ءبىر كەسە سورپا

كەشكى استان كەيىن ءامينا داستارحان ورنىن تازالاپ، جيناپ جۇرگەن. ءادىل دە اناسىنا كومەكتەسىپ جاتقان. قۇدايبەردى قولىن جۋىپ، بولمەگە كىردى دە جولداسىنا:

–                   قولدارىڭ دەرت كورمەسىن. ءبارى دە ءدامدى بولىپتى.

–                   اس بولسىن!

–                   ەندەشە، دايىندالىڭدار، قارسى ۇيدە تۇراتىن كورشىمىز نۇرالى اعانىڭ كوڭىلىن سۇراپ شىعايىق. كەشە مەشىتتە جاماعاتتان ەستىدىم، نامازعا كەلە جاتىپ جولدا كولىك قاعىپ كەتىپتى، اياعى سىنىپتى.

ءادىل ەستىگەن بويدا:

–                   قازىر ول قالاي ەكەن؟ – دەدى اتا-اناسىنىڭ ءسوزىن بىردەن توقتاتىپ.

ءامينا:

–                   سىزدەر سويلەسە تۇرىڭىزدار، مەن تەزدەتىپ ول كىسىگە ءبىر كەسە ىستىق سورپا ازىرلەيىن، – دەدى.

قۇدايبەردى كوپ ۇزاماي وتباسىمەن بىرگە ۇيدەن شىقتى. كورشىسى جالعىز تۇرادى. كوڭىلىن سۇراپ كەلگەن الىستاعى اعايىنى قاسىندا وتىر ەكەن. ءادىل مەن ونىڭ اتا-اناسىن كورىپ، قاتتى قۋاندى. ىستىق سورپانى تابەتپەن ءىشتى دە:

–                   سىزدەرگە اللا رازى بولسىن! پايعامبارىمىز (اللانىڭ وعان يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن): «اۋرۋ ادامنىڭ دۇعاسى قابىل»، – دەگەن. اللا جانۇياڭىزدىڭ بەرەكەسىن ارتتىرسىن، شاڭىراقتارىڭىز شايقالماسىن. باقىتتى بولىڭىزدار، – دەدى دە ءادىل جاققا قاراپ، قولىمەن يشارا جاساپ:

–                   اناۋ ۇلىما دا اللا ۇزاق عۇمىر بەرسىن. وركەنىڭ ءوسسىن، اينالايىن – دەپ جۇرەكجاردى تىلەگىن جەتكىزدى.

قۇدايبەردى، ءامينا جانە ءادىل كورشىنىڭ العىسى مەن دۇعاسىنا بىرگە ء«امين» دەستى.

كەيدە ادام كوڭىلىن ميلليونداعان اقشاعا ساتىپ الا المايسىڭ. قينالعان ساتتە، ناۋقاسقا ۇشىراعان كەزدە ءبىر كەسە سىلدىر سورپانىڭ ءوزى ادامنىڭ اعىل-تەگىل العىسىن الۋعا جەتكىلىكتى. ادام كوڭىلىن اۋلاۋ بولماشى امال ارقىلى دا جۇزەگە اسا بەرمەك. ول ءۇشىن باي-باقۋاتتى نەمەسە جوعارى ءمانساپتى قىزمەتتە بولۋ شارت ەمەس ەكەن. باستىسى – نيەتتە.  

بالانىڭ دانالىعىن ارتتىرعان كوركەم سۇحبات

ادىلدەر كەش قارايا اۋىلعا جەتتى. نەمەرەسىنىڭ ماڭدايىنان يىسكەگەن اتاسى مەن اجەسىنىڭ توبەسى كوككە جەتتى. قۇدايبەردى وتباسىنىڭ بۇل ساپارى اۋدان ورتالىعىنداعى جارمەڭكەگە تۇس كەلگەن ەدى. ءادىل اتاسىمەن بىرگە اكەسىنىڭ كولىگىمەن بازارعا كەلدى. ءبارى بازار ارالادى. ءۇيدىڭ قاجەتتىلىكتەرىن الىپ بولعان سوڭ اۋىلعا قايتتى. ۇلىنىڭ دەمالىسى قالاي ءوتىپ جاتقانىن بىلمەك بولعان ءامينا ۇلىنا:

–                    بازارعا بارعان ۇنادى ما، بالام؟ – دەپ سۇرادى.

–                    وتە تاماشا، بىراق ءبىزدىڭ قالاداعى بازاردان كىشكەنتاي ەكەن، – دەدى دە اتاسىنا قاراپ:

–                    اتا، بازاردا اياعىن بىلاي ەتىپ قيسىق باسىپ جۇرگەن ءبىر اعانى كوردىم. ول سونداي كۇلكىلى جۇرەدى. ونى تانيسىز با؟ – دەدى.

ءادىلدىڭ الگى ادامنىڭ ءجۇرىسىن سالىپ سيپاتتاۋى اناسىنىڭ جانىنا باتتى.

–                    بالام، ادامدى بۇلاي كەمسىتكەنىڭ تىپتەن دۇرىس ەمەس. پايعامبارىمىز (اللانىڭ وعان يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن): «مەن بىلاي (قولىمەن بارماعىنىڭ ۇشىن كورسەتىپ) بولسا دا بىرەۋدىڭ كەمشىلىگىن سيپاتتاعاندى ۇناتپايمىن»، – دەگەن. مۇمكىن ول اعا تۋعاننان ءبىر اياعى قىسقا بولىپ، اقساپ جۇرەتىن بولار. اللانىڭ جاراتقان ءبىر ادامىن كەلەكە ەتۋى دۇرىس ەمەس. ەگەر بىرەۋگە ۇقساپ، سونى سالعىڭ كەلسە، ءبىر ادامنىڭ جاقسى ارەكەتتەرىن قايتالاپ ۇلگى الساڭ بولادى، – دەدى.

اناسىنىڭ كوركەم تاربيەسى مەن ناسيحاتىن تۇسىنگەن ول ءبىراز ءۇنسىز قالدى... ايىبىن ءتۇسىنىپ، ەندى قايتالاماۋعا ۋادە بەردى.

كەيدە بالاعا دۇرسە قويا بەرمەي، اشۋعا بۋلىقپاي، ونىمەن كوركەم سۇحبات قۇرۋدىڭ ءوزى بالانىڭ دانالىعىن ارتتىرادى. پايعامباردان قالعان ونەگە وسىنداي.   

اللا جازدى ءھام قالاعانىن جاسادى

ءادىل جانە ونىڭ اتا-اناسى جولعا شىقتى. ول اتاسىن، اجەسىن جانە اۋىلدى ساعىنعان بولاتىن. دۇكەندى ورىنباسارىنا امانات ەتكەن قۇدايبەردى جول بويى كولىكتى اسىقپاي جۇرگىزىپ كەلە جاتتى. ءادىل كولىكتىڭ ارتقى جاعىندا وتىر. قولىندا كىتابى بار. جەتكەنشە وقىپ بىتىرمەككە تارس بەكىنگەن. جولاۋشىلار اۋدانعا اياڭداپ كەلەدى. قار وتە قالىڭ جاۋعان ەكەن. كولىكتەر اقىرىن قوزعالىپ كەلەدى. قۇدايبەردى ماشينەسىن جول شەتىنە توقتاتىپ، قاۋىپسىزدىك شىنجىرىن تاعىپ الماقشى بولدى. كولىكتەن ءتۇسىپ، ارتقى جۇك سالعىش ەسىكتى اشىپ قاراسا، شىنجىرلاردى ۇمىتىپ كەتكەنىن كوردى دە:

–                    بارلىق كولىكتەر شىنجىرلارىن تاعىپ الىپتى. اۋا رايى دا قولايسىز بولىپ تۇر، مەن قالاي ويلاماعانمىن؟! قاپ، ۇيدەن شىقپاي تۇرىپ كورىپ العانىمدا عوي، –  دەپ كوڭىلى ءتۇسىپ كەتتى. جۇبايى ءامينا:

–  «اللادان جاردەم تىلە. وكىنبە، باسىڭا ءبىر بالە كەلسە، «بىلاي ەتكەنىمدە عوي وسىلاي بولماس ەدى» دەمە. تەك اللا جازدى جانە قالاعانىن جاسادى دە»، – دەپ ايتقان ەكەن پايعامبارىمىز (اللانىڭ وعان يگىلىگى مەن سالەمى بولسىن). بۇدان كەيىن  مۇقيات بولارسىڭ، – دەدى.

ءبىراز جۇرگەننەن سوڭ ءبىر كولىك جۇرگىزۋشىسى كەلىپ قۇدايبەردىگە:

–                    جەرلەس، شىنجىرىڭدى تاقپاپسىڭ، مەندە ارتىعى بار، بۇلاي ءجۇرۋىڭ جولدا قاۋىپتى، – دەپ وزىندە بار ارتىق شىنجىردى ۇسىندى.

ونى العان قۇدايبەردى:

–                    اللاعا شۇكىر، – دەپ كۇبىرلەدى دە، الگى ادامعا راحمەت ايتتى. ەندى بۇدان بىلاي جولعا شىقپاستان بۇرىن شىنجىرلارىن قاداعالايتىن بولدى.

ادەتتە ويداعى ءىسىمىز امالعا اسپاي قالسا، نارازىلىق تانىتىپ، كوڭىلسىز كۇي كەشەمىز. قاي ىستە قايىر بار ەكەنىن ءبىز ەمەس، ءبىزدى جاراتقان جاراتۋشى يەمىز جاقسىراق بىلەدى ەمەس پە؟

اعابەك قوناربايۇلى،

قمدب ءباسپاسوز حاتشىسى.

اباي.kz