نيكولاس چارلز سپاركس تانىمال امەريكالىق جازۋشى، حريستيان ءدىنى، ماحاببات، ادامنىڭ سەزىمدەرى جايلى كوپتەگەن رومانداردىڭ اۆتورى. ونىڭ شىعارمالارى شامامەن 80 ميلليون تيراجبەن ساتىلىپ، 45 تىلگە اۋدارىلعان. ول ايەلى كەتي كوتپەن جانە 5 بالاسىمەن سولتۇستىك كارولينا شتاتىنداعى نيۋ-بەرن قالاسىندا تۇرادى.  

 – ءسىز رومان جازۋعا قالاي كىرىسەسىز؟   

– مەن الدەبىر وقيعا تۋرالى شەشىم قابىلداعاننان كەيىن، قاراپايىم ۇلگىدە قاعازعا تۇسىرگەندى ۇناتامىن. كۇنىنە كەمىندە 2000 ءسوز جازامىن، اپتاسىنا ءۇش-ءتورت كۇن جۇمىس ىستەيمىن، ادەتتە تاڭعى ساعات 10:00 مەن 15:30 ارالىعىندا جازۋعا وتىرامىن، بۇل بارىس كەيدە ءۇش ساعاتقا، كەيدە جەتى نەمەسە سەگىز ساعاتقا سوزىلۋى مۇمكىن. وسى قارقىنمەن مەن ءبىر روماندى ءتورت-بەس ايدا بىتىرەمىن، وڭدەۋ پروتسەسى ادەتتە جەڭىل جۇرەدى. روماندى وڭدەۋگە كوپ بولسا ەكى اي ۋاقىت كەتەر، بىراق سول ۋاقىتتىڭ باسىم بولىگىندە مەنىڭ اگەنتىم، رەداكتورىم تۇزەتۋلەر جاسايدى. سودان كەيىن مەن ولاردىڭ جازبالارىنا سايكەس قولجازبانى قايتا قاراۋ ارقىلى وڭدەۋ پروتسەسىن ولشەپ الامىن — بۇل پروتسەسس ادەتتە بىرنەشە كۇندىك جۇمىستى قامتيدى.

– ءسىزءدىڭ شىعارمالار يدەياعا باي بولىپ كەلەدى.  شابىتتى قايدان الاسىز؟

– ماعان يدەيالار مەنىڭ ومىرىمدەگى وقيعالاردان، مەن بىلەتىن ادامداردان، وقىعان ماقالالاردان نەمەسە ەستىگەن اڭگىمەلەردەن تۋىندايدى. مەن ارقاشان جاۋاپ بەرۋگە تىرىساتىن سۇراقتار توڭىرەگىندە ءجيى ويلانامىن.  ونىڭ ۇستىنە ءاربىر يدەيالارعا ويىمدى اشىق ۇستاۋدى ۇيرەندىم.

–  بىرنەشە رومانىڭىز نەگىزىندە كينو ءتۇسىرىلدى. شىعارماڭىزدى ستسەناريگە، ودان كەيىن كينوعا بەيىمدەۋ پروتسەسىنە قانشالىقتى قاتىساسىز؟  

–  جالپى، مەن ستسەناري جوباسىنىڭ رەداكتسيالىق بارىسىنا عانا قاتىسامىن. كەيدە ءتۇسىرىلىم الاڭىنا ءبىر-ەكى رەت بارىپ، ءفيلمدى ناسيحاتتاۋعا كومەكتەسەتىن شىعارمىن. ال كاستينگكە، بيۋدجەتتەرگە، رەجيسسەرلىككە نەمەسە مونتاجعا ەش قاتىسىم جوق. مەن ستسەناريلەردى ءوزىم جازامىن جانە مۇنداي جاعدايلاردا ەڭ جاقسى ستسەناريدى جازۋ ءۇشىن پروديۋسەرلەرمەن جانە رەجيسسەرلەرمەن جۇمىس ىستەيمىن. وسىدان كەيىن مەنىڭ ءرولىم ادەتتەگىدەي قالپىنا كەلەدى.

–  روماندارىڭىز كينوعا بەيىمدەلگەننەن كەيىن ءسىز رەجيسسەردىڭ كوزىمەن جازا باستاعانىڭىزدى بايقايسىز با؟

– جوق. مەن ءرومانيستپىن. مەنىڭ جالعىز ماقساتىم - ەڭ جاقسى رومان جازۋ. ال كينونىڭ الەۋەتى تۋرالى مۇلدە ويلامايمىن.

–  جازۋ ءۇردىسى نەمەسە ستيل شىعارماشىلىق بارىسىندا قالاي وزگەرەءدى؟

– تەحنيكالىق دەڭگەيدە مەن ادەبي ءستيلىمدى جەتىلدىردىم دەپ ويلايمىن جانە جازۋدىڭ كەيبىر اسپەكتىلەرى وڭايىراق بولدى. مەنىڭ جازۋ كەستەم جىلدار وتكەن سايىن جەتىلە ءتۇستى. سونىمەن، جاقسى جازۋ ارقاشان قيىن بولىپ قالا بەرەدى. ورتاشا، ءتىپتى جاقسى شىعارما جازۋ وڭاي. بىراق ەڭ جاقسى شىعارما جازۋ وتە قيىن.

– ءسىزدىڭ روماندارىڭىزداعى سولتۇستىك كارولينانىڭ شاعىن قالالارىنداعى وقيعالاردى سۋرەتەتيدى. نەلىكتەن اڭگىمەلەرىڭىز ءۇشىن وسى پارامەتردى تاڭدادىڭىز؟

– بۇنىڭ بىرنەشە سەبەبى بار. بىرىنشىدەن، مەن «كۇندەلىك» اتتى العاش شىعارمامدى جازعانىمدا، اڭگىمەدە ماحاببات حيكاياسىنىڭ ەلەمەنتى بولادى، رومان سولتۇستىك كارولينانىڭ شىعىسىندا ءوربيدى جانە كەيىپكەرلەر ۇنامدى بولۋى كەرەك دەگەن ۇستانىمدى العا قويدىم. سودان كەيىن مەن ءار روماندى داۋىس، كوزقاراس، جاس جانە كەيىپكەرلەردىڭ مىنەزى، سيۋجەتى ارقىلى ەرەكشە ەتىپ جازۋعا كىرىستىم. شاعىن قالادا رومان جازۋ وقىرماندار اراسىندا ساعىنىش سەزىمىن تۋدىرادى دەپ ويلايمىن. ادامدار شاعىن قالالاردا ءومىر باسقاشا دەپ سەنەدى، ال شىنىن ايتقاندا، ولاي ەمەس. ءومىردىڭ قارقىنى باياۋ، كولىك تىعىنى از، ادامدار كورشىلەرىن بىلۋگە ​​بەيىم بولعانىمەن، ءار شاعىن قالانىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى مەن سۇيكىمدىلىگى بار.

– العاشقى رومانىڭىزدى جازعان كەزدە ونىڭ قانشالىقتى تانىمال بولاتىنى تۋرالى ويىڭىز نەمەسە ءۇمىتىڭىز بولدى ما؟ الدە قولجازباڭىز ءومىرىڭىزدىڭ سوڭىنا دەيىن تارتپادا وتىرادى دەپ ويلادىڭىز با؟

– مەن «كۇندەلىكتىڭ» بىرىنشى سويلەمىن جازباي تۇرىپ-اق وتە ءساتتى بولۋى مۇمكىن دەپ ويلادىم. بۇل وقيعا ماعان شىنىمەن ەستە قالارلىقتاي اسەر ەتتى. دەگەنمەن، مەن روماندى تولىق اياقتاي الاتىنىما سەنىمدى ەمەس ەدىم. تاماشا وقيعانى ءوربىتۋ ءبىر بولەك، بىراق وعان ساي كەلەتىن سوزدەردى قاعازعا ءتۇسىرۋ مۇلدە باسقا نارسە.  سول سەبەپتى مەن الدىمەن سوڭعى ءبولىمدى جازدىم، سودان كەيىن نۇح پەن ءالليدىڭ ماحابباتى تۋرالى اڭگىمەنىڭ باسىم بولىگىن قاعازعا  ءتۇسىردىم.  مەنىڭ ويىمدا روماننىڭ سوڭعى ۇشتەن ءبىر بولىگى كەرەمەت بولۋى كەرەك، بىراق مەندە مۇنى ىستەۋ قابىلەتى بار-جوعىن بىلمەيمىن، سوندىقتان الدىمەن سوڭعى ءبولىمدى جازامىن دەگەن وي بولدى. شىعارمانى جازا كەلە بىرنەشە جەرىن وڭدەۋ قاجەت بولدى. سونىمەن قاتار، بۇل نارسەلەردىڭ ەشقايسىسى روماننىڭ ءساتتى بولاتىنىنا كەپىلدىك بەرمەدى جانە مەن باسپا الەمىنىڭ ىسكەرلىك سيپاتىن جاقسى ءبىلدىم. دەگەنمەن، رومانىمدى اگەنتتەرگە جىبەرگەن كەزدە، ولاردىڭ كوپشىلىگى ونى باسۋدان باس تارتقاندا، مەن قاتتى تاڭعالعانىمدى مويىندايمىن. بىراق تەرەزا ​​پارك قىزىعۋشىلىق تانىتتى، ول ءالى كۇنگە دەيىن مەنىڭ اگەنتىم بولىپ جۇمىس ىستەيدى.

– «كۇندەلىك» كىتابىندا: «رومانتيكتەر مۇنى ماحاببات حيكاياسى دەپ اتاسا، تسينيكتەر بۇنى تراگەديا دەپ اتايدى» دەگەن ءسوز بار. بۇل تالداۋدى بارلىق روماندارىڭىزعا قولدانۋعا بولا ما؟ ءسىز روماندارىڭىزعا تراگەديالىق ماحاببات حيكايالارى رەتىندە قارايسىز با؟

–  مەن گرەك تراگەديالارىنىڭ زاماناۋي نۇسقالارىن جاساۋعا تىرىسامىن. شەكسپير رومەو مەن دجۋلەتتامەن بىردەي ارەكەت جاسادى.  قازىرگى مىسالدارعا ەريح سەگالدىڭ «ماحاببات تاريحى», روبەرت دجەيمس ۋوللەردىڭ «مەديسون وكرۋگىنىڭ كوپىرلەرى» جانە نيكولاس ەۆانستىڭ  شىعارمالارىن اتاۋعا بولادى.  نەگىزىندە، بۇل جانرعا قويىلاتىن تالاپتار: اڭگىمە مانيپۋلياتسياسىز ادام ەموتسياسىنىڭ بارلىق اۋقىمىندا شىنايى ەموتسيونالدى اسەردى تۋدىرۋى، مەلودرامالىق بولماي، درامالىق شيەلەنىستە بولۋى، كەيىپكەرلەر، سيۋجەت جانە وقيعا ەلەمەنتتەرى امبەباپ، قىزىقتى جانە تۇپنۇسقا بولۋى كەرەك دەگەن شارتتاردى ورىنداۋى ءتيىس.

اعىلشىن تىلىنەن اۋدارعان دۇيسەنالى الىماقىن

Abai.kz