قولدان قوبىپ، اينالا جۇرتقا حايپ جاساپ، بۇرقىراپ، بوراپ جۇرەتىندەردىڭ كۇنى تۋعالى قاشان. بۇل تۇرعىدا ادام-ناۋقاس قولىنان كەلگەننىڭ ءبارىن جاساپ باعۋدا. كوزىڭدى اشساڭ بولدى، كۇندە كورەتىنىڭ ءتورت اياقتىعا ءتان ءبىر سيپات.

«باسقا ۇرسا ولدىك، كوتكە ۇرسا كوندىك» دەگەن بۇرىنعىنىڭ ءتامسىلى ءسوز-اق ەكەن. كوندىك وعان دا، ويتپەسكە شارا بار ما؟ كورشىڭ سوقىر بولعان سوڭ ونسىز دا ءبىر كوزىڭە قوسا جانە ءبىر جەرىڭدى قىسىپ جۇرەدى ەكەنسىڭ، الدە قالاي بولىپ كەتەر ەكەن دەپ. ال ەندى مۇنداي ورەسكەلدىكتىڭ جۇمىر جەردىڭ بەتىندە باسقا پەندە قۇرىپ قالعانداي ۇلتتىڭ ارىنا بالانعان ابىز ابايعا قاتىستى جاسالۋى حايپ ەمەس، ۇلكەن ايىپ. ىشكەنى الدىندا، ىشپەگەنى ارتىندا، ۇلتاراعى ماقپالدان بولعان بايدىڭ باعلانى عوي، ول دا جاس بولعان شىعار-اۋ. دەسەك تە، بەلدەگى بەلبەۋدەن تومەن جەردىڭ اڭگىمەسىن كۇيتتەمەي-اق قويۋ كەرەك ەدى، جولى جىڭىشكەگە. سوعان قاراعاندا بەتى قىزىل دەپ جۇرگەندەرىڭ تۇگەل بولماسا دا قىزىل ەسەككە ءمىنىپ كەتۋگە بەت تۇزەي باستاعان با، بۇل قالاي؟

ءتاپ-ءتاۋىر نارسەلەردى كۇيتتەپ كەلە جاتتى دا، ءبىر كۇنى ابايدىڭ بوركىنە بوكتىرە سالدى. قۇداي بەتىن ءارى قىلسىن. اۋليە اتاۋلىنىڭ مازاسىن ماي ىشكەندەي ەتىپ، كورىندە دە تىنىش جاتقىزباۋعا اينالدىق. دۇرىس بولمادى، مىنا ءدۇيىمنىڭ دوڭايبات كورسەتىپ، دۇرلىگىپ، ءدۇمپي باسىلۋىندا ءمان بار. بولدىق، جالاڭ بۇت، جالاڭ باستىق ابدەن شەكتەن شىعىپ، جۇرتتىڭ شىرقىن بۇزىپ جىبەردى. جالپى ءبىزدىى ءوزى جوقتىڭ كوزى جوق ادەتپەن قويىن-قونىش ارالاپ كەتكەنىمىز قاشان. قارىن توق، كويلەك كوك، قولدان باسقا نە كەلسىن؟
ەندىگى جەردە ابايدان وزگە ەرمەك قالماعانى عوي. دەسە دە، ابىزدى كەلەكە ەتۋ — ۇلتقا ابىروي اپەرەتىن شارۋا ەمەس. ادامنان ۇيالۋ بەرگى جاعى، قۇدايدان دا قورىقپايتىن بولىپ الىپتى مىنا ەسالاڭ، ەسسىز ىرجاڭ، ىرباڭدار. ەركەگى دە، قاتىن-قالاشى بولسا دا، ءدال وسىنداي ءدۇبارا، دۇمبىلەز كۇيگە ءتۇسىپ، ابدەن كۇيرەيتىنىن كورمەي كورگە تۇسكەن قايران اباي، قانداي ارمانسىز ەدىڭ! كۇرسىندىم دە قويدىم، قۇدىرەتى كۇشتى قۇدايدىڭ جاعاسىنان الىپ، ابايشالاپ كۇندە كۇڭىرەنگەندە نە شارا؟! داۋسىم جەتسە ايتار ەدىم-اۋ، قىزىل ءتىلىم تۇبىنەن قىرقىلىپ، قۇر تۇقىل بولىپ قالعانشا. سوندا كورەر ەدى كەيبىرەۋلەر «نەتىپ، نە قىلعاننىڭ» كوكەسىن. ە، ۇلت ازىپ، زامان توزىپ، ۋاقىت وزىپ، ديىرمەننىڭ تەگەرشىگى تەرىس اينالۋعا بەت تۇزەگەندە تاپ وسىلاي بولادى ەكەن عوي. ونىڭ جايىن كىم ءبىلىپ، كىم كورگەن دەيسىڭ؟ قاپ، اتتەگەن-اي، اۋزىڭا مۇرتىڭ ءتۇسىپ، ءسۇدىنىڭ قاشپاعان ەل بولساڭ سەن بۇيتەر مە ەدىڭ؟! كەشىر، قاريا، ءبىز وسىنداي بولدىق — قايران جۇرتىڭنىڭ ەتكە شىعىپ ابدەن تويىنعانى سونداي، جاقسى مەن جاماننىڭ اراسىن اجىراتا الماي قالدى. مۇندايدىڭ دا ءبىر زاۋالى بولماس دەيمىسىڭ.

جالپى، ەركىنە جىبەرگەن قۇلدا قاسيەت قالىپ جارىمايدى ەكەن. ە، سەندەر ونىڭ جاعداياتىن قايدان بىلەيىن دەپ ەدىڭدەر؟ ءيىس الماسقا ەكى توقتىڭ ءبىر سوم، اس ءىشىپ، اياق بوساتسا بولدى. جاسا، مارتەبەلى ناداندىق، بۇل كۇندە سەنىڭ ورنىڭ قاق توردە!

بەرىك ءجۇسىپوۆ

Abai.kz