اعىمداعى جىلدىڭ 1-ءشى قىركۇيەگىندە قازاقستاندا اقشا مەن مۇلىكتى جاريالاۋ اكتسياسى باستالدى. وسىعان وراي، ءبىزدىڭ ساۋالدارىمىزعا قارجى مينيسترلىگى سالىق كوميتەتىنىڭ زاڭ باسقارماسىنىڭ جەتەكشىسى وراز امانۇلى ءابدراحمانوۆ جاۋاپ بەرەدى.

- وراز امانۇلى، اقشا مەن مۇلىكتى زاڭداستىرۋ اكتسياسى باستالعاننان بەرى حالىقتىڭ كوكەيىندە ءارتۇرلى ساۋالدار تۋىنداۋدا. مىسالعا، ۇزاق ۋاقىت سالىق تولەۋدەن جالتارىپ كەلگەن ادامدار دا اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىكتەن بوساتىلادى. وسىنى قاراپايىم تىلمەن ءتۇسىندىرىپ بەرىڭىزشى.

- «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارىنا، ورالماندارعا جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تۇرۋعا ىقتيارحاتى بار ادامدارعا ولاردىڭ مۇلىكتى جاريا ەتۋىنە بايلانىستى راقىمشىلىق جاساۋ تۋرالى» زاڭنىڭ وزىندە انىق جازىلعانداي، اتالعان زاڭنىڭ 13-ءشى بابىندا قاراستىرىلعان تىزىمدەگى بىرقاتار قىلمىستار مەن زاڭ بۇزۋشىلىق ءىس-قيمىلدار جۇزەگە اسىرىلعان جاعدايدا راقىمشىلىق جاسالادى. سولاردىڭ قاتارىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 209 جانە 212 باپتارى دا بار. تارقاتىپ ايتاتىن بولسام، ەگەر سۋبەكتى ءوزىنىڭ اقشاسىن جوعارىدا كورسەتىلگەن قىلمىستار مەن زاڭ بۇزۋشىلىق ءىس-قيمىلداردىڭ ناتيجەسىندە جيناعان بولسا، وعان كەشىرىم جاسالادى. بۇل جەردەگى ەڭ باستى شارت – ونىڭ اقشاسى مىندەتتى تۇردە زاڭداستىرىلۋى قاجەت.

- قازاقستان ازاماتتارىنىڭ كوپشىلىگى ءوز كاپيتالىن شەتەلدەردە ۇستايتىنى جاسىرىن ەمەس. ول «كولەڭكەدەگى قاراجات» دەپ اتالادى. مەملەكەت قازىر سول اقشانى زاڭداستىرۋعا مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. ال، وسى مۇمكىندىكتى پايدالانباعان ازاماتتارىمىزعا 2017 جىلى ەلىمىزدە جالپىعا ورتاق دەكلاراتسيالاۋ ۇدەرىسى جۇرگىزىلگەننەن كەيىن نە بولماق؟

- ءيا. بۇعان دەيىن ءمالىم بولعانىنداي، 2017 جىلى قازاقستاندا جالپىعا ورتاق دەكلاراتسيالاۋدى ەنگىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ياعني، تابىسىن رەسمي جاريالايتىن ادامدار كىرىسىن دە، شىعىسىن دا اشىق كورسەتەدى. سول كەزدە اقشاسى مەن مۇلكىن زاڭداستىرماعاندارعا قاتىستى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تاراپىنان: «بۇل اقشانى قانداي جولمەن تاپتىڭىز؟» دەگەن سۇراقتار قويىلۋى مۇمكىن. ەكىنشىدەن، ولار الگى اقشاسىن ءوزىنىڭ جەكە باسىنىڭ تابىسى رەتىندە پايدالانا المايدى. نەگە؟ مىسالعا، ولاردىڭ جۇمسايتىن اقشاسى تاپقان تابىسىنان كوپ بولۋى مۇمكىن. مىنە، سول كەزدە قۇزىرلى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ولارعا قاتىستى زاڭدى تەكسەرۋ، تەرگەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزە الادى. سوندىقتان، مەنىڭ ويىمشا، مۇلىكتى جاريالاۋ – تاماشا مۇمكىندىك! ەندەشە بارلىق قازاقستاندىقتار كولەڭكەدەگى اينالىمداعى بارلىق اقشا، مۇلكىن زاڭداستىرىپ الۋى ءۇشىن وسى مۇمكىندىكتى پايدالانىپ قالۋى قاجەت. ۇشىنشىدەن، اركىمنىڭ تابىسىن اشىق كورسەتىپ، ەشتەڭەدەن قورقىپ-ۇرىكپەي ءومىر سۇرەتىن قاقىسى بار عوي.

- ورالماندارعا قاتىستى سۇراق. مىسالعا، ورالماندار تەك قازاقستان اۋماعىندا عانا تاپقان اقشاسىن زاڭداستىرا الادى عوي. سولاي ما؟

- ءيا. ەگەر دە ولاردىڭ ءىس-قيمىلى راقىمشىلىق شارتتارىمەن سايكەسەتىن بولسا... باسقاشا ايتقاندا، ولار زاڭسىز جولمەن تاپقان كاپيتالىن ەشكىمگە كورسەتپەي ۇستاپ كەلدى دەلىك. ياعني، مۇنداي جاعدايدا ولار دا جاريا ەتۋدىڭ سۋبەكتىلەرى بولىپ وتىر. سوندىقتان، ولار دا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارىمەن بىردەي قۇقىققا يە. ياعني، اتالعان زاڭدا كورسەتىلگەن بارلىق جەڭىلدىكتەردى، مۇمكىندىكتەردى پايدالانا الادى.

ءامىرلان ءالىمجان

Abai.kz