سارسەنبى, 1 قازان 2025
زاڭ جانە ءتارتىپ: 279 0 پىكىر 1 قازان, 2025 ساعات 13:38

پروفيلاكتيكا بىتوۆوگو ناسيليا

سۋرەت: ا.ەششانوۆتىڭ مۇراعاتىنان الىندى.

ۆ سووتۆەتستۆي سو ستاتەي 17 كونستيتۋتسي رەسپۋبليكي كازاحستان دوستوينستۆو چەلوۆەكا نەپريكوسنوۆەننو، نيكتو نە دولجەن پودۆەرگاتسيا پىتكام، ناسيليۋ، درۋگومۋ جەستوكومۋ يلي ۋنيجايۋششەمۋ چەلوۆەچەسكوە دوستوينستۆو وبراششەنيۋ يلي ناكازانيۋ.

داننىە كونستيتۋتسيوننىە نورمى ۆسەتسەلو راسپروسترانيايۋتسيا تاكجە ي نا بەزوپاسنوست ليچنوستي وت پوسياگاتەلستۆ ۆ سەمەينو-بىتوۆىح وتنوشەنياح.

سەمەينو-بىتوۆىە پراۆونارۋشەنيا وتنوسياتسيا ك چيسلۋ سلوجنىح سوتسيالنىح پروبلەم. وني يمەيۋت رياد حاراكتەرنىح پريزناكوۆ:

- كونكرەتنوە مەستو سوۆەرشەنيا پراۆونارۋشەنيا (ك پريمەرۋ، كۆارتيرا، دوم، پودەزد، داچنىي ۋچاستوك، گاراج، پريدوموۆايا تەرريتوريا ي در.);

- وسوبىە ۆزايمووتنوشەنيا مەجدۋ ليتسوم، سوۆەرشيۆشيم پراۆونارۋشەنيە، ي پوتەرپەۆشيم (ك پريمەرۋ، سۋپرۋجەسكيە، رودستۆەننىە ي در.);

- ناليچيە كونفليكتا مەجدۋ ليتسوم، سوۆەرشيۆشيم پراۆونارۋشەنيە، ي پوتەرپەۆشيم (دليتەلنىي، كراتكوسروچنىي، ودنورازوۆىي);

- وبۋسلوۆلەننىي كونفليكتوم ناسيلستۆەننىي حاراكتەر بولشينستۆا سەمەينو-بىتوۆىح پراۆونارۋشەني;

- سوۆەرشەنيە تاكيح دەياني ۆ بولشينستۆە سلۋچاەۆ ۆ سوستوياني الكوگولنوگو يلي ناركوتيچەسكوگو وپيانەنيا;

- سيتۋاتسيوننىي (زارانەە نە پودگوتاۆليۆاەمىي) حاراكتەر تاكيح پراۆونارۋشەني.

ۆ زاكونە رەسپۋبليكي كازاحستان وت 4 دەكابريا 2009 گودا № 214-IV زرك «و پروفيلاكتيكە بىتوۆوگو ناسيليا» بىتوۆوە ناسيليە وپرەدەلەنو كاك «ۋمىشلەننوە پروتيۆوپراۆنوە دەيانيە (دەيستۆيە يلي بەزدەيستۆيە) ودنوگو ليتسا ۆ سفەرە سەمەينو-بىتوۆىح وتنوشەني ۆ وتنوشەني درۋگوگو (درۋگيح), پريچينيايۋششەە يلي سودەرجاششەە ۋگروزۋ پريچينەنيا فيزيچەسكوگو ي (يلي) پسيحيچەسكوگو سترادانيا».

زاكون رەگۋليرۋەت پروفيلاكتيكۋ ناسيليا ۆ سەمەينو-بىتوۆىح وتنوشەنياح، ت.ە. وتنوشەنياح مەجدۋ ليتسامي، ناحودياششيميسيا ۆ براچنو-سەمەينىح وتنوشەنياح، ليتسامي، پروجيۆايۋششيمي سوۆمەستنو ۆ پرەدەلاح ينديۆيدۋالنوگو جيلوگو دوما، كۆارتيرى يلي ينوگو جيلوگو پومەششەنيا، ا تاكجە مەجدۋ بىۆشيمي سۋپرۋگامي.

ۆ ۋپوميانۋتوم زاكونە (پۋنكت1 ستاتي 4) بىتوۆوە ناسيليە پودرازدەلياەتسيا نا فيزيچەسكوە، پسيحولوگيچەسكوە، سەكسۋالنوە ي (يلي) ەكونوميچەسكوە ناسيليە.

ۆ دەيستۆۋيۋششەم زاكونوداتەلستۆە پرەدۋسموترەنو 24 ۆيدا وتۆەتستۆەننوستي زا پراۆونارۋشەنيا، سوۆەرشيوننىە ۆ سەمەينو-بىتوۆوي سفەرە، يز كوتورىح 20 وتنوسياتسيا ك ۋگولوۆنوي، ا 4 - ك ادمينيستراتيۆنوي وتۆەتستۆەننوستي. پري ەتوم بولشينستۆو ادمينيستراتيۆنىح مەر ياۆليايۋتسيا سمەجنىمي، زا يسكليۋچەنيەم دۆۋح سپەتسيالنىح ادمينيستراتيۆنىح سانكتسي، ودنا يز كوتورىح پريمەنياەتسيا ۆ رامكاح ادمينيستراتيۆنوي پرەۆەنتسي.

ودنيم يز نايبولەە وچەۆيدنىح پريزناكوۆ بىتوۆوگو ناسيليا سچيتاەتسيا فيزيچەسكوە ناسيليە. ۆ سووتۆەتستۆي س مەجدۋنارودنىمي ستاندارتامي پود فيزيچەسكيم ناسيليەم پونيماەتسيا ۋمىشلەننوە نانەسەنيە ۆرەدا زدوروۆيۋ پوسرەدستۆوم پريمەنەنيا فيزيچەسكوي سيلى ي پريچينەنيا فيزيچەسكوي بولي.

تابليتسا 1. فيزيچەسكوە ناسيليە ۆ سەمە.

ەتو نايبولەە دومينيرۋيۋششايا پو كوليچەستۆۋ وتۆەتستۆەننوستەي گرۋپپا پرەستۋپلەني ي پراۆونارۋشەني (ۆسەگو 11, يز نيح 3 وتنوسياتسيا ك ادمينيستراتيۆنوي وتۆەتستۆەننوستي). فيزيچەسكوە جە ناسيليە سوستاۆلياەت سۆىشە 40% وت وبششەگو چيسلا زارەگيستريروۆاننىح نارۋشەني ۆ وبلاستي سەمەينو-بىتوۆىح وتنوشەني.

راسپولوجەنيە وتۆەتستۆەننوستي ۆىستروەنو يسكليۋچيتەلنو پو ستەپەني ۆوزراستانيا ي ناستۋپلەنيا وبششەستۆەننوي وپاسنوستي، چتو سۆيدەتەلستۆۋەت و لوگيچەسكوم پوستروەني ي ديففەرەنتسيروۆاننوم رازدەلەني اناليزيرۋەموي گرۋپپى.

سيستەمنوست ي سترۋكتۋريروۆاننوست «فيزيچەسكوگو ناسيليا» ناگليادنو پروسلەجيۆاەتسيا ۆ سلەدۋيۋششەي سحەمە.

تابليتسا 2. پوسلەدستۆيا فيزيچەسكوگو ناسيليا ۆ سەمە.

ۆ چاستنوستي، پوبوي س ۋچەتوم وسوبەننوستي پراۆوۆوي كونسترۋكتسي ديسپوزيتسي (پريچينەنيە فيزيچەسكوي بولي بەز پريچينەنيا ۆرەدا) نە كونكۋريرۋەت س تاكيمي دەيستۆيامي، كوگدا ناستۋپيۆشي ۆرەد نايبولەە وپاسەن (يستيازانيا، نانەسەنيە فيزيچەسكيح ۋۆەچي), ا يح بولەە تياجكيە دەيستۆيا زاكونوداتەلستۆوم وتنەسەنى ك ۋگولوۆنو-ناكازۋەمىم دەيستۆيام.

تابليتسا 3. رازگرانيچەنيە پوبوەۆ ي يستيازاني.

نانەسەنيە پوبوەۆ س پريچينەنيەم لەگكوگو ۆرەدا زدوروۆيۋ ۋجە وبرازۋەت سوستاۆ ۋمىشلەننوگو نانەسەنيا لەگكوگو ۆرەدا زدوروۆيۋ، ا سيستەماتيچەسكيە پوبوي س پريچينەنيەم سرەدنەي ستەپەني ۋۆەچيا بۋدۋت راسسماتريۆاتسيا كاك ۋمىشلەننوە پريچينەنيە سرەدنەي تياجەستي ۆرەدا زدوروۆيۋ، ا نە كاك يستيازانيا.

پودوبنىم وبرازوم، ۋمىشلەننوە پريچينەنيە ليوگكوگو ۆرەدا زدوروۆيۋ راسسماتريۆاەتسيا س ۋچيوتوم ەگو سراۆنيتەلنوي ستەپەني تياجەستي ۆ كونتەكستە پرەستۋپلەني س بولەە سەريوزنىمي پوسلەدستۆيامي، پرەدۋسموترەننىمي ستاتيامي 106 ي 107 ۋگولوۆنوگو كودەكسا رك.

نە مەنەە تياجكيم ياۆلياەتسيا پسيحولوگيچەسكوە ناسيليە ۆ سەمە. حوتيا پري ەتوم فيزيچەسكيە ۋۆەچيا موگۋت ي نە نانوسيتسيا، نو ۆرەد پسيحيكە پريچينياەتسيا سەرەزنىي ي راسشاتىۆاەت پسيحولوگيچەسكوە زدوروۆە پوتەرپەۆشەگو.

پود پسيحولوگيچەسكيم ناسيليەم ۆ سووتۆەتستۆي س مەجدۋنارودنىمي ستاندارتامي پونيماەتسيا ۋمىشلەننوە ۆوزدەيستۆيە نا پسيحيكۋ چەلوۆەكا، ۋنيجەنيە چەستي ي دوستوينستۆا پوسرەدستۆوم ۋگروز، وسكوربلەني، شانتاجا يلي پرينۋجدەنيە (پونۋجدەنيە) ك سوۆەرشەنيۋ پراۆونارۋشەني يلي دەياني، پرەدستاۆليايۋششيح وپاسنوست دليا جيزني يلي زدوروۆيا، ا تاكجە ك نارۋشەنيۋ پسيحيچەسكوگو، فيزيچەسكوگو ي ليچنوستنوگو رازۆيتيا.

تابليتسا 4. پسيحولوگيچەسكوە ناسيليە ۆ سەمە.

پسيحولوگيچەسكوە ناسيليە پري سوۆەرشەني ريادا پرەستۋپلەني يسپولزۋەتسيا كاك سرەدستۆو ۋستراشەنيا، زاپۋگيۆانيا جەرتۆى پريمەنەنيەم فيزيچەسكوگو ناسيليا. ونو چاششە ۆسەگو ۆىراجاەتسيا ۆ سوزداني ۆپەچاتلەنيا نەيزبەجنوي راسپراۆى پري پوموششي وپرەدەلەننىح سلوۆەسنىح زاياۆلەني، جەستوۆ، دەمونستراتسي ورۋجيا يلي درۋگيح پرەدمەتوۆ.

1. ۆسترەچاەتسيا تاكجە تاكوي ۆيد ناسيليا كاك سەكسۋالنوە ناسيليە. ونو پرويسحوديت كاك پو وتنوشەنيۋ ك دەتيام يلي پودروستكام، تاك ي پو وتنوشەنيۋ ك سۋپرۋگە. پو منەنيۋ نەكوتورىح ەكسپەرتوۆ، «پود سەكسۋالنىم ناسيليەم پونيمايۋتسيا سەكسۋالنىە دەيستۆيا، كوتورىە وسۋششەستۆليايۋتسيا س تسەليۋ سەكسۋالنوگو ۋدوۆلەتۆورەنيا چلەنا سەمي پروتيۆ جەلانيا درۋگوگو چلەنا سەمي ي ۆ ۋسلوۆياح، كوگدا ون نە ۆ سوستوياني وتكازاتسيا وت نيح ي زاششيتيت سەبيا ۆسلەدستۆيە نەراۆەنستۆا دۋشەۆنىح ي فيزيچەسكيح سيل» (سم.: ناسيليە ۆ سەمە. مەتوديچەسكوە پوسوبيە دليا سپەتسياليستوۆ – پسكوۆ: يزداتەلستۆو «لوگوس پليۋس»، 2013. – س.19 (ۆسەگو 52 س.).

تابليتسا 5. سەكسۋالنوە ناسيليە ۆ سەمە

ۆسە پرەستۋپلەنيا، ۆحودياششيە ۆ كاتەگوريۋ «سەكسۋالنوە ناسيليە»، پريزنانى ۋگولوۆنو ناكازۋەمىمي ي كۆاليفيتسيرۋيۋتسيا زاكونوداتەلستۆوم كاك تياجكيە ي وسوبو تياجكيە پرەستۋپلەنيا (سم. سووتۆەتستۆۋيۋششيە سانكتسي).

رەجە ۆسترەچايۋششيمسيا ياۆلياەتسيا ەكونوميچەسكوە ناسيليە.

پود ەكونوميچەسكيم ناسيليەم ۆ سووتۆەتستۆي س مەجدۋنارودنىمي ستاندارتامي سلەدۋەت پونيمات ۋمىشلەننوە ليشەنيە چەلوۆەكا جيليا، پيششي، ودەجدى، يمۋششەستۆا، سرەدستۆ، نا كوتورىە ون يمەەت پرەدۋسموترەننوە زاكونوم پراۆو.

تابليتسا 6. ەكونوميچەسكوە ناسيليە ۆ سەمە.

گرۋپپا پراۆونارۋشەني، وتنوسياششيحسيا ك ەكونوميچەسكومۋ ناسيليۋ، ۆكليۋچاەت چەتىرە ۆيدا ۋگولوۆنوي وتۆەتستۆەننوستي. نايبولەە چاستو سلۋچاي تاكوگو رودا فيكسيرۋيۋتسيا پو ستاتە 139 ۋگولوۆنوگو كودەكسا، كاسايۋششەيسيا نەۋپلاتى اليمەنتوۆ. كاك پراۆيلو، ينيتسياتورامي ۋگولوۆنوگو پرەسلەدوۆانيا ۆىستۋپايۋت جەنششينى - بىۆشيە سۋپرۋگي، پرەدياۆليايۋششيە ماتەريالنىە پرەتەنزي ك سۆويم بىۆشيم مۋجيام.

گوسۋدارستۆو ۆ تسەلياح زاششيتى ەكونوميچەسكيح ينتەرەسوۆ جەنششينى ي ەە نەسوۆەرشەننولەتنيح دەتەي ۆ ەتوم ناپراۆلەني پوميمو ۋگولوۆنوگو پرەسلەدوۆانيا پرەدۋسموترەلا وبشيرنىي كومپلەكس ينىح مەر س پريۆلەچەنيەم ينىح رەگۋلياتوروۆ (سلۋجبا سۋدەبنىح يسپولنيتەلەي، مەرى پرينۋجدەنيا ي منوگيە درۋگيە).

زارەگيستريروۆانى تاكجە ەدينيچنىە فاكتى وستاۆلەنيا ۆ وپاسنوستي (ست.119 ۋك) ۆ سوۆەرشەني كوتورىح ۆ وسنوۆنوم وبۆينيايۋتسيا جەنششينى زا وستاۆلەنيە سوبستۆەننىح نوۆوروجدەننىح دەتەي ۆ وپاسنوستي (ۆ مۋسورنىح باكاح، نا ۋليتساح ي ت.د.).

ۆ ەتوي پراۆوۆوي سيتۋاتسي وكونچاتەلنايا يۋريديچەسكايا وتسەنكا بۋدەت زاۆيسەت وت ناستۋپيۆشيح پوسلەدستۆي. ك پريمەرۋ، نەوبراتيمىە تياجكيە پوسلەدستۆيا پوۆلەكۋت ناستۋپلەنيە وتۆەتستۆەننوستي پو بولەە تياجكوي ستاتە ۋك، سلەدوۆاتەلنو، ۆرەميا وبنارۋجەنيا وستاۆلەننوگو ي سۆوەۆرەمەننوست وكازانيا پوموششي يگراەت نەمالوۆاجنۋيۋ رول ۆ وكونچاتەلنوي كۆاليفيكاتسي دەيانيا ۆينوۆنوگو ليتسا.

پوميمو ەتوگو، زاكونوداتەل پرەدۋسماتريۆاەت ادمينيستراتيۆنۋيۋ وتۆەتستۆەننوست زا نارۋشەنيە مەر پرەۆەنتيۆنوگو حاراكتەرا، پريمەنياەمىح ۆ سفەرە سەمەينو-بىتوۆىح وتنوشەني.

تابليتسا 7. وتۆەتستۆەننوست زا نارۋشەنيە پرەۆەنتسي

وسنوۆنوي تسەليۋ داننوي وتۆەتستۆەننوستي ياۆلياەتسيا پرەدوتۆراششەنيە ۆوزنيكنوۆەنيا بولەە تياجيولىح ي رازرۋشيتەلنىح پوسلەدستۆي، سۆيازاننىح س پروياۆلەنيامي فيزيچەسكوگو ناسيليا.

نەرەدكو ونو پەرەراستاەت ۆ دەيانيە، وتنوسياششەەسيا ك رازريادۋ پرەستۋپلەني، زا كوتوروە ۋگولوۆنىم زاكونوم پرەدۋسموترەنو ۋگولوۆنوە ناكازانيە.

تاك، ۋگولوۆنىم كودەكسوم رەسپۋبليكي كازاحستان ك پرەستۋپلەنيام پروتيۆ ليچنوستي، كوتورىە ناپريامۋيۋ سۆيازانى س دوماشنيم ناسيليەم، ليبو موتيۆوم كوتورىح ياۆلياەتسيا تاكوە ناسيليە، موگۋت بىت وتنەسەنى، ۋبيستۆو (ست.99 ۋك); ۋبيستۆو، سوۆەرشەننوە ۆ سوستوياني اففەكتا (ست.101 ۋك); پريچينەنيە سمەرتي پو نەوستوروجنوستي (ست.104 ۋك); ۋمىشلەننوە پريچينەنيە تياجكوگو يلي سرەدنەي تياجەستي ۆرەدا زدوروۆيۋ (ست.106, 107 ۋك); يستيازانيە (ست.110 ۋك); پريچينەنيە تياجكوگو ۆرەدا زدوروۆيۋ پري پرەۆىشەني نەوبحوديموي وبورونى (ست.112 ۋك); نەوستوروجنوە پريچينەنيە ۆرەدا زدوروۆيۋ (ست.114 ۋك); ۋگروزا (ست.115 ۋك); يزناسيلوۆانيە (ست.120 ۋك); ناسيلستۆەننىە دەيستۆيا سەكسۋالنوگو حاراكتەرا (ست.121 ۋك); پولوۆوە سنوشەنيە ي ينىە دەيستۆيا سەكسۋالنوگو حاراكتەرا س ليتسوم، نە دوستيگشيم شەستنادتساتيلەتنەگو ۆوزراستا (ست.122 ۋك); پونۋجدەنيە ك پولوۆومۋ سنوشەنيۋ، مۋجەلوجستۆۋ، لەسبيانستۆۋ يلي ينىم دەيستۆيام سەكسۋالنوگو حاراكتەرا (ست.123 ۋك); رازۆراششەنيە مالولەتنيح (ست.124 ۋك); نەزاكوننوە ليشەنيە سۆوبودى (ست.126 ۋك) ي در.

ۆ ۋك سودەرجيتسيا نەمالو سوستاۆوۆ پرەستۋپلەني، ۆ كوتورىح ۆ كاچەستۆە كۆاليفيتسيرۋيۋششەگو پريزناكا پرەدۋسموترەن سووتۆەتستۆۋيۋششي ۆيد ناسيليا، يسپولزوۆاننىي پرەستۋپنيكوم پري سوۆەرشەني پرەستۋپلەنيا.

ۆو ۆسەم ميرە تسەننوست ينستيتۋتا سەمي راسسماتريۆاەتسيا كاك زالوگ زدوروۆيا ناتسي ي پروتسۆەتانيا وبششەستۆا. سامو ياۆلەنيە بىتوۆوگو ناسيليا نەپوسرەدستۆەننو سۆيازانو نە تولكو س نارۋشەنيەم سەمەينىح وتنوشەني، نو ۆ تسەلوم س ۋتەرەي ۋستوەۆ سەمي ي مورالنىح تسەننوستەي.

ك سوجالەنيۋ، نەگاتيۆنىە فاكتورى، يمەيۋششيە مەستو ۆ سوۆرەمەننوم وبششەستۆە، وتريتساتەلنو ۆليايۋت ي پودرىۆايۋت ستابيلنوست ي تسەننوست ينستيتۋتا سەمي.

پرەستۋپلەنيا ۆ سەمەينو-بىتوۆىح وتنوشەنياح زاچاستۋيۋ سوۆەرشايۋتسيا سامىمي بليزكيمي دليا كاجدوگو يز جەرتۆ ليۋدمي: وتتسوم، ماتەريۋ، سەستروي، براتوم…

نەمالوۆاجنىم فاكتوروم ياۆلياەتسيا ي تو، چتو سەمەينو-بىتوۆىە وتنوشەنيا سكرىتى وت پوستوروننيح گلاز. كوگدا پوستوياننىە سكاندالى ۆ سەمە ۆىليۆايۋتسيا ۆ تراگەديۋ، تو تولكو توگدا وني ي ستانوۆياتسيا دوستويانيەم گلاسنوستي ي زاكانچيۆايۋتسيا ناكازانيەم.

ودنيمي يز كليۋچەۆىح پريچين سەمەينو-بىتوۆوگو ناسيليا ياۆليايۋتسيا:

- سوتسيالنو-ەكونوميچەسكيە پريچينى (ماتەريالنىە پروبلەمى، سۆيازاننىە س وتسۋتستۆيەم پوستوياننوگو يستوچنيكا دوحودوۆ ۆ سەمياح،  وتسۋتستۆيە زارابوتكا،  بەزرابوتيتسا، وتسۋتستۆيە سوبستۆەننو جيليا ي ت.د.);

- سوتسيالنو-پسيحولوگيچەسكيە، پسيحياتريچەسكيە پريچينى (الكوگوليزم، پيانستۆو، ناركوتيزم، نەبلاگوپرياتنىە ۋسلوۆيا ۆوسپيتانيا دەتەي ي ناسيليە ۆ يح وتنوشەني سو ستورونى روديتەلەي، رەۆنوست، زاۆيست، كورىست).

پري ەتوم تاكجە سلەدۋەت گوۆوريت و سيتۋاتسيوننوم حاراكتەرە تاكيح پرەستۋپلەني. ۆ بولشينستۆە سلۋچاەۆ پري سوۆەرشەني پودوبنىح پرەستۋپلەني پريمەنيايۋتسيا پرەدمەتى بىتوۆوگو نازناچەنيا، سلۋچاينو پوپاداۆشيە ۆ رۋكي پرەستۋپنيكوۆ (كۋحوننىە نوجي، نوجنيتسى، تابۋرەتكي ي ت.پ.).

ي، مەنشايا چاست (نە بولەە 10% سلۋچاەۆ) تاكيح دەياني سوۆەرشاەتسيا، بۋدۋچي زارانەە سپلانيروۆاننىمي. ەتو، گلاۆنىم وبرازوم، نايبولەە تياجكيە پرەستۋپلەنيا – ۋبيستۆا ي پريچينەنيە تياجكوگو ۆرەدا زدوروۆيۋ. موتيۆامي تاكيح پرەستۋپلەني چاششە ۆسەگو ۆىستۋپايۋت رەۆنوست، زاۆيست، كورىست.

ينستيتۋت سەمي ياۆلياەتسيا ودنيم يز فۋندامەنتالنىح وسنوۆ گوسۋدارستۆا ي وبششەستۆا. نا فونە نەدوستاتوچنوستي وتراسلەۆوي نورماتيۆنو-پراۆوۆوي بازى، ترەبۋەتسيا دالنەيشەە كاچەستۆەننوە ۋلۋچشەنيە زاكونوداتەلستۆا رەگۋليرۋيۋششەگو وتنوشەنيا ۆ سەمەينو-بىتوۆوي سفەرە.

وبزور ناتسيونالنوگو زاكونوداتەلستۆا ي مەجدۋنارودنوگو وپىتا ۆ ۆوپروسە پروتيۆودەيستۆيا پراۆونارۋشەنيام ي پرەستۋپلەنيام ۆ سەمەينو-بىتوۆوي سفەرە سۆيدەتەلستۆۋەت و نەودنوزناچنوي پراكتيكە ي زاكونوداتەلنوم رەگۋليروۆاني.

ۆ تسەلياح پروفيلاكتيكي پرەدلاگاەتسيا پرينياتيە كومپلەكسا پراۆوۆىح ي ورگانيزاتسيوننو مەر، سرەدي كوتورىح سلەدۋيۋششيە.

وپرەدەليت كرۋگ ليتس، نا كوتورىح راسپروسترانياەتسيا دەيستۆيە زاكونا «و پروفيلاكتيكە بىتوۆوگو ناسيليا» دليا پراۆيلنوي كۆاليفيكاتسي ۋگولوۆنىح دەياني. دات چەتكوە وپرەدەلەنيە پونياتيۋ «سەمەينو-بىتوۆىە وتنوشەنيا» (س ۋچەتوم وپرەدەلەني، پرينياتىح ۆ دەيستۆۋيۋششەم زاكونوداتەلستۆە، تاك كاك ليتسا، ۆوۆلەچەننىە ۆ كرۋگ سەمەينو-بىتوۆىح وتنوشەني، نە ۆسەگدا موگۋت پروجيۆات سوۆمەستنو ۆ پرەدەلاح دوما، كۆارتيرى، ينوگو جيلوگو پومەششەنيا، موگۋت ي نە يمەت وبششيح بىتوۆىح ۋسلوۆي پروجيۆانيا (نادومنىە رابوتنيكي).

ترەبۋەتسيا ۆكليۋچەنيە ۆ زاكونوداتەلستۆو پونياتيا زاششيتنوگو پرەدپيسانيا. ونو موجەت بىت راسسموترەنو ۆ دۆۋح اسپەكتاح: كاك مەروپرياتيە ي كاك دوكۋمەنت. كاك مەروپرياتيە، زاششيتنوە پرەدپيسانيە – ەتو مەرا ينديۆيدۋالنوي پروفيلاكتيكي بىتوۆوگو ناسيليا، ۆىنەسەننايا ۆ وتنوشەني ليتسا، سوۆەرشيۆشەگو بىتوۆوە ناسيليە، ي ناپراۆلەننايا نا زاششيتۋ كونستيتۋتسيوننىح پراۆ، سۆوبود ي زاكوننىح ينتەرەسوۆ پوتەرپەۆشەگو وت بىتوۆوگو ناسيليا گراجدانينا ۆ تسەلياح وبەسپەچەنيا ەگو بەزوپاسنوستي ي پرەدۋپرەجدەنيا پوۆتورەنيا ناسيليا. كاك دوكۋمەنت، زاششيتنوە پرەدپيسانيە پرەدستاۆلياەت سوبوي پيسمەننوە ۋۆەدوملەنيە، ۆ كوتوروم ليتسۋ، سوۆەرشيۆشەمۋ بىتوۆوە ناسيليە، زاپرەششاەتسيا ۆىپولنيات وپرەدەليوننىە دەيستۆيا، سپوسوبنىە نارۋشيت پراۆا ي ينتەرەسى پوستراداۆشەگو.

زاششيتنوە پرەدپيسانيە نە دولجنو ۆوسپرەپياتستۆوۆات پوستانوۆلەنيام سۋدا پو گراجدانسكو-پراۆوۆىم وتنوشەنيام (ۆ چاستي پوسەششەنيا دەتەي، دەلەنيا يمۋششەستۆا پري راستورجەني براكا ي ت.د.).

تاكجە سلەدۋەت نورماتيۆنو وپرەدەليت زاششيتنوە پرەدپيسانيە كاك دوكۋمەنت ستروگوي وتچەتنوستي.

پرەدلاگاەتسيا رازرابوتكا ي پرينياتيە وتدەلنوگو نورماتيۆنوگو پوستانوۆلەنيا ۆەرحوۆنوگو سۋدا رەسپۋبليكي كازاحستان «و نەكوتورىح ۆوپروساح پريمەنەنيا سۋدامي زاكونوداتەلستۆا و پروفيلاكتيكە بىتوۆوگو ناسيليا». پرينياتيە تاكوگو ساموستوياتەلنوگو پراۆوۆوگو اكتا وبۋسلوۆلەنو ستەپەنيۋ وبششەستۆەننوي وپاسنوستي دەيانيا، نەوبحوديموستيۋ رازياسنەنيا الگوريتما دەيستۆي پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ ي سۋدەي دليا ەگو پراۆيلنوي كۆاليفيكاتسي، چتو سپوسوبستۆۋەت پوۆىشەنيۋ ەففەكتيۆنوستي بوربى س ەتيم نەگاتيۆنىم ياۆلەنيەم ۆ كازاحستانسكوم وبششەستۆە.

نا وسنوۆە زارۋبەجنوگو وپىتا (ك پريمەرۋ، اۆستريا، گەرمانيا) پرەدلاگاەتسيا رازرابوتات سيستەمۋ ۆوزدەيستۆيا نا ناسيلنيكا «وت وبراتنوگو»، پرەدۋسماتريۆايۋششۋيۋ ەگو يزولياتسيۋ وت جەرتۆ ناسيليا (ت.ە. نە پوستراداۆشايا جەنششينا يششەت مەستو دليا پروجيۆانيا، ا سام ناسيلنيك), ۆكليۋچايۋششۋيۋ:

- ەگو ۋدالەنيە يز زونى سوۆمەستنوگو پروجيۆانيا س سەمەي نا پەريود وت 10 دو 20 دنەي;

- ۆىداچۋ پرەدپيسانيا و ۆىسەلەني يز جيليششا;

- رازمەششەنيە ۆ سپەتسيالنو سوزداننىح كريزيسنىح كومناتاح، پەرۆيچنوە فينانسيروۆانيە كوتورىح وسۋششەستۆلياەتسيا مەستنىمي يسپولنيتەلنىمي ورگانامي;

- ناپراۆلەنيە نا پسيحولوگيچەسكۋيۋ كوررەكتسيۋ پو سپەتسيالنىم پروگراممام.

ۆ تسەلياح فورميروۆانيا دوستوۆەرنىح ي وبەكتيۆنىح ستاتيستيچەسكيح داننىح پو بىتوۆومۋ ناسيليۋ پرەدلاگاەم ۋسوۆەرشەنستۆوۆات گوسۋدارستۆەننۋيۋ سيستەمۋ ستاتيستيكي پۋتەم:

- ۆكليۋچەنيا سۆەدەني و ناليچي سەمەينو-بىتوۆىح سۆيازەي مەجدۋ ليتسوم، سوۆەرشيۆشيم پراۆونارۋشەنيە ي پوتەرپەۆشيم (دەموگرافيچەسكيە سۆەدەنيا و پوستراداۆشيح ي ۆينوۆنىح ليتساح، ستەپەني يح رودستۆا);

- و ۆيداح وكازاننوي پوستراداۆشيم پوموششي گوسۋدارستۆەننىمي ي نەگوسۋدارستۆەننىمي سپەتسياليزيروۆاننىمي ورگانيزاتسيامي، مەرى رەاگيروۆانيا پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ;

- ۆۆەدەنيا ينتەگريروۆاننوگو وتچەتا ي مونيتورينگا زا دەلامي ۋكازاننوي كاتەگوري.

ۆ كاچەستۆە پرەۆەنتيۆنىح مەر پو پروتيۆودەيستۆيۋ پراۆونارۋشەنيام ۆ سەمەينو-بىتوۆوي سفەرە، سلەدۋەت اكتيۆنو يسپولزوۆات ەلەكتروننىە كارتى سوسرەدوتوچەنيا نەبلاگوپولۋچنىح سەمەي س ۋكازانيەم ديسلوكاتسي بليزلەجاششيح كريزيسنىح تسەنتروۆ.

ترەبۋەتسيا تاكجە سيستەما پوستوياننوگو ۆسەوبۋچا پوتەنتسيالنىح ي ناستوياششيح جەرتۆ بىتوۆوگو ناسيليا نا بازە كريزيسنىح تسەنتروۆ، وبششەستۆەننىح ورگانيزاتسي، ۆۋزوۆ، ۆكليۋچايا يزۋچەنيە نورم و زاششيتنىح پرەدپيسانياح.

دليا پوۆىشەنيا كۆاليفيكاتسي ليتس، پروتيۆودەيستۆۋيۋششيح پراۆونارۋشەنيام ۆ سەمەينو-بىتوۆوي سفەرە، رەكومەندۋەتسيا اكتيۆيزاتسيا پروۆەدەنيا وبۋچايۋششيح مەروپرياتي، ترەنينگوۆ نا بازە اكادەمي پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ پري گەنەرالنوي پروكۋراتۋرە رك، ۆەدومستۆەننىح ۆۋزوۆ مۆد رك ليبو ۆ رامكاح سلۋجەبنوي پودگوتوۆكي.

تاكجە پرەدلاگاەتسيا ۆ رامكاح كاجدوگو رەگيونا سوزدات ي ۋستانوۆيت نا كومپيۋتەراح ي سوتوۆىح تەلەفوناح وتۆەتستۆەننىح سوترۋدنيكوۆ موبيلنوە پريلوجەنيە «نەت بىتوۆومۋ ناسيليۋ». داننوە پريلوجەنيە بۋدەت ينتەگريروۆات ۆسيۋ ينفورماتسيۋ و جەرتۆاح ي پوتەنتسيالنىح جەرتۆاح ناسيليا، سوترۋدنيكاح ي رۋكوۆوديتەلياح ۋپولنوموچەننىح گوسۋدارستۆەننىح ورگانوۆ، وبششەستۆەننىح ورگانيزاتسي، ۋچاستكوۆىح ينسپەكتوروۆ پوليتسي، پسيحولوگوۆ، ادۆوكاتوۆ، رابوتنيكاح كريزيسنىح تسەنتروۆ ۆ رەگيونە، سودەرجات «چەرنىي سپيسوك» ابيۋزەروۆ، مەستا يح پروجيۆانيا، مەستا ديسلوكاتسي كريزيسنىح تسەنتروۆ. تاكجە ۆ بازە دولجنى پريسۋتستۆوۆات مەتوديچەسكيە رەكومەنداتسي، ينسترۋكتاج پو دەيستۆيام وتۆەتستۆەننىح ليتس، ا تاكجە ۆسپوموگاتەلنىە ماتەريالى (ۆيدەوروليكي، ۆيدەولەكتسي، پرەزەنتاتسي، فيلمى), كوتورىە موجنو يسپولزوۆات دليا پروسۆەششەنيا پوتەنتسيالنىح جەرتۆ ابيۋزەروۆ.

الماز شۋكيروۆيچ ەششانوۆ،

پروفەسسور اكادەمي پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ پري گەنەرالنوي پروكۋراتۋرە رەسپۋبليكي كازاحستان، دوكتور يۋريديچەسكيح ناۋك، پروفەسسور، ستارشي سوۆەتنيك يۋستيتسي، پوچەتنىي رابوتنيك وبرازوۆانيا رەسپۋبليكي كازاحستان.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

زاڭ جانە ءتارتىپ:

پروفيلاكتيكا بىتوۆوگو ناسيليا

الماز ەششانوۆ 279
قاۋىپ ەتكەننەن ايتامىن

جاۋ جوق دەمە – جار استىندا...

قۋات قايرانباەۆ 363
ادەبيەت

كاراعانىڭ كوركەمدىك كوكجيەگى

داۋرەن باقداۋلەتۇلى 189