تاريحي تۇرعىدان قاراساق، تاۋكە حاننىڭ وسمان بيلەۋشىسى ءۇشىنشى احمەتكە جازعان حاتى وتە قۇندى.

حات رەسەي مەن تۇركيا اراسىنداعى سوعىس اياقتالىپ، بەيبىتشىلىك تۋرالى كەلىسىم جاسالعاننان كەيىن جازىلدى دەپ توپشىلايمىز.

حات بيلەۋشىنى ماداقتاۋمەن باستالادى: «اتاقتى ءھام داڭقتى، بويىندا ۇلىلىق پەن ادىلەتتىلىك، ابىروي مەن مەيىرباندىق بار،  ەكى قاسيەتتى قالانىڭ يەسى (مەككە مەن ءمادينا), شاريعات بويىنشا ءبىراۋىزدان تاڭدالىپ، ءدىننىڭ جاناشىرى رەتىندە بەلگىلى بولعان مارتەبەلى وسمان حاننىڭ ۇرپاعى احمەت حان»

كەيىن قازاق حاندىعى مەن وسمان يمپەرياسى ءدىن-باۋىرلاس ەكەنىنە ارنايى توقتالىپ وتەدى: «ءسىزدىڭ شىن دوسىڭىز تاشكەنتتەگى افراسيابتىڭ تاعىندا وتىر. مەنىڭ قۇزىرىمداعى ادامدار جانە يەلىگىمدەگى جەرلەر: تۇركىستان، ءاندىجان، سايرام، قاراقالپاق جانە باسقا دا حالىقتار تاڭنىڭ اتىسى كۇننىڭ باتىسى شاريعات بويىنشا قۇلشىلىق ەتەمىز»

ودان ارى ناقتى شارۋا جايىندا جازادى: «ءبىزدىڭ حاندىعىمىز بەن موسكوۆ (ماسكەۋ) كنيازدىگىنىڭ اراسىندا «ەستەك» اتالعان يەلىگىمىز بار (اۆتوردىڭ ءتۇپ ماتىنىندە «اكا اشتاك» دەپ بەرىلگەن، بۇل بۇگىنگى باشقۇرت جەرى بولۋى مۇمكىن). ونىڭ تۇرعىندارى ءبارى سۇننەت جولىن ۇستانۋشىلار. بۇرىن بۇل جەردى ماسكەۋ تالقانداپ، ءوزىنىڭ يەلىگىنە قوسىپ العان ەدى. سول كەزدەن باستاپ ولار ماسكەۋگە سالىق تولەۋمەن ءجۇر. ەندى بۇل حالىق ءوزىنىڭ اسكەرى جانە بايراعىن الىپ بىزگە قونىس اۋدارىپ جاتىر. بىزگە كومەك قولىن سوزساڭىزدار ەستەكتىڭ سەگىز قالاسىن دىنسىزدەردەن ازات ەتىپ، مۇسىلمان باۋىرىمىزعا كومەكتەسە الامىز. ەگەر تىزە قوسىپ اتتانساق، ماسكەۋگە ايتارلىقتاي زيان كەلتىرۋگە بولادى»

بىراق بۇل قازاق-تۇرىك وداعى جۇزەگە اسپادى.

ي. ەروفەەۆانىڭ «1675-1821 جىلدار ارالىعىنداعى قازاق بيلەۋشىلەرىنىڭ حات تۇرىندە قالعان مۇراسى» ەڭبەگىنەن الىندى.
اۋدارعان رۇستەم نۇركەن
namys.kz