10 جەلتوقسان كۇنى استانادا حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ جىلدىق قورىتىندى قۇرىلتايى ءوتتى. قۇرىلتايعا قر پرەزيدەنتىنىڭ كومەكشىسى – ءباسپاسوز حاتشىسى جەلدىباي رۋسلان سۇلتانۇلى، قر پارلامەنت دەپۋتاتتارى، حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ قۇرىلتايشىلارى جانە ورتالىق كەڭەس مۇشەلەرى، قور دەمەۋشىلەرى، وڭىرلىك فيليال توراعالارى مەن دەلەگاتتار قاتىستى.

حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ باسشىسى راۋان كەنجەحانۇلى 2025 جىلعا ارنالعان ءىس-قيمىل جوسپارى اياسىندا اتقارىلعان جۇمىستاردى تانىستىردى. سوڭعى ءۇش جىلدا 60-تان استام، ال بيىلدىڭ وزىندە ايماقتىق، رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى 25-كە جۋىق ءىس-شارا وتكىزىلىپ، قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ مەن قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ باعىتىندا ماڭىزدى جوبالار جۇزەگە اسىرىلدى.

سۋرەت: حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنان الىندى.

مازمۇندىق باعىتتاعى جۇمىس اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 180 جىلدىعىنا وراي ونىڭ اكادەميالىق جيناعىن قازاق، اعىلشىن، ورىس جانە قىتاي تىلدەرىندە جاريالاۋمەن جالعاستى. بۇعان قوسا انا ءتىلىمىزدىڭ رۋحاني مارتەبەسىن كوتەرەتىن بىرقاتار كىتاپ اۋدارىلىپ، باسىلىپ شىقتى.

«قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ باستاماسىمەن Disney جانە Pixar ستۋديالارىنىڭ تانىمال فيلمدەرى قازاق تىلىنە دۋبلياجدالدى. بيىل «اقشاقار»، «ەليو»، «ليلو مەن ستيچ»، «اڭدار شاھارى 2» سياقتى تانىمال تۋىندىلارى كاسسالىق تابىس كورسەتكىشتەرى بويىنشا رەكورد جاڭارتتى. ماسەلەن، 27 قاراشادان  باستاپ كينوپروكاتقا شىققان «اڭدار شاھارى 2» انيماتسيالىق ءفيلمى العاشقى اپتادا-اق قازاقستان مەن ورتالىق ازيا بويىنشا جالپى تابىستىڭ 15,5 پايىزىن قازاقشا نۇسقا ەسەبىنەن جينادى.

ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىن وقىتۋعا ادىستەمەلىك قولداۋ كورسەتۋ جۇمىسى جالعاسۋدا. الماتى، قاراعاندى جانە اباي وبلىستارىندا وتكەن فورۋمعا ەكى مىڭعا جۋىق قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانى مۇعالىمى قاتىسىپ، پەداگوگتاردىڭ كاسىبي قاۋىمداستىعى كەڭەيە ءتۇستى.

بيىل العاش رەت «ءبىلىم-يننوۆاتسيا» حالىقارالىق قوعامدىق قورىمەن بىرلەسىپ «انا ءتىلى» رەسپۋبليكالىق زياتكەرلىك وليمپياداسى ۇيىمداستىرىلدى. وليمپياداعا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىنەن 5 000 وقۋشى قاتىسىپ، اقتىق سىنعا 64 كوماندا ءوتتى. جەڭىمپاز 8 وقۋشىعا جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ گرانتتارى تابىستالدى. سونىمەن قاتار «جارقىن بولاشاق» شىعارماشىلىق وليمپياداسى جالعاسىن تاۋىپ، ۇزدىك وقۋشىلارعا ءبىلىم گرانتتارى ۇسىنىلدى.

قازاق ءتىلىن جاڭا تەحنولوگياعا بەيىمدەۋ ماقساتىندا «جاڭا ءسوز» جوباسى قولعا الىندى. Til.kz پلاتفورماسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان باستاما تىڭ قۇبىلىستار مەن ۇعىمدارعا ۇلتتىق سيپاتتاعى بالاما قالىپتاستىرۋدى، قوعامدى ءسوزجاسام پروتسەسىنە كەڭىنەن تارتۋدى كوزدەيدى.

سونداي-اق بيىل «جىل ءسوزى – 2025» جوباسى باستالدى. جوبا اياسىندا قوعامدا، مەديادا جانە الەۋمەتتىك جەلىلەردە كەڭ قولدانىلاتىن سوزدەر انىقتالدى. ساۋالناما ناتيجەسىندە بيىلعى ەڭ ءجيى قولدانىلعان ءسوز – «جاساندى ينتەللەكت»، ەڭ تانىمال كىرمە ءسوز – «چاتبوت»، جاڭا ءسوز – «سۇحباتكەر»، ال ءجيى ايتىلعان تسيتاتا – «ءار كۇن – جاڭا مۇمكىندىك» ەكەنى انىقتالدى.

شايسۇلتان شاياحمەتوۆ اتىنداعى «ءتىل-قازىنا» ورتالىعىمەن بىرگە «ۇلتتىق ديكتانت» جوباسى ۇيىمداستىرىلدى. مادەني-اعارتۋشىلىق باستاماعا وفلاين جانە ونلاين فورماتتا 300 مىڭعا جۋىق ازامات قاتىستى. بۇل – جازۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋعا قوعامدىق سۇرانىستىڭ ارتقانىن كورسەتەتىن ماڭىزدى كورسەتكىش.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ اقش-قا رەسمي ساپارى كەزىندە حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامى مەن OpenAI كومپانياسىنىڭ ChatGPT-ءدىڭ قازاق تىلىندەگى مۇمكىندىكتەرىن دامىتۋ تۋرالى كەلىسىم جاسادى. كەلىسسوز اياسىندا قازاق تىلىندەگى دەرەكتەر كولەمىن ۇلعايتۋ، مودەلدەر دالدىگىن ارتتىرۋ جانە ساپالى وقۋ كونتەنتىن ينتەگراتسيالاۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.

«قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ مۇشەلەرى ءۇشىن ورتاق تسيفرلىق كەڭىستىك قالىپتاستىرۋ ماقساتىندا Qazaq Tili Qogamy ءموبيلدى قوسىمشاسى ازىرلەندى. قوسىمشا ارقىلى كەز كەلگەن ازامات قوعامداستىققا قوسىلىپ، سەرىكتەس كومپانيالاردىڭ قىزمەتىنە جەڭىلدىكتەر مەن KITAP پلاتفورماسىنا تەگىن جازىلىم الادى. جازىلىمنان تۇسكەن قاراجاتتىڭ ءبىر بولىگى Qazaq Tili Endowment قورىنىڭ باستاماسىمەن ىسكە اساتىن ءتىل دامىتۋ جوبالارىنا جۇمسالادى.

2023 جىلى قۇرىلعان Qazaq Tili Endowment قورىنا مەملەكەت باسشىسىنىڭ العاشقى قولداۋىنان كەيىن ءىرى كاسىپكەرلەر مەن كومپانيالاردىڭ ۇلەس قوسۋى ارقىلى 700 ميلليون تەڭگەدەن اسا قاراجات جينالدى. قور قاراجاتى جۇمسالمايدى. بيىلعى ۇستەمە تابىس مولشەرى 80 ميلليون تەڭگەنى قۇرادى. بۇل قوعامنىڭ قارجىلىق دەربەستىگىن نىعايتۋعا مۇمكىندىك بەردى.

قۇرىلتاي بارىسىندا Qazaq Tili Endowment Foundation قورىنىڭ قىزمەتى، جارنا تۋرالى، قوعام اتىنان بەرىلەتىن ماراپاتتار ەرەجەسى جانە ايماقتىق فيليال توراعالارىن سايلاۋ ەرەجەلەرى تانىستىرىلدى. الداعى كەزەڭدە قازاق ءتىلىن وقىتۋ ساپاسىن ارتتىرۋ، وقۋ ساۋاتتىلىعىن كۇشەيتۋ، بيزنەستە، IT سالاسىندا جانە قوعامدىق ومىردە قازاق ءتىلىن كەڭىنەن قولدانۋ، سونداي-اق قازاق ءتىلدى كونتەنتتى تسيفرلاۋ جۇمىستارىنا ەرەكشە باسىمدىق بەرىلەدى. وسى ماقساتتا 2026 جىلعا ارنالعان ءىس-قيمىل جوسپارى بەكىتىلىپ، جاڭا مىندەتتەر بەلگىلەندى.

Abai.kz