مالايزيا مەملەكەتىنىڭ ميري قالاسىنداعى RIAM تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ شاقىرتۋىمەن 2015 جىلدىڭ قاراشا ايىندا «وڭتۇستىك سپك» مامانى يلياس باباەۆ پەن وبلىستىق ءبىلىم جاستار ساياساتى جانە تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ جانە كادرلار دايىنداۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى راحيا اسانوۆا ءىس ساپاردا بولىپ قايتتى. مۇنداعى ماقسات تاجىريبە الماسۋ جانە ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى تارتۋ.

سونداي-اق RIAM تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ مۇناي ءوندىرۋ سالاسى بويىنشا افشورلىق زونادا جۇمىس ىستەيتىن الەمدىك دارەجەدەگى مامانداردى دايارلاۋدا ءبىلىم جۇيەسىمەن تانىسۋ. ياعني، اتالمىش ينستيتۋتتا،
-ينجەنەر-مەحانيك;
-اۆتوكولىك ينجەنەرى;
-ەلەكتر ينجەنەرى;
-توتەنشە جاعدايلار بويىنشا ءورت ءسوندىرۋشى جانە سۋدا قۇتقارۋشى;
-اۆتوماتيكا جانە ەلەكترلەندىرۋ;
-كۋليناريا;
-ناۋبايشى (پەكارنيا)
ماماندىقتارى بويىنشا ماماندار دايارلايدى.
RIAM تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىندا مالايزيالىق وقۋ باعدارلاماسىمەن قاتار (وقۋ مەرزىمى 2 جىل 3 اي) قوسىمشا حالىقارالىق ستاندارتتارعا كىرىكتىرىلگەن ارنايى سەرتيفيكاتتارعا يە بريتاندىق 8 وقۋ باعدارلاماسى (وقۋ مەرزىمى 1,5 جىل) قوسا وقىتىلادى. بريتاندىق باعدارلامامەن وقيتىن ستۋدەنتتەردىڭ ءبىلىمىن بريتاندىق وقۋ ورىندارىنىڭ وزدەرى باعالايدى، سەرتيفيكاتىن بەرەدى جانە ونى بىتىرۋشىلەردىڭ 95 پايىزى جوعارى باعا الادى ەكەن. ناتيجەسىندە بريتاندىق باعدارلامانمەن بىتىرگەن ارنايى سەرتيفيكاتى بار بىتىرۋشىلەر انگليا، امەريكا جانە ەۆروپا ەلدەرىنە جوعارى وقۋ ورىندارىنا تۇسۋگە مۇمكىنشىلىگى بار نەمەسە كەز كەلگەن شەتەلدىك كومپانيالاردا جۇمىس ىستەۋگە كەدەرگىسىز قابىلدانا الادى. ال مالايزيالىق باعدارلامامەن بىتىرۋشىلەر تەك قانا سول ەلدە جۇمىسقا قابىلدانۋمەن شەكتەلەدى ەكەن. اتالعان ينستيتۋت شەتەلدىك ءىرى كومپانيالاردىڭ سۇرانىسىنا سايكەس ماماندار دايارلايدى. بۇل ينستيتۋتتا وقۋ اقىسى شامامەن 7000 اقش دوللار.
سونىمەن قاتار، توتەنشە جاعدايلار بويىنشا ءورت سوندىرۋشىلەردىڭ مۇناي ونىمدەرى ساقتالعان تسيستەرنالاردى ورتتەن قورعاۋ وقۋ-جاتتىعۋ ترەنينگ ساباقتارى مەن سۋدا قۇتقارۋشىلاردىڭ تىكۇشاق سۋعا قۇلاعان جاعدايدا قۇتقارۋ-جاتتىعۋ ترەنينگ ساباقتارىنا قاتىستىق.
مالايزيا مەملەكەتىنىڭ ءبىلىم جۇيەسى تومەندەگىشە قالىپتاستىرىلعان.
-مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ 3-6 جاس;
-باستاۋىش ءبىلىم بەرۋ 7-11 جاس;
-جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ 12-17 جاس;
-ورتا ارناۋلى كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ 17-19,5 جاس. مەملەكەتتە جەكەمەنشىك جانە مەملەكەتتىك ءبىلىم ۇيىمدارى جۇمىس جاسايدى. ءبىلىم سالاسىنا ەرەكشە كوڭىل بولەتىنى كورىنىپ تۇر. ويتكەنى، اەروپورت جانە ت.ب. قوعامدىق ورىنداردا وقۋ ورىندارى تۋرالى بيلبۋرتتار ىلىنگەن.

2. ءبىلىم سالاسىنا ينۆەستيتسيالىق جوبانى تارتۋ تۋرالى.
RIAM تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ قۇرىلتايشىسى داتو حي كينگ چيونگ شىمكەنت قالاسىندا «وڭدەۋشى سالادا تەحنيكالىق جانە قىزمەت كورسەتەتىن ەڭبەك كادرلارىن دايارلاۋ جانە قايتا دايارلاۋ بويىنشا 700 ورىنعا ارنالعان كاسىپتىك جانە ايماقارالىق ورتالىق» (ودان ءارى-ورتالىق) قۇرىلىسى ورنىنا سالىناتىن قۇرىلىس نىسانىنىڭ (ازىرگە جوسپارلاپ وتىرعان اتى-حالىقارالىق تەحنيكالىق كوللەدج) جوباسىمەن تانىستىردى. ورتالىقتىڭ بەكىتىلگەن قۇرىلىس جوباسىنا ينۆەستوردىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن سالىنۋىنا بايلانىستى ارحيتەكتورلىق كوركەم ساۋلەتتى عيمارات سالۋ جانە حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەستەندىرۋ ماقساتىندا وزگەرىستەر ەنگىزىلگەن. قۇرىلىستىڭ جالپى الاڭى 8 گا جەردى قۇرايدى. كوللەدج 700 ورىندىق وقۋ كورپۋسى، 200 ورىندىق جاتاقحانا، وعان قوسا:
-پراكتيكالىق ساباقتار وتەتىن شەبەرحانا عيماراتى;
-تەننيس الاڭى;
-بولەيبول الاڭى;
-باسكەتبول الاڭى;
-فۋتبول الاڭى;
— تىكۇشاق كوناتىن الاڭ;
-ءورت ءسوندىرۋ جانە سۋدا قۇتقارۋشى ماماندارىن دايارلاۋدا ترەنينگ-تاجىريبە ساباقتارىن وتكىزەتىن باسسەين;
-اۆتوتۇراقتار سالۋ جوسپارلانعان. بۇل كوللەدجدە جوعارىداعى اتالعان ماماندىقتاردى دايىنداۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ينۆەستوردىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن سالىناتىن قۇرىلىس جوباسىنىڭ جالپى قۇنى شامامەن -12ملن اقش دوللارىن قۇراپ وتىر. قۇرىلىستى سالۋ مەرزىمىن 2 جىلعا جوسپارلاپ وتىر. وبلىستىڭ ءبىلىم سالاسىنا، سونىڭ ىشىندە ماماندار دايارلاۋعا ينۆەستيتسيالىق جوبانى تارتۋعا الدىن-الا جوعارىداعى ايتىلعان جۇمىستار جۇرگىزىلگەنىن، ءۇ.ج. 10-15 جەلتوقسان كۇندەرى ارالىعىندا RIAM تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ قۇرىلتايشىسى داتو حي كينگ چيونگتىڭ ارنايى ءىس ساپارى ءبىزدىڭ وبلىسقا جوسپارلانىپ وتىرعاندىعى جانە وسى ءىس ساپارىندا وبلىس اكىمىنە ينۆەستيتسيالىق جوبالار بويىنشا الدىن-الا كەلىسىم قۇجاتتارى رەسىمدەلۋ جوسپارلانىپ وتىرعاندىعىن باياندايمىن.
وسىعان وراي، ءسىزدىڭ كەلىسىمىڭىزبەن جوعارىدا ايتىلعاندار نەگىزىندە كەلەسى جۇمىستاردى اتقارۋ قاجەتتىلىگى تۋىنداپ وتىر.
1.ءىس ساپار قورىتىندىسى بويىنشا وبلىس اكىمىنە بايانداۋ;
1.شىمكەنت قالاسىندا «وڭدەۋشى سالادا تەحنيكالىق جانە قىزمەت كورسەتەتىن ەڭبەك كادرلارىن دايارلاۋ جانە قايتا دايارلاۋ بويىنشا 700 ورىنعا ارنالعان كاسىپتىك جانە ايماقارالىق ورتالىق» قۇرىلىسىن اياقتاۋ جۇمىستارىن ينۆەستورمەن جۇرگىزۋگە، سونداي-اق نىساندى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىنىڭ تەڭگەرىمىنە وتكىزۋگە بايلانىستى قر ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە وبلىس اكىمى اتىنان حات جولداۋدى جانە ودان ءارى مينيسترلىكتىڭ كەلىسىمى نەگىزىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتى تاراپىنان ءتيىستى قۇجاتتاردى رەسىمدەۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋ;
2.ينۆەستيتسيالىق جوبالار بويىنشا كەلىسىم قۇجاتىنىڭ جوباسىن دايىنداۋ.
سونىمەن قاتار، مالايزيا مەملەكەتىنىڭ ءبىلىم جۇيەسىنىڭ تاجىريبەسىنەن وبلىستا ماماندار دايارلاۋدا ءبىلىم جۇيەسىن جەتىلدىرۋ ءۇشىن تومەندەگىنى ۇسىنامىن:
1. مەملەكەت باسشىسىنىڭ سوڭعى ۋاقىتتا الەمدەگى 130-دان استام اسا ءىرى كومپانيالارىمەن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى قازاقستانعا تارتۋ بويىنشا جاسالعان كەلىسىمدەرىنىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ وبلىسقا تارتىلاتىن ينۆەستيتسيالىق جوبالارعا سايكەس ماماندار دايارلاۋ ءۇشىن حالىقارالىق ستاندارتتارعا كىرىكتىرىلگەن ارنايى سەرتيفيكاتتارعا يە بريتاندىق وقۋ باعدارلامالارىمەن قوسىمشا وقىتۋدى وبلىستا ازىرگە 2 كوللەدج جانە 2 مەكتەپكە پيلوتتىق جوبامەن ەنگىزۋ قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن.

http://bilim-uko.gov.kz