23 اقپاندا جەرگىلىكتى ۋاقىت بويىنشا ساعات 18:00-دە گەرمانياداعى فەدەرالدى سايلاۋعا ارنالعان بارلىق سايلاۋ ۋچاسكەلەرى جابىلىپ، داۋىستاردى ساناۋدىڭ الدىن الا ناتيجەلەرى كوپ ۇزاماي جاريالاندى: سايلاۋ الدىندا بولجانعانداي، «اليانس» پارتياسى (حريستيان-دەموكراتيا وداعى جانە حريستيان-سوتسياليستەر وداعى (حدو/حسو) بلوگى) 28,5% داۋىس جيناپ، ءتورت جىلعا جۋىق ۋاقىتتان كەيىن قايتادان پارلامەنتتەگى ەڭ ۇلكەن پارتيا بولدى. وڭشىل پوپۋليستىك «گەرمانيا ءۇشىن بالاما» پارتياسى تاريحتاعى ەڭ جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، 20,8% داۋىس جيناپ، العاش رەت پارلامەنتتەگى ەكىنشى ۇلكەن پارتيا اتاندى.

قازىرگى بيلەۋشى ​​پارتيالار – سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتياسى مەن جاسىلدار پارتياسى سايكەسىنشە 16,4% جانە 11,6% داۋىس جينادى، بۇل وتكەن سايلاۋداعى ناتيجەلەردەن تومەن بولدى. بەسىنشى ورىندا - 8 پايىزدان ءسال جوعارى داۋىس جيناعان سولشىل پارتيا. وتكەن جىلدىڭ قاراشاسىندا باسقارۋشى كواليتسيادان شىعىپ، مەرزىمىنەن بۇرىن سايلاۋعا اكەلگەن ليبەرالدىق-دەموكراتيالىق پارتيا 5 پايىزدان از داۋىس جيناپ، فەدەرالدى پارلامەنتكە كىرە الماۋى مۇمكىن. جاقىندا سولشىل پارتيادان ءبولىنىپ شىققان ۆاگەنكنەحت اليانسى (BSW) دا 5 پايىزدان از داۋىس جينادى.

ەگەر FDP داۋىستارىنىڭ سوڭعى سانى 5 پايىزدىق پارلامەنتتىك شەكتەن تومەن تۇسسە، ەڭ ىقتيمال باسقارۋشى كواليتسيا فريدريح مەرتس باسقاراتىن اليانس پارتياسى مەن قازىرگى پرەمەر-مينيستر شولتس باسقاراتىن سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيا بولادى. ليبەرالدىق-دەموكراتيالىق پارتيا پارلامەنتكە كىرە الاتىن بولسا، «اليانس» پارتياسى مەن سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيا مانداتتاردىڭ جارتىسىنا جەتە المايدى جانە ولار ۇكىمەت قۇرۋ ءۇشىن جاسىلدار پارتياسى نەمەسە ليبەرال-دەموكراتيالىق پارتيامەن كۇش بىرىكتىرۋى كەرەك. اليانس پارتياسىنىڭ توراعاسى مەرتس وسى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا پاسحا مەرەكەسىنە دەيىن ۇكىمەتتى قۇرۋ بويىنشا كەلىسسوزدەردى اياقتاۋعا ۇمىتتەنەتىنىن بۇعان دەيىن مالىمدەگەن. مەرتس قازىر مينيسترلەر كابينەتىن قۇرۋ كەلىسسوزدەرى شامامەن سەگىز كۇننەن كەيىن «ەلىمىزدىڭ ءارتۇرلى ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن» ماقساتىمەن باستالاتىنىن ايتتى.

سايلاۋ ناۋقانى كەزىندە اليانس پارتياسى الدىمەن ەكونوميكالىق ساياساتقا نازار اۋداردى، اسحاففەنبۋرگ شابۋىلىنان كەيىن اليانس پارتياسى يمميگراتسيالىق ساياساتتى دا باستى ماسەلە رەتىندە ەنگىزدى جانە يمميگراتسيا جانە بوسقىندار ساياساتىن جان-جاقتى قاتايتۋدى جاقتاي باستادى.

قازىرگى پرەمەر-مينيستر شولتس باسقاراتىن سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيا العان داۋىستاردىڭ سانى 2021 جىلعى جالپى سايلاۋداعى 25,7 پايىزدان الدەقايدا تومەن بولدى. سايلاۋ ناۋقانى كەزىندە حالىقتىڭ كانتسلەر شولتسكە دەگەن سەنىمى تومەندەي بەردى. بۇل سايلاۋدا سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيانىڭ ناتيجەسى ونىڭ ەكى باستاپقى باسقارۋشى سەرىكتەستەرى – جاسىلدار پارتياسى مەن ليبەرالدىق-دەموكراتيالىق پارتيانىڭ داۋىستارىنان دا تومەن ءتۇستى. شولتس سايلاۋ ناتيجەلەرى كوڭىلدەن شىقپاعانىن ايتتى. ەگەر سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيا مەن ليگا ۇكىمەتتىك كەلىسسوزدەرگە كىرىسسە، ول ەندى قاتىسپايدى.

سايلاۋدا ەڭ ۇلكەن جەڭىسكە جەتكەن - وڭشىل، پوپۋليستىك «گەرمانيا ءۇشىن بالاما» پارتياسى بولدى، ونىڭ داۋىس ۇلەسى الدىڭعى سايلاۋمەن سالىستىرعاندا ەكى ەسە دەرلىك ارتىپ، رەكورد ورناتتى. سايلاۋ ناۋقانى كەزىندە پارتيا داعدارىس داۋىرىندەگى حالىقتىڭ ەكىۇداي كقڭىل-كۇيىن ءساتتى پايدالاندى، ونىڭ يمميگراتسيالىق ساياسات پەن ەكونوميكالىق ساياساتقا قاتىستى كوپتەگەن ۇسىنىستارى بارعان سايىن قوعامنىڭ قولداۋىنا يە بولدى. پارتيانىڭ وڭشىل پوپۋليستىك رەڭكتەرى مەن كەيبىر جوعارى لاۋازىمدى ساياساتكەرلەردىڭ ءجيى ايتاتىن اسىرە وڭشىل ەسكەرتۋلەرىنە بايلانىستى گەرمانيانىڭ كونستيتۋتسيالىق قورعاۋ دەپارتامەنتى پارتيانى «جارتىلاي اسىرە وڭشىلدار» قاتارىنا جاتقىزدى. بارلىق باسقا نەگىزگى ساياسي پارتيالار دا پارتيامەن كواليتسيالىق ۇكىمەت قۇرۋعا ەشقاشان ۇمتىلمايتىندارىن مالىمدەدى. دەگەنمەن، ۆايدەل ءالى دە اليانس پارتياسى «كابينەت قۇرۋ تۋرالى اقىلعا قونىمدى ۇسىنىس» جاساسا، AfD ونى قابىلداۋ مۇمكىندىگىن قاراستىراتىنىن ايتتى.

بۇرىندارى سايلاۋ ناۋقانى كەزىندە 5 پايىزدىق مەجەگە جەتە الماي جۇرگەن سولشىل پارتيا كۇتپەگەن جەردەن 8 پايىزدان استام داۋىس جينادى. سايلاۋ ناۋقانىنىڭ سوڭعى كەزەڭىندە پارتيا الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك پەن بوسقىندار تۋرالى گۋمانيتارلىق ساياسات سياقتى ماسەلەلەرگە نازار اۋدارىپ، الەۋمەتتىك جەلى پلاتفورمالارىنداعى جاس جەلى قولدانۋشىلارىنا نازار اۋداردى. پارتيادان ءبولىنىپ شىققان ۆاگەنكنەحت اليانسى (BSW) 5 پايىزدىق مەجەگە جەتە المادى.

سونىمەن قاتار، بۇل سايلاۋ ەكى گەرمانيانىڭ بىرىگۋىنەن كەيىنگى ەڭ جوعارى بەلسەندىلىكتى كورسەتىپ، شامامەن 84%دى قۇرادى.

گەرمانياداعى سايلاۋدىڭ ناتيجەسى جاريالانعاننان كەيىن ترامپ وڭشىلداردىڭ جەڭىسكە جەتكەنىنە ەرەكشە قۋانىپ: «بۇل گەرمانيا مەن امەريكا ءۇشىن دە داڭقتى ءبىر كۇن» دەپ جازدى ءوزىنىڭ جەكە پاراقشاسىندا. ول سونداي-اق گەرمانيا بيلىگىنىڭ ەنەرگيا مەن بوسقىندار ساياساتىن سىنعا الدى. ال ترامپتىڭ جاقتاسى يلون ماسك تە «گەرمانيا ءۇشىن بالاما» وڭشىل پارتياسىنىڭ جەڭىسىنە قولداۋ ءبىلدىردى.

بىراق بولاشاق ۇكىمەت باسقارۋدان ۇمىتكەر مەرتس ترامپ پەن ماسكتى «سايلاۋعا ارالاستى» دەپ سىناپ، ەۋروپانىڭ قاۋىپسىزدىگىن باستى ورىنعا قويىپ، امەريكاعا يەك سۇيەۋدەن قۇتىلۋ باعىتىن قولدايتىنىن ايتتى. ونىڭ بۇل باستاماسىنا فرانتسيا باسشىسى ماكرون قاتارلى ەۋروپا ليدەرلەرى قولداۋ ءبىلدىردى.

Abai.kz