پۋتين ناتو-عا سوققى بەرمەك پە؟

پۋتين مەن ترامپتىڭ الياسكاداعى كەزدەسۋى ۋكراينا مەن رەسەي قاقتىعىسىن رەتتەۋدىڭ ورنىنا جاڭا تەكە-تىرەسكە ۇلاستى. ورىس تاربىنىڭ ناتو ەلدەرى اۋماعىنا درون ۇشىرۋىمەن اياقتالدى. ورىس سوعىس ۇشاقتارى بالتىق ەلدەرى كەڭىستىگىنە ەنىپ قىر كوسەتسە، دروندارى پولشا، دانيا اۋماعىنا ءتۇستى.
مۇنىڭ ءبارىن كرەمل ادەيى ىستەگەندەي كورىنەدى. ولاي پايىمداۋعا سەبەپ:
بىرىنشىدەن – ورىس پروپاگانداسى ءپۋتيننىڭ ترامپپەن كەزدەسۋىن ۇلكەن جەڭىس رەتىندە كورسەتكەنىمەن رەسەي باسشىسى ولاي ويلامايتىن سياقتى. كەرىسىنشە تۇسىنەتىن ءتارىزدى. بۇل جايسىز سەزىم ءبىر كەزدە ورىستىڭ مەنشىگىندە بولعان، شارپاتشا تيىنعا ساتىپ جىبەرگەن الياسكاعا تابانى تيگەن ساتتەن باستالىپ، اقش-تىڭ يراننىڭ جەر استى يادرولىق بازالارىنا سوققى بەرگەن جويقىن سوعىس ۇشاقتارى توبەسىنەن ۇشىپ وتكەندە بويىن ءبىر جولاتا بيلەپ العان سياقتى. ءپۋتيننىڭ ناتو ەلدەرىنە قۇقايى بۇۇ مىنبەرىندە ايتىلىپ، قاتاڭ جاۋاپتار بەرىلدى.
ەكىنشىدەن – پۋتين كەشە سوچيدە سويلەگەن سوزىندە ەۋروپا ەلدەرىنىڭ جاپپاي قارۋلانىپ جاتقانى كرەملدىڭ نازارىندا ەكەنىن، كەرەك كەزدە جويقىن سوققى بەرەتىنىن ايتتى. ول مەڭزەگەن «جويقىن سوققىسى» ۇيرەنشىكتى يادرولىق بومبا قۇقايى ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. كرەمل قوجايىنى سوڭعى كەزدەگى ارەكەتتەرى ارقىلى ناتو-نىڭ شامىنا ءتيىپ، سول ارقىلى وزدەرىنىڭ اتالمىش «جالعىز ۋكراينامەن عانا ەمەس، ناتو ەلدەرىمەن سوعىسىپ جاتىرمىز» دەگەن سىلتاۋلارىن دالەلدەۋگە بارىن سالىپ جاتقانى كورىنەدى. ولاي ىستەۋگە ماجبۇرلەگەن ارينە ەكونوميكالىق جاعداي ەكەنى، حالىق نازارىن جاڭا باعىتقى بۇرۋ ەكەنى ايدان انىق. اقش پەن ەۋرووداقتىڭ سانكتسياسى ۇدەپ بارادى. مۇنايدان تۇسەتىن تابىس كوزدەن بۇلبۇل ۇشىپ بارادى. كۇنى كەشە فرانتسيا تەڭىز ارمياسى رەسەيدەن ۇندىستانعا زاڭسىز مۇناي تاسىمالدايتىن تانكەردى تۇتقىندادى. بۇل ۇلكەن سيگنال ەكەنى انىق. ماكرون تانكەرلەرگە قارسى قيمىلدى ناتو تەڭىز فلوتىمەن بىرلەسىپ جۇرگىزەتىنىن اتاپ ءوتتى.
ءپۋتيننىڭ زىلدەنە سويلەۋىنە وسىنداي نەگىزدەر سەبەپ بولدى. ەڭ باستىسى ترامپتىڭ ۋكرايناعا جويقىن «تomahawk» زىمىرانىن بەرۋگە كەلىسكەنى ەدى. پۋتين سوزىندە ترامپپەن قاتىناسىنا توقتالىپ، «ۇلكەن دەرجاۆالاردىڭ اراسىندا كەلىسپەۋشىلىك بولاتىنى تابيعي» دەي كەلە، ۋكراينا تاراپتىڭ امەريكاندىق جويقىن زىمىراندى وزدىگىنەن قولدانا المايتىنىن، ءوندىرۋشى ەلدىڭ كومەگىمەن عانا سوققى جاساي الاتىن اتاپ ءوتىپ، ونداي جاعدايدا اقش-رەسەي قاتىناسى قۇردىمعا كەتەتىنىن تاعى دا ەسكەرتتى.
دەسەدە كرەمل قوجايىنىڭ قارسىلىعىن ەلەپ جاتقان ەشكىم جوق. ترامپ وتكەندە عانا رەسەيدى «قاعاز جولبارىس» بولىپ شىقتى دەپ سوزبەن تۇيرەگەن ەدى.
Abai.kz