«كورمەيىن دەسەم، كوزىم بار» دەگەندەي، ۇندەمەي-اق قويايىنشى دەپ ويلاسام دا، بوي بەرمەي سويلەتەر جايتكە تاپ بولا بەرەمىن. اسىرەسە، زامانداسىم، وتىز بەس جىل بويى تانىسىم، جازۋشىلار وداعىمىزدا ون جىل قىزمەتتەس بولعان ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ (سۋرەتتە) «ارقاسىندا». ازىرشە سوڭعى مىسال - ونىڭ «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندەگى (12. 03. 2010 ج.) سۇحباتى. «شەكسپيرى جوق ەلدىڭ نيۋتونى دا بولمايدى» دەپ اتالعان شالقىما ءسوزىنىڭ ءبىر تۇسىندا:

«كورمەيىن دەسەم، كوزىم بار» دەگەندەي، ۇندەمەي-اق قويايىنشى دەپ ويلاسام دا، بوي بەرمەي سويلەتەر جايتكە تاپ بولا بەرەمىن. اسىرەسە، زامانداسىم، وتىز بەس جىل بويى تانىسىم، جازۋشىلار وداعىمىزدا ون جىل قىزمەتتەس بولعان ولجاس سۇلەيمەنوۆتىڭ (سۋرەتتە) «ارقاسىندا». ازىرشە سوڭعى مىسال - ونىڭ «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىندەگى (12. 03. 2010 ج.) سۇحباتى. «شەكسپيرى جوق ەلدىڭ نيۋتونى دا بولمايدى» دەپ اتالعان شالقىما ءسوزىنىڭ ءبىر تۇسىندا:

«سوناۋ 1984-جىلى جازۋشىلار وداعىندا قازاق ءتىلىن قورعاۋعا ارنالعان ەڭ ءبىرىنشى جيىندى ۇيىمداستارعان ولجاس سۇلەيمەنوۆ ەمەي، كىم ەدى؟ وعان قاتىسقان ادامدار، قۇدايعا شۇكىر، ارامىزدا ءجۇر عوي» دەپتى. بۇل - ەڭ ءبىرىنشى بولۋعا قۇمارتىپ جۇرەتىن اقىننىڭ كەزەكتى ءبىر جەلپىنىسى. بۇلاي دەۋ سەبەبىم: قازاق ءتىلىنىڭ كۇش-قۋاتى، بايلىعى، تازالىعى، مارتەبەسى حاقىندا ماقالا جازۋ، جيىن وتكىزۋ باستالعاندا ولجاس بۇل جارىق دۇنيەگە كەلمەگەن دە ەكەن. ونىڭ ءبارىن تىزبەي، بەرتىنگى بىرەۋىن عانا ەسكە سالسام: ءسوز زەرگەرىمىز عابيت مۇسىرەپوۆ 1969-جىلى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە «اۆگيدىڭ اتقوراسىنان باستايىق!» دەگەن ماقالا شىعارىپ، سونىڭ اياسىندا قازاق ءتىلى جونىندە كەڭىنەن پىكىر الىسۋ بولدى، كوپتەگەن ماقالا جاريالاندى. سول عابەڭ، ەگەر جاڭىلماسام، 1973-جىلى  قازاق ءتىلىنىڭ حال-احۋالى جونىندە جازۋشىلار وداعى باسقارماسىنىڭ ارناۋلى پلەنۋمىن وتكىزۋگە مۇرىندىق بولىپ، پلەنۋمدا ءوزى بايانداما جاسادى. ول ەكى وقيعاعا كۋا قالامداستاردىڭ ءبىرى مەن، قۇدايعا شۇكىر، ازىرشە بارمىن. قازاق ءتىلىنىڭ تاريحىنان حاباردار كىسى عابەڭنىڭ ول ەڭبەگىن  ۇمىتپاسا كەرەك-ءتى!

ولجاستىڭ وسى قىلىعى ونىڭ بۇرىنعى ارتىق-اۋىس پىكىرلەرىن ەسىمە تاعى ءتۇسىردى، بىراق ولارىن  تەرگىلەمەي، قارا شاڭىراعىمىز - جازۋشىلار وداعىنا،  ىرگەلى ادەبيەتىمىزگە قاتىستى ءبىر-ەكەۋىن ايتىپ وتپەي بولماس.

1. قاشاندا «سۆوبودا سلوۆا» گازەتى ارقىلى سويلەيتىن اقىننىڭ بۇل پىكىرىن سونداعى تۇپنۇسقاسىنشا كەلتىرسەم، ول بىلاي دەدى: «...زا گودى رابوتى ۆىدەليل بولەە ترەح سوتەن كۆارتير چلەنام تولكو ناشەگو سويۋزا. ي نە ۆسە بىلي دوۆولنو. ودين ستال ۆراگوم زا تو، چتو ەمۋ دوستالاس كۆارتيرا نا پەرۆوم ەتاجە».

جازۋشىلار وداعىمىزدا ولجاس 1983 - 1991-جىلدارى ءبىرىنشى حاتشى بولدى. 1983-جىلى جازۋشىلارىمىزدىڭ جالپى سانى ءتورت ءجۇزدىڭ،  ال 1991-جىلى بەس ءجۇزدىڭ و جاق، بۇ جاعى. سوندا ول باسشىلىق ەتكەن كەزدە «بولەە ترەح سوتەن» قالامگەرىمىز بالالارىن، ءتىپتى نەمەرەلەرىن جەتەكتەپ، ءۇيسىز-كۇيسىز سەندەلىپ ءجۇرىپ پە ەدى؟ جوق! بۇل ءبىر. ەكىنشىدەن، قالالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ ءوز كۇشىمەن تۇرعىن ءۇي سالۋى - وتە سيرەك بولاتىن ءىس، ول، زاڭ بويىنشا، جالپى پاتەر ماسەلەسىن باسقالار سالعان تۇرعىن ۇيلەردىڭ ون پايىزىن الۋ جولىمەن شەشىپ وتىرادى. سول جولمەن 1983 - 1991-جىلدارى ءۇش ءجۇز پاتەر الۋى (فانتاستيكا!) مۇمكىن بولسا دا، سونىڭ ءبارىن تۇگەلدەي سۇلەيمەنوۆكە بەرە سالۋى (سۋپەرفانتاستيكا!) مۇمكىن ەمەس، ەگەر ويتەر بولسا، پاتەر الۋدىڭ كەزەگىندە 10-15 جىل بويى تۇرىپ كەلە جاتقان جۇرتقا نە بەتىن ايتادى؟ اقىن ءۇش ءجۇزدى كوزدەمەي-اق، 30-35 پاتەر دەسە دە از بولماس ەدى. ۇشىنشىدەن، كسرو ادەبي قورىنىڭ قازاق بولىمشەسى 1979 - 1980-جىلدارى قىرىق پاتەرلى تۇرعىن ءۇي سالدى. ماسكەۋدەگى ۇلكەن ادەبي قوردىڭ قارجىسىنا. ءىستىڭ باسى-قاسىندا بولىمشە ديرەكتورى رەتىندە مەن ءجۇردىم. ءسويتىپ، ءبىزدىڭ جازۋشىلار پاتەرمەن تۇگەل قامتاماسىز ەتىلدى. ءبىرى جاڭاسىن السا، ەكىنشىسى ودان بوساعان پاتەرگە كىرىپ دەگەندەي. ءبىرازىنىڭ وتاۋ تىككەن بالالارىنا دا پاتەر بەردىك. ەڭ سوڭىندا جىلۋ جۇيەسى عانا جوق ەكى بولمەلى پاتەردى، وزىمىزدەن الۋشى شىقپاعان سوڭ، قالالىق «سويۋزپەچاتتىڭ» ءبىزدىڭ عيماراتقا ورنالاستىرىلعان گازەت-جورنال جايماسىنىڭ ساتۋشىسى ۆالياعا سيلادىق (فاميلياسى ەسىمە تۇسپەدى، مۇمكىن ولجاستىڭ ەسىندە شىعار)

پاتەر ءبىرىنشى قاباتتان بۇيىرعان جاس جازۋشى م. ق-نىڭ جينالىستا نامىستانا سويلەگەنى ەسىمدە (تەك ول مارات قابانباەۆ ەمەس!), بىراق ونىڭ ودان كەيىنگى ۋاقىتتا، ءالى كۇنگە دەيىن، ولجاسقا سوقتىققانىن كورگەن دە، ەستىگەن دە ەمەسپىن. دەمەك، وزىنە ءبىر اۋىز سىن ايتقاندى «ستال ۆراگوم» دەۋى  «عاجاپ».

اتاپ ءوتۋىم كەرەك جانە ءبىر ءجايت: قىرىق پاتەرلىدەن ءۇش جىل بۇرىن وداق ء(بىرىنشى حاتشى بولعان ءادي ءشارىپوۆتىڭ كۇشىمەن) رەسپۋبليكا قارجىسىنا ون التى پاتەرلى ءۇي سالدىرىپ العان بولاتىن.

2. ولجاس تاعى سول «سۆوبودا سلوۆاداعى»  بىر سۇحباتىندا: «ۆ كازاحسكوي ليتەراتۋرە نەت ني ودنوي ستروچكي و گولودە 1932-1933 گودوۆ» دەدى. بىلمەيتىنىن ءبىلىپ بولعانداي تۇجىرىپ ايتتى.  كوزى قاراقتى قازاق ول زۇلمات كەزەڭ جايىندا ىزا-نازا تولى ولەڭ، اڭگىمە، داستان، حيكايالار جازىلعانىن جاقسى بىلەدى. ءتىپتى بەلگىلى اقىن جاقان سىزدىقوۆ «ءالي قارتتىڭ اڭگىمەسى» اتتى باتىل دا شىنشىل شىعارماسى ءۇشىن شىرعالاڭعا تاپ بولدى ەمەس پە؟!.. قازاقشا وقىمايتىن ولجاس  سونىڭ ءبارىن ءبىر-اق سويلەمىمەن جوققا شىعارىپ باقتى، قازاعىنىڭ ادەبيەتىنە قارا سويىل جۇمسادى. جارايدى، «بىلمەگەن ۋ ىشەدى» دەيىك، الايدا پۋبليتسيست  جازۋشىمىز ۆالەري ميحايلوۆ «حرونيكا ۆەليكوگو دجۋتا» دەگەن ناقتى زەرتتەۋ حيكاياسىن شىعاردى عوي؟ ولجاسقا كەرەك ورىس تىلىندە. بىراق اقىن ودان دا بەيحابار ەكەن...

جالپى...

-جالعان سويلەۋدەن جالىعۋعا بولا ما؟

-بولادى.

-ول ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟

-جالعان سويلەمەۋ كەرەك!