پۋتين-مەدۆەدەۆ تاندەمى بيلىك قۇرىپ تۇرعان بۇگىنگى رەسەيدە تاعى دا ستالين دەيتىن جيىرماسىنشى عاسىردىڭ باسىنا زوبالاڭ تۋدىرعان تيران ۇلىقتالىپ جاتىر. اتا-باباسىن، اسىل تەگىن، ۇلت ليدەرلەرىن اياۋسىز اسىپ، اتىپ، اشتان قىرعان، جالپاق جەردىڭ بەتىنەن جارتى حالقىن جوق قىلعان ستالينگە، ستالينشلىدىككە قۇلدىق ۇرۋ باسەكەسىنەن قاعىنان اينىپ تۋعان وسى كۇنگى قازاق تا قالىسار ەمەس. اعا ۇرپاققا بۇل ارادا ايىپ تاعۋدان اۋلاقپىز. ولار ءۇشىن ستالين سوعىس ءتاڭىرى، ادىلەت پايعامبارى، تاعىسىن تاعىلار.

سانالاسىنان ايرىلىپ سانسىراپ قالعان جۇرتتىڭ كارىسى بۇدان ءارى ەشتەڭەنى دە ويلاي المايدى. بىراق، ءبىز، كەيىنگى ورتا بۋىن ويلانۋىمىز كەرەك ەدى. تىم قۇرىعاندا تاۋەلسىزدىك تۋى قولىمىزعا تيگەن تۇستا حالىق جادىن جاڭعىرتىپ ازات ويلارعا جەتەلەۋىمىز كەرەك ەدى. ۋداي وكىنىشىمىزگە قاراي، ولاي ەتۋگە ەرىك-جىگەرىمىز جەتەر ەمەس. قايتا كەرىسىنشە باياعى قاندى سوقپاققا قايتا ءتۇسىپ الىپ جۇرە بەرگەندى ءجون كورەتىنىمىز كۇننەن كۇنگە بايقالا باستادى. ەستەرىڭىزدە بولار، وتكەندە عانا ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى تۇيمەباەۆ دەيتىن تۇيەدەي جىگىتىمىز تمد كولەمىنەن وقۋ-اعارتۋ سالاسىنىڭ باسشىلارىن جيىپ الىپ «سسسر پەداگوگتارىنىڭ ىلگەرىدە ءوتىپ تۇرعان ءداستۇرلى قۇرىلتايىن جالعاستىرايىق» دەگەن ەدى عوي.

پۋتين-مەدۆەدەۆ تاندەمى بيلىك قۇرىپ تۇرعان بۇگىنگى رەسەيدە تاعى دا ستالين دەيتىن جيىرماسىنشى عاسىردىڭ باسىنا زوبالاڭ تۋدىرعان تيران ۇلىقتالىپ جاتىر. اتا-باباسىن، اسىل تەگىن، ۇلت ليدەرلەرىن اياۋسىز اسىپ، اتىپ، اشتان قىرعان، جالپاق جەردىڭ بەتىنەن جارتى حالقىن جوق قىلعان ستالينگە، ستالينشلىدىككە قۇلدىق ۇرۋ باسەكەسىنەن قاعىنان اينىپ تۋعان وسى كۇنگى قازاق تا قالىسار ەمەس. اعا ۇرپاققا بۇل ارادا ايىپ تاعۋدان اۋلاقپىز. ولار ءۇشىن ستالين سوعىس ءتاڭىرى، ادىلەت پايعامبارى، تاعىسىن تاعىلار.

سانالاسىنان ايرىلىپ سانسىراپ قالعان جۇرتتىڭ كارىسى بۇدان ءارى ەشتەڭەنى دە ويلاي المايدى. بىراق، ءبىز، كەيىنگى ورتا بۋىن ويلانۋىمىز كەرەك ەدى. تىم قۇرىعاندا تاۋەلسىزدىك تۋى قولىمىزعا تيگەن تۇستا حالىق جادىن جاڭعىرتىپ ازات ويلارعا جەتەلەۋىمىز كەرەك ەدى. ۋداي وكىنىشىمىزگە قاراي، ولاي ەتۋگە ەرىك-جىگەرىمىز جەتەر ەمەس. قايتا كەرىسىنشە باياعى قاندى سوقپاققا قايتا ءتۇسىپ الىپ جۇرە بەرگەندى ءجون كورەتىنىمىز كۇننەن كۇنگە بايقالا باستادى. ەستەرىڭىزدە بولار، وتكەندە عانا ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى تۇيمەباەۆ دەيتىن تۇيەدەي جىگىتىمىز تمد كولەمىنەن وقۋ-اعارتۋ سالاسىنىڭ باسشىلارىن جيىپ الىپ «سسسر پەداگوگتارىنىڭ ىلگەرىدە ءوتىپ تۇرعان ءداستۇرلى قۇرىلتايىن جالعاستىرايىق» دەگەن ەدى عوي.

بايقايسىز با، بۇگىندە كىم رەسەيشىل، كىم تمد-نىڭ كوڭىلسىز وتىرىستارىندا رەسەيگە جاعاتتاپ سويلەيدى - سول قازاقستانداعى بيلىكتە ۇزاعىراق وتىرادى. توپقا ەنبەي تومپيىپ جۇرگەندەر توڭىرەگىنەن توقپاق كورە باستاسا ءبىتتى رەسەيمەن بىرلەسكەن بىردەمە ۇيىمداستىرىپ شىعا كەلەدى. سودان كەيىن ونى لاۋازىمدى قىزمەتىنەن ىسىرىپ كور... سونىڭ كەرى كورىنىسى: بىزدە كىم قازاقستاندىق جوبا ىزدەپ، مەملەكەتشىلدىك باعىت ۇستانادى - سول جولدان تايادى.

ءجا، بۇنىڭ ءبارى باسقا اڭگىمە. الايدا تاقىرىبىمىزعا جاناما بولسا دا قاتىستى اڭگىمە.

قاتىستىلىعى پۋتين-مەدۆەدەۆ تاندەمى نە ويلاپ، نەنى قۇنداقتاۋلى قۇندى دۇنيەم دەپ بىلسە، بىزدەگى ەل بيلەپ وتىرعان ەسەرلەر سونى پۇت كورىپ تابىنۋدا. سوزىمىزگە دايەك، پۋتين رف-ءنىڭ ەكى تىزگىن، ءبىر شىلبىرىن قولىنا الىسىمەن ستالين ءميفىن قايتا ءتىرىلتىپ ەدى، قازاقستاندا سوۆەت داۋىرىنە شۇعىل بەت بۇرىپ شۇرقىراي جونەلدى. كسرو زامانىنداعى قانمەن جۋىلعان مەرەكەلەردىڭ قازاستاندا تويلانۋى قالىپتى كورىنىسىن تاپتى. ماسەلەنكي، مىنە، 9 مامىر! بۇل كۇن - «ۇلى جەڭىس كۇنى» ەكەن. مامىردىڭ 9-ى ۇلى جەڭىس كۇنى ەكەنىن ءبىزدىڭ ۇرپاق مەكتەپ جاسىنان جاتتاپ ءوستى. ال تاۋەلسىزدىك ۇرپاعى شە؟ ولار دا 9 مامىردى ۇلى جەڭىس كۇنى دەپ تانۋى كەرەك پە؟ ەرتەڭ تاۋەلسىز، ەركىن ەلدىڭ(؟) ۇلانى وركەنيەتتى ءام شىن ماعاناسىندا ۇلى نەمىس ەلىنە بارىپ ءبىلىمىن جالعاستىرسا، دوستار تاپسا... نە دەيدى؟ «سەندەر، الماندار فاشيستەردىڭ ۇرپاعىسىڭدار. ءبىزدىڭ باتىر اتالارىمىز سەندەردىڭ قانقۇيلى قاراقشى اتالارىڭدى قىرىپ سالعان» دەي مە قاندايدا ءبىر رەتپەن كارى تاريح جونىندە سۇحباتتاسا قالسا... ويتكەنى تۇيمەباەۆتىڭ شاقىرۋىمەن شالقالاي كەلگەن قۇرمەتتى قوناقتىڭ ەڭ ۇلىعى - رف ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى فۋرسەنكو دەيتىن جاس ۇرپاققا بۇرىنعى تاريحىمىزدى قايتادان وقىتۋىمىز كەرەك دەدى ەش شىمىرىكپەستەن. بۇل دەگەنىڭىز - التىن وردا تاريحىنا ەسەلەپ سوققى بەرۋ، ماماي حاندى مازاق ەتۋ، كۋليكوۆا شايقاسىن اسپانداتىپ، الەكساندر نەۆسكيدى ەۋرازيا كەڭىستىگىنە «اقساقالدى اتا» جاساۋ. ەرماكتى ەر دەپ دارىپتەپ، قازاق حاندارىن جالاڭاش ەرگە مىنگىزۋ (ايتپاقشى ونىڭ ءمۇسىنى جاسالىپ تا ۇلگەردى. استانادا كۇرەسىنگە كۇرەلگەن جانىبەك پەن كەرەي ەسكەرتكىشىنىڭ جاڭا جوباسى بەكىتىلىپ، كەرەي حان قوزىباس تاۋىنىڭ ءبىر شوشاق توبەسىندە جالاڭاش ەردىڭ ۇستىنە قونجيىپتى. قۇددى قوزىباستا قوزى باعىپ وتىرعان بالا سياقتى. قويشاعارا سالعاراۇلى دەگەن عۇلاما تاريحشىمىزدىڭ دەگەنىنە سەنسەك، بۇرىنعى حانداردا تاق بولماعان ەكەن).

ءبىز وسىلايشا ەسىمىزدەن اداسىپ، ەكى ەتەك بوپ جۇرگەندە ازات ويلى رەسەي جۋرناليستەرى باسقا باسقا تاپ ستالينگە تابىنۋدىڭ سۇمدىقتىعىن اشكەرەلەۋگە كىرىستى. بۇلاي دەۋىمىزگە سەبەپ، ىلگەرىدە پولشادا جارىق كورىپ، رەسەيگە ۇرالىنىپ ەندى عانا ەنە باستاعان قارت قالامگەر يۋري بورەۆتىڭ «ستالينيادا» اتتى كىتابى تاۋەلسىز باسىلىمداردا جاپ-جاقسى «جارنامالانىپ» جاتقان كورىنەدى.

يۋري بوريسۇلى بورەۆ - ستالين زامانىنىڭ كۋاگەرى. قارت قالامگەر. وقۋمەن اعارعان زيالى وتباسىندا دۇنيە ەسىگىن اشىپ، ءوزى دە ساقي جانداردىڭ ساپىندا جەتىلسە كەرەك. ينجەنەر. قالامگەرلىكتى كەيىنىرەك كاسىپ ەتكەن سەكىلدى. جاسى 85-تە. ءبىزدىڭ سەكسەن بەس جاستى ۇرىپ تاستاعان ەڭ قادىرلى (اقىن، جازۋشى) قارتتارىمىزدىڭ قايسىبىرىنە ستالين تۋرالى كەيىنگى بۋىننىڭ «كەركەتكەن» كوزقاراسىن ايتا قويىڭىزشى، مايدان دالاسىن كەزىپ قايتقان كارى شەڭگەلدەرىمەن بۋىندىرىپ ءولتىرسىن. مىنە، ءبىز وسىنداي پاتريوت حالىقپىز. ستالينگە بەرىلگەن ۇلتپىز. بيلىكتەگى ۇلىقتارىمىزدان باستاپ بالاعىنان ءبيتى توگىلگەن كارى-قۇرتاڭىمىزعا دەيىن قۇلدىقتىڭ اجىرىعىن ارتقان قوعامدى اڭسايمىز. بىزگە ىزگى تىلەكتى رەسەي جۋرناليستەرى، ويشىلدارى، جازۋشىلارى «قازاقتار، قويىڭدار، وتكەنگە ونىدىرشەكتەي بەرمەڭدەر» دەپ «وسيەت» جازىپ بەرمەسە، ءسىرا ءوز بەتىمىزبەن توقتاماسپىز.

جاڭاعى قارت قالامگەر يۋري بورەۆ اتالعان كىتابىندا ءستاليننىڭ «12 جاسقا تولعانداردىڭ ءبارى حالىق جاۋلارى، اتىڭدار» دەگەن بۇيرىعى بولعانىن جازادى. ءوز حالقىن، كوكورىم بولاشاعىن كوكتەي سولدىرعان «كوسەمدى» وسىدان كەيىن كىم دەۋگە بولادى؟ ونىڭ ميلليونداعىن جانداردى جاۋعان وقتىڭ استىنا ايداپ سالىپ «الىپ بەرگەن» جەڭىسىن قانداي جەڭىس دەپ باعالاعان ابزال؟! ءيا، سودان سوڭ تاقىرىپتاعى ساۋالعا دا وي سالىپ كورەلىكشى: الاشتىڭ جاۋى المان بالاسى ما؟