قازاق ءتىلىنىڭ قازاقستاندا مەملەكەتتىك ءتىل ەكەندىگىن ءىرىلى-ۇساقتى شەنەۋنىكتەر مەن اكىم-قارالار تەگىس بىلەدى. نەگە ەكەنى بەلگىسىز، كوبى وسى جايتتىڭ باسىن اشىپ، انىقتاپ ايتا المايدى. بەردىبەك ماشبەكۇلى سياقتى: «قازاقستاندا مەملەكەتتىك ءتىل قانداي ءتىل؟»، - دەگەن سۇراق قويىپ، ول سۇراعىنا قاتىستى ەستىگەن جاۋابىن تۇزەتۋگە تاۋەكەلدەرى دە جەتە بەرمەيدى. بۇ نە سوندا؟ قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى، باسقا-باسقا، اتازاڭىمىزدا تايعا تاڭبا باسقانداي ەتىپ جازىلعان ەمەس پە؟ سونى بىلە تۇرا، بىلگىسى كەلمەيتىندەر ورىس ءتىلىن دە مەملەكەتتىك ءتىل دەپ كوكۋگە بار. اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمىمەن سۇحبتتاسىپ وتىرعان ايەلدى تىڭداپ كورىڭىز. ول ەش ويلانباستان ءام وزىنە بەك سەنىمدى تۇردە: «قازاقستاندا مەملەكەتتىك ءتىل قازاق ءتىلى مەن قاتار ورىس ءتىلى»، - دەپ وتىر. كوستەڭدەپ سويلەپ قالعان الگى اۋىزدىڭ يەسىن بىردەن توقتاتقان اكىم: «الدىڭعى كۇنى ءبىز مەملەكەتتىك حاتشى ەكەۋمىز نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنە باردىق. سول جەردە قازاقشا تازا سويلەيتىن اقش ازاماتىن كوردىك. ءسىز قالاي قازاق تىلىندە سويلەپ ۇيرەندىڭىز؟ - دەگەن سۇراعىمىزعا ول: «مەن 5 جىل بولدى  قازاقستاندا تۇرىپ جاتىرمىن. مەن قازاق ءتىلىن بىلۋگە مىندەتتتىمىن!»، - دەپ جاۋاپ بەردى. كوردىڭىز بە، ءبىزدىڭ ازاماتتار دا سويتەر ەدى. اقش-قا بارىپ تۇرسا، اعىلشىن ءتىلىن، قىتاي بارسا، قىتايدىڭ ءتىلىن ۇيرەنىپ الادى. قىتايدا تۇراتىن قازاقتار قىتاي تىلىندە سويلەيدى عوي؟.. سوندىقتان سىزگە دە ۇيرەنۋ كەرەك قازاق ءتىلىن»، - دەگەندى ايتىپ سالدى. ورىندى، سالماقتى ءۋاج. قارسىلاسىپ، قاسارىسىپ باققانداردىڭ ادىمىن اشتىرمايتىن بايىپتى جاۋاپ. وسى سوزىمەن مەملەكەتشىل اكىم قازاق بيلىگىن بيلەپ-توستەپ قالعان كۇشتەرگە دە توسىننان تويتارىس بەرگەندەي سەزىلدى. بىراق، وكىنىشكە قاراي، بەردىبەك ساپارباەۆ سەكىلدى تۇلعالار وتە از. سول سەبەپتەن دە قازاق جۇمىسشىلارىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ دەگەندى جەلەۋ ەتىپ قىتاي تىلىنەن سىناق تالاپ ەتەتىندەر، قازاق تىلىندە سويلەيتىندەردى جەك كورىپ، كەكەپ-مۇقايتىندار بىزدە جەتىپ-ارتىلادى.

Abai.kz