قازاقستان باس پروكۋراتۋراسى اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردىڭ الدىن الۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىس جۇرگىزىپ جاتقانىن حابارلادى. ازاماتتاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە تىكەلەي بايلانىستى كولىك جانە جول شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى بۇزۋشىلىقتارعا ەرەكشە نازار اۋدارىلىپ وتىر.

مەملەكەت باسشىسى حالىققا جولداۋىندا اتاپ وتكەندەي: «حالىقتىڭ ءومىرى مەن دەنساۋلىعىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن تاعى ءبىر تۇيتكىل، بۇل – جول قاۋىپسىزدىگى. ءاربىر ادام ءوز ومىرىنە جانە اينالاسىنداعى ادامداردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە جاۋاپتى ەكەنىن سەزىنۋگە ءتيىس. كولىك جۇرگىزۋ مادەنيەتىن بۇكىل قوعام بولىپ قالىپتاستىرۋ قاجەت».

ەلىمىزدە زاماناۋي بەينەباقىلاۋ جۇيەلەرى ەنگىزىلىپ، تسيفرلىق تەحنولوگيالار دامىعان سايىن قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى انىقتاۋ دەڭگەيى ارتتى. 2025 جىلدىڭ العاشقى التى ايىندا 8,5 ملن-عا جۋىق اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلدى، ونىڭ 7 ملن-نان استامى (84%) كولىك سالاسىنا قاتىستى.

«قايتا جاسالاتىن بۇزۋشىلىقتار سانى ەرەكشە الاڭداتۋدا – شامامەن 1,5 ملن جاعداي تىركەلگەن. ونىڭ ىشىندە 85 مىڭعا جۋىق ادام ءۇش نەمەسە ودان دا كوپ رەت قۇقىق بۇزعان. بۇل دەرەكتەر زاڭ تالاپتارىن جۇيەلى تۇردە ورىنداماۋدىڭ الدىن الۋ ءۇشىن پروفيلاكتيكالىق شارالاردى كۇشەيتۋدى قاجەت ەتەدى. وسىعان بايلانىستى تومەن تۇرعان پروكۋرورلارعا جانە ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە ءتيىستى نۇسقاۋلار بەرىلدى»، - دەلىنگەن اقپاراتتا.

باس پروكۋراتۋرا جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن ساقتاماۋ قاۋىپتى جانە قايعىلى سالدارعا اكەلەتىنىن اتاپ ءوتتى. اۆتوكولىك – جوعارى قاۋىپ-قاتەردىڭ كوزى، جولدا جاۋاپسىز مىنەز-قۇلىق تەك بۇزۋشىلارعا عانا ەمەس، كىناسىز ازاماتتارعا دا زيان كەلتىرىپ، ولاردىڭ قازا تابۋىنا سەبەپ بولۋدا.

التى ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جول-كولىك وقيعالارىنان 5,5 مىڭنان استام بالا زارداپ شەكتى، 135 بالا قايتىس بولدى.

ۆەدومستۆونىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي قايعىلى جاعدايلار كوبىنەسە اتا-انالاردىڭ بالالاردى قاراۋسىز قالدىرۋى مەن سالعىرتتىعىنان تۋىندايدى.

- ماس كۇيىندە كولىك باسقارۋ دەرەكتەرى دە الاڭداتارلىق. 2025 جىلدىڭ العاشقى جارتىسىندا وسىنداي قۇقىق بۇزۋشىلىق ءۇشىن 11 مىڭنان استام ادام جاۋاپقا تارتىلدى. ولاردىڭ 158-ءى جول اپاتىن جاساپ، سالدارىنان 282 ادام جاراقات الىپ، 17 ادام قازا تاپتى.

ەلەكتروساموكاتتاردى پايدالانۋ دا جول قوزعالىسى قاۋىپسىزدىگىنە اسەر ەتۋدە. جىل باسىنان بەرى ولاردىڭ قاتىسۋىمەن 213 جول اپاتى تىركەلىپ، 224 ادام زارداپ شەككەن. 42 جاعدايدا اپاتقا ساموكات جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ وزدەرى كىنالى بولعان، - دەپ جازدى باقىلاۋشى ورگاننان.

باس پروكۋراتۋرا ازاماتتارعا جولدا قاراپايىم ەرەجەلەردى قاتاڭ ساقتاۋدى ەسكە سالادى: جاياۋ جۇرگىنشىلەر جولدى تەك جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلىنەن كەسىپ ءوتۋى ءتيىس، وتكەل جوق جەردە – كولىكتەردىڭ كورىنۋى جاقسى ايماقتا عانا وتۋگە بولادى. جۇرگىزۋشىلەر جىلدامدىقتى جاعدايعا قاراي رەتتەپ، اسىرەسە جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلدەرى، مەكتەپتەر مەن بالالار الاڭدارىنىڭ ماڭىندا اسا مۇقيات بولۋى كەرەك.

سونداي-اق اۋا رايىنىڭ اسەرى دە نازاردان تىس قالماۋى ءتيىس. ۇزاق قۇرعاقشىلىقتان كەيىنگى العاشقى جاڭبىر كەزىندە اسفالتتا مايلى قابات ءتۇزىلىپ، تەجەگىش جولىن ۇزارتىپ، اپات قاۋپىن ارتتىرادى.

ۇيقى رەجيمىنىڭ بۇزىلۋى مەن شارشاۋ دا جۇرگىزۋشىنىڭ رەاكتسياسىن تومەندەتىپ، اپات قاۋپىن ارتتىرادى. پروكۋراتۋرا ۇزاق ساپاردى دۇرىس جوسپارلاۋدى، جۇرگىزۋشىلەرگە دەمالىس بەرۋدى جانە جولاۋشىلاردىڭ دا قىراعىلىق تانىتىپ، جۇرگىزۋشىنىڭ جاعدايىن باقىلاۋىن ۇسىنادى.

ەسكە سالامىز، ازاماتتىق كودەكستىڭ 931-بابىنا سايكەس، جوعارى قاۋىپتىلىك كوزى يەسى جول اپاتى ءۇشىن تىكەلەي كىنالى بولماسا دا، كەلتىرىلگەن زالال ءۇشىن ماتەريالدىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى.

باس پروكۋراتۋرا جول قوزعالىسىنىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارىن زاڭدى قاتاڭ ساقتاۋعا، سانالى تارتىپكە جانە ءوزارا سىيلاستىققا شاقىرادى.

«ادام ءومىرى – باعا جەتپەس، قايعىلى جاعداي ورىن السا، ونى ەشكىم قايتارا المايدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى ۆەدومستۆو.

ايتا كەتەيىك، شقو جولدارىندا قاراشا ايىنان باستاپ تاۋلىك بويى كەزەكشىلىك جۇرگىزىلەدى.

Abai.kz