وزبەكستاندا اتوم ەلەكتر ستانتسياسى قۇرىلىسىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى باستالدى، دەپ حابارلايدى Kazinform اگەنتتىگىنىڭ مەنشىكتى ءتىلشىسى.

قازىرگى ۋاقىتتا جيزاق وبلىسىنا قاراستى فاريش اۋدانىنداعى از قۋاتتى اەس ورنالاساتىن الاڭ تازارتىلىپ، تەگىستەلدى.

جالپى بۇل ايماققا 2018 جىلدان بەرى ەكولوگيالىق زەرتتەۋ جۇرگىزىلىپ كەلەدى. ناتيجەسىندە فلورا مەن فاۋنا، جەر استى سۋلارى جانە توپىراقتىڭ قۇرىلىمى تۋرالى دەرەكتەر جيناقتالدى. سونداي-اق الاڭنىڭ مەتەورولوگيالىق جانە سەيسميكالىق جاي-كۇيى دە زەردەلەندى.

تيىسىنشە، وزبەك تاراپى قۇرىلىستىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىنە كىرىستى. اتاپ ايتقاندا، بۇگىندە قۇرىلىس-مونتاج بازاسى، ماماندار تۇراتىن قالاشىق، ماتەريالدار قويماسى سالىنىپ، بەتون ارالاستىرعىش قوندىرعىلار ورناتىلىپ جاتىر. بۇل جۇمىستار جەرگىلىكتى «Enter Engineering» كومپانياسىنا جۇكتەلدى.

– بۇگىنگە دەيىن ءبىز تەك قۇرىلىس-مونتاج بازاسىن سالاتىن كومپانيانى انىقتادىق. ول جۇمىسقا كىرىستى. نەگىزگى قۇرىلىستى، ياعني رەاكتورلار ورنالاساتىن «يادرولىق ارالدى» سالۋ ءۇشىن جەرگىلىكتى كاسىپورىندار ءالى تارتىلعان جوق، - دەدى اەس قۇرىلىسى ديرەكتسياسىنىڭ ديرەكتورى ابدۋجاميل كالمۋراتوۆ.

تيىسىنشە، بىرنەشە كۇن بۇرىن ستراتەگيالىق نىساننىڭ ىرگەتاسىن قۇيۋ ءۇشىن ۇزىندىعى – 350, ەنى 150 مەتر بولاتىن الاڭدا قازۋ جۇمىسى باستالدى. قۇرىلىسشىلار ول جەردەن 1,5 ملن تەكشە مەتر توپىراقتى سىرتقا شىعارۋى ءتيىس.

– جوسپارعا ساي، ءبىز دايىندىق جۇمىستارىنا جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭى مەن قاڭتاردىڭ باس كەزىندە كىرىسۋىمىز قاجەت ەدى. الايدا، ءبىز قۇرىلىستى ەرتە باستادىق، - دەدى ابدۋجاميل كالمۋراتوۆ.

Uzatom اگەنتتىگى وكىلىنىڭ مالىمەتىنشە، از قۋاتتى اەس-ءتىڭ العاشقى بەتونى 2026 جىلى ناۋرىزدا قۇيىلادى. توقتالا كەتەيىك، بۇعان دەيىنگى وزبەك اەس-ىنە ارقايسىسى 55مۆت 6 رەاكتوردى (جالپى قۋاتى 330مۆت) ورنالاستىرۋ جوسپارى بولعان. ەندى ولاردىڭ سانى ەكىگە دەيىن قىسقارادى، تيىسىنشە ونىڭ قۋاتى 110مۆت-پەن شەكتەلەدى. سونىمەن قاتار، بەلگىلەنگەن الاڭعا، ياعني تۋزكان كولىنە تاعى ءبىر ءىرى اتوم ستانتسياسى سالىنادى. ونىڭ ەنەگريا ءوندىرۋ قاۋقارى 2000مۆت بولماق.

Uzatom اگەنتتىگىنىڭ وسى كەزگە دەيىن جاساعان ەسەپتەۋىنە سايكەس، از قۋاتتى اەس-ءتىڭ قۇنى 2 ملرد دوللارعا باعالانعان. ەندى جوباعا ەنگىزىلگەن وزگەرىستەرگە بايلانىستى، ياعني رەكاتورلار سانىنىڭ قىسقارۋىنا وراي شىعىن 1 ملرد دوللاردان از بولماق.

– اەس مەملەكەتتىك بيۋدجەت ەسەبىنەن سالىنىپ جاتىر. بۇل – تولىق وزبەكستاندىق جوبا، - دەدى اەس قۇرىلىسى ديرەكتسياسىنىڭ ديرەكتورى ا.كالمۋراتوۆ.

وزبەكستان مەن رەسەي ءىرى اەس سالۋ جوباسىن ءالى تولىق كەلىسكەن جوق. ابدۋجاميل كالمۋراتوۆتىڭ سوزىنشە، رەسمي تاشكەنت بۇل باعىتتاعى كەلىسسوزدەردى 2026 جىلدىڭ ناۋرىزىنا دەيىن اياقتالۋدى جوسپارلاپ وتىر. ونىڭ سوماسىنا قاتىستى ناقتى دەرەكتەر جوق.

– ءبىز كەلىسىمشارتقا 2026 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا قول قويۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. بۇل ۇزاق ءارى قيىن پروتسەسس. ءبىز كىمنەن قانداي ءونىم الۋ قاجەتتىگەن انىقتاپ، لوگيستيكا شىعىندارىن ەسەپتەۋىمىز كەرەك، - دەدى اەس قۇرىلىسى ديرەكتسياسىنىڭ باسشىسى.

ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، جۇمىس كۇشىنىڭ كەمىندە 70%-ى جەرگىلىكتى تۇرعىندار بولادى. «روساتوم» مەملەكەتتىك كورپوراتسياسىمەن ءتيىستى كەلىسىمگە قول قويىلعان. ابدۋجاميل كالمۋراتوۆ ناقتىلاعانداي، قۇرىلىسقا جالپى سانى 20 مىڭ ادام تارتىلادى. قازىردىڭ وزىندە اەس ورنالاساتىن الاڭدا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستارعا جوعارى بىلىكتى 308 مامان مەن 177 تەحنيكا جۇمىلدىرىلعان.

– جيزاق وبلىسىنىڭ فاريش اۋدانىندا قۇرىلىسى باستالىپ جاتقان اتوم ەلەكتر ستانتسياسى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق ىلگەرىلەۋىنە سەپ بولماق. قازىر دامىعان مەملەكەتتەردىڭ وزىندە ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ تاپشىلىعى بولىپ جاتىر. سوندىقتان اەس سالۋ ءتيىمدى شەشىم دەپ سانايمىن. تيىسىنشە، رەسپۋبليكادا ونەركاسىپ داميدى، ەكونوميكا وسەدى جانە حالىق ءۇشىن جاڭا جۇمىس ورىندارى قۇرىلادى، - دەپ پىكىر ءبىلدىردى فاريش اۋدانىنىڭ تۇرعىنى شاروف ۋنگالوۆ.

حالىقتىڭ پىكىرىن ەسكەرۋ ماقساتىندا قاراشا-جەلتوقسان ايلارىندا وزبەكستاندا اەس سالۋ ۇسىنىسى بويىنشا قوعامدىق تىڭداۋ وتەدى. ول سۇراق-جاۋاپ فورماتىندا ۇيىمداستىرىلادى.

– قوعامدىق تىڭداۋلاردا جوبانىڭ قورشاعان ورتاعا اسەرى ماسەلەسى تالقىلانادى. حالىق پىكىرىن ەسكەرە وتىرىپ، كەيىن كەلىسىمشارتقا وزگەرتۋلەر ەنگىزىلۋى مۇمكىن، - دەدى اەس قۇرىلىسى ديرەكتسياسىنىڭ ديرەكتورى ابدۋجاميل كالمۋراتوۆ.

ەسكە سالايىق، بۇعان دەيىن رەسمي تاشكەنت پەن بۋداپەشت وزبەك اەس-ىنە سالقىنداتۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ مۇمكىندىگىن تالقىلاپ جاتقانىن جازىپ ەدىك.

قوسا كەتسەك، تاياۋدا قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جاريالاعان پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلدە بىرنەشە اەس سالۋ باستاماسىن كوتەرگەن بولاتىن. تيىسىنشە، 25 قىركۇيەكتە العاشقى اەس-كە ۇزدىك اتاۋ بەرۋ كونكۋرسى باستالدى.

Abai.kz