.png)
ساياساتتانۋشى: «زەلەنسكيدىڭ توقاەۆقا قوڭىراۋى – قازاقستاننىڭ ديپلوماتيالىق بەدەلىنىڭ ايعاعى»
ۋكراينا تاراپىنىڭ باستاماسىمەن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن پرەزيدەنت ۆلاديمير زەلەنسكي تەلەفون ارقىلى سويلەستى. مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ ۋكراينادا حالىقارالىق قۇقىق قاعيداتتارى نەگىزىندە بەيبىتشىلىك ورناۋىنا ءسوزسىز مۇددەلى ەكەنىن جەتكىزدى. مەملەكەت باسشىلارىنىڭ اراسىندا بولعان اڭگىمەدە قازىرگىدەي وتە كۇردەلى جاعدايدا ۋكراينا مەملەكەتتىلىگىن ساقتاۋ مەن قورعاۋدى قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، قاقتىعىستى بايىپتى تۇردە شەشۋ تۋرالى دا ءسوز بولدى. اقوردا حابارلاعانداي، قازاقستان ۋكراينامەن ءوزارا مۇددەگە ساي كەلەتىن ءتۇرلى سالادا بەلسەندى ىنتىماقتاستىق قۇرۋعا دا نيەتتى. تاقىرىپقا قاتىستى بەلگىلى ساياساتتانۋشى عازيز ابىشەۆتىڭ پىكىرىن سۇراپ بىلدىك...
– ەڭ الدىمەن وسى تەلەفون اڭگىمەسىنىڭ باستاماشىسى ۋكراينا پرەزيدەنتى بولۋى نەنى بىلدىرەدى؟
– اڭگىمە ۋكراينا پرەزيدەنتىنىڭ باستاماسىمەن ءوتتى. بۇل – ۋكراينا باسشىسى ءۇشىن قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ پىكىرى ماڭىزدى ەكەنىن كورسەتەدى. زەلەنسكي پرەزيدەنت توقاەۆقا بەلگىلى ءبىر مەسسەدجدەردى جەتكىزۋدى كوزدەگەن سياقتى. ياعني، ول قازاقستان پرەزيدەنتىن رەسەي باسشىلىعىمەن، سونىڭ ىشىندە ۆلاديمير پۋتينمەن تىكەلەي بايلانىس ورناتۋعا مۇمكىندىگى بار ىقپالدى دەلدال رەتىندە قابىلدايدى.
– بۇل قوڭىراۋ قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى قارىم-قاتىناسقا اسەر ەتۋى مۇمكىن بە؟
– جوق، ەشقانداي اسەر ەتپەيدى. ويتكەنى بۇل – قازاقستاننىڭ ەگەمەن قۇقىعى. قازاقستان ءوزىنىڭ كوپۆەكتورلى، تاۋەلسىز سىرتقى ساياساتىن جۇرگىزەدى. بۇل ساياسات رەسەيدىڭ مۇددەلەرىن تىكەلەي شەكتەمەيدى جانە ونىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرمەيدى. سوندىقتان قازاقستان كەز كەلگەن مەملەكەتپەن، كەز كەلگەن ۋاقىتتا، كەز كەلگەن فورماتتا ديالوگ جۇرگىزە الادى.
– زەلەنسكيدىڭ قوڭىراۋ شالۋى قازاقستاننىڭ ءرولىن قالاي ايقىندايدى؟
– بۇل فاكتىنىڭ ءوزى قازاقستاننىڭ ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن دالەلدەيدى. مۇندا ەكى نەگىزگى فاكتور بار. بىرىنشىدەن، قازاقستان – ۋكراينامەن دە، رەسەيمەن دە جاقسى قارىم-قاتىناستاعى بەيتاراپ ەل. ەكىنشىدەن، قازاقستان مەن رەسەيدى حح عاسىردا جاسالعان ستراتەگيالىق دوستىق تۋرالى شارت، سونداي-اق ەاەو مەن ۇقشۇ اياسىنداعى بايلانىستار بىرىكتىرەدى. سوعان قاراماستان، قازاقستان رەسەيدىڭ ۋكرايناداعى سوعىس قيمىلدارىنا اسكەري قولداۋ كورسەتكەن جوق، وعان كومەكتەسپەدى، ۋكراينامەن قارىم-قاتىناسىن ۇزگەن جوق جانە ءاردايىم داۋلى ماسەلەلەردى بەيبىت جولمەن شەشۋگە شاقىرىپ كەلەدى.
– قازاقستاننىڭ حالىقارالىق بەدەلىنە بۇل قادام قالاي اسەر ەتۋى مۇمكىن؟
– قازاقستان حالىقارالىق دەڭگەيدە جوعارى بەدەلگە يە. پرەزيدەنت توقاەۆ كوپتەگەن ەلدەردىڭ كوشباسشىلارىمەن بايلانىس ورناتقان. بۇل – ويدان شىعارىلعان نارسە ەمەس. سوڭعى جىلدارى ول فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرونمەن، گەرمانيا كانتسلەرى ولاف شولتسپەن، قىتاي توراعاسى سي تسزينپينمەن، تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعانمەن تىعىز قارىم-قاتىناستا بولدى. ۆاشينگتوندا اقش پرەزيدەنتى دجو بايدەنمەن كەزدەسىپ، ۋكراينا تاقىرىبى بويىنشا بۇرىنعى اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپپەن دە سويلەستى. دەمەك، توقاەۆ – ەۋرازيا كەڭىستىگىندەگى بەدەلدى ديپلومات جانە ماڭىزدى ويىنشى. سوندىقتان دا زەلەنسكي وعان حابارلاسادى.
– رەسمي حابارلامادا ايتىلعان نەگىزگى ساتتەرگە توقتالساڭىز.
– وندا پرەزيدەنت توقاەۆ تەرريتوريالىق ماسەلەنىڭ كۇردەلىلىگىن اتاپ وتكەنىمەن، ۋكراينانىڭ مەملەكەتتىك تۇتاستىعىن ساقتاۋعا شاقىرعانى جازىلعان. بۇل – جەردەگى احۋالدى ەسكەرەتىن كونسترۋكتيۆتى ۇستانىم. وسى ارقىلى توقاەۆ ۋكراينا مەن رەسەيدىڭ ۇستانىمدارىن بەيبىتشىلىككە جاقىنداتۋعا تىرىسىپ وتىر دەۋگە بولادى. ول ەكى ەلدىڭ دە قانداي دا ءبىر اقىلعا قونىمدى مينيمۋم شەڭبەرىندە قالىپ، بىراق سونىمەن بىرگە ادامداردىڭ ءومىرىن ساقتاۋ ءۇشىن ءوزارا ىمىراعا كەلۋ قاجەتتىگىن جاناما تۇردە جەتكىزگەندەي اسەر قالدىرادى.
Abai.kz
