كەشە استاناداعى «قازاقستان» ورتالىق كونتسەرت زالىندا «ماڭگىلىك ەل – بولاشاعى ءبىرتۇتاس ەل» تاقىرىبىندا رەسپۋبليكالىق پاتريوتتار فورۋمى ءوتتى. وعان مەملەكەتىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىنەن كەلگەن 2 مىڭنان اسا دەلەگات قاتىستى. دەلەگاتتار قۇرامىندا قوعام قايراتكەرلەرى، دەپۋتاتتار، دارىگەرلەر، مۇعالىمدەر، ونەركاسىپ جۇمىسشىلارى، اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، كاسىپكەرلەر، عالىمدار، جاستار كوشباسشىلارى، سپورتشىلار، تالانتتى ارتىستەر، مادەنيەت قايراتكەرلەرى، ەتنومادەني بىرلەستىكتەر مەن باق وكىلدەرى بولدى.

مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «ماڭگىلىك ەل» جالپىۇلتتىق يدەياسىنا ارنالعان بۇل فورۋم سالتاناتتى جاعدايدا اشىلعان سوڭ، پرەزيدەنت اكiمشiلiگi باسشىسىنىڭ ورىنباسارى باعلان مايلىباەۆ ەلباسىنىڭ جيىنعا قاتىسۋشىلارعا ارناعان قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىپ بەردi.

«ماڭگiلiك ەل» قازاقستان پاتريوتتارى فورۋمىنا قاتىسۋشىلارعا سالەم جولدايمىن. بۇگiنگi فورۋم ەرەكشە. ول كونستيتۋتسيامىز بەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويلارى جىلىندا ءوتىپ وتىر. بۇل حالقىمىزدىڭ بiرلiگi مەن كەلiسiمiنiڭ بiرەگەي ءداستۇرiن، تۋعان جەرiمiز – ۇلى دالا ەلiنە دەگەن ەرەكشە سۇيiسپەنشiلiكتi پاش ەتەدى. فورۋم قازاقستاندىقتاردى «ماڭگiلiك ەل» يدەياسىنىڭ اينالاسىنا ۇيىستىرۋعا جانە قوعامنىڭ تۇراقتىلىعى مەن بiرلiگiن نىعايتۋعا قىزمەت ەتەتiنiنە سەنەمiن. فورۋمعا قاتىسۋشىلارعا جانە بارشا قازاقستاندىقتارعا زور دەنساۋلىق، جاڭا تابىستار تiلەيمiن»، – دەلiنگەن پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىندا.

بۇدان كەيىن ب.مايلىباەۆ «ماڭگىلىك ەل» ەلباسىنىڭ ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ جۇرەگىنەن ورىن العان يدەياسى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

جيىن بارىسىندا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ «ماڭگiلiك ەل» – بiزدiڭ ورتاق ستراتەگيالىق ماقساتىمىز، بيىك مۇراتىمىز بولىپ قالاتىنىنا توقتالدى.

«ۇلان-بايتاق ەلىمiزدiڭ بارلىق وڭiرiنەن قازاقستاننىڭ پاتريوتتارى بۇگiن استانا تورىندە باس قوسىپ وتىر. مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ 2014 جىلعى قازاقستان حالقىنا ارناعان ءوز جولداۋىندا «ماڭگiلiك ەل» جالپىۇلتتىق يدەياسىن ۇسىنعان بولاتىن. ەكi جىلدىڭ iشiندە ەلباسىنىڭ باستاماسى قازاقستاننىڭ بارلىق وڭىرىندە قىزۋ تالقىلاندى، حالىقتىڭ جان-جاقتى قولداۋىنا يە بولدى. وعان وزدەرiڭiز تiكەلەي كۋا بولىپ جۇرسىزدەر. ءبىز سiزدەردiڭ ۇسىنىستارىڭىزدى، سiزدەردiڭ جۇرەكجاردى تiلەكتەرiڭiز بەن نيەتتەرiڭiزدi باياندى تاريحى بار «ماڭگiلiك ەل» يدەياسىنىڭ نەگiزiنە اينالدىرۋعا تىرىستىق»، – دەدi ەرالى توعجانوۆ.

توراعا ورىنباسارى بۇگiنگi القالى، كەڭ اۋقىمدى جيىندا بiراز ناقتى ۇسىنىستار، كەلەلى ويلار ورتاعا سالىنىپ، سولاردىڭ نەگiزiندە «ماڭگiلiك ەل» يدەياسىنىڭ جاسامپاز جوباسى ازiرلەنەتiنiنە سەنiم ءبiلدiردى. سونداي-اق، ول بيىل ەلىمىزدە حالقىمىزدىڭ رۋحىن كوتەرىپ، تاريحي سانامىزدى ساۋىقتىرۋدا ءمانى زور ايتۋلى شارالار قولعا الىنعانىنا نازار اۋداردى.

«وزدەرىڭىزگە ءمالىم، پرەزيدەنت 2015 جىلدى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ جىلى دەپ جاريالادى. اسسامبلەيا جىلى – بۇل بiرلiك جىلى، كەلiسiم جىلى، بiر-بiرiمiزگە قولداۋ كورسەتۋ جىلى. سول سياقتى، وسى جىلى بiرقاتار اۋقىمدى شارالار اتالىپ وتۋدە. ولار – ۇلى جەڭiستiڭ 70 جىلدىعى، كونستيتۋتسيامىزدىڭ 20 جىلدىعى، قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعى. كۇنi ەرتەڭ تاراز قالاسىندا قازاق حاندىعىنا ارنالعان قورىتىندى iس-شارالار وتەدi. بiر سوزبەن ايتقاندا، بۇگiنگi بiزدiڭ فورۋم جوعارىدا اتالعان شارالاردىڭ شەگەسi iسپەتتەس. «ماڭگiلiك ەل» يدەياسى – بولاشاعى ءبىرتۇتاس ەلدىڭ بiرىڭعاي رۋحاني نەگiزi. «ماڭگiلiك ەل» – بۇل بiزدiڭ ورتاق ستراتەگيالىق ماقساتىمىز. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا اسسامبلەيا «مەنiڭ ەلiم – «ماڭگiلiك ەل» اۋقىمدى اكتسياسىن وتكiزگەن بولاتىن. سiزدەردiڭ بارلىقتارىڭىز وعان اتسالىستىڭىزدار. بۇگiن بiز ەل بولاشاعىنا بەيجاي قارامايتىن بارلىق ازاماتتارعا العىس بiلدiرەمiز»، – دەدى ول.

فورۋم مىنبەرىنە كوتەرىلگەن قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، ءماجىلىس دەپۋتاتى قۋانىش سۇلتانوۆ «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىنىڭ ەلىمىز ءۇشىن زور ماڭىزى بار ەكەنىن ءسوز ەتە كەلىپ، جاقىندا عانا ەلباسىنىڭ بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ تورىندە تۇرىپ ۇلتىمىزدىڭ مەرەيىن تاسىتقانىن ەسكە الدى.

«ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ الەمنىڭ ەڭ جوعارعى، ەڭ مارتەبەلى ءتورى مەن مىنبەرى بۇۇ-نىڭ 70-ءشى مەرەيتويلىق سەسسياسىندا قازاق تىلىندە سويلەگەن سوزىمەن ۇلت ابىرويىن اسقاقتاتتى. قازاق ءتىلى تۇڭعىش رەت وسىنداي دۇنيەجۇزىلىك دارەجەگە كوتەرىلدى. بۇعان بارلىق قازاقستاندىقتار شىن جۇرەكتەرىمەن قۋاندى. بۇل مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جەمىسى – ەلباسىنىڭ جەڭىسى بولدى. مىڭجىلدىق تاريحىمىزدا ءبىزدىڭ بابالارىمىز تالاي قيىندىق كورىپ، جانكەشتىلىكپەن تاۋەلسىزدىكتى اڭسادى، كۇرەستى، سونىڭ جولىندا قۇربان بولدى. ەركىن ەل بولۋ باقىتىن، تاۋەلسىزدىكتى، ۇلتتىڭ، حالىقتىڭ ىنتىماعىن جاسامپازدىق يگىلىگىنە جاراتۋ ءبىزدىڭ بۇگىنگى پاتريوتتىق، وتانشىلدىق بورىشىمىز»، – دەدى قۋانىش سۇلتانوۆ.

سونداي-اق، ول پرەزيدەنتتىڭ كورەگەندىلىگى مەن رەفورماتورلىق تالانتى ەلىمىزدىڭ قارىشتاپ دامۋىن قامتاماسىز ەتىپ كەلە جاتقانىنا جۇرتشىلىقتىڭ نازارىن اۋدارا وتىرىپ، ءوزىنىڭ ۇسىنىسىن دا جەتكىزدى.

«تاۋەلسىز قازاقستان حالقىن ءبىر ماقساتقا جۇمىلدىراتىن جالپىۇلتتىق يدەيا، ۇلى دالا كەڭىستىگىندەگى «ماڭگىلىك ەل» ستراتەگياسى – 2050 جىلعا دەيىنگى دامۋ باعدارلاماسى – ۇلتىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنىڭ كەپىلى. اسسامبلەيا اتىنان الداعى ۋاقىتتا حالىققا، ۇرپاققا وسىنى مەيلىنشە ناسيحاتتاۋ، تەك قانا ءوزىمىزدىڭ مەملەكەتكە عانا ەمەس، كورشى ەلدەرگە، الىس مەملەكەتتەرگە جەتكىزۋ ماقساتىندا ارنايى «ماڭگىلىك ەل» باعدارلاماسىن نە بولماسا «ماڭگىلىك ەل» تەلەارناسىن قۇرىپ، جۇمىس ىستەتۋدى ۇسىنعىم كەلەدى»، – دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى.

ءوز كەزەگىندە عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆ قازاقستاننىڭ قازىرگى تاڭداعى جەتىستىكتەرىن ءسوز ەتە وتىرىپ، جاستاردى ەلiمiزدiڭ پاتريوتى بولۋعا، وتانىمىزدى كوركەيتۋگە سۇبەلى ۇلەس قوسۋعا شاقىردى.

«بiزدiڭ جەرiمiزدەن – بايقوڭىر عارىش ايلاعىنان ادام بالاسى ەڭ العاش عارىشقا ۇشتى. قازاقستاندى بۇگىندە بۇكiل الەم تانيدى. بۇل ءوز ەلiمiزدi ماقتان تۇتۋدىڭ تاماشا ۇلگiسi. بۇگiندە قازاقستان كوپ تابىستارعا قول جەتكiزدi. ءبىز مەملەكەتىمىزدى ودان ءارى دامىتا بەرۋ ءۇشىن ارقايسىمىز ءوز ءiسiمiزدىڭ ۇزدiگى بولۋىمىز كەرەك. مiنە، وسى – ناعىز پاتريوتتىق iس. مەن جاستاردى ەلiمiزدiڭ پاتريوتى بولۋعا، ءوزiنiڭ ناقتى iستەرiمەن وتانىمىزدىڭ كوركەيۋiنە ۇلەس قوسۋعا شاقىرامىن. قازاقستاننىڭ بايراعى عارىشقا ءالi تالاي ۇشاتىنىنا، جەڭiستi ساتتەردە جەلبiرەيتiنiنە، بۇكiل الەمگە تانىمال بولارىنا سەنiمدiمiن. قازاق ەلi ماڭگiلiك جاساسىن!»، – دەدi تاياۋدا عانا عارىشتان ورالعان باتىر ايدىن ايىمبەتوۆ.

ءماجىلىس دەپۋتاتى باقىتبەك سماعۇل جيىنعا قاتىسۋشىلارعا ارناعان سوزىندە جاستاردى پاتريوتتىق رۋحتا تاربيەلەۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا نازار اۋداردى.

ء«بىز، اۋعان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرى، «ماڭگىلىك ەل» قۇندىلىقتارىن قاستەر تۇتامىز. اۋعان سوعىسىنا قاتىسقان جاۋىنگەرلەر – سوعىستى ءوز كوزىمەن كورگەندەر. سوندىقتان قازاقستاننىڭ ۇلى جەتىستىگى – ەل بىرلىگىن ەرەكشە باعالايدى. ءبىز ەلباسىنا بەيبىت ءومىرىمىز ءۇشىن، اياۋلى انالارىمىز بەن بال-بوبەكتەرىمىزدىڭ كۇمىس كۇلكىسى مەن تىنىش ۇيقىسى ءۇشىن شەكسىز ريزامىز!

بۇگىندە ينتەرناتسيوناليست جاۋىنگەرلەر – باتىلدىق پەن ەرلىكتىڭ نىشانى! جاستاردى پاتريوتيزم رۋحىندا، جوعارى ادامگەرشىلىككە، وتاندى قورعاۋعا تاربيەلەۋ – ءبىزدىڭ تىكەلەي مىندەتىمىز. مەن وتانداستارىمدى ورتاق ۇيىمىزدەگى بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋعا شاقىرامىن! «ماڭگىلىك ەل» قۇندىلىقتارىن جوعارى رۋحاني-ادامگەرشىلىك باعدار رەتىندە ۇستانۋعا ۇندەيمىن. ءبىزدىڭ جەتىستىكتەرىمىز بەن جەڭىستەرىمىز ارقايسىمىزدىڭ بار كۇش-جىگەرىمىزبەن ايانباي ەڭبەك ەتۋىمىزگە بايلانىستى!»، – دەدى دەپۋتات.

فورۋمدا «ميلوسەرديە» قايىرىمدىلىق قورىنىڭ ديرەكتورى ارۋجان ساين قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جەدەل تۇردە وپەراتسيا جاساۋعا مۇقتاج 29 بالانىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋعا باستى سەبەپكەر بولعانىن اڭگىمەلەپ بەردى.

«تاياۋدا ەلباسىن قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى «جىبەك جولى» سىيلىعىمەن ماراپاتتاعانىن بىلەسىزدەر. وسى سىيلىقپەن بىرگە قوسا بەرىلگەن قوماقتى قاراجاتتى پرەزيدەنتىمىز ءبىزدىڭ قورعا اۋدارعان بولاتىن. بۇگىنگى ۋاقىتتا 29 بالاعا ءومىرىن ساقتاپ قالۋعا قاجەتتى وپەراتسيالار جاسالىپ، سونىڭ ارقاسىندا سول بۇلدىرشىندەر جارىق دۇنيەنىڭ قىزىعىن كورۋگە مۇمكىندىك الىپ وتىر»، – دەدى ول.

ارۋجان سايننىڭ ايتۋىنشا، ونىڭ ەلباسىمەن بولعان ءاربىر كەزدەسۋى بالالاردىڭ ءومىرىن ساقتاۋعا باعىتتالىپ كەلگەن.

«2010 جىلى «كوركەم شۋاعى» كەزدەسۋى بارىسىندا ءبىز جۇرەكتەرىندە اقاۋلارىمەن تۋعان بالالار ماسەلەسىن كوتەردىك. وسى جۇزدەسۋدەن سوڭ، قازاقستاندا اۋرۋحانالار سالىندى دا، وسىنداي اۋرۋلارمەن تۋعان تالاي ءبۇلدىرشىننىڭ ودان ءارى ءومىر ءسۇرىپ كەتۋىنە قاجەتتى وپەراتسيالار جاسالدى. بۇگىندە مىڭداعان بالا دەرتتەرىنەن ايىعىپ كەتتى، سەبەبى، ءبىزدىڭ ەلدە ولاردى ەمدەيتىن دارىگەرلەرگە بارلىق جاعدايلار جاسالعان»، – دەدى قور ديرەكتورى.

بۇدان بولەك، ول قوعامىمىزدا قايىرىمدى جاندار كوبەيىپ كەلە جاتقانىن، «بالالارعا ءومىر سىيلا!» شاراسىنا بەلسەنە قاتىسقان ازاماتتاردىڭ ارقاسىندا سوڭعى 10 جىل ىشىندە 1300-دەن استام بالانىڭ ءومىرى جالعاسقانىن اتاپ كورسەتتى. سونىمەن قاتار، ا.ساين قازاقستاندا جەتىمدەر ۇيلەرىن ازايتۋعا باعىتتالعان «قازاقستان جەتىم بالالارسىز» جوباسىنا دا توقتالدى. ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، بۇگىنگە دەيىن وسى جوبانىڭ ارقاسىندا 500-دەن استام بالا ءوز وتباسىلارىن تاپقان.

«حالىق قاھارمانى» ازامات ءجۇمادىلوۆ القالى جيىندا ىشكى تولعانىسىن جاسىرا الماي، تەبىرەنىسپەن سويلەدى.

«قۇرمەتتى دوستار! مەن ەشقاشان باتىر اتانۋدى ويلاعان ەمەسپىن. سول قاتەرلى تۇندە ازاماتتىق مىندەتىمدى عانا اتقاردىم! مەنىڭ ورنىمدا كىم بولسا دا ءدال سولاي ىستەر ەدى. جاۋاپتى ساتتە قاتەرگە ويلانباي باس تىگۋ – ەلىم دەگەن ءاربىر ازاماتتىڭ بورىشى! سول وقيعانى ەلباسى تەلەديداردان كورىپ، ماعان «حالىق قاھارمانى» اتاعىن بەردى. وسىدان تۇيگەنىم: قازاقستاندا جاسالعان ءاربىر يگى ءىس ەلباسىنىڭ نازارىندا. ۇلىم دەيتىن ەلى مەن ەلباسى باردا، ەلىم دەيتىن ۇلدار بار. پاتريوتيزم – ەل ءۇشىن جاسالعان ناقتى ىستەردەن تۇرادى. بۇل – «ماڭگىلىك ەلدىڭ» باستى سيپاتى! مەن ەلىمىزدىڭ جاستارىنا ۇندەۋ تاستايمىن! قاسيەتتى وتانىمىزدى ءسۇيىپ، قۇرمەتتەيىك! جاقىندارىمىزعا كومەكتەسەيىك! لايىم جەرىمىزدەن بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم كەتپەسىن!» – دەدى «حالىق قاھارمانى».

سول سياقتى، كەنشىلەر اۋلەتىنەن شىققان قاراعاندىلىق قانات مۇستافين دە «ماڭگىلىك ەل – بولاشاعى ءبىرتۇتاس ەل» پاتريوتتار فورۋمى بارىسىندا ەل يگىلىگى ءۇشىن اتقارىلىپ جاتقان شارۋالارعا رازى پەيىلمەن قارايتىنىن جەتكىزدى.

«مەن «قازاقستان» اتتى كومىر شاحتاسىندا جۇمىس ىستەيمىن. ءبىزدىڭ وتباسىمىز – كەنشىلىك كاسىپ اتادان بالاعا ميراس بولعان شاحتەرلەر اۋلەتى. وتانىمىزعا ادال قىزمەت ەتۋ – ءبىزدىڭ بۇلجىماس قاعيدامىز. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ەڭبەك ادامى – ەڭ قۇرمەتتى، ەڭ سىيلى ادام. ءبىز مەملەكەتتىڭ قولداۋىنا، جۇمىسشى كاسىبىنىڭ قيىندىقتارىن ءوز باسىنان وتكىزگەن، ونى ءبىر كىسىدەي بىلەتىن ەلباسىنىڭ قامقورلىعىنا بولەنىپ وتىرمىز. تۇسىنە بىلگەنگە، كەنشىلىك كاسىپ – ەلىمىزدەگى ەڭ ابىرويلى، بەدەلدى كاسىپتىڭ ءبىرى. كەنشىلەردىڭ اتقارار ءىسى اۋىر جانە قاتەرگە تولى. سوندىقتان، ەلباسىمىز دا ۇنەمى كەنشىلەردى ارداق تۇتىپ، ولاردىڭ ەڭبەگىن جوعارى باعالايدى. ول ءبىز ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە. مەنىڭ اكەمنىڭ اتى – قازاقستان. مەن ءوزىمنىڭ اكەمنىڭ عانا ەمەس، سۇيىكتى قازاقستانىمىزدىڭ پەرزەنتى ەكەنىمدى ماقتان ەتەمىن. ويتكەنى، جەرىمدە تۇراقتىلىق، ەلىمدە – بەيبىتشىلىك، الدىمدا – بالالارىمنىڭ جارقىن بولاشاعى بار. وتانىمىزدىڭ وركەندەۋى ءۇشىن تەر توگۋ – ءبىزدىڭ پارىزىمىز. ەڭبەك ادامىنا ەڭ كەرەگى – وسى! ماڭگىلىك ەل دەگەنىمىز دە – وسى! ەلىمىزدە ەلى ءۇشىن ايانباي تەر توگەتىن تالاي-تالاي اسىل ازاماتتاردىڭ بار ەكەنىن ماقتان ەتەمىن. بۇگىنگى فورۋمعا كوپتەگەن تانىمال ازاماتتار جينالىپ وتىر. بۇل ولاردىڭ ەلىنە دەگەن ماحابباتىن، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن، شەكسىز قۇرمەتىن بىلدىرەدى»، – دەدى كەنشى.

اكتەر نۇرلان ءالىمجانوۆ ءوز كەزەگىندە كينو ونەرىنىڭ ۇرپاقتى وتانسۇيگىشتىككە، پاتريوتتىققا تاربيەلەۋدەگى ورنىن ايتا كەلىپ، ەلباسىنىڭ اتالعان سالاعا جاساعان قولداۋىنىڭ ارقاسىندا بۇل باعىتتا كوپتەگەن جۇمىستار اتقارىلىپ جاتقانىن جەتكىزدى.

«قۇرمەتتى فورۋمعا قاتىسۋشىلار! بۇگىنگى تاڭدا كينو ونەرى – ەڭ باستى تاربيە قۇرالدارىنىڭ ءبىرى. ەلباسىنىڭ قولداۋىمەن بۇگىندە قازاق كينوسى بۇرىن-سوڭدى بولماعان قارقىنمەن دامۋدا. «قازاقفيلم» كينوستۋدياسى تۇبەگەيلى جاڭعىرتىلىپ، زاماناۋي تەحنيكالارمەن جاراقتالدى. قازىر كينوگەرلەرىمىز جىلىنا 100 فيلمگە دەيىن شىعارا الادى. اڭگىمە – ساندا ەمەس، ساپادا. ەندى ءبىزدىڭ الدىمىزداعى جاۋاپتى مىندەت – ماڭگىلىك ەلدىڭ قۇندىلىقتارىن ۇلىقتايتىن ساپالى تۋىندىلار جاساۋ. حالىقتىڭ پاتريوتتىق رۋحىن كوتەرىپ، وتانىمىزدى سۇيۋگە، ەل ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە ۇندەۋ! ءبىز ونى جان-جۇرەگىمىزبەن سەزىنەمىز. تۋعان قازاقستانىمىزدىڭ ماڭگىلىك ەل بولۋى جولىندا ايانبايىق، دوستار!»، – دەدى اكتەر.

ال تاراز مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ينستيتۋتىنىڭ رەكتورى داريا قوجامجاروۆا ءوزىنىڭ سوزىندە مەملەكەتىمىز تاراپىنان ۇرپاققا ساپالى ءبىلىم بەرۋ ىسىنە جوعارى دەڭگەيدە قولداۋ كورسەتىلىپ كەلە جاتقانىنا كوڭىل اۋداردى.

«ەلباسى «ماڭگىلىك ەلدىڭ ەڭ باستى سيپاتتارىنىڭ ءبىرى – عىلىم مەن ءبىلىم» دەگەن بولاتىن. ەلىمىزدە 2 ميلليون 600 مىڭ وقۋشى بار. تەك بيىلدىڭ وزىندە 340 مىڭ ءبۇلدىرشىن مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتادى. بۇل – تاۋەلسىزدىك تاريحىنداعى رەكوردتىق كورسەتكىش. ءبىز كەشە عانا ەل بولىپ «ۇستازدار كۇنىن» اتاپ وتتىك. شاكىرتىنە ءبىلىم ءنارىن سەبەتىن 340 مىڭ قازاقستاندىق ۇستازدى كاسىبي مەرەكەلەرىمەن قۇتتىقتاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر! ءبىلىمدى ۇرپاق – ماڭگىلىك ەلدىڭ بولاشاعى. ماڭگىلىك ەل بولۋ دەگەنىمىز – باسەكەگە قابىلەتتى، زياتكەر ۇلت بولۋ. زيالى ۇرپاق تاربيەلەۋ – مەنىڭ، مەن سياقتى بارشا ۇستازداردىڭ بورىشى. ال جاس ۇرپاقتىڭ بورىشى – ءبىلىمدى ازامات اتانىپ، ۇلى اباي ايتقانداي، «ماڭگىلىك ەلدىڭ كىرپىشى بولىپ قالانۋ». سول سەبەپتى، ءبىزدىڭ جاسامپاز ەڭبەگىمىزدىڭ ءبارى دە «ماڭگىلىك ەل» ءۇشىن!»، – دەپ ءتۇيدى رەكتور.

«قايرات» فۋتبول كلۋبىنىڭ شابۋىلشىسى، كوماندا كاپيتانى باۋىرجان يسلامحان دا جۇيەلى دە جىگەرلى سوزىمەن فورۋمعا قاتىسۋشىلاردىڭ قوشەمەتىنە يە بولدى.

«بارلىعىڭىز دا فۋتبولدىڭ قازاقستان حالقىن قالاي بىرىكتىرەتىنىنەن حاباردارسىزدار. ءبىزدىڭ ءساتتى تۋرنيرلەرىمىزدە الاڭدا بولا تۇرىپ، مەن ءوز حالقىمنىڭ، ۇلى دالا ەلى حالقىنىڭ رۋحىن بۇكىل جان-دۇنيەممەن سەزىنەمىن. الەۋمەتتانۋشىلارعا قازاقستاندىق بىرەگەيلىكتى ءدال وسى سپورتتىق جارىستاردا ولشەۋدى ۇسىنامىن، ول مىندەتتى تۇردە 100 پايىز دالدىكتى كورسەتەدى»، – دەدى ب.يسلامحان.

فۋتبولشىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، سپورتشىلار جەڭىسكە جەتۋدە ەلباسىن ۇلگى تۇتادى.

«قازاقستاندىق سپورتتىڭ جەتىستىكتەرى ەلىمىزدىڭ جالپى جەتىستىكتەرىنىڭ اجىراماس بولىگى. الەمدىك فۋتبولدا وزىندىك ءستيلى مەن ستراتەگياسىنا يە كوماندالار بار. ال ەلىمىزدىڭ دامۋ ءستيلى – بىرلىك پەن كەلىسىم ارقىلى ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتۋ. بۇل جوسپار – پاتريوتتىق «ماڭگىلىك ەل» يدەياسى. بۇل جاڭا جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋگە ۇدايى ۇمتىلىس، ءبىز دۇرىس جولدامىز»، – دەپ قورىتتى ءسوزىن سپورتشى.

قاتەرلى ىسىك اۋرۋلارىمەن كۇرەسۋ ماقساتىنداعى زەرتتەۋلەرگە 2 ملن. اقش دوللارىن بولگەن 25 جاستاعى قازاقستاندىق باعدارلاماشى اسحات مىرزاباەۆ جيىن كەزىندە بولاشاقتا عىلىمدى ودان ءارى قارجىلاندىرۋدى الدىنا ماقسات ەتىپ قوياتىنىن جەتكىزدى.

«مەنىڭ جاسىم قازىر جيىرما بەستە. اقش-تا قىزمەت ەتكەن كەزىمدە مەن جۇمىستان تاجىريبە الىپ قانا قويماي، ءبىر ماڭىزدى نارسەنى ۇقتىم: ۇلى نارسەنى ومىرگە اكەلۋ ءۇشىن اۋقىمدى ويلاۋ كەرەك ەكەن، وزىڭە تەرەڭ سۇراقتار قويۋىڭ كەرەك ەكەن. ءومىردىڭ ءمانى نە؟ قانداي ءىز قالدىرا الامىن؟ ادامزاتقا نە بەرەمىن؟ وزىمە ول ساۋالداردىڭ جاۋابىن تاپتىم. مەن عىلىمنىڭ دامۋىن قولداعىم كەلەدى. سول ءۇشىن دە مەن قاتەرلى ىسىك پەن ونكولوگيانى زەرتتەۋگە 2 ملن. دوللار ءبولۋدى شەشكەن ەدىم»، – دەدى ول.

سوزىنە قاراعاندا، ول اۋىر دەرتكە ۇشىراعاندارعا كومەكتەسۋدى جاس كەزىنەن ومىرلىك ماقساتى ەتىپ الىپتى.

«ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءۇشىنشى كۋرسىندا مەن اقش-تىڭ سان-فرانتسيسكو قالاسىنا تۆيتتەر كومپانياسىنا تاجىريبەلىك جۇمىسقا ورنالاسۋعا مۇمكىندىك الدىم. وندا مەن كەرەمەت جىگىتتەرمەن تانىستىم، ولار ماعان جوبانى جاساۋعا كومەكتەستى، كەيىننەن ونى Microsoft كومپانياسى ساتىپ الدى. وسىدان سوڭ مەن كولەمدى اقپاراتپەن جۇمىس جاساۋدا ءىرى قارجى كومپانيالارىنىڭ تاجىريبەسىن الدىم»، – دەدى باعدارلاماشى.

فورۋمدا اقىن مارالتاي ىبىراەۆ، «بولاشاق» باعدارلاماسى تۇلەكتەرى قاۋىمداستىعىنىڭ مۇشەسى قانىش تولەۋشين، «ستاتۋس» ايەلدەر فەدەراتسياسىنىڭ جەتەكشىسى يرينا ۋنجاكوۆا، «باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي» جوباسىنا قاتىسۋشى، «قازاۆتوجول» ۇلتتىق كومپانياسى» اق ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ايجان تۋعانوۆا، «MIMIORIKI» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى يننا اپەنكو، قازاقستان اسپازشىلارى قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى ەلەنا ماششينسكايا، مۇناي-گاز سالاسىنىڭ وكىلى فەردينات مامونوۆ، قازاق ءتىلىن ۇيرەتۋدىڭ جاڭا ءتاسىلىنىڭ اۆتورلارى سەمەن ماحوۆ، ەۆگەني شۆورنەۆ، سەرگەي زاكورا، حيميا ءپانىنىڭ مۇعالىمى، كوپتەگەن شاكىرتتەرى حالىقارالىق وليمپيادالاردىڭ جەڭىمپازى اتانعان الماس ورداباەۆ، رەجيسسەر احات يبراەۆ، جاس اسكەريلەر ەربول بازاروۆ، التىن بايتەمىروۆا جانە المات قايىربەكوۆ سىندى ازاماتتار وزدەرىنىڭ جۇرەكتەرىنەن شىققان جىلى لەبىزدەرىن، ەلگە، ەلباسىنا دەگەن قۇرمەتتەرىن جەتكىزدى.

ءيا، پاتريوتتىق ءار ادامنىڭ ەڭبەگى ارقىلى دالەلدەنەتىن قۇندىلىق. ەگەمەندى ەل بولعانىمىزعا كوپ ۋاقىت وتكەن جوق. وسى از عانا ۋاقىتتىڭ ىشىندە الەم مويىنداعان كەرەگەسى كەڭ، ىرگەلى ەلگە اينالدىق. وسىندايدا ەلىمىزدە ايانباي تەر توگىپ، ەڭبەك ەتەتىن تالاي-تالاي اسىل ازاماتتار ءوسىپ شىقتى. بۇگىنگى فورۋمدا سولاردىڭ بىرقاتارى جۇرەكجاردى لەبىزدەرىن ءبىلدىردى. بۇل ولاردىڭ ەلىنە دەگەن ماحابباتىن، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن كورسەتەدى.

قۇدايعا شۇكىر، ەلىن شەكسىز سۇيەتىن، پاتريوتتىق سەزىمىن جۇرەگىندە ساقتاعان قانشاما اسىل ازاماتتار بار. بۇلاردىڭ پاتريوت بولۋىنىڭ سىرى قازاقستاننىڭ بولاشاعىنا سەنىممەن قاراۋلارىندا.

تاعى ءبىر ەرەكشە توقتالا كەتەر جايت، فورۋم اياسىندا «جىل پاتريوتى» بايقاۋىنىڭ قورىتىندىسى شىعارىلدى. دالىرەگىن ايتساق، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن كۇندەلىكتى ەڭبەگىمەن، ناقتى ىستەرىمەن، سونداي-اق، ەرەن ەرلىگىمەن دالەلدەي بىلگەن قازاقستاندىقتار جەتى اتالىم بويىنشا ماراپاتتالدى. ولاردى اتاپ كورسەتەر بولساق، عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆ («مەنىڭ ەلىم» اتالىمى بويىنشا), ۇلت ماقتانىشى، كسرو حالىق ءارتىسى بيبىگۇل تولەگەنوۆا («رۋحانيات شىڭى»), بەلگىلى بوكسشى گەننادي گولوۆكيننىڭ اناسى ەليزاۆەتا گولوۆكينا («انا جۇرەگى»), «دينار-ەلەكتروماش» جشس (اقتوبە وبلىسى) ءىس باسقارۋشىسى سەرگەي ۆيشنياك («ەل بىرلىگى»), «كازلەگپروم – الماتى» جشس باس ديرەكتورى ايبەك بەكتۇرعانوۆ («نۇرلى جول»), «تەمىرلان» جشس ديرەكتورى ەرلان ءالين («ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن») جانە سۋعا باتىپ بارا جاتقان ەكى سىنىپتاسىن قۇتقارعان مەكتەپ وقۋشىسى نيكيتا تيۋكين («ەرلىك») ماراپاتقا يە بولدى.

پاتريوتتىق فورۋم بارىسىندا ماراپاتتالعان بۇل وتانداستارىمىز ەلىمىزدىڭ وركەندەۋىنە بار مۇمكىندىكتەرىنشە ۇلەس قوسىپ جۇرگەندەرى داۋسىز. سوندىقتان دا ولارعا وسىنداي سىي-قۇرمەتتىڭ كورسەتىلۋىن جينالعان قاۋىم زور ىقىلاسپەن قولداپ، قوشەمەتتەرىن ءبىلدىردى.

ءبىز وسى ارادا فورۋم ساتىندە ماراپاتتالىپ، قۋانىشقا بولەنگەن بيبىگۇل تولەگەنوۆانىڭ لەبىزىنە نازار اۋدارالىق:

«ماڭگىلىك ەل» ءبىزدىڭ اتا-بابامىزدىڭ اڭساعان ارمانى بولاتىن. بۇگىندە ءبىز وعان قولىمىز جەتتى. ءبىزدىڭ جاستارىمىز راسىندا دا پاتريوت بولادى دەپ سەنەمىن، سونداي-اق، «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىن شىن جۇرەكتەن قولدايمىن. ونىڭ دۇرىستىعىنا ەش كۇمانىم جوق. مەنىڭ جاسىم 85-كە تولدى. سوعان قاراماستان، مەن «ماڭگىلىك ەل» يدەياسىنىڭ ىسكە اسقانىن كورەمىن دەپ ويلايمىن. ەگەر، جاستار دۇرىس ەڭبەك ەتىپ، بۇل يدەيانى جۇزەگە اسىرۋعا تىرىساتىن بولسا، وندا ول مىندەتتى تۇردە كوپ كەشىكپەي ورىندالادى. ناعىز پاتريوت تەك ءوزى ءۇشىن عانا ەمەس، ەلى ءۇشىن دە ءومىر سۇرەدى دەپ ەسەپتەيمىن. ءبىز بالاباقشادا، مەكتەپتە، جوعارى وقۋ ورنىندا العان ءبىلىمىمىزدى، تاربيەمىزدى ۇرپاق جولىندا سارپ ەتۋىمىز كەرەك. ياعني، بارلىق ءبىلىمىمىز بەن بىلىكتىلىگىمىز تەك ءوزىمىز ءۇشىن، ءوز ءۇيىمىز ءۇشىن عانا ەمەس، مەملەكەت ءۇشىن دە ەڭبەك ەتۋى كەرەك. پاتريوتتىقتىڭ ءمانى وسىندا. مەن رۋحاني تاربيەنى ارتتىرۋ ءۇشىن ونەر سالاسىندا وتە كوپ ەڭبەك ەتتىم. سوۆحوزدان دا، كولحوزدان دا، بريگادا مەن بولىمشەلەردەن دە قاشقان جوقپىن، قورىققان جوقپىن، ءتىپتى، ەسەك پەن تۇيەگە ءمىنىپ تە ەڭبەك ەتتىم. ەڭبەك ادامعا كورىك بەرەدى دەپ ويلايمىن. بىزگە جاڭا مەملەكەتتى قۇرۋعا ەشنارسە كەدەرگى جاساماسىن دەپ تىلەيمىن. «ماڭگىلىك ەل» تەك جۇرەگىمىزدە عانا مەكەندەپ قويماي، بۇكىل الەم قازاقتاردىڭ «ماڭگىلىك ەلدە» تۇراتىنىن كورسە دەيمىن. بۇل – مەنىڭ شىن تىلەگىم»، – دەدى ۇلت ماقتانىشى، «حالىق قاھارمانى» بيبىگۇل تولەگەنوۆا.

وسىلايشا، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ەڭبەككەرلەرىمىزدى، باتىرلارىمىزدى قۇرمەتكە بولەۋ داستۇرگە اينالعانىنا تاعى ءبىر رەت كۋاگەر بولدى. مۇنىڭ تاربيەلىك ءمانى وتە زور ەكەنىن، حالىقتىڭ كەلەشەككە دەگەن سەنىمىن ودان سايىن ارتتىرا تۇسۋدەگى ماڭىزدىلىعىن ءاربىر قازاقستاندىق ازاماتتىڭ ۇعا بىلگەنى ءجون. ويتكەنى، وسىنىڭ بارلىعى ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن جاسالىپ جاتقان يگى ىستەر ەكەنى تالاسسىز.

ءبىر توقتالا كەتەر جايت، ەل تۇتاستىعىن ساقتاۋدا، ۇرپاق تاربيەسىندە وزىندىك ورنى بار بۇل پاتريوتتار فورۋمىندا قازاقستاندىق بىرەگەيلىكتى نىعايتۋعا جانە «ماڭگىلىك ەل» قۇندىلىقتارى نەگىزىندە بىرىڭعاي ازاماتتىق بىرلىكتى قالىپتاستىرۋعا قاتىستى اسەرلى سوزدەردىڭ ايتىلۋى كوپشىلىكتى تولقىتپاي قويعان جوق. بۇعان قوسا، تاۋەلسىزدىك جانە استانا، ۇلتتىق بىرلىك، ىنتىماق پەن كەلىسىم، ازاماتتىق تەڭدىك، ەڭبەكسۇيگىشتىك پەن ادالدىق، شىنايىلىق پەن پاتريوتيزم سەكىلدى قاسيەتتى ۇعىمدار تۇرعىسىندا تەرەڭنەن وي قورىتىلۋى فورۋمنىڭ ءمان-ماڭىزىن ارتتىرا ءتۇستى.

فورۋمعا قاتىستى تاعى ءبىر ايتارىمىز، ەلباسىنىڭ «ماڭگىلىك ەل» جالپىۇلتتىق يدەياسىن، 5 ينستيتۋتتىق رەفورماسىن، «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن حالىقتىڭ تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ونى قىزۋ قولدايتىنى فورۋم اياسىندا انىق اڭعارىلىپ تۇردى. فورۋمدا ءسوز سويلەگەندەردىڭ ارقايسىسى مەملەكەت باسشىسىنىڭ ساۋاتتى باستامالارىنا پايىممەن قاراپ، ونىڭ دۇرىستىعىنا كامىل سەنەتىنىنە كوزىمىز جەتتى. وسى ارادا ەرەكشە ايتۋىمىز كەرەك، جيىنعا قاتىسۋشىلارمەن اڭگىمەلەسۋ بارىسىندا پرەزيدەنتىمىزدىڭ اقش-تىڭ نيۋ-يورك قالاسىندا وتكەن بۇۇ-نىڭ 70-ءشى مەرەيتويلىق سەسسياسىندا جاساعان بايانداماسىن جۇرتشىلىقتىڭ اسقان قىزىعۋشىلىقپەن تىڭداعانىن، وي ەلەكتەرىنەن وتكىزگەنىن دە بايقادىق.

سونىمەن قاتار، فورۋم جۇمىسى كەزىندە ء«بىر ەل – ءبىر وتباسى» اتتى جوبانىڭ باستالعانىنىڭ حابارلانۋى دا كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. مۇنى تۇسىندىرە كەتەر بولساق، ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «ۇلت جوسپارى – 100 ناقتى قادام» اتتى بەس ينستيتۋتتىق رەفورماسىنىڭ اياسىندا ىسكە اسىرىلاتىن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ «ۇلكەن ەل – ۇلكەن وتباسى» جالپىۇلتتىق جوباسى قولعا الىنباق. بۇل جوبا اياسىندا پاتريوتتىق تاربيە باسىمدىقتارىن، بولاشاعى ءبىرتۇتاس ۇلتىمىزدىڭ زياتكەرلىك، مادەني جانە رۋحاني قۇندىلىقتارىن ىلگەرى باستىرۋعا باعىتتالعان كەڭ اۋقىمداعى اكتسيالار مەن الەۋمەتتىك شارالار وتكىزۋ كوزدەلۋدە.

ال پاتريوتتار فورۋمى بۇكىل قاتىسۋشىلاردىڭ قوسىلىپ ورىنداۋىنداعى «اتامەكەن» انىمەن مارەسىنە جەتىپ، ادەمى قورىتىندىلاندى.

جولدىباي بازار،

«ەگەمەن قازاقستان».

فورۋمعا قاتىسۋشىلار لەبىزى

ۆلاديمير كولوكولنيكوۆ،

قازاقستانداعى ورىس قوعامى قىزىلوردا فيليالىنىڭ ديرەكتورى:

– بۇل فورۋم بارشامىزدى جۇمىلدىرا ءتۇستى. «ماڭگىلىك ەل» يدەياسى اينالاسىنا توپتاسقان بىزدەر وتكەن تاريحىمىزعا دا نازار اۋدارا باستادىق. قازاق حاندىعىنىڭ قۇرىلعانىنا 550 جىل تولۋىن اتاپ ءوتىپ جاتقانىمىز دا سوندىقتان.

قىتايلىق ءبىر ءپالساپادا «سەن وتانىڭدى ارقاشان سۇيە ءبىلۋىڭ كەرەك!» دەپ ايتىلعان ەكەن. ولاي بولسا، مەنىڭ وتانىم قازاقستان دەگىم كەلەدى. جانە بارلىق قازاقستاندىقتار ءبىر حالىق ەكەندىگىن نازاردان تىس قالدىرماعان ءجون.

يكرام حاشىمجانوۆ،

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنداعى وزبەك ەتنومادەني ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى:

– اتالعان شارا تاريحي جانە ساياسي ماڭىزعا يە. قازاقستاندى وتان تۇتقان ءاربىر ازامات پاتريوت بولۋى شارت. پاتريوتتىق سانا-سەزىم – بۇل وتاندى ءسۇيۋ. نەگىزىنەن، پاتريوتتىق سانا-سەزىم وتباسىدان باستالادى. اتا-انانىڭ تاربيەسىنەن بالا قوعامعا پايداسى تيەتىندەي جانە باسەكەگە قابىلەتتى ازامات بولىپ قالىپتاسادى.

مەملەكەتتىك ءتىلدى جەتىك ءبىلۋ دە ءپاتريوتيزمنىڭ ءبىر كورىنىسى. ال جالپى قازاق حالقىنىڭ اينالاسىنا توپتاسقان وزگە دە ەتنوستار بولىپ بارشامىز شاڭىراعىمىزدىڭ بيىك، كەرەگەمىزدىڭ كەڭ بولۋىنا بەلسەندى ۇلەس قوسۋىمىز كەرەك.

ايجان زابەكوۆا،

قارجى اكادەمياسىنىڭ ستۋدەنتى:

– «ماڭگىلىك ەل – بولاشاعى ءبىرتۇتاس ەل» اتتى رەسپۋبليكالىق پاتريوتتار فورۋمىنىڭ ءوتۋى مەن ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش. ەلىمىزدىڭ ءاربىر ازاماتى پاتريوت بولۋى ءتيىس دەپ ويلايمىن. ويتكەنى، ولاردىڭ ءاربىر ءىس-ارەكەتى – ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا قالانار كىرپىش.

«ماڭگىلىك ەل» يدەياسىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا بارشامىز ءبىر ادامداي اتسالىسقاندا عانا بەلگىلى ءبىر ناتيجەگە قول جەتكىزە الامىز. جەتىستىك توككەن تەر مەن ەتكەن ەڭبەكتىڭ ناتيجەسىندە كەلەتىنىن قاپەردەن شىعارمايىق.

احمەت مۋرادوۆ،

پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى:

– پاتريوتتار فورۋمىن مەن جالپىحالىقتىق شارا دەپ ايتار ەدىم. ويتكەنى، ءاربىر قازاقستاندىق ءوزىنىڭ سانا-سەزىمىمەن بويىنداعى وتانسۇيگىشتىك قاسيەتتى سەزىنە تۇسەدى. جەرى مەن ەلىن جانە تۋعان حالقىن سۇيگەن ادامدى عانا وتانىنىڭ شىن بەرىلگەن پاتريوتى دەپ وي تۇيۋگە بولادى.

تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، ءبىز قازاق حاندىعىنىڭ تاريحىنا كوز سالا وتىرىپ، كەلەشەگىمىزدى باعدارلاپ الا الامىز. بارلىعىمىز ءبىرتۇتاس قۇندىلىقتار اينالاسىنا توپتاسقان كەزدە «مەن، بۇل مەنىكى جانە مەن ءۇشىن» دەگەن ۇعىمنىڭ قانشالىقتى ومىرىمىزگە جاقىن ەكەنىن انىق سەزىنەمىز.

جازىپ العان اسقار تۇراپبايۇلى