كەشە، 28 تامىز، الماتىداعى جازۋشىلار وداعىنىڭ ادەبيەتشىلەر ۇيىندە قازاقستان جازۋشىلار وداعى مەن مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن بەلگىلى جازۋشى، ەتنوگراف، تاريحشى، عالىم زەينوللا سانىكتى ەسكە الۋعا ارنالعان عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ءوتتى.

عىلىمي كونفەرەنتسياعا سەناتور، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى نۇرلان ورازالين، تاريحشى، عالىم تۇرسىن جۇرتباي، اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ءۋاليحان قاليجان،  «ۇلى دالا قىراندارى» قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى سادىبەك تۇگەل، قالامگەرلەر بەرىك شاحانوۆ، عالىم جايلىباي، مارالتاي رايىمبەك جانە زەكەڭنىڭ ۇرپاعى قانات زەينوللا قاتىسىپ، عالىمنىڭ عىلىمي ەڭبەكتەرى مەن شىعارماشىلىعى تۋراسىندا سۇبەلى ويلار ايتتى جانە كولەمدى باياندامالار جاسادى. قايرات قۇل-مۇحاممەدۇلى باستاعان ونەر قايراتكەرلەرى ولەڭنەن شاشۋ شاشتى. نازارلارىڭىزعا تۇرسىن جۇرتبايدىڭ زەينوللا سانىكۇلى تۋرالى جازعان «دانەكەر تۇلعا» اتتى ماقالاسىن ۇسىنامىز.

***                   ***                        *** 

تىرشىلىكتىڭ ماجبۇرلىك زاڭىنا وراي، پەندە اتاۋلى جانى جورگەككە ورالعاننان باستاپ، ءوز اماناتىن يەسىنە تاپسىرعانعا دەيىنگى ازدى-كوپتى ۋاقىتتا كۇن سايىن ءبىر نارسەدەن ايىرىلىپ وتىرماق. كىمنىڭ قانشا جوعالتقانىن كىم ءبىلسىن، ايتەۋىر، «تۇياعى ءبۇتىن تۇلپاردىڭ، قاناتى ءبۇتىن سۇڭقاردىڭ، قاباعىنا كىرەۋكە تۇسپەگەن ارۋدىڭ» جوقتىعى انىق. جوعالتقانىڭنىڭ ءبارى التىن بولماس. بىراق، ينە ەكەش ينەنىڭ ساباعى بولسا دا جانىڭا قات. سول جىڭىشكەلى-جۋاندى ءجىپتىڭ ساباقتالماعان كوزى، جاماماعان جىرتىعىنىڭ ورىنى جان تۇكپىرىڭدە ۇنەمى ۇڭىرەيىپ تۇرعان كۇيىندە ءومىرىڭدى وتكىزەسىڭ. جان جاراڭدى ءوزىڭ جالاپ، جاتىعىن جازاسىڭ.

ال ەل تاعدىرىنا قاتىستى جارىقشاقتاردى تۇلعالار عانا دانەكەرلەپ، قيۋىن قىيىستىرادى. مۇنداي قيۋى قاشقان قيسىندار قازاق تاريحىندا مولىنان ۇشىراسادى. ءتىپتى، سول قيۋى قاشقان كۇيى اجىراپ، بارا-بارا الىستاپ، اقىرى جاتسىنىپ تىنعان تاعدىرلى تۇيىندەر اسا مول. وعان بۇگىننىڭ وزىندە ءۇرىمى ۇزىلمەگەن، ءبىز جۇزدەسكەن ىشكى مونعوليانىڭ نايمانشي اتتى اۋدانىندا 262 مىڭ جان سانىن قۇراپ، ۇلى نايمان قاعاناتىنىڭ حانى تايان حاننىڭ 21-ۇرپاعىنىڭ اينالاسىندا توپتاسا جيىن وتىرعانىن، ولاردىڭ «نايمان ورداسى» اتتى تاريحى جەتى عاسىرلىق التى قاتپارلى حان سارايىن مۇراجايعا اينالدىرىپ، «نايمان مادەني ورتالىعىن» قۇرىپ، نايمان-مونعول جازۋىمەن «نايمان شەجىرەسى»، «نايمان ەنتسيكولپەدياسى»، «نايمان جەر اتتارىنىڭ تاريحى»، «نايمان جىر-اڭىزدارى»، «نايمان ءان-كۇيلەرى»، «نايمان اۋدانىنىڭ كوركەمونەر تاريحى»، «نايمان كوركەمسوزى مەن جازۋى» سياقتى تانىمدى كىتاپتار مەن جيناقتار شىعارىپ جاتقانىنان نەگىزگى جۇرتىمىز بەيحابار. ال وسى ىشكى مونعولياداعى اتاقتى قۇرىمبەل ايماعىندا – جالايىر مەن كەرەيدىڭ، قوڭىرات پەن قىپشاقتاردىڭ، كوكوتتا – وڭعىت-ۋاقتاردىڭ، الىشىن ايماعىندا (سارىوزەن مەن سارجازىقتىڭ بويى) – الشىنداردىڭ ۇيىسا وتىرعانى جانە ولاردىڭ دا سونداي تەكتىك نىساندىق باعىتتا زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋگە دەن قوياتىن ىڭعاي تىنىتىپ جاتقانىن كوزىمىز كوردى.

تەگى ءبىر، تاريحى ءبىر، مەملەكەتى ءبىر، مۇددەسى ورتاق ءبىرتۇتاس ۇلىستىڭ تاعدىرى قاق ءبولىنىپ، اراعا سەگىز عاسىر وتكەندە ءبىر-بىرىنەن مۇلدەم ماقۇرىم قالۋىنىڭ باستى كىلتيپانى – بەلگىلى ءبىر دارەجەدە باسىڭدى بايگە تىگەتىن تاۋەكەلدى دانەكەر تۇلعالاردىڭ جەتىسپەۋى. ءتىپتى بەس عاسىردىڭ توڭىرەگىندە بەسىگىمىزدى كەزەكتەسە تەربەتكەن، «ۇرىككەن الا تايدىڭ كەسىرىنەن» ىرگەمىز اجىراعان اسانقايعى، شالكيىز، دوسپانبەت، قازتۋعان جىراۋلاردىڭ مۇراسى مەن ەپوستاردا ايتىلاتىن نوعايلى جۇرتىن دا جاتىرقاپ قالدىق. قازىرگى اۋعانستان مەن يرانداعى، يراكتاعى نايماندار (المانيالىق اۋعاندىقتاردىڭ ايتۋىنشا، ولاردىڭ 24 مىڭعا جۋىعى وزدەرىن تىكەلەي كەتبۇعانىڭ تۇقىمىمىز دەپ ەسەپتەيتىن كورىنەدى) جانە قان قۇرامى ارعىن تايپاسىمەن بىردەي تۇزىلگەن قىزىلباستار مەن قاشقايلار، جالايىرلار، قىپشاق ماملۇكتەرى، پاكستانداعى موعولدار اتانعان جالايىرلار مەن قىپشاقتار، قوڭىراتتار مەن نايماندار ەندى باسى قايىرىلماستاي بوپ جاتتانىپ كەتتى. مىنە، دەر كەزىندە دانەكەرلەنبەسە، ۇلتتىق ۇيىتقى دا وسىلاي ءىرىپ تىنادى ەكەن. «ەلگە ەل قوسىلسا – قۇت، ەلدەن ەل اجىراسسا – جۇت»، «بەرىسپەسەڭ – الىسپايسىڭ، بارىسپاساڭ – الىستايسىڭ» – دەگەن تاريحي ءارى تاعدىرلى ءتامسىل سودان قادىپتاسقان سياقتى.

سونداي دانەكەرى ءۇزىلىپ، اراسى اجىراعان، ءتىپتى ءبىر-بىرىنە قايشى ساياساتتار جۇرگىزگەن بۋىرقانىستى مايدانداردىڭ كەسىرىنەن قاجىعۇمار شابدانۇلى سياقتى دەگدار ازاماتتاردى جارتى عاسىر تۇرمەنىڭ تەرەزەسىنەن تەلمىرتكەن شاقتاردى دا قازاق جۇرتى باسىنان وتكەردى. قازاق سول باياعى ءبىر قازاق، ءتىلى مەن ءداستۇرى ءبىر، بىراق ولاردىڭ تاريحى ەكى ءتۇرلى جازىلدى. مۇنداي قيسىنسىزدىقتان ءالى دە تولىق ارىلا الماساق تا، قىرعيقاباقتىڭ ىقپالى السىرەدى، قىرتىسى جازىلدى. ءبىر جۇبانىشتىسى، جانە ونىڭ باستى سەبەبى، تۋرا وسىنداي تالمالى تۇستا دانەكەرلى تۇلعالاردىڭ تانىم شىمىلدىعىن اشىپ، ۇلتتىق سانا يەلەرىنىڭ ءومىر ساقناسىنا شىعۋى. وسىنداي تاريحي سانالاردى ساباقتاستىرىپ، وي دامىتۋعا سەبەپكەر بولعان سونداي تۇلعانىڭ ءبىرى – ءبىز بۇگىن جىلىن بەرىپ، قارالى جيىنىن سانالى سارالاۋعا اينالدىرىپ وتىرعان جانى ءجانناتتا بولعىر مارقۇم اعامىز زەينوللا مۇباراكۇلى سانىك.

سوناۋ سەكسەنىنشى جىلداردىڭ ورتاسىنان اۋا اتمەكەنگە ات باسىن بۇرعان العاشقى اعا جازۋشىلار ايتقالي وسپانوۆ پەن زەينوللا سانىك جانە ۇلت قورمالى سۇلتان جانبولات اعالارىمىز بولدى. جازۋشىلار وداعىنىڭ تاپسىرۋىمەن ءبىز دە سول كىسىلەردىڭ تىزگىنىن ۇستاپ، قىرىن كوزدەن كولەگەيلەپ، ەلىمەن بارىنشا ەركىن تانىسۋىنا مۇمكىندىك تۋدىرۋعا ۇمتىلدىق. قازىر شاڭداتقان قارا جولعا اينالعان قارىم-قاتىناس اۋقىمىنىڭ ول تۇستا ەرنەۋى تار، قىسپاعى مول، قىسىلتاياڭى شانشۋلى ەدى. سوعان قاراماستان، قۋانىش پەن سۇيىنىشتەن توگىلگەن كوز جاسىنا مالشىنىپ ءجۇرىپ سانداعان تاعدىرلاردىڭ شەمەن بوپ قاتقان قاسىرەت بەزىن ەرىتتى. اڭدۋلى ءسوز بەن اڭدىلعان قادامعا قاراماستان بۇدان كەيىن ءۇردىسى ۇزىلمەگەن سول ءبىر شىن مانىندەگى جانكەشتىلەردىڭ قاراسى مولايا بەردى. كەيىننەن جاقسىلىق ءساميت، ارميابەك، تۇرسىنحان قايىركەنۇلى، الماسبەك احمەتبەكۇلى، سەرىك قاپشىقبايۇلى بۇيداسىن ۇستاعان قۇتتى كوشكە ۇلاستى. قازىر تاريحي وتانىندا كەۋدەسىن تىك ۇستاپ، جەردى نىق باسىپ جۇرگەندەردىڭ ۇزىنا سانى جارتى ميلليونعا بەت بۇردى.

شيرەك عاسىرعا جۋىق مەرزىم ىشىندەگى بۇل قوزعالىس سانى جاعىنان دا، ساپاسى تۇرعىسىنان دا ۇلتىمىزدىڭ تىنىسىن كەڭەيتتى، ساناسى مەن ءداستۇرىن جاڭعىرتتى، كوزقاراستارىمىزعا وزگەرىستەر ەنگىزدى، ءورىسىمىزدى ۇزارتتى. اسىرەسە، مادەنيەت پەن رۋحانيات سالاسىنداعى ۇلەستەرى باسىم بايقالدى. تاريحىمىز بۇرلىعىپ، ويىمىز تۇتقىرلانىپ قالعان سول ءبىر بۋلىعۋ تۇسىندا بورلىققان وكپەمىزگە تازا اۋا قوسقانداي بولدى.

قازاق تاريحىنان قاراكەرەي قابانبايدىڭ اتى وشپەيتىنى انىق ەدى. الايدا تالاي توسقاۋىل مەن كۇلتوبەگە، كۇڭكىلگە ۇرىنارىمىز كامىل بولاتىن. سول العاشقى ساپارىنىڭ وزىندە «قاراكەرەي قابانباي» اتتى تاريحي ءافساناسى ارقىلى ءيسى قازاقتىڭ ساناسىن وياتقان زەينوللا سانىكتىڭ شاعىن كىتاپشاسىنىڭ اسەرى ەرەكشە بولدى. بۇرىن جىر، داستاننىڭ، بۇقار جىراۋدىڭ تولعاۋلارىنىڭ ىشىندە اتى اتالىپ وتەتىن قاتارداعى ھاس باتىردان «حان باتىرى قابانباي» اتانىپ، كۇمانسىز، كادىك پەن كۇدىكسىز ۇلت كيەسىنە اينالدى. ىلە حالىقتىق قوزعالىسقا ۇلاسىپ، ءۇش ءجۇز جىلدىق تورقالى تويى ءوتتى. ونداعى تاريحي وقيعالار قايتادان وي سارالاۋىنان ءوتتى. بۇل ۇلتتىق رۋحتىڭ اسقاقتاۋى ابىلايدىڭ، بوگەنبايدىڭ، ناۋرىزبايدىڭ، تولە ءبيدىڭ، قازىبەك ءبيدىڭ، ايتەكە ءبيدىڭ، رايىمبەك اۋليەنىڭ، شاقشاق جانىبەكتىڭ، كەرەي جانىبەكتىڭ، بايعوزى باتىردىڭ، كەنەسارى-ناۋرىزبايدىڭ، اقجولتاي اعىبايدىڭ، جانقوجانىڭ، تاعى دا باسقا قاسيەتتى تۇلعالاردىڭ، سونىمەن قاتار شىعىس تۇركىستان ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ باتىرلارىمەن قوسا بوكە، زۋحا، قوس وسپان، سۇلۋباي، بۇركىتباي، ەڭلىحان، باسپاي، اكپار، عاني، قاليبەك، قۇسايىن ءتايجى سياقتى «ۇمىتىلعان»، بىراق «ازاتتىق ىزدەگەن كوش» قاھارماندارىنىڭ بۇركەلگەن شىمىلدىعىن اشتى.

وتىن ءوزى ۇرلەپ، دەم بەرگەن قوزعالىستىڭ ىرقىنان تىس قالماي «باسپاي»، «دالا مادەنيەتىنىڭ دارا ۇلگىلدەرى»، «دەمەجان»، «تۇعرىل حان»، «سەرگەلدەڭ» سياقتى دەرەكتى ءافسانالاردى ومىرگە اكەلدى. اتالعان اعالار مەن ىنىلەر باس تۇزەگەن كوشتىڭ الدىڭعى قاتارلى تولقىندارى قازاقستاننىڭ «كوك تۋىن» جەلبىرەتە اندەتىپ، قابىلاش، مايرا مەن شۇعىلا، گۇلزيرا، «قىزدار-ايلاتىپ» تىلەۋبەك پەن ەرمۇرات، ەرلى –زايىپتى قۇرمانبەك پەن ريزا، وتانبەك پەن جانات توقتاسىنقىزى، ءشابا مەن ەركىن ەرگەندەر الەم ساقناسىن ارالاپ كەتتى. اقىت ۇلىمجىباستاتقان قاجىعۇمار، ومارعازى، زاداحان، سۇلتان، سەرىك قاپشىقباي، ورازانباي ەگەۋباي، جۇماباي ءبىلال، جاقىپ مىرزاحان، ءتۇرسىنالى رىسكەلدىۇلى سياقتى اعالاردان باستاپ ءشامىس، اسىلحان قۇسبەگين قاتارلى كوكجالدار، الماسبەك پەن كەرىم ەلەمەسكە، عالىم مەن دۋكەندەرگە دەيىنگى كەكسە قالامگەرلەر قازىر دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ اراسىنداعى تانىمال تۇلعالارعا اينالدى. مەن وسىلاردىڭ قاتارىندا كونە قىتاي تىلىنەن قىتايلاردىڭ وزدەرىن وقىتاتىن جانە وقىتقان، بۇگىن وتان تاريحىنا ەرەكشە ۇلەس قوسىپ، دەربەس عىلىمي مەكتەپ اشۋعا بەت العان ءنابيجان مۇحامەتحانۇلى، باقىت ەجەنحانمەن قاتار جالمۇحان وشان، س.سۇڭعاتاي، تۇرسىنحان قايىركەنۇلى، قالبان ىنتىحان، ەركىنجان ءسىلامحانۇلى سياقتى عالىمداردىڭ ەڭبەك زەينەتى مەن بەينەتىن ەرەكشە باعالايمىن. كوپەستىك پەن كاسىپكەرلىگىنىڭ باعى جانعاندار قانشاما؟!

مىنە، قاتۋلى شەكارانىڭ قىلاۋىن العاش تاۋىپ ەلگە ورالعان اعالارىمىزدىڭ، سونىڭ ىشىندەگى بىرەگەيىنىڭ ءبىرى زەينوللا مۇباراكۇلىنىڭ وتكەن ءومىر كەشۋىن ەجەلدەتە ەسكە العانىمىزدىڭ وزىندە، وسىنداي ساردارلى عۇمىر عيبىراتى ەسكە تۇسەدى. بۇل تاريحي قوزعالىس تا ءالى تالاي ەكشەلەر، ىعىسا-ىعىسا سىعىلىسار، باستىعار. الايدا ەلىنىڭ رۋحاني تاريحىنىڭ وتپەلى تۇسىنا دانەكەرلى ءبىر قيىرشىق بولىپ قالانعان جانداردىڭ جانكەشتى جاۋاپكەرشىلىگى – ۇنەمى ەستە ۇستاۋعا تۇرارلىق ەڭبەك.

عىلىم دەمەكشى، زەينوللا دەگداردىڭ ءوزىمىز سۇيىنەتىن وسىنداي ازاماتتىق سيپاتتاعى مىنەزىمەن قوسا قادىرلەيتىن ءبىر ءپىتىنام – ول كىسىنىڭ قىتاي قولجازبا مۇرالارىنداعى جالپى تۇركى جۇرتىنا، ونىڭ ىشىندە قازاق رۋحانياتىنا قاتىستى دەرەكتەردى جيناستىرىپ قانا قويماي، ونى جيناقى عىلىمي پايىممەن قالىڭ جۇرتقا تانىستىرۋى. ءبىزدىڭ جىل قايىرۋىمىزدان بۇرىنعى «مۋ تيان زىنىڭ» جازباسىنداعى «عۇن اناسىنىڭ»:

اشا بۇلت كوز ۇشىندا بۇلاڭ قاعىپ،

اسقار تاۋ كورىنەدى مۇنارلانىپ.

وزەن بويلاپ، جارتاسپەن جاعالاسىپ،

تاۋ جولى كوكجيەكتەن بارادى اسىپ.

اقشا بۇلت بولسام ەگەر، ايتام انىق،

كەلەر ەم وسى اراعا قايتا اينالىپ.

ەكىنشى نۇسقاسى:

اقشا بۇلت كوز ۇشىندا بۇلاڭ قاعىپ،

اسقار تاۋ شاقىرادى مۇنارلانىپ.

وزەن بويلاپ، جارتاسپەن جاعالاسىپ،

كوش جولى كوكجيەكتەن بارادى اسىپ.

بولعاندا اۋىلىڭ الىس، ارا قاشىق،

تاۋدان اسقان بۇلتپەن ارالاسىپ:

كەلەرسىڭ.، امان بولسا، قاۋىرسىنىڭ،

تاعى دا قاندىرىپ ءبىر كوز سۋسىنىن، –

دەگەن تولعاۋىمەن تۇڭعىش رەت زەينوللا اعامىزدىڭ قولجازباسىنان تانىسىپ، «جۇلدىز» جۋرنالىنا جاريالاپ ەدىم.

بۇل ىزدەنىستىڭ سوڭى جيىرما جىلعا سوزىلىپ بارىپ، «كونە قىتاي دەرەكتەرىندەگى تەگى تۇركىلىك ادەبي نۇسقالار» دەگەن نايمان، ارعىن، قاڭلى، كەرەي، قىپشاق، قوڭىرات دەپ رۋ اتتارى انىق جازىلعان، ۋاقىت مەرزىمى جىل قايىرۋىمىزدان بۇرىنعى ح عاسىردان باستاپ ءحۇىىى عاسىرعا دەيىنگى ارالىقتى قامتيتىن 72 اقىننىڭ شىعارماسىن جەكە جيناق ەتىپ شىعارۋدىڭ مىندەتى ماعان جۇكتەلەتىنىن ول كەزدە قايدان بىلەيىن. بۇل دەرەكتەردى وقىعان ادامنىڭ قىزىقپاۋى، بىلۋگە ۇمتىلماۋى مۇمكىن ەمەس ەدى. مىسالى، 1237-1295 ج.ج. ءومىر سۇرگەن قاڭلى بايان اقىننىڭ «قامشى» اتتى:

ويقاستاپ وڭدى-سولدى باستىم امشى،

سورعالاپ تەبىنگىدەن اقتى تامشى.

سەمسەردەي بولماسا دا وتكىر ءجۇزى،

ءۇش قۇلاش ءورىمىنىڭ ۇزىندىعى،

دويىردى جىبەرگەندە ءبىر ءيىرىپ،

تۇمەندى ءبىر كىسىدەي تۇردى ءۇيىرىپ، –

دەگەن جولداردى ابايعا بولماسا، نەسىپبەكتىڭ وزىنە قايتىپ قيارسىڭ.

وسىنداي قاتپارلى رۋحانياتتىڭ قىرتىستارىنا كوز سۇعىن قاداتقان زەينوللا سانكتىڭ پايىمدى عىلىمي، ادەبي-زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە. بۇل ورايدا ارنايى دەرەكتەنۋشى مامانداردىڭ ارالاسۋىن قاجەت ەتەتىن ءتۇيىندى ماسەلەلەر دە بار ەكەنى انىق. مۇنى كەلەر كۇننىڭ ەنشىسىنە تيەسىلى پىكىر رەتىندە كوپشىلىكتىڭ ەسىنە سالا كەتۋدى لايىق سانادىق.

وسى رەتتە الدىڭعى تولقىننىڭ ەرەكشە ءومىر مايدانىنان وتكەنىن جانە ولاردىڭ كورگەندەرىنىڭ ءوزىنىڭ ەنتسيكلوپەديالىق ماعلۇماتقا يە ەكەنىن باسا نازار اۋدارا ايتقان ورىندى. ءومىرىنىڭ سوڭعى تىنىسمەن جازىلىپ، ىستىق دەمى قالعان «قازاق ەتنوگرافياسى» اتتى كولەمدى ەڭبەكتى حالىقتىق سىپاتى باسىم باسىلىمنىڭ قاتارىنا تولىق جاتقىزۋعا بولادى. مۇندا عىلىمي پايىمدى، جازۋشىلىق كوركەم، شەجىرەشىلىك بايانداۋلاردىڭ بارلىق ءتۇرى توعىسقان. ەركىن ءارى تۇسىنىكتى تىلمەن جەتكىزىلگەن، ماعلۇماتى مول قازىنالى قورمال تۋىندى. ءبىلىم مەن پايىم، ومىرلىك تاجىريبە استاسىپ، اتالى سوزگە اينالعان. وزگەنى بىلاي قويعاندا، كوز سۋسىنىن كۇندە قاندىرىپ جۇرگەن كيىز ءۇيدىڭ كەرەگەسىنە قاتىستى – ەرسى، بالاشىق، ساعاناقسياقتى ولشەم مەن جەلكوز كەرەگە، توركوز كەرەگە، ءيىن، قار، قالام، توعىن، قالامدىق، سىقىرلاۋىق، دودەگە، جيەك، تاڭداي ورنەك، ورىك كەرەگە، تاڭعىش، شالعىش ۋىق، سالما دەگەن اتاۋلاردىڭ اتىن دا جانە ولاردىڭ مىندەتىن دە تولىق تۇسىنە بەرمەيتىنىمىز انىق. دەمەك، قالام ۇستاعاننان باستاپ بالالار ادەبيەتى مەن حالىق اۋىز ادەبيەتىنە ەتەنە ءومىر سۇرگەن زەكەڭنىڭ تانىمدىق سالاسىنداعى ىزدەنىستەرىنىڭ ءبىر قوماقتى قورىتىندىسى سياقتى.

ءيا، پەندە اتاۋلى كۇن سايىن ءار قىمباتىنىڭ ءبىرىن جوعالتۋمەن ءومىر ءسۇرىپ، ءوزى دە ءبىر كۇنى عايىپقا اينالادى. الايدا وزگەدەن گورى ادامعا بەرگەن باقىتتىڭ ءبىرى – بەلكۇشىڭ مەن رۋحاني كۇشىڭنىڭ ارتتا قالعان بەلگىسى. سول بەلگىلەرىنە قاراپ، وتكەنگە – سالاۋات جاسايمىز. بۇل رەتتە جوعالتۋىنان قالدىرعان بەلگىسى مەن تاپقان قىمباتى باسىم بولعان زەينوللا مۇباراكۇلىنىڭ رۋحىنا ەل اتىنان تاعزىم ەتەمىز.

تۇرسىن جۇرتباي،

جازۋشى، پروفەسسور.

Abai.kz