بۇگىن قازاقتىڭ جەرى جاپپاي ساتىلىمعا شىعارىلدى. اۋكتسيوننىڭ العاشقى كۇنىندە مەملەكەت بيۋدجەتىنە 1,5 ملرد قارجى تۇسكەن. بۇل تۋرالى abai.kz  پورتالى qazaquni.kz سايتىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى. وقىرماننىڭ ەسىندە بولسا، 100 ملن.گا قازاق جەرى اۋكتسيوندا ساتىلاتىنى تۋرالى جازعان ەدىك: http://abai.kz/post/view?id=4789. سونىڭ العاشقى «ناتيجەسى» 1,5 ملرد تەڭگە بولسا كەرەك.  

جاقىندا مەملەكەتتىڭ جوعارى ەليتاسى مەنشىككە تيەسىلى قازبا بايلىقتارىن جەكەنىڭ قولىنا تاپسىرۋ تۋرالى شەشىمگە كەلگەن.  ال بۇگىن ەلىمىزدە العاش رەت جەر قويناۋلارى ساتىلىمعا شىعارىلعان.

دەرەككوزىنىڭ حابارلاۋىنشا، اسەت يسەكەشەۆ مىرزا تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان ينۆەستيتتسيا جانە دامۋ مينيسترلىگى وتكىزگەن اۋكتسيوننىڭ العاشقى كۇنى بيۋدجەتكە ءبىر جارىم ميلليارد تەڭگە تۇسكەن.

اۋكتسيون اعىلشىن ادىسىمەن ياعني، باعا ءوسىمى بويىنشا وتكىزىلىپتى. ارينە، اۋكتسيون زالىنا جينالعان كىل شەتەلدىك قالتالى ينۆەستورلار قازاق جەرىن ساتىپ الۋ ءۇشىن اقشالارىن اياپ قالماعان. مىسالى، باستاپقىدا 2 ميلليونعا باعالانعان قاراعاندىداعى التىنعا باي ناۋرىزباي، التىنساي كەن ورىندارى اۋكتسيون سوڭىندا 280 ميلليون تەڭگەگە  باعالانعان.

ال شەتەلدىك بيزنەسمەندەر اقشالارىن بۇلايشا تەككە شاشىپ وتىرعان جوق. ولاردىڭ كوزدەگەنى بىرەۋ عانا. ۇزاق جىلدار بويى يگەرىلمەي تۇرعان جەردەگى قازبا بايلىقتى ساتىپ تابىس تابۋ.  جالپى، بۇگىن 100-دەن استام جەر قويناۋى ساتىلۋى ءتيىس ەدى. بىراق، اۋكتسيونعا كەيبىر قاتىسۋشىلاردىڭ كەلمەي قالعانىنا بايلانىستى تەك 49 جەر تەلىمى يگەرىلۋ ءۇشىن  جەكەلەگەن كاسىپكەرلەردىڭ قولىنا تاپسىرىلدى. قارجىلىق قيىندىق القىمنان العاندا استاناداعى اق جاعالىلار قازاق جەرىن، قازبا بايلىعىن كىمدەرگە ساتپاق؟ تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جالعىز جولى جەردى ساتۋ ما سوندا؟ ءيىسى قازاقتىڭ جەرىنە اۋىز سالۋعا يسەكەشەۆكە كىم قۇقىق بەردى؟ مينيستر بۇعان قانداي ءۋاج ايتادى؟

«جەر قويناۋىن بەرە سالمايمىز. كەلىسىم-شارتقا وتىرىپ جالعا الادى. بۇدان مەملەكەت تە، كاسىپكەر دە تابىس تابادى. ويتكەنى قانشاما جۇمىس ورىندارى اشىلادى، بيۋدجەتكە اقشا تۇسەدى. ەلىمىزدە يگەرىلمەي بوس تۇرعان جەر قويناۋلارى جەتىپ ارتىلادى»، – دەيدى ينۆەستيتتسيا جانە دامۋ ءمينيسترى اسەت يسەكەشوۆ (http://www.qazaquni.kz/?p=43002).

جەر ساتۋ اڭگىمەنىڭ اۋانى ءاۋ باستا پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ 5 ينستيتۋتتىق رەفورماسىندا ايتىلعان ەدى. ەلباسى  رەفورماسىنىڭ «100 ناقتى قادامىندا» جەردى ناقتى مەنشىك يەسىنە بەرۋ تۋرالى ايتىلعان. وسىدان كەيىن قر جەر كودەكسىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن پارلامەنت ماقۇلدادى. جاڭا زاڭ جوباسى بويىنشا اۋىل شارۋا­شىلىعى ماقساتىندا جەردى ءتيىمدى پايدالانۋ ءۇشىن ونى اۋكتسيون ارقىلى جەكەمەنشىككە ساتۋ تۋرالى شەشىم شىعارىلعان.

ءماسىموۆ ۇكىمەتى بۇگىن ءبىرىنشى اۋكتسيوندى ۇيىمداستىرىپ، ودان 1,5 ملرد. تەڭگە پايدا تاپتى.  الايدا، ۇزاقمەرزىمدى جالعا بەر­گەننىڭ وزىندە جەر  ءسىز بەن ءبىز سەكىلدى قالتاسى تەسىك قازاقتىڭ ەمەس، وليگارحتاردىڭ قولىنا وتۋدە. ال، ەندى جەر ساتىلعان جاعدايدا، ءبىز جەردەن ايىرىلامىز. جەر – ەلدىڭ بايلىعى. ءبىزدىڭ ەل، مەملەكەت بولىپ وتىرعانىمىز وسى جەرىمىزدىڭ ارقاسىندا ەمەس پە؟  سوندا بيلىكتىڭ كوزدەگەنى قارا جەردەن  تەك قانا پايدا تابۋ عانا ما؟  ەكىنشى­دەن، قازىرگىدەي جا­ھاندىق داعدارىس كەزىندە نانعا، كۇندەلىكتى قاجەتتىلىككە اقشا تابا الماي وتىرعان اۋىلداعى قارا قازاق ول جەرلەردى ساتىپ الا المايتىنى ايدان انىق. دەمەك، ءبىزدىڭ ۇكىمەت الگى وليگارحتاردىڭ بايىعان ۇستىنە بايۋىنا جاعداي جاساپ وتىر دەۋگە وسى ارادا تولىق نەگىز بار.
وسىدان 10 جىل بۇرىن ەلىمىزدە 35,5 ميلليون گەكتار ەگىستىك بولسا، قازىر ونىڭ كو­­لەمى 21 ميلليون گەكتارعا دەيىن ءتۇستى. قالعان جەرلەردى قۇنارلىلىعى جارامايدى دەپ پايدالانۋدان شىعارىپ تاستاعان.
قازىر كەيبىر جەر الپاۋىتتارىندا 2-5 ميلليون گەكتارعا دەيىن جەر بار. ەلەۆاتورلاردى دا جەكەشەلەندىرىپ العان، ساتىپ جاتىر. سوندىقتان جەردى ولارعا بەرۋگە بولمايتىنىن ساراپشىلار ايتقانىمەن، ءماسىموۆ ۇكىمەتىنىڭ ءوز ەسەبى بولسا كەرەك.  ءبىز قانشا باجايلاعانىمىزبەن، ءوز جەرىمىزدى ءوزىمىز يگەرە المايتىن حالگە جەتىپپىز. تەرەششەنكو، ماديموۆ، كۋلاگين سياقتى لاتيفۋنديستتەر جەردى ءاۋ باستا جالعا الدى. سودان سوڭ جۇلما-جۇلماسىن شىعاردى. ولاردان  وسى كۇنى ۋالانعان، قۇنارسىز جەر قالعانى، قالىپ جاتقانى جانە راس. بۇندايدا وكىمەتىمىز وگەي بولعان سوڭ، وكپەڭدى قايدا ايتىرىڭدى دا بىلمەيسىڭ. مىنە، ەندى قازاق جەرى كادىمگى اۋكتسيونعا ءتۇسىپ، ونى شەتەلدىكتەر ساتىپ الىپ جاتىر. قارجى داعدارىسىنان ۇكىمەتتىڭ تاپقان جولى وسى بولسا كەرەك. قازاقتىڭ بايتاق دالاسى بولماسا، ۇكىمەت ەندىگە قايتەر ەدى؟ بۇل سۇراقتىڭ جاۋابىن ويلاۋدىڭ ءوزى قورقىنىشتى.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz