كەمەڭگەر اقىن اباي قۇنانبايۇلىن ءبىز كوبىنە ويشىل، اعارتۋشى رەتىندە عانا تانىپ، ونىڭ ءوز داۋىرىندە اۋقاتتى، ءىرى شارۋاشىلىق يەسى بولعانىنا ءجيى نازار اۋدارا بەرمەيمىز. وسى رەتتە اباي وبلىسى مادەنيەت، تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسى ۇلى تۇلعانىڭ بولمىسىن تولىق تانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تاريحي دەرەكتەر ۇسىنادى.

اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ارعى اتالارى دا، اكەسى قۇنانباي وسكەنبايۇلى دا – بي، بولىس، ەل باسقارعان، ءسوزى دە، ءوزى دە سالماقتى ادامدار بولعانى تاريحتان ءمالىم. وسىنداي وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن ابايدىڭ دا جاستايىنان ەل ىسىنە ارالاسىپ، باسقارۋشىلىق قابىلەتى ەرتە تانىلدى.

1915 جىلى جاريالانعان تاريحي دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، ابايدىڭ يەلىگىندە 593 جىلقى (ونىڭ ىشىندە 108 جاباعى مەن 167 قۇلىن), 51 سيىر، 51 تۇيە، 1417 قوي بولعان. بۇل – جاي عانا مال سانى ەمەس. بۇل – قازاق قوعامىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايدىڭ كورىنىسى.

1878 جىلى اباي سەمەيدە قۇرىلعان وبلىستىق ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ تولىق مۇشەسى رەتىندە تىركەلىپ، ءوز ءوڭىرىنىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق، ەتنوگرافيالىق، مادەني جاعدايىن زەرتتەۋگە بەلسەنە قاتىسقان. بۇل كوميتەتكە مۇشە بولۋ – تەك اتاق ەمەس، ول ادامنان بەلگىلى ءبىر دارەجەدە ساۋاتتىلىقتى، قوعامنىڭ دامۋىنا بەيجاي قارامايتىن كوزقاراستى تالاپ ەتتى. اباي بۇل مىندەتتى ابىرويمەن اتقارىپ، ولكەنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوستى.

ابايدىڭ مال-مۇلكى تۋرالى مالىمەتتەر – جاي عانا ساندىق دەرەك ەمەس. بۇل – ونىڭ تۇلعاسىنىڭ جان-جاقتىلىعىن، ءومىر سۇرگەن ورتاسىن، سول داۋىردەگى قازاق قوعامىنىڭ قۇرىلىمىن تانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تاريحي ايعاق.

مۇحيت ءسۇتتىباي،

اباي وبلىسى مادەنيەت، تىلدەردى دامىتۋ جانە ارحيۆ ءىسى باسقارماسى

Abai.kz