اتىراۋدا  تاعى دا ەڭبەك داۋى باستالدى. وبلىستاعى مۇناي-گاز سەكتورىنداعى بىرقاتار كومپانيالار قارا جۇمىسشىلاردىڭ  جالاقىلارىن بەرمەي، الەككە سالعان. اتىراۋ وبلىستىق پروكۋراتۋراسىنىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، مۇناي-گاز سەكتورىنداعى كومپانيالار جۇمىسشىلاردىڭ 63 ميلليون تەڭگەسىن تولەمەگەن. بۇل تۋرالى regtv.kz پورتالى  Times.kz سايتىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

جاقىندا اتىراۋ قالالىق پروكۋراتۋراسىندا وبلىستاعى مۇناي سالاسىنداعى قارا جۇمىسشىلاردىڭ ەڭبەكاقىلارىن كەشىكتىرگەن كومپانيا باسشىلارى مەن جەرگىلىكتى شەنەۋنىكتەردىڭ باسىن بىرىكتىرگەن جيىن وتكەن (http://regtv.kz/atyrauskaiya-oblast/sotszashchita/item/5724-v-kompaniyakh-neftegazovoj-otrasli-atyrauskoj-oblasti-ne-platili-zarplatu.html?_utl_t=fb).   

وتىرىس بارىسىندا قالالىق پروكۋراتۋرا جۇمىسشىلاردىڭ جالاقىلارىن تولەۋدەن جالتارعان نەمەسە مەرزىمىنەن كەشىكتىرگەن كومپانيالاردىڭ «قارا ءتىزىمى» جاسالعانى ءمالىم بولدى.

«تەكسەرۋ ناتيجەلەرى كورسەتكەندەي، بيىلعى جىلى 6 ۇيعارىم بويىنشا 29 وكىلەتتىلىكتەردىڭ ماسەلەسى تالقىلاندى. زاڭدى بۇزعان كومپانيالاردان 96 شەنەۋنىك جاۋاپقا تارتىلدى»، − دەيدى اتىراۋ قالالىق پروكۋراتۋراسىنىڭ پروكۋرورى التىنبەك امانجولوۆ.

امانجولوۆتىڭ ايتۋىنشا، وبلىستىق جانە قالالىق قاداعالاۋشى ورگان قىزمەتكەرلەرى  جالپى سوماسى 63 ميلليون تەڭگەنى قۇرايتىن زاڭ بۇزۋشىلىق فاكتىسى تىركەلگەن.  ءتۇرلى سەبەپتەرمەن جالاقىلارى كەشىكتىرىلگەن 550 جۇمىسشىنىڭ قۇقىعى قورعالعان.  

قازاقستاندىق ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ەلدەگى مۇناي كومپانيالارى جالاقى تولەۋدە بىركەلكى تاريفكە كوشۋى كەرەك.  مىسالى، ءدال وسى مۇناي سالاسىن الىپ قاراساق، قىزىلوردا دا، اتىراۋدا دا، ماڭعىستاۋدا دا، ورالدا دا، قىزىلوردادا دا مۇناي كومپانيالارى ءدال وسىنداي ماسەلەلەر جوق ەمەس.  دەرەكتەرگە جۇگىنسەك، مۇناي كومپانيالارى بويىنشا ءبىر سالادا بىردەي قىزمەت ىستەيتىن، الايدا ءارتۇرلى جالاقى تاعايىندالعان 130 فاكتى ورىن الىپتى. بىردەي ەڭبەك ەتكەنىنە قاراماستان ءارتۇرلى جالاقى تاعايىنداعانداردى جانە ەڭبەكشىلەردىڭ جالاقىلارىن تولەمەگەن كومپانيالار جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلۋى قاجەت-اق. سونداي-اق بىزدە وتاندىق ماماندار مەن شەتەلدىك مامانداردىڭ الاتىن جالاقىسىنىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىقتىڭ ءوزى جەر مەن كوكتەي.

«جالاقى ءاربىر كومپانيانىڭ الەۋەتىنە، ەڭبەك ونىمدىلىگىنە، تۇسكەن تۇسىمىنە، شىققان شىعىسىنا قاتىستى ەسەپتەلەدى دەسەك تە، بۇل جەردە ءبىر كومپانيادا قىزمەت ىستەيتىن ەكى ادامنىڭ ەكى ءتۇرلى جالاقى الۋى تىپتەن قيسىنعا كەلمەيدى. بۇل ادامنىڭ ەڭبەك قۇقىعىن بۇزۋشىلىق. جۇمىسشىنىڭ ىستەيتىن ەڭبەك ونىمدىلىگى، جۇمىسىنىڭ اۋىر-جەڭىلدىگى بىردەي بولعان جاعدايدا جالاقى ءتاريفى بىركەلكى ءتۇزىلۋى ءتيىس. ال بىزدە جۇمىس ونىمدىلىگىنىڭ بىردەيلىگىنە قاراماي سىرتتان كەلەتىن ماماندارعا جالاقىنى قوماقتى تولەيمىز، ال وتاندىق ماماندى شومىشتەن قاعىپ ارزان جالاقىمەن قامتيمىز. وسىنىڭ بارلىعىن رەتتەۋ قاجەت. اتىراۋ، ماڭعىستاۋ، ورال ايماقتارىنداعى، قىزىلوردا اۋماعىنداعى مۇناي كومپانيالارى وسى جايتتاردى نازاردا ۇستاۋى قاجەت. بۇل شىنىمەن دە نارازىلىق تۋدىراتىن جاعداي. تەك قانا ايلىق ماسەلەسى ەمەس، بىزدە شەتەلدىك جۇمىسشىلاردىڭ ءومىرىن ساقتاندىرۋ، ولار سىرقاتتانىپ قالسا ەڭبەككە جارامسىزدىق اقىسىنا ۇستەمە قوسىپ تولەۋ ءتارىزدى تولىپ جاتقان قايشىلىقتار بىزدە جەتىپ ارتىلادى»، − دەيدى سەنات دەپۋتاتى مۇرات باقتيارۇلى.
ءتۇيىن: مۇناي كوم­پا­نيا­لارىنداعى جالاقى ماسەلەسىنە بايلانىستى نارازىلىق تەك اتىراۋدا عانا ەمەس، ماڭعىستاۋدا دا، اقتوبەدە دە، قىزىلوردادا دا، ياعني شەتەلدiك، اسiرەسە قىتايلىق كومپانيالاردىڭ ۇلەسi بار ايماقتاردا بايقالادى.

ايتا كەتەيىك، جاڭاوزەندەگى ءدال وسى مۇناي جانە گاز سەكتورىندا تۋىنداعان ەڭبەك داۋىنىڭ سوڭى  نەمەن اياقتالعانىن ءدۇيىم جۇرت جاقسى بىلەدى. الايدا،  مۇناي  بۇرعىلاۋمەن اينالىساتىن قازاقستاندىق جانە قازاقستانداعى شەتەلدىك كومپانيا باسشىلارى ءۇشىن وتكەن جولعى «جاڭاوزەن وقيعاسى» ساباق بولماعان سياقتى. جۇمىسشىلاردىڭ جالاقىلارىن تولەۋدە ءتۇرلى سىلتاۋ ىزدەگەن باسشىلاردىڭ بىرقاتارى جاۋاپتان جالتارعانىمەن، اقيقاتى – زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرەدى. جوعارىداعى دەرەكتەر سونىڭ كورىنىسى.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz