى كۇنى قىرىمدا رەفەرەندۋم ءوتتى. رەفەرەندۋم تاقىرىبى: «قىرىمنىڭ رەسەيگە قوسىلۋىن جاقتايسىز با، الدە قارسىزىز با؟» دەگەن سۇراقتى قامتىدى. ورىس ءباسپاسوزىنىڭ شۇعىل تاراتقان حابارلارىنا سۇيەنسەك، قىرىم حالقىنىڭ 80 پايىزى رەفەرەندۋمعا قاتىسقان كورىنەدى. ءسويتىپ  93,5 پايىز داۋىستىڭ ناتيجەسىندە قىرىم رف-نىڭ قۇرامىنا وتەتىن بولىپ جاتىر. الايدا، اقش پەن باتىس ەلدەرى اتالعان رەفەرەندۋمنىڭ جارياعا شىققان العاشقى قورتىندىسىن مويىنداۋدان باس تارتۋدا. مىسالى، ەۋروكوميسسيانىڭ توراعاسى جوزە مانۋەل  بارروزۋ مەن ەۋروپالىق كەڭەستىڭ توراعاسى حەرمان ۆان رومپەي ەكەۋى بىرىگىپ جاساعان مالىمدەمەلەرىندە قىرىم رەفەرەندۋمى زاڭسىز دەپ تانىلعان.

ەۋرووداق بولسا، «ۋكراينانىڭ تەرريتورياسى تۋرالى ماسەلەنى رەفەرەندۋم ارقىلى رەتتەۋ ۋكراينانىڭ كونستيتۋتسياسى مەن حالىقارالىق قۇقىقتىق نورمالارعا قايشى كەلەدى» دەپ بىلەدى. 

 اقش-تىڭ مەمحاتشىسى دجون كەرري دە رف-نىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروپەن قىرىم ماسەلەسى بويىنشا اڭگىمەلەسىپ، اقش قىرىمنىڭ وقشاۋلانعانىن مويىندامايتىنىن ايتتى.

 اقش مەمحاتشىسى ءوز ءسوزىن «اقش رەفەرەندۋم قورتىندىسىن مويىندامايدى» دەپ تۇيىندەدى.

كەشە، ياعني ناۋرىزدىڭ 16-سى كۇنى قىرىمدا رەفەرەندۋم ءوتتى. رەفەرەندۋم تاقىرىبى: «قىرىمنىڭ رەسەيگە قوسىلۋىن جاقتايسىز با، الدە قارسىزىز با؟» دەگەن سۇراقتى قامتىدى. ورىس ءباسپاسوزىنىڭ شۇعىل تاراتقان حابارلارىنا سۇيەنسەك، قىرىم حالقىنىڭ 80 پايىزى رەفەرەندۋمعا قاتىسقان كورىنەدى. ءسويتىپ  93,5 پايىز داۋىستىڭ ناتيجەسىندە قىرىم رف-نىڭ قۇرامىنا وتەتىن بولىپ جاتىر. الايدا، اقش پەن باتىس ەلدەرى اتالعان رەفەرەندۋمنىڭ جارياعا شىققان العاشقى قورتىندىسىن مويىنداۋدان باس تارتۋدا. مىسالى، ەۋروكوميسسيانىڭ توراعاسى جوزە مانۋەل  بارروزۋ مەن ەۋروپالىق كەڭەستىڭ توراعاسى حەرمان ۆان رومپەي ەكەۋى بىرىگىپ جاساعان مالىمدەمەلەرىندە قىرىم رەفەرەندۋمى زاڭسىز دەپ تانىلعان.

ەۋرووداق بولسا، «ۋكراينانىڭ تەرريتورياسى تۋرالى ماسەلەنى رەفەرەندۋم ارقىلى رەتتەۋ ۋكراينانىڭ كونستيتۋتسياسى مەن حالىقارالىق قۇقىقتىق نورمالارعا قايشى كەلەدى» دەپ بىلەدى. 

 اقش-تىڭ مەمحاتشىسى دجون كەرري دە رف-نىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروپەن قىرىم ماسەلەسى بويىنشا اڭگىمەلەسىپ، اقش قىرىمنىڭ وقشاۋلانعانىن مويىندامايتىنىن ايتتى.

 اقش مەمحاتشىسى ءوز ءسوزىن «اقش رەفەرەندۋم قورتىندىسىن مويىندامايدى» دەپ تۇيىندەدى.

ال، كەشە تۇندە قىرىمداعى احۋالعا قاتىستى ءوز ويىن اشىق بىلدىرگەن اقش پرەزيدەنتى باراك وباما «رەفەرەندۋم رەسەيدىڭ اسكەري قىسىمىمەن ءوتتى. ول جانە ۋكراينا كونستيتۋتسياسىنا قايشى. رەفەرەندۋم ناتيجەسىن اقش پەن حالىقارالىق قاۋىمداستىق ەشقاشاندا مويىندامايدى» دەدى.

قىرىم رەفەرەندۋمىنىڭ بۇگىنگى ناتيجەسىن سونداي-اق المانيا،  ۇلىبريتانيا، فرانتسيا، يتاليا، كانادا جانە جاپونيا ەلىنىڭ  رەسمي تۇلعالارى: مەملەكەت باسشىلارى مەن سىرتقى ىستەر مينيسترلەرى دە  مويىندامايتىندىقتارىن اشىق مالىمدەۋدە.

بۇگىن بريۋسسەلدە رەسەي ازاماتتارىن ەۋروپاعا كىرگىزبەۋ، سونىمەن قاتار ولاردىڭ شەتەل بانكتەرىندەگى ەسەپ-شوتتارىن جاۋىپ تاستاۋ ماسەلەسى قارالادى. باتىس بۇنىمەن عانا شەكتەلمەي رەسەيگە ەكونوميكالىق سانكتسيا جاريالاۋى ىقتيمال ەكەندىگىن دە ەسكەرتتى. ء«بىزدىڭ بۇلاي ىستەگىمىز كەلمەيدى، ارينە، - دەيدى فرگ كانتسلەرى مەركەل حانىم، - الايدا باسقا جول قالماسا، امالسىز الگىندەي ارەكەتكە بارۋىمىز ابدەن مۇمكىن».  

باتىس وسىلايشا قىرىم رەفەرەندۋمىنىڭ ناتيجەسىنەن باس تارتىپ جاتقاندا قازاقپارات اگەنتتىگى  - قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ۇلىبريتانيا پرەمەر-ءمينيسترى دەۆيد كەمەرونمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسكەنىن  اقوردانىڭء باسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلادى.

 «بريتان تاراپىنىڭ باستاماسىمەن وتكەن تەلەفون ارقىلى سويلەسۋ بارىسىندا قازاقستان-ۇلىبريتانيا قارىم-قاتىناستارىنىڭ جاي-كۇيى مەن پەرسپەكتيۆالارى، سونىڭ ىشىندە د.كەمەروننىڭ 2013 جىلعى شىلدە ايىندا قازاقستانعا مەملەكەتتىك ساپارى اياسىندا قول جەتكىزىلگەن كەلىسىمدەردىڭ ىسكە اسىرىلۋ بارىسى تالقىلاندى.

اڭگىمەلەسۋ كەزىندە حالىقارالىق ساياسات ماسەلەلەرى، سونىمەن بىرگە الداعى 24-25 ناۋرىزدا گااگادا وتەتىن يادرولىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى جاھاندىق سامميتكە دايىندىق جونىندە دە پىكىر الماسىلدى. ۋكرايناداعى ىشكى ساياسي جاعدايدىڭ ورىستەۋىنە باسا نازار اۋدارىلدى» دەلىنگەن حاباردا. الايدا ۋكرايناداعى ىشكى ساياسي جاعدايدىڭ ورىستەۋىنە ءتيىستى ەكى ەل باسشىسىنىڭ پىكىرى قاي تاراپتان وربىگەنى   جايىندا قازاقپاراتتىڭ حابارىندا ناقتى ەشتەڭە ايتىلماعان.  رەسەي سايتتارىنىڭ حابارلاۋىنا قاراعاندا، بۇگىن نۇرسۇلتان نازارباەۆ پەن رف پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين تەلەفون ارقىلى سويلەسكەن كورىنەدى.

Abai.kz

ۋكرايناداعى 2001 جىلعى جالپىۇلتتىق حالىق ساناعى بويىنشا قىرىم اۆتونوميالى رەسپۋبليكاسىنىڭ حالىق سانى 2 024 056 ادام بولعان. ونىڭ ىشىندە:

ورىس - 58,5 %

ۋكراين - 24,3 %

قىرىم تاتارلارى - 12,1 %

بەلورۋس - 1,4 %،  ارميان - 1,1 %  

تاتار - 0,6 %

ەۆرەي، پولياك، مولداۆان، ازەربايجان - 0,2 %

وزبەك، كارىس، گرەك، نەمىس، موردۆا، شۋاش، سىعان، بۇلعار، گۇرجى، ماريلەر - 0,1 %.

سونداي-اق، قىرىمدا ەستون، قارايىم، كىرىمدىقتار، يتالياندىقتار جانە باسقادا ۇلت وكىلدەرى تۇرادى.

 

نازارباەۆ جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلعان قىرىمداعى رەفەرەندۋممەن قۇتتىقتادى

 

مەملەكەت باسشىسى نۇرسۋلتان نازارباەۆ پەن رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين تەلەفون ارقىلى سويلەستى، - دەپ حابارلادى قازتاگ اگەنتتىگى رف پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ kremlin.ru رەسمي سايتىنا سىلتەمە جاساپ.

"ۆلاديمير پۋتين قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆپەن تەلەفون ارقىلى سويلەستى. ۆ.پۋتين مەن ن.نازارباەۆ ۋكرايناداعى جاعدايعا بايلانىستى پىكىرلەرىمەن الماستى"، - دەلىنگەن سايتتاعى حاباردا.

حاباردا ايتىلعانداي، اسىرەسە بۇگىن قىرىمدا ءوتىپ جاتقان رەفەرەندۋمعا باسا نازار اۋدارىلدى دەپ جازادى Tengrinews.kz.

"ونىڭ جوعارى دەڭگەيدە ۇيىمداستىرىلعاندىعى، قىرىمدىقتار ءۇشىن ماڭىزدى بولىپ تابىلاتىن ماسەلەدە تۇرعىنداردىڭ تىلەكتەرىن ەركىن ءبىلدىرۋ مۇمكىندىگى قامتاماسىز ەتىلگەندىگى اتاپ ءوتىلدى"، - دەلىنگەن ماتىندە.

ەسكە سالساق، 16 ناۋرىزدا قىرىمدا اۆتونوميا مارتەبەسى تۋرالى رەفەرەندۋم وتەدى. ساعات جەرگىلىكتى ۋاقىتپەن تاڭعى 8-دە داۋىس بەرۋ باستالدى; داۋىس بەرۋ 12 ساعاتقا سوزىلىپ، كەشكى ساعات 20:00- دە توقتاتىلادى.

news.nur.kz

arasha.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1576
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2272
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3590