الەمدەگى بيزنەس ادەبيەتىنىڭ 95 پايىزى تابىسقا جەتكەندەردىڭ تاريحىن جازعان. ويتكەنى ادامدارعا جەڭىس ۇنايدى، ال جەڭىلىس تۋرالى وقىعىسى كەلمەيدى. سەبەبى جەڭىس سەنىم سىيلايدى، ادىلەتتىلىككە يلانادى، «ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي – بارىنە قول جەتكىزەسىڭ» دەگەن يلليۋزيانى قالىپتاستىرادى. بىراق، شىن ومىردە جاعداي مۇلدە باسقاشا.

كەز كەلگەن ستارتاپتىڭ ءومىرى قىسقا. ستاتيستيكاعا سەنسەك، ءاربىر ەكىنشى جاڭا كومپانيا بەس جىلعا جەتپەي جابىلادى. ون جىل ىشىندە ولاردىڭ جەتپىس پايىزى نارىقتان كەتەدى.

ستارتاپتاردىڭ 96 پايىزى العاشقى ونجىلدىقتا سۇرىنەدى. ءتىپتى اتاقتى Fortune 500 تىزىمىنە 1955 جىلى ەنگەن ءىرى كومپانيالاردىڭ تەك ون ەكى پايىزى عانا 2020 جىلعا دەيىن ءومىر سۇرگەن. بۇل سانداردىڭ ءوزى-اق ساتسىزدىك پەن قۇلدىراۋدىڭ ءومىردىڭ شىنايى كورىنىسى ەكەنىن كورسەتەدى.

بىراق بىزگە ءبارىبىر دجوبس پەن بەزوس ۇنايدى. ولار ءبارىن الدىن الا ءبىلدى، ءبارىن كورە ءبىلدى دەپ ويلايمىز. دجوبس iPhone-دى ويلاپ تاپتى، ال بەزوس e-commerce الەمىن بولجادى. شىن مانىندە، ولاردىڭ ارقايسىسىنىڭ ارتىندا ونداعان ساتسىزدىك جاتىر.

Apple Lisa, NeXT Cube, MobileMe, Fire Phone, Amazon Destinations – ءبارى ميللياردتاپ كەتكەن جوبالار. بىراق ولاردا ءبىر ارتىقشىلىق بولدى – قايتا تۇرىپ، تاعى دا ارەكەت ەتۋگە رەسۋرسى جەتتى.

ساتسىزدىكتى زەرتتەيتىن ەرەكشە ءبىر جوبا بار. ول اقش-تاعى «مۋزەي نەۋداچ» اتتى جىلجىمالى كورمە. وندا ادام شوشىرلىق يدەيالار مەن كۇتپەگەن فياسكوعا ۇشىراعان ونىمدەردىڭ تۇگەندەلمەگەن ءتىزىمى قويىلعان.

ماسەلەن، LaserDisc DVD-دەن بۇرىن شىققان، تەحنولوگياسى الدەقايدا مىقتى، بىراق كولەمى مەن باعاسى حالىققا اۋىر تيگەن.

Segway كولىك رەۆوليۋتسياسى بولادى دەگەن، الايدا كەڭسەلەردىڭ اراسىندا سەرۋەندەيتىن ويىنشىق بولىپ قالدى. Amazon Fire Phone ەشكىمگە كەرەگى بولماعان سمارتفون. Nokia N-Gage نيەتى دۇرىس، قولدانىسى قيىن گيبريد كۇيىندە قالعان. Colgate-ءتىڭ اسۇيگە ارنالعان تاعامدارى ءتىس پاستاسىنىڭ دامىمەن بايلانىسىپ قالعان بەيسانالىقتان اسا المادى. Cosmopolitan يوگۋرتى، Harley-Davidson يىسىمەن شىعىپ جاتقان پارفيۋمەريا، ءتىپتى ترامپتىڭ Monopoly ستيلىندەگى ۇستەل ويىنى دا ساتسىزدىككە ۇشىراعان.

بىراق وسىنىڭ ءبارى نە ءۇشىن كەرەك؟ سەبەبى ساتسىزدىك ەڭ ۇلكەن ۇستاز. كرەمني القابىنداعى ينۆەستورلار مۇنى جاقسى تۇسىنەدى. ولار جەڭىمپازدى ىزدەمەيدى، ساتسىزدىكتەر اراسىنان مۇمكىندىكتى ىزدەيدى. 10 جوبانىڭ 7-8-ءى قۇلايدى، بىراق بىرەۋى ناتيجە بەرەدى. سوندىقتان ولار بولجاۋدان بۇرىن ارەكەتكە سەنەدى.

ەڭ ماڭىزدىسى كەز كەلگەن ساتسىزدىكتەن ساباق الا ءبىلۋ. ال ساتسىزدىكتەن قورىقپاعان قوعام جاڭالىق اشۋعا، تاۋەكەل ەتۋگە، دامۋ جولىن تاڭداۋعا دايىن قوعام. بىزگە كەرەك يدەال تابىس تۋرالى اڭىز ەمەس، شىندىققا نەگىزدەلگەن سابىرلى ساباق.

نۇرلان جۇماقانوۆ

Abai.kz