ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى «قازاق گازەتتەرى» مەدياحولدينگىنىڭ 15 جىلدىق  مەرەيتويىنا وراي «قازاقستانداعى اقپاراتتىق ۇدەرىستەر: زامانا تالابى مەن تالعامى» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا بولىپ ءوتتى.

حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا جۇمىسىنا الىس جانە جاقىن شەت ەلدەردىڭ عىلىمي قاۋىمداستىعىنىڭ، ساراپشىلار قاۋىمداستىعىنىڭ وكىلدەرى مەن جوو وقىتۋشىلارى، ماگيسترانتتارى، دوكتورانتتارى قاتىستى. كونفەرەنتسيانى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ الەۋمەتتىك دامۋ جونىندەگى پرورەكتورى شولپان جامانبالاەۆا قۇتتىقتاۋ سوزبەن اشتى. 1999 جىلى اقپارات ايدىنىندا جەلكەن قۇرىپ، سول ۋاقىتتان بەرى ۇلت مۇددەسىنە قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقان «قازاق گازەتتەرى» سەرىكتەستىگى قر پرەزيدەنتىنىڭ وكىمى نەگىزىندە قۇرىلعانىن ايتا كەتكەن ءجون. ءوز قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ماقساتىن ءتىل، تاريح، مادەنيەت جانە ادەبيەت، سونداي-اق رۋحاني ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتار ماسەلەسىن كورسەتىپ وتىراتىن مەرزىمدىك باسىلىمداردى قولداۋ دەپ ايقىنداپ العان مەدياحولدينگتىڭ قۇرامىندا بۇگىندەرى التى بەدەلدى باسىلىم –«انا ءتىلى» ۇلت گازەتى، «ەكونوميكا»، «ۇيعۋر اۆازي» گازەتتەرى مەن «اقيقات»، «مىسل»، «ۇركەر» جۋرنالدارى كىرەدى. سەرىكتەستىكتى ءار جىلدارى جازۋشى، جۋرناليستەر جۇمابەك كەنجالين، مەرەكە قۇلكەنوۆ، باۋىرجان وماروۆ باسقاردى.

كونفەرەنتسيادا «قازاق گازەتتەرى» جشس-نىڭ باس ديرەكتورى-رەداكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى، قر پرەزيدەنتى سىيلىعىنىڭ يەگەرى جۇمابەك كەنجالين بايانداما وقىدى.  

ء«وزىنىڭ شاڭىراق كوتەرگەنىنە 15-ءشى جىل تولىپ وتىرعان «قازاق گازەتتەرى» سەرىكتەستىگى مەن ونىڭ قۇرامىنداعى مەرزىمدى باسىلىمدار دا اعا ۇرپاق داستۇرىنە ادالدىقتىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ كەلەدى. بۇل قالامگەرلەرىمىزدىڭ تۋعان توپىراعىمىزدى، قازاق ەلىن ەڭ اسىل قۇندىلىعىمىز دەپ تۇشىنۋىنان، تاۋەلسىز مەملەكەتىمىزدىڭ ىزگىلىكتى قادامىنا شىن قۋانىپ تولاعاي تابىسىن اسپەتتەپ، اۋەزەلەي بىلۋىنەن، ۇلت مۇراتىن ۇلىقتاۋ جولىنداعى كەشەندى شاراعا بىلەك سىبانا كىرىسۋىنەن ايقىن بايقالادى. ءبىز قازىر احاڭ ارمانداعان قوعامدا ءومىر ءسۇرىپ وتىرمىز. قازاق ەلىنىڭ اتاق-داڭقى جەر-جاھانعا ءمالىم بولدى. تاۋەلسىزدىك اتتى قاستەرلى ۇعىمنىڭ قادىرىن سەزىنىپ، تۇشىنىپ كەلەمىز. ال بىراق، قوعامدىق دامۋدا ەشقانداي تاقتايداي ءتۇزۋ جول بولمايتىنى تاعى انىق. ونىڭ كەدىر-بۇدىرى، قيسىق-بۇرالاڭى كەزدەسەتىنى زاڭدىلىق. مىنە، سونىڭ بارىنەن اقىلىمەن اسۋ، بيىكتىكتى باعىندىرۋ شىن شەبەرلەردىڭ عانا قولىنان كەلگەن» دەدى جۇمابەك ومارۇلى. بۇدان كەيىن جۇمابەك كەنجالين سەرىكتەستىكتىڭ بۇگىنگى تىنىسى جايلى، زامان اعىمىنا بايلانىستى ەنگىزىلگەن زاماناۋي تەحنولوگيالاردى، باسىلىمداردىڭ سايتتارى جايىندا كەڭىنەن توقتالدى.

قازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ ارداگەرى، جازۋشى-پۋبليتسيست سارباس اقتاەۆ مەرەيتويعا وراي ءوز جىلى لەبىزىن ءبىلدىردى.

«حح عاسىردىڭ 90-جىلدارىندا نارىقتىق ەكونوميكانىڭ جويداسىز ادۋىنى القىمداعان ساتتە ۇلت باسىلىمدارى دا قارجى-ەكونوميكالىق ماسەلەلەرى جاعىنان داعدارىنقىراپ قالعانى راس. مىنە، سونداي ساتتە قازاق باسىلىمدارىنىڭ باسىن قوسىپ، ولاردى امان ساقتاپ قالعان «قازاق گازەتتەرى» سەرىكتەستىگىنىڭ ورنى بولەك. بۇگىنگى زاماندا باسىلىمدارىمىزدىڭ جەكەشەلەنۋى بۇل ۇلكەن قاۋىپ دەپ بىلەمىن. سەبەبى، ونداي باسىلىم سول جەكە مەنشىك يەسىنىڭ ءسوزىن جاقتاسا، ال ونىڭ جۋرناليستەرىندە ءسوز ەركىندىگى بولمايدى. سوندىقتان باسىلىمداردىڭ جەكەشەلەنۋىنە قارسىمىن» دەدى.

«مىسل» قوعامدىق-ساياسي جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى، قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ءجۋرناليستى سەيداحمەت قۇتتىقادام بۇگىنگى الما-عايىپ زاماندا ۇرپاق تاربيەسى باستى نازاردا ەكەنىن باسا ايتىپ، سول تۇرعىدا «قازاق گازەتتەرى» سەرىكتەستىگىنە قاراستى باسىلىمدار وزىندىك باعىت-باعدارىن قالىپتاستىرعان، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى دارىپتەۋشى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

كونفەرەنتسياعا بەلورۋسسيا مەن پولشا ەلدەرىنەن ارنايى كەلگەن گرودنو مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى ۆلاديمير گوگولەك پەن پولشا جۋرناليستىك ينستيتۋتىنىڭ پروفەسسورى ۆلاديمير يانچۋك اقپاراتتىق كەڭىستىكتەگى ءتۇيىندى ماسەلەلەر مەن مادەنيارالىق ساباقتاستىق تۋراسىندا وي ءوربىتتى.

بۇگىنگى ۇلتتىق جۋرناليستيكانى قالىپتاستىرۋدا اۋىزبىرشىلىكتىڭ ماڭىزى جايىندا ارداگەر جۋرناليست نۇرمۇحان ورازبەك ءسوز قوزعاپ،  انا ءتىلىمىزدىڭ تۇعىرىن بيىكتەتۋ ءۇشىن جۋرناليستەر قاۋىمى بۇل ماسەلەگە بەي-جاي قاراماعانى ابزال ەكەنىن جەتكىزدى.

اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى اتىنان ء«تىل، ادەبيەت، فيلولوگيا» ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، پروفەسسور بالتاباي ابدىعازيەۆ قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەپ، مەرەيتويعا ۋنيۆەرسيتەت تارتۋىن تابىستادى.

جيىندا سونداي-اق، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى ساعاتبەك مەدەۋبەك قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەپ، وسىناۋ بەدەلدى باسىلىمدار قۇرامىنا كىرەتىن «قازاق گازەتتەرى» سەرىكتەستىگى مەن فاكۋلتەت اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق ارتا تۇسەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى. كونفەرەنتسيا ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتىك ءباسپاسوز ورتالىعىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا جالعاسىن تاپتى.

كونفەرەنتسيانىڭ ەكىنشى بولىمىندە «بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگىندەگى عالامدىق وزگەرىستەر: قازاقستان ەرەكشەلىكتەرى»، «قازاقستان باسپا ءىسى مەن پوليگرافياسىنداعى دامۋ باعىتار مەن جاڭاشىلدىقتار»، «قوعاممەن بايلانىس پەن جارنامانىڭ جاڭا تەحنولوگيالارى» تاقىرىپتارىندا سەكتسيالىق ماجىلىستەر وتكىزىلدى. سەكتسيالىق ماجىلىستەگى باياندامالار «قازاق گازەتتەرىنىڭ» 15 جىلدىعىنا وراي جارىققا شىعاتىن جيناققا ەنگىزىلەتىن بولادى.

اقبوتا يسلامبەك.

اباي.kz