زامانىندا قازاقتىڭ باس باتىرى اتانعان شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىرعا وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆتىڭ باستاماسىمەن الماتى – بىشكەك حالىقارالىق اۆتجولىنىڭ قاسكەلەڭ قالاسى تۇسىنداعى بيىك شوقى ۇستىندە ەڭسەلى ەسكەرتكىش ورناتىلعانىن جۇرتشىلىق جاقسى بىلەدى. قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن قاسيەتتى جەرىنە جاۋدىڭ تابانى تيمەۋى ءۇشىن كۇرەسكەن باتىر بابالار اراسىندا وزىندىك ورنى بار ناۋرىزباي باتىر تۋرالى بۇعان دەيىن ءبىراز زەرتتەۋلەر مەن كىتاپتار جازىلعان بولاتىن. سولاردىڭ قاتارىنا تارازدا تۇراتىن عالىم-جازۋشى باقىتيار ءابلىدلداۇلىنىڭ «شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىر» اتتى دەرەكتى-تاريحي رومانى قوسىلدى.

زامانىندا قازاقتىڭ باس باتىرى اتانعان شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىرعا وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى سەرىك ۇمبەتوۆتىڭ باستاماسىمەن الماتى – بىشكەك حالىقارالىق اۆتجولىنىڭ قاسكەلەڭ قالاسى تۇسىنداعى بيىك شوقى ۇستىندە ەڭسەلى ەسكەرتكىش ورناتىلعانىن جۇرتشىلىق جاقسى بىلەدى. قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن قاسيەتتى جەرىنە جاۋدىڭ تابانى تيمەۋى ءۇشىن كۇرەسكەن باتىر بابالار اراسىندا وزىندىك ورنى بار ناۋرىزباي باتىر تۋرالى بۇعان دەيىن ءبىراز زەرتتەۋلەر مەن كىتاپتار جازىلعان بولاتىن. سولاردىڭ قاتارىنا تارازدا تۇراتىن عالىم-جازۋشى باقىتيار ءابلىدلداۇلىنىڭ «شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىر» اتتى دەرەكتى-تاريحي رومانى قوسىلدى.
شىعا سالىسىمەن عالىمدار مەن تاريحشىلاردىڭ، ادەبيەتشىلەردىڭ جانە قارپايىم وقىرمانداردىڭ كوڭىلىنەن شىققان قۇندى تۋىندىنىڭ تۇساۋكەسەرى قوزىباسى تاۋىنىڭ ەتەگىندە، كۇرە جولدىڭ بويىندا جاتقان ناۋرىزباي باتىردىڭ باسىنا سالىنعان كەسەنەدە باستالىپ، كورشىلەس وبلىستاردان، الماتى مەن استانا جانە تالدىقورعان قالالارىنان ات ارىتىپ جەتكەن قۇرمەتتى قوناقتار باتىردىڭ قابىرىنە تاعزىم ەتىپ، قۇران وقىتتى. سودان سوڭ تەمىر تۇلپارلاردان تۇرعان كەرۋەن ناۋرىزباي باتىردىڭ جوعارىدا ايتىلعان ەسكەرتكىشىنە دە باس ءيىپ، گۇل شوقتارىن قويدى. تۇساۋكەسەر شاراسى مادەنيەت ۇيىندە جالعاسىپ، مۇندا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى تىنىشباي دوسىمبەكوۆ بايانداما جاساپ، جاڭا كىتاپتىڭ جاس ۇرپاققا قاجەتتى، تاريحي جاعىنان اسا قۇندى ەڭبەك ەكەنىن، ودان ناقتى مىسالدار كەلتىرە وتىرىپ جۇرتقا جەتكىزە ءبىلدى. جازۋشى سماعۇل ەلۋباەۆ، اقىن عالىم جايلىباي جانە ناۋرىزباي باتىردىڭ جەتىنشى ۇرپاعى قوعام قايراتكەرى ءماريا جۇيرىكتاەۆالار ءسوز الىپ، ءوز ويلارىن ءبىلدىردى، ءبىراز جىل ەڭبەك ەتكەن باقتىيار ءابدىلداۇلىنىڭ ەڭبەگىن جوعارى باعالاپ، جۇرت ءۇمىتى اقتالعانىن ايتتى. جۇرتشىلىق باتىر بابالارىنىڭ بۇعان دەيىن بەلگىسىزدەۋ بولىپ كەلگەن جاڭا قىرلارى مەن ەل ءۇشىن ەتكەن ەرلىكتەرى مەن ەڭبەكتەرىن تاريحي دەرەكتەرگە سۇيەنە وتىرىپ جەتكىزگەن جازۋشىعا تەمىر تۇلپاردىڭ كىلتىن تاپسىردى.
باقتىيار ءابدىلداۇلىنىڭ ءوزى بولسا، وزەگىن جارىپ شىققان جاڭا كىتاپتىڭ رومان اتانعانىمەن ونداعىلاردىڭ بارلىعى مۇراعات دەرەكتەرىنە سۇيەنە وتىرىپ جازىلعاندىقتان شىندىقتان تۇراتىنىن، سوندىقتان دا دەرەكتى-تاريحي رومان دەلىنەتىنىن، مۇندا بۇرىندارى زەرتتەۋشىلەر نازارىنان تىسقارى قالىپ كەلگەن تىڭ دەرەكتەر مەن وقيعالار ناقتى قۇجاتتارعا نەگىزدىلەپ سۋرەتتەلەتىن ءبىلدىردى. ءوزىنىڭ ەڭبەگىن باعالاپ، توبەلەرىنە كوتەرگەن جەتىسۋلىقتارعا العىسىن  جاۋدىردى.

بولات اباعان، الماتى وبلىسى.