قر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى ەلوردادا تەرراكتى جاساماق بولعان لاڭكەتىك ۇيىمنىڭ قۇرىقتالعانىن حابارلاعان ەدى. بۇل اقپاراتتى استانا قالاسىنىڭ اكىمى ادىلبەك جاقسىبەكوۆ مىرزا راستادى. بۇل تۋرالى nur.kz سايتى قازاقپاراتقا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

«تەروريزممەن كۇرەس بۇگىنگى كۇننىڭ باستى ماسەلەسىنە اينالىپ وتىرعانى جاcىرىن ەمەس. مىسالى، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى استانا قالاسىندا تەرراكتى جاساماق بولعان لاڭكەستىك توپتى قۇرىقتاعانى راس. كەشە استانا قالالىق انتيتەرروريستىك كوميسسيانىڭ كەزەكتى وتىرىسى ءوتتى. وندا مەن لاڭكەستىكتىڭ الدىن الۋ ءۇشىن بارلىق شارالاردى قولدانۋعا تاپسىرما بەردىم. دەسە دە، مۇنداي جاعدايدا حالىقتىڭ، استانالىقتاردىڭ دا كومەگى وتە ماڭىزدى ەكەنىن ەسكەرگەنىمىز ءجون. سوندىقتان، تەرروريزممەن كۇرەسۋ ءۇشىن جۇرت بولىپ جۇمىلۋىمىز كەرەك»، – دەيدى باس قالانىڭ تىزگىنشىسى ادىلبەك جاقىبەكوۆ.

ادىلبەك مىرزا سوڭعى ۋاقىتتارى مەملەكەت اۋماعىندا ءدىني اعىمداردىڭ ناسيحاتى دەندەپ بارا جاتقانىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ، تەرروريزمنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن بارلىق پروفيلاكتيكالىق جۇمىستاردى جۇرگىزۋدى تاپسىرعان.

سونىمەن قاتار، استانالىق پروكۋرورلار دا قالاداعى بارلىق ءىرى ساۋدا، ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىندا پوليتسيا بەكەتتەرىنىنىڭ سانىن ارتتىرىپ، قوعامدىق باقىلاۋ شارالارى مەن تەكسەرىستەردى كۇشەيتۋ كەرەك دەيدى.

«استانالىق پروكۋراتۋرا قالاداعى ءىرى ساۋدا، ويىن-ساۋىق ورتالىقتارىندا، بازارلار مەن قوعامدىق ورىنداردا ستاتسيونارلى پوليتسيا بەكەتتەرىنىڭ سانىن كوبەيتۋ كەرەك. بۇل پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جەدەلدىگىن ارتتىرۋعا، بولۋى ىقتيمال قىلمىستىڭ الدىن الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، – دەيدى استانا قالالىق پروكۋراتۋراسى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى تيمۋر سۇلەيمەنوۆ.

ايتا كەتەيىك، قازاقستاندىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى  تەرروريزممەن كۇرەسۋدى جۇيەلى جۇرگىزگەنىمەن، ەلىمىزدەگى الەۋمەتتىك جەلىلەردە «جيھادقا ۇندەيتىن» ينتەرنەت بىرلەستىكتەر سانى كۇن ساناپ كوبەيۋدە. بۇل تۋرالى total.kz جازعان بولاتىن.

مىسالى،  2014  جىلى ينتەرنەت جەلىلەرىندە 432  جيھادقا ۇندەۋشى توپتار مەن بىرلەستىكتەر انىقتالسا، بيىلعى جىلى بۇل كورسەتكىش  التى ەسەگە ارتقان. ال انتيتەرروريستىك ورتالىق باسشىسى جانات سايپولداەۆتىڭ ايتۋىنشا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە مۇنداي توپتارعا توسقاۋىلدار قويۋمەن عانا شەكتەلمەي، جاستار اراسىندا ءتۇسىندىرۋ، وقىتۋ شارالارىن دا قولعا الۋ كەرەك.

الەۋمەتتىك ساۋالنامالار قورىتىندىسى كورسەتكەندەي، ءدىني اعىمداردى ناسيحاتتايتىن الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى توپتارعا 15 پەن 29 جاس ارالىعىنداعى جاستاردا  تاۋەلدىلىك باسىم.   

ء«بىزدىڭ زەرتتەۋلەرىمىز كورسەتىپ وتىرعانداي، ەكستريميزم ءۇشىن تۇتقىندالعان قازاقستاندىقتار مۇنداي توپتار نەگىزىنەن ينتەرنەت ارقىلى ۇندەۋلەر جاسايتىنىن راستاعان. اسىرەسە ءدىني ساۋاتى مەن پاتريوتتىق سەزىمى تومەن، ومىرلىك تاجىربيەسى جوق،  ەكونوميكالىق پروبلەمالارى بار، قالتاسى تەسىك، ء ار نارسەگە يىلگىش كەلەتىن  جاستار كوپتەپ قىزىعۋشىلىق تانىتادى. وسىلايشا، ءدىني اعىمدار ءوز يدەولوگيالارىمەن جاستاردىڭ ساناسىن وپ-وڭاي ۋلاپ جاتىر. ينتەرنەتتەگى ءدىني اعىمداردىڭ، سەكتالار مەن  ۇيىمداردىڭ شارماۋىنا اسىرەسە ستۋدەنت جاستار كوپتەپ كىرىپ وتىر. سەبەبى تۇسىنىكتى. قارجىلىق قيىندىققا تاپ بولعان جاستار كومەككە مۇقتاج بولىپ كەلەدى. ال بۇگىنگى كۇننىڭ باستى ماسەلەسى تەرروريزممەن، ەكسترەميزمەن، ءدىني راديكالدى ۇيىمداردىڭ ناسيحاتىنا قارسى  كۇرەس.  بۇگىنگى تاڭدا قۇقىق قورعاۋشىلار ءتيىستى شارالاردى قولدانىپ جاتىر دەگەنىمىزبەن الەۋمەتتىك جەلىلەرگە توقاۋىل قويىلماي ماسەلە شەشىلمەيتىنى راس. مىسالى، شەتەلدىك ينتەرنەت سەرۆيستەر: Twitter, YouTube, Facebook پەن الەۋمەتتىك جەلىلەر – WhatsApp, Mail.ru, اگەنت ت.ب. ارقىلى دا ۇگىت ناسيحات جۇرگىزىلۋدە»، – دەيدى جانات سايپولداەۆ.

ال قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ءدىن ىستەرى باسقارماسىنىڭ رەسمي اقپاراتتارىنا سۇيەنسەك، قازاقستاندا 3586 ءدىني بىرلەستىك تىركەلگەن. سونىڭ ىشىندە، 2488 ۇيىم يسلامي باعىتتا ۇگىت ناسيحات جاساۋدا. ال پراۆوسلاۆتىك 326 بىرلەستىك جۇيەلى تۇردە جۇمىس جۇرگىزۋدە.  بۇلاردان وزگە، ىنجىلدىك حريستيان-باپتيستەر، كاتوليكتىكتەر، يەگوۆا كۋاگەرلەرى، پرەسۆيتەرياندىق شىركەۋى، جەتىنشى كۇن ادۆەنتيستەرى، ىنجىلدىك-ليۋتەران شىركەۋى، يسا ءماسىحتىڭ سوڭعى قاسيەتتى كۇندەرى (مورموندار) شىركەۋى، كريشنايتتەر، باحاي، يۋدايزم، بۋدديزم ت.ب. ءتۇرلى سەنىمدەر قازاقستان تەرريتورياسىندا تاراتۋعا رۇقسات ەتىلگەن ەكەن.

ءتۇيىن: ەلىمىز شىن مانىندە الەمدەگى ءداستۇرلى ەمەس دىن­دەر­دىڭ ورتالىعىنا اينالعانداي. باسقانى قو­يىپ، يسلامنىڭ ءوز ىشىندەگىلەر دە قىرىق تار­ماققا بولىنۋدە.

مۇسىلماندىقتى شو­لاق بالاق، قابا ساقال، كەبىنگە ورانىپ ءجۇرۋ دەپ ۇعاتىندار «احماديە جاماعاتى»، «الليا-ايات» (فارحاتشىلار) كۋلتتىك-ميس­تي­كالىق ءدىني اعىمى، «اتا جولى» («اق جول»), تاحريرشىلدەر، تابليعشىلار، سا­لا­فيلەر، تاكپيرشىلەر، كورانيتتەر بولىپ كوپتەگەن تارماقتارعا بولىنۋدە. ال وسىناۋ نەگىزگى ماقساتى بەلگىسىز ءدىني اعىمداردىڭ ارقايسىسىنىڭ ەتەگىندە ءبىر-ءبىر قانداسىمىز كەتكەن كۇننىڭ وزىندە ۇلت قاۋىپسىزدىگىنە قانشالىقتى قاۋىپ تونەتىنىن باعامداي بەرىڭىز. ءتىپتى بۇگىندە ماماندار كوپۇلتتىلىقتان گورى، كوپدىندىلىكتىڭ زاردابى اۋىر ەكەندىگىن جا­رىسا ايتىپ جۇرسە دە كوپدىندىلىكتىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا اتقارىلىپ جاتقان شارا­لار جوقتىڭ قاسى. راس، وسىنداي «بومبانىڭ» كوزى دەر كەزىندە جويىلماسا، قازاقستاننىڭ استاناسى فرانتسيانىڭ ءپاريجى سەكىلدى سورلاپ قالارى انىق.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz