«ءححى عاسىرداعى الاشتىڭ اق جولى»: ەكىنشى ىرىكتەۋ كەزەڭى ءوتتى
سەنبى كۇنى جەتىسۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە (تالدىقورعان) ءداستۇرلى «ءححى عاسىرداعى الاشتىڭ اق جولى» جالپىۇلتتىق بايقاۋىنىڭ ەكىنشى ىرىكتەۋ كەزەڭى (جارتىلاي فينالى) ءوتتى. «اق جول» دەموكراتيالىق پارتياسى الاش ۇلتتىق يدەياسىن ناسيحاتتاپ، ونىڭ بۇگىنگى تاڭداعى وزەكتىلىگىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ستۋدەنتتەر، جاس عالىمدار جانە ماماندار اراسىنداعى بۇل بايقاۋدى 2012 جىلدان بەرى جىل سايىن وتكىزىپ كەلەدى.
ءتورت نوميناتسيا بەلگىلەنگەن: الاش قايراتكەرلەرىنىڭ يدەيالىق مۇراسى جانە ونى قازىرگى قازاقستاندا كەلەسى سالالاردا قولدانۋ:
- مەملەكەتتىك قۇرىلىس جانە دەموكراتيا;
- الەۋمەتتىك ادىلەتتىلىك جانە قوعامدى جاڭعىرتۋ;
- نارىقتىق ەكونوميكا جانە كاسىپكەرلىك;
- سونداي-اق، اقتاڭداقتاردى ايقىنداۋ - بۇرىن بەلگىسىز بولعان فاكتىلەردى، وقيعالاردى جانە الاش ارىستارىن انىقتاۋ.
بايقاۋ ءۇش كەزەڭنەن تۇرادى: ەسسەلەردى ىرىكتەۋ، قازىلار القاسى الدىندا قورعاۋ جانە قاتىسۋشىلار اراسىنداعى پىكىرتالاس. جارتىلاي فينال ءارتۇرلى قالالاردا ءوتتى، فينال استاناداعى «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ ورتالىق عيماراتىندا وتەدى. بايقاۋ جەڭىمپازدارىنا اقشالاي سىيلىقتار مەن ديپلومدار تابىستالادى.
بيىلعى بايقاۋعا بارلىق ايماقتاردان رەكوردتىق 420-دان استام ۇمىتكەر قاتىستى، ولاردىڭ ىشىنەن تانىمال الاش عالىمدارىنان تۇراتىن ىرىكتەۋ كوميسسياسى 43 ەسسەنى تاڭدادى. سول اۆتورلار 12 ءفيناليستتى ءوزارا انىقتاسۋ ءۇشىن تالدىقورعاندا باس قوستى.
جارتىلاي فينالعا الماتى مەن الماتى وبلىسىنان 12 وكىل، استانادان 8, ماڭعىستاۋدان 5, جامبىل وبلىسىنان 3, اباي وبلىسىنان 2, اقمولا وبلىسىنان ەكى، اتىراۋدان 2 جانە جەتىسۋ، اقتوبە، قاراعاندى، شىمكەنت، قوستاناي جانە ورال قالالارىنان ءبىر-بىردەن قاتىسۋشى قاتىستى. قاتىسۋشىلاردىڭ اراسىندا ستۋدەنتتەر، دوكتورانتتار، ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن كوللەدجدەردىڭ وقىتۋشىلارى جانە زەرتتەۋشىلەر بولدى. اراسىندا PhD دوكتورلارى مەن IT ماماندارى بار ماڭعىستاۋ مەن جامبىل وبلىسىنان كەلگەن اۋىل مەكتەپتەرىنىڭ جاس مۇعالىمدەرىنىڭ دەڭگەيى وتە جوعارى بولدى.
قازىلار القاسىنىڭ قۇرامىندا ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ پروفەسسورى قايىربەك كەمەڭگەرۇلى، زەرتتەۋشى ەلدوس توقتارباي جانە ءى. جانسۇگىروۆ اتىنداعى جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دەكانى داۋلەتكەرەي مۇلىك بولدى. پىكىرتالاستار وتكىر ءارى وزەكتى ءوتتى.
ەرەكشە باياندامالار:
ەرتاي ءبىلال (الماتى) - «الاش ءالىپبيىنىڭ وزەكتىلىگى مەن ينتەللەكتۋالدى ۇلت قالىپتاستىرۋداعى ماڭىزى».
دانيار يحسان (استانا) - «قازاق اعارتۋ ينستيتۋتى جايىنان».
دىنمۇحامەد بايجۇما (الماتى) - «الاش وردا مەن چەحوسلوۆاك كورپۋسى اراسىنداعى قاتىناستاردىڭ بەيمالىم قىرلارى»، چەحيا مەن سلوۆاكيا ارحيۆتەرىندەگى دەرەكتەرگە سۇيەنە وتىرىپ، 1918 جىلعى وداقتاستىقتى دالەلدەدى.
مەدينا سايلاۋقىزى قيسا (ماڭعىستاۋ) - «الاشتىڭ ەكونوميكالىق جاۋاپكەرشىلىگى مەن ۇلتتىق كاسىپكەرلىكتىڭ تسيفرلىق جاڭعىرۋى».
كامشات تورەقۇلوۆا - «الاش يدەياسىنىڭ TikTok داۋىرىندەگى مەديا-مادەني جاڭعىرۋى».
فايزوللا الپامىس - «الاش ارىستارىن تولعاندىرعان ءتىل ماسەلەسى».
ايدىن التاي - «الاش ساياسي جۇيەسى جانە ونىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىمەن بايلانىسى».
نۇرعاسىر تەمىرجان - «XX عاسىر باسىنداعى قازاق زيالىلارىنىڭ «كاپەراتيپ» تۋرالى ويلارى».
مەيىرجان يساباي - مال شارۋاشىلىعى مەن دامىعان ەكونوميكالاردىڭ تاجىريبەسىن قولدانۋ پەرسپەكتيۆالارى.
پىكىرتالاس بارىسىندا كەيبىر قاتىسۋشىلار قارسى كوزقاراستارىن ءبىلدىردى. ازات پەرۋاشەۆ كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ ۇلتتىق رەسپۋبليكالاردى ءوز ەركىمەن قۇرماعانىن، قازاق جەرىنىڭ تۇتاستىعى مەن مەملەكەتىنىڭ ەشكىمنەن «سىيلانباعانىن» اتاپ ءوتتى. بۇل دەرەكتەر ءاليحان بوكەيحان باسقارعان دەلەگاتسيانىڭ عىلىمي دالەلدەرىنە نەگىزدەلگەن.
سونىمەن، «اق جول» دەمپارتياسىنىڭ «XXI عاسىرداعى اق جولى» ءداستۇرلى بايقاۋىنىڭ جارتىلاي فينالدا جەڭىسكە جەتىپ، قورىتىندى كەزەڭگە جولداما العان مىناداي قاتىسۋشىلار:
1. «الاشتىڭ الەۋمەتتىك-ساياسي يدەياسى جانە ونىڭ قازىرگى قازاقستانداعى ساباقتاستىعى» نوميناتسياسى بويىنشا:
ايدىن التاي - جەتىسۋ وبلىسى، ءى.جانسۇگىروۆ اتىنداعى جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باس مەنەدجەرى، PhD دوكتورانت.
انارا ارمانقىزى - الماتى ق.، قازاق-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى.
رۋسلان احماگانبەتوۆ - الماتى وبلىسى، ءال فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى. ساياساتتانۋ ماگيسترى.
2. «الاشتىڭ رۋحاني-اعارتۋشىلىق قىزمەتى جانە ونىڭ قازىرگى قازاقستان قوعامىنا ماڭىزى» نوميناتسياسى بويىنشا:
فايزوللا الپامىس - استانا قالاسى، «بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ تۇلەگى، ۇلىبريتانياداعى ابەردين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اعىلشىن ءتىلى مەن ادەبيەتى بويىنشا گۋمانيتارلىق عىلىمدار ماگيسترى.
دانيار يحسان - استانا ق.، ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ، دوكتورانت.
كامشات تورەقۇلوۆا - ماڭعىستاۋ وبل.، مەكتەپ-گيمنازيا مۇعالىمى.
3. «الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ەكونوميكالىق كوزقاراسى جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ» نوميناتسياسى بويىنشا:
ارداح اميش - استانا ق. ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى.
كاناتبەك كۋيانباەۆ - استانا قالاسى، ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماگيسترانتى.
مەدينا قيسا - ماڭعىستاۋ وبل.، مەكتەپ-ليتسەيىنىڭ مۇعالىمى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى.
4. «الاش تاريحىنىڭ «اكتاڭداقتارى» نوميناتسياسى بويىنشا:
پەريزات ورالحانوۆا - ماڭعىستاۋ وبل.، مەكتەپ-گيمنازيا تاريح ءپانىنىڭ مۇعالىمى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى.
دىنمۇحامەد بايجۇما - الماتى ق.، ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-ءنىڭ فيلوسوفيا كافەدراسىنىڭ ماگيسترانتى.
دانيال ايداروۆ - الماتى ق.، ءال-فارابي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتى.
ازات پەرۋاشەۆ جەتىسۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ەرمەك بۋريباەۆقا جانە جەتىسۋ فيليالىنىڭ توراعاسى ەرمەك ەگىنباەۆقا ۇيىمداستىرۋداعى قولداۋلارى ءۇشىن العىس ءبىلدىردى.
پەرۋاشەۆ اتاپ وتكەندەي، الاش يدەياسى - تەك تاريحي مۇرا عانا ەمەس، ءارى قاراي دامىپ وتىراتىن ءتىرى قۇندىلىق. «ءححى عاسىرداعى الاشتىڭ اق جولى» بايقاۋى ارقىلى بۇل يدەيانى جاڭا بۋىن ساناسىنا جەتكىزۋگە ۇلەس قوسىلادى.
Abai.kz