18 تامىزدا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپپەن كەزدەسۋىندە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي ەۋروپانىڭ قارجىلىق قولداۋىمەن اقش-تان 100 ميلليارد دوللارعا قارۋ ساتىپ الۋ كەلىسىمىن ۇسىندى. بۇل تۋرالى Financial Times حابارلايدى.

گازەتتىڭ حابارلاۋىنشا، زەلەنسكي جازباشا ۇسىنىستى ترامپقا اق ۇيدە ءوزى تاپسىرعان. ءوز كەزەگىندە ۋكراينا رەسەيمەن بەيبىت كەلىسىمگە كەلگەننەن كەيىن اقش-تان قاۋىپسىزدىك كەپىلدىگىن الادى دەپ ۇمىتتەنەدى. FT قاراعان قۇجاتقا سايكەس، كيەۆ پەن ۆاشينگتون ۇشقىشسىز ۇشاقتاردى بىرلەسىپ شىعارۋ ءۇشىن تاعى 50 ميلليارد دوللارعا كەلىسىم جاساسادى.

ۇسىنىستا ۋكراين تاراپىنىڭ قانداي قارۋ-جاراق ساتىپ العىسى كەلەتىنى كورسەتىلمەگەن. بىراق ۋكراينا قالالار مەن ماڭىزدى ينفراقۇرىلىمدى قورعاۋ ءۇشىن كەم دەگەندە 10 امەريكاندىق Patriot اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس جۇيەسىن، سونداي-اق ولارعا ارنالعان زىمىراندار مەن باسقا دا جابدىقتاردى الۋ قاجەتتىگىن بىرنەشە رەت ناقتى ايتتى، دەپ جازادى FT.

سونداي-اق قۇجاتتا ۇشقىشسىز ۇشاتىن مامىلەنىڭ قانداي بولىگىن ساتىپ الۋ جانە قاي بولىگىن ينۆەستيتسيالاۋ بولاتىنى كورسەتىلمەگەن، دەلىنگەن ماقالادا. شىلدە ايىنىڭ باسىندا ترامپ امەريكا قۇراما شتاتتارى ۋكرايناعا تەگىن اسكەري كومەك كورسەتۋدى توقتاتاتىنىن جانە كەلەسى سحەماعا اۋىساتىنىن مالىمدەدى: ناتو ەلدەرى جەتكىزىلىم ءۇشىن 100 % تولەيدى، سودان كەيىن ساتىپ الىنعان قارۋدى ۋكرايناعا بەرەدى. 4 تامىزدا ناتو سايكەس مەحانيزمدى – ۋكرايناعا باسىمدىق بەرىلگەن تالاپتار ءتىزىمىن (PURL) ىسكە قوستى.

سوعىس اياقتالعاننان كەيىن ۋكراينانىڭ كاسىبي دايىندىعى بار ساربازدارى مەن زاماناۋي اسكەري تەحنيكاسى بار ارمياسى بولاتىنى قازىردىڭ وزىندە بەلگىلى. رەسەيمەن سوعىس اياقتالعاننان كەيىن ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرى كۇرت قىسقارمايدى. بۇل تۋرالى ۋكراينا قورعانىس ءمينيسترى دەنيس شمىگال مالىمدەدى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ۋكراينا قاۋىپسىزدىگىنىڭ ەڭ جاقسى كەپىلى ونىڭ مىقتى ارمياسى، جاقسى دايىندالعان جانە زاماناۋي اسكەري تەحنيكامەن جابدىقتالعان، سوندىقتان رەسەيمەن سوعىس اياقتالعاننان كەيىن دە ۋكراينا ارمياسىن كۇرت قىسقارتۋ جوسپارلانبايدى.

ول ۇدەرىس ۇزاققا سوزىلاتىنىن باسا ايتتى. ۋكرايناداعى اسكەري قىزمەتكەرلەردىڭ سانى ءالى بەلگىسىز.

قازىر ۋكراينا بۇل ماسەلەنى حالىقارالىق سەرىكتەستەرىمەن تالقىلاۋدا. شمىگال سوعىستان كەيىن ۋكراينا ارمياسى كاسىبي بولادى دەپ اتاپ ءوتتى. ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرى حالىقارالىق سەرىكتەستەرمەن بىرلەسىپ قارجىلاندىرىلادى. ويتكەنى، ۋكراينا ارمياسى ەۋروپانىڭ رەسەيگە قارسى قورعانىسىنىڭ شىعىس قاناتى بولىپ سانالادى.

سوعىستان كەيىنگى ۋكراينانىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك بەرۋ ماسەلەسى كوپتەن بەرى تالقىلانىپ كەلەدى. بىرنەشە نۇسقالار ۇسىنىلادى. ولاردى كەشە، 2025 جىلدىڭ 18 تامىزىندا امەريكا پرەزيدەنتى دونالد ترامپ، ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي جانە كەيبىر ەۋروپالىق كوشباسشىلار تالقىلادى.

اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى ماركو رۋبيو ۋكراينا سوعىستان كەيىن اقش پەن ەۋروپامەن عانا ەمەس، ءارتۇرلى ەلدەرمەن قاۋىپسىزدىك تۋرالى كەلىسىمدەر جاساي الادى دەپ سانايدى. بىراق ول كيەۆ ءۇشىن قاۋىپسىزدىكتىڭ ەڭ جاقسى كەپىلى كۇشتى ۋكراينا ارمياسى ەكەنىنە سەنىمدى. حالىقارالىق سەرىكتەستەر ۋكرايناعا ناتو-نىڭ 5-بابى كەپىلدىك بەرگەندەي، بىراق وسى وداقتا رەسمي مۇشەلىكسىز-اق قورعاي الادى. ەگەر ۋكرايناعا شابۋىل جاسالسا، وعان وسىنداي قاۋىپسىزدىك كەپىلدىگىن بەرگەن ەلدەر اسكەري، ەكونوميكالىق جانە ساياسي كومەك كورسەتەدى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ،

تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، س. سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى

Abai.kz