دۇنيە نە بولىپ بارادى؟..
...شىن مانىسىندە جوعارىدا نە بولىپ جاتقانىن مەن تۇسىنبەدىم...
قازاق تەڭگەسى تەڭكيىپ قالعاندا، جالپى قارجى اتاۋلىنىڭ نە ەكەندىگىن جەتە تۇسىنبەيتىن باقىت سۇلتانوۆ دەگەن قارجى ءمينيسترى 1 اقش دوللارى – 300 قازاق تەڭگەسىنە جەتسە دە، «ەشكىم قينالمايتىن بولادى» دەپ مىڭگىرلەدى...
مۇرتى قالىڭ ۇكىمەت باسشىسى كارىم ءماسىموۆ ادەتتەگىدەي «ازىق-تۇلىك پەن باسقا تاۋارلاردىڭ باعاسى وسپەيدى» دەپ جاتتاندى وتىرىگىن ايتتتى...
ال، بۇرىن «حالىق قالاۋلىلارى» اتانعان قوس پالاتانىڭ دەپۋتاتتارى قازاق ازاماتىنىڭ تولقۇجاتىنا ەلباسىنىڭ قاناتتى سوزدەرىن «جازىپ»، مىسالى، كىسى ءولتىرىپ، 25 جىلدان كەيىن تۇرمەدەن شىققان قىلمىسكەر جاڭا تولقۇجات الاردا ەلباسىنا ادال بولاتىندىعى جونىندە انت بەرۋى كەرەك دەگەن ماسەلەمەن الەك بولىپ جاتتى...
قازاق توپىراعىنداعى قازاق ۇلتىنا جاندارى جارىم گرامم اشىمايتىن كەيبىر ءورىستىلدى ءباسپاسوز ارنايى تاپسىرمامەن «ەلباسىنىڭ كۇيەۋبالاسى تيمۋر قۇلىباەۆ كەڭەيتىلگەن وتىرىستاردا نەگە جوق؟» – دەپ جالعان ءمۇلايىمسىدى دە، كەلەسىلەرى «پرەمەر-ءمينستردىڭ ورىنباسارى بولعان داريعا نازارباەۆا تاق مۇراگەرى مە؟» – دەگەن قولدان ۇيىمداستىرىلعان وسەك-اياڭنىڭ جالىنىن لاۋلاتا ءتۇستى...
وسى كەزدە ەلىمىزدەگى قالالار مەن اۋىلداردا ازىق-تۇلىك، كيىم-كەشەكتىڭ، ءتىپتى، كۇللى ساۋدانىڭ باعاسى 30-50 پايىزعا قىمباتتاپ شىعا كەلدى. الگى اڭگىمە-وسەك ەلدىڭ نازارىن باسقاعا بۇرۋ ءۇشىن ادەيى جاسالدى...
ەلدەگى شىن جاعداي مىناداي ەدى: الدىمەن، ەلباسى باتىس وڭىرلەرىنىڭ اكىمدەرىن جيناپ، «مۇناي ىزدەپ، تابىڭدار!» دەگەن تاپسىرما بەردى. ياعني، بىرىنشىدەن، بىزدەگى مۇناي قورى تاۋسىلۋعا تاياۋ نەمەسە قاراشىعاناقتى قىتايلار، ورىستار نە امەريكاندىقتار تۇگەلدەي الۋ ءۇشىن كەلىسىلىپ قويدى. دەمەك، بيۋدجەتتى الدارقاتۋعا شۇعىل جاڭا مۇناي كەندەرى كەرەك...
بالالارىنىڭ ءبارىن رەسەيگە اپارىپ، لاۋازىمدى قىزمەتتەرگە ورنالاستىرعان قازاقتىڭ ەنەرگەتيكا ءمينيسترى ۆلاديمير شكولنيك قازاقستانداعى بەنزين باعاسىنىڭ كورشىلەرمەن سالىستىرعاندا (مىسالى، رەسەيمەن، بەلورۋسپەن) ارزان ەكەندىگىن ايتتى. بىراق، ول بەنزينى سۋتەگىن ءبىزدىڭ تاعى ءبىر كورشىمىز تۇركىمەنستاندى ادەيى «ۇمىتىپ كەتتى»...
ۆلاديمير شكولنيك ءتىپتى قازاق ەلىندەگى بەنزين باعاسىنىڭ رەسەي رۋبلىنە تىكەلەي قاتىستى ەكەندىگىن اشىق ايتتى. بۇل نە: ساۋاتسىزدىق پا، الدە، ساياسي ساتقىندىق پا؟!.
...شىنىندا جوعارىدا نە بولىپ جاتقانىن ءتۇسىنۋ قيىن...
ورىس بيلىگى سيريانى اۋەدەن بومبىلادى...
اقش پەن ەۋروپا ەسەڭگىرەپ وتىر...
تۇركيانىڭ باسشىسى كرەملگە دوستىقتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن سيرياعا شابۋىلدى توقتاتۋ كەرەكتىگىن قاتاڭ ەسكەرتتى...
استاناعا ورجىرەك ۋكراين جۇرتىنىڭ سەركەسى كەلدى...
ارتىنشا، ورىستىڭ تىڭشى-باسشىسى دا ارقانىڭ اۋاسىن جۇتتى...
...قىمباتشىلىق قىسا تۇسۋدە، ءوندىرىس ءولىپ جاتىر، قولما-قول اقشانىڭ اياسى تارىلدى، امەريكان دوللارى جاراۋ اتتاي باس الدىراتىن ەمەس، كاسىپورىندار جابىلۋدا، جۇرت جۇمىسىنان ايىرىلۋدا، باتىس ءوڭىرىنىڭ باسشىلارى باقتىقوجا ىزمۇحامبەتوۆ، اليك ايدارباەۆ، نۇرلان نوعاەۆ، بەردىبەك ساپارباەۆ ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىن ءالى ورىنداۋعا اسىعار ەمەس: جاڭا مۇناي كەندەرى تابىلىپ-اشىلعان جوق...
...دۇنيە نە بولىپ بارادى؟..
كۇلەمىز بە، جىلايمىز با؟..
قاجىمۇقان عابدوللا
Abai.kz