سارسەنبى, 24 ءساۋىر 2024
بيلىك 5284 0 پىكىر 8 قاڭتار, 2016 ساعات 16:12

الداعى جىلدارى وقو-نىڭ ينۆەستيتسيالىق احۋالى ارتپاق

ەلباسىنىڭ بيىلعى تامىز ايىنىڭ باسىندا وقو-نىڭ جاڭا اكىمىن سايلاعانى بەلگىلى. مەملەكەت باسشىسى بەيبىت اتامقۇلوۆتى تانىستىرا كەلىپ، ونىڭ ءتۇرلى باسقارۋ سالالارىنداعى جۇمىس تاجىريبەسىن، ءبىلىم دەڭگەيىنىڭ جوعارىلىعىن اتاپ ءوتتى جانە ءوڭىردىڭ الدىنا قويعان مىندەتتەردى ونىڭ يگەرە الاتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى. يا، جاڭا باسشىعا قويىلار تالاپ تا، ايتىلار سىن دا قاشاندا كوپ بولارى بەلگىلى.

مىنە، ارادا 5 ايعا جۋىق ۋاقىت وتە شىعىپتى... سونىمەن ەلباسى ءوزى سەنىپ تاپسىرعان ايماققا جاڭا اكىم قانداي تىڭ دۇنيەلەر اكەپ ۇلگەردى ... وقو وبلىسى 2016 جىلدى قانداي جەتىستىكتەرمەن قارسى الماقشى؟ وتكەن جىل نەسىمەن قايىرلى بولدى؟ ... پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەكونوميكاداعى احۋالدىڭ كۇردەلەنۋىنە بايلانىستى قولدا بار قاراجاتتى پايدالانۋ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باسىمدىق بەرىلەتىنىن، بۇل بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدەردىڭ مىندەتى ەكەنىن اتاپ كورسەتكەنى بەلگىلى. ەلباسى وقو -نىڭ الەۋەتىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەكتىگىن اتاي وتىرىپ، بىرقاتار نەگىزگى مىندەتتەر قويدى. ولاردىڭ قاتارىندا تابيعي رەسۋرستاردى پايدالانۋدى قوسا العاندا، ونەركاسىپتى دامىتۋ، ۋران كلاستەرىن قالىپتاستىرۋ، شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتىڭ وركەندەۋى ءۇشىن جاعدايدى ودان ءارى جاقسارتۋ، اگروونەركاسىپ كەشەنىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە پايدالانىلمايتىن جەر القاپتارىن ازايتۋ ماسەلەلەرى بار. قازiر بيۋدجەت قارجىسىن وڭتايلاندىرۋ ءجۇرiپ جاتىر. ەندi وبلىس ءوز ماسەلەلەرiن ءوز بەتiنشە شەشۋi تيiس. سوعان قاراماستان وبلىس اكiمi بەيبiت اتامقۇلوۆتىڭ قولعا العان شارالارىنىڭ ارقاسىندا وبلىس ەكونوميكاسىندا ايتارلىقتاي دامۋ بايقالادى. ونى بiرقاتار ناقتى دەرەكتەرگە كوز جۇگiرتە وتىرىپ، سالىستىرۋىمىزعا بولادى. ايتالىق، ونەركاسiپ سالاسىندا وتكەن 11 ايدا وندiرiلگەن ءونiم بىلتىرعىمەن سالىستىرعاندا 3,9 پايىزعا ارتىپ، جالپى كولەمi 593 ميلليارد تەڭگەنi قۇرادى. ونىڭ iشiندە سوڭعى 3 ايدا، ياعني وبلىس باسشىلىعىنا بەيبiت باكiرۇلى كەلگەلi بەرi اتالعان سالادا 182 ميلليارد تەڭگەنiڭ ءونiمi ءوندiرiلiپتi. بۇل دا بىلتىرعى وسى كەزەڭدەگiدەن 4 ميلليارد 200 ميلليون تەڭگەگە ارتقان. اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا بىلتىرعى جىلمەن سالىستىرعاندا ناقتى كولەم يندەكسi 100,9 پايىزدى قۇرادى. جىل باسىنان بەرi وڭتۇستiكتiڭ ديقاندارى مەن شارۋالارى 300 ميلليارد تەڭگەنiڭ ءونiمiن وندiرسە، سونىڭ 182 ميلليارد تەڭگەسi سوڭعى 3 ايدىڭ ەنشiسiندە ەكەن. سوڭعى 3 ايدا تامشىلاتىپ سۋارۋ ءادiسi 11100 گەكتارعا ەنگiزiلسە، وسى بiراز ۋاقىتتىڭ iشiندە 5,7 گەكتار القاپقا جىلىجاي سالىنعان. وسىلايشا وبلىستاعى جىلىجايدىڭ كولەمi 1020 گەكتارعا جەتتi. بۇل رەسپۋبليكاداعى بارلىق جىلىجايدىڭ 87 پايىزى وڭتۇستiك قازاقستاندا دەگەن ءسوز. بەيبىت مىرزا، وڭىرگە كەلە سالا اۋىل-ايماقتى ارالاپ كورۋ بارىسىندا، وڭتۇستىكتىڭ وزىندىك برەندى قالىپتاسۋى كەرەك دەپ شەگەلەپ ايتقان بولاتىن. جالپى ايتار بولساق، كۇز ايىندا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى ەلىمىزدەگى دۇكەن سورەلەرىنە 9 مىڭ توننادان استام جەمىس-جيدەك ونىمدەرىن جەتكىزگەن. سونىمەن قاتار، شاردارا سۋ قويماسىنىڭ جاعاسىندا جاڭا تۋريستىك نىساندار سالىنباقشى. سەبەبى 2016 جىلى شارداراعا شىمكەنتتەن 20 مينۋتتا جەتۋگە مۇمكiندiك تۋماق. بۇل تۋرالى شارداراعا ساپارى بارىسىندا وڭتۇستiك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكiمi بەيبiت اتامقۇلوۆ ءمالiم ەتكەن بولاتىن. قازiر اۋە تۇراعىنىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتى دايىن. وبلىس باسشىسى بۇل ماسەلەنiڭ دە جۋىق ارادا شەشiمiن تاباتىنىن ايتتى. بۇدان باسقا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى بەيبىت اتامقۇلوۆ سايرامعا جاساعان جۇمىس ساپارى اياسىندا قۇرىلىسى ءجۇرىپ جاتقان مۇناي ساقتايتىن جانە وڭدەيتىن «STRATUS OIL» كەشەنىنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى. الداعى جاڭا جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتى جىلدىعىنان باستاپ 6,78 گا جەر تەلىمىندە جىلىجاي قۇرىلىسى جوسپارلانۋدا. سايرامدىقتاردىڭ ۇسىنىس-تىلەكتەرىن تىڭداعان وبلىس اكىمى حالىقتىڭ تۇرمىسىن جاقسارتۋ جونىندەگى ماسەلەلەردىڭ شەشىلەتىنىن ايتىپ، وعان جاۋاپتى ماماندارعا ناقتى تاپسىرما بەردى. الەۋمەتتىك سالاسىندا دا اۋىز تولتىرىپ ايتار جاڭالىققا يە دەسەك ارتىق ايتقاندىق ەمەس. ايتالىق، بiلiم بەرۋ سالاسىندا جىل باسىنان بەرi 60 نىسان ەل يگiلiگiنە بەرiلسە، سونىڭ 23-i سوڭعى 3 ايدىڭ ەنشiسiندە. جاقىن كەلەشەكتە وبلىستاعى اپاتتى جانە ءۇش اۋىسىمدا وقىتاتىن مەكتەپتەردiڭ ماسەلەسi 100 پايىزعا شەشiلەدi دەپ كۇتiلۋدە. بۇل جاڭالىق جەرلەستەرiمiزدiڭ كوڭiلiنە قۋانىش ورناتقانى انىق. تاعى ءبىر ايتا كەتەر جايت، ايماقتاعى بالا ەڭبەگىن زاڭسىز پايدالانۋ فاكتورلارىنا قاتىستى ماسەلە. مىنە، ءدال وسى جاعدايعا جاڭا اكىمنىڭ كوزقاراسى ەرەكشە بولدى دەپ ايتۋعا تۇرارلىق. ەستەرىڭىزگە سالساق، "ەۋرازيا 1" تەلەارناسىنىڭ 2015 جىلعى 9 قاراشاداعى جاڭالىقتار باعدارلاماسىندا «وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى ساباققا قاتىسۋدىڭ ورنىنا، ماقتا جيناۋمەن اينالىسىپ ءجۇر» دەپ حابار تاراتىلعان بولاتىن. بۇل ماسەلەگە تىكەلەي ءوزى ارالاسقان ءوڭىر باسشىسى ب.اتامقۇلوۆ وسى جايتتى ءجىتى نازارعا الىپ، قاتاڭ باقىلايتىنىن جەتكىزدى. جانە دە الداعى ۋاقىتتا وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باقىلاۋىندا بولادى. ءاربىر قىزمەتكەر ءوز جۇمىسىن جاۋاپكەرشىلىكپەن اتقارۋى ءتيىس دەدى. سونداي-اق، دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا دا سوڭعى بiر توقساندا 12 نىسان اشىلعان. سونىمەن قاتار بيىلعى قورىتىندى بويىنشا وڭتۇستىك قازاقستاندا جوعارى وقۋ ورنىن بىتىرگەن جاستاردىڭ 90 پايىزى جۇمىسپەن قامتىلعانى قۋانتارلىق جايت. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، داعدارىسقا قاراماستان ەكونوميكا سالالارىندا iلگەرiلەۋ بار، الەۋمەتتiك ماسەلەلەر دە ۋاقتىلى شەشiلiپ جاتىر. جۋىقتا تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى قارساڭىندا وبلىستىڭ اۋدان، قالالارىندا الەۋمەتتىك جانە كوممۋنالدىق، جالپى سانى، 45 نىسان ەل يگىلىگىنە بەرىلدى. تۇركىستاندا 9 الەۋمەتتىك نىسان بولسا، سارىاعاشتا 2 ءبىلىم بەرۋ نىسانى اشىلعان. تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى قارساڭىندا شاردارالىقتار دا قۋانىشقا بولەندى. دوستىق پەن كوكسۋ اۋىلىندا 140 ورىندىق بالاباقشا ەل يگىلىگىنە بەرىلدى. ءۇش ميلليونعا جۋىق حالقى بار ءوڭiردiڭ الەۋمەتتiك پروبلەمالارى دا قاشاندا وزەكتi بولىپ قالا بەرمەك. دەسەك تە الداعى ۋاقىتتا مۇنداي جاعىمدى جاڭالىقتار جالعاسا بەرەدى... ەندەشە جاڭا اكىم – بەيبiت اتامقۇلوۆتىڭ 5 ايعا جۋىق مەرزىمى ىشىندە اتقارعان جۇمىستارىنان-اق ونىڭ iسكەر باسشى ەكەنiنە كۇمان جوق. ءيا، قازiرگiدەي داعدارىس كەزiندە ەكونوميكانىڭ دامۋ دەڭگەيiن ساقتاپ قالۋ وتە ماڭىزدى. بەيبىت باكىرۇلىنىڭ ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستاردى ورناتۋداعى ىسكەرلىك كوپ جىلعى تاجىريبەسى وڭتۇستىك وڭىرگە وڭ ىقپالىن تيگىزدى دەسەك ارتىق ايتپايمىز. وسى 5 اي شاماسى ارالىعىندا بىرقاتار شەتەلدىك ىسكەر ازاماتتارمەن كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلىپ، ايماق ءۇشىن وراسان زور پايداسى بار كەلىسىم-شارتتارعا قول قويىلدى. ايتالىق، وقو-دا الەمدىك دەڭگەيدەگى تەحنيكالىق كوللەدج سالىنباقشى. وعان ءوڭىر باسشىسىنىڭ مالايزيانىڭ تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم توراعالارىمەن كەزدەسۋى بارىسىندا قول جەتكىزىلدى. اتالعان وقۋ ورنى نەگىزىنەن تەحنيكالىق، مۇنايگاز، تاماق ءوندىرىسى ماماندىقتارى بويىنشا ءبىلىم بەرەتىنىن مالىمدەدى. كەزدەسۋدە مالايزيالىق مەيماندار تاجىريبە الماسۋ ءۇشىن وڭتۇستىكقازاقستاندىق ارىپتەستەرىن ءوز ەلدەرىنە شاقىردى. سونىمەن قاتار، پولشا بيزنەسىنىڭ ءىرى وكىلدەرى، عالىمدار بار دەلەگاتسيا مۇشەلەرىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا دا تاراپتار وقو اۋماعىندا بىرلەسە جۇزەگە اسىرىلاتىن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى تالقىلادى. اتاپ ايتقاندا، پولشالىق دەلەگاتتار كارگو-تەرمينالى بار حالىقارالىق اۋەجاي قۇرىلىسىن جۇرگىزۋگە، زاماناۋي كولىك-لوگيستيكالىق ورتالىعىن ۇيىمداستىرۋعا، جىلىجاي شارۋاشىلىعى مەن ەتتى باعىتتاعى قۇس شارۋاشىلىعىن سالۋعا جانە جاساندى قار شىعاراتىن ءوندىرىس ورنىن قۇرۋعا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ وتىر. بۇل جوبالار مەملەكەتتىك جانە سالالىق باعدارلامالاردى ءوز دەڭگەيىندە اتقارۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسپاق. كەزدەسۋ قورتىندىسىندا تاراپتار ءوزارا ىنتىماقتاستىق جونىندەگى مەموراندۋمعا قول قويدى. بۇنىمەن قاتار نەمىس ينۆەستورلارىمەن بولعان كەزدەسۋ دە وتە ناتيجەلى ءوتتى. بۇگىنگى تاڭدا وقو ايماعىندا جالپى قۇنى 52 ملرد. تەڭگەنى قۇرايتىن، نەمىس ينۆەستورلارىنىڭ قارجىسىنا سالىنعان 3 جوبا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. الداعى ۋاقىتتا دا وبلىس ايماعىندا ءدارى-دارمەك قۇرالدارى مەن جانارماي ءوندىرۋدىڭ نەمىس تەحنولوگياسى جۇزەگە اسۋى مۇمكىن. وڭتۇستىككە جاساعان قىتاي دەلەگاتتارىنىڭ ساپارى دا ءساتتى ءوتتى. قىتايدىڭ شانسي پروۆينتسياسى مەن وقو ەكونوميكالىق بايلانىستى نىعايتا ءتۇستى. شىمكەنتتە قازاقستان-قىتاي يندۋستريالدى ايماعىن اشۋ جانە قىتايلىق ينۆەستورلاردى وڭىرگە تارتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا كەلىسىمگە قول جەتكىزىلگەن. ايماقتىڭ تاۋلى-شاحتالى كاسىپورىندارىنا ارنالعان لوكوموتيۆتەردى جانە فوتوەلەكترلى ونىمدەر مەن كۇن ساۋلەسى ەلەكتروستانتسيالارىنا ارنالعان جابدىقتاردى شىعارۋمەن اينالىساتىن زاۋىتتاردى سالۋعا قاتىستى كەلەشەك جوسپارلار بار كورىنەدى. قىتاي كاسىپكەرلەرىنىڭ وقو-عا ينۆەستيتسيا تارتۋعا دەگەن قۇلشىلىعى ارتىپ وتىر. ول وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىنىڭ وكىلدەرى مەن قىتاي كاسىپكەرلەرى اراسىندا وتكىزىلگەن كەزدەسۋدە بەلگىلى بولعان. كەلىسسوزدەر قورىتىندىسى بويىنشا وڭىردە قانت زاۋىتىن، تسەلليۋلوزالىق قاعاز شىعارۋ كومبيناتىن، اينەك پەن شام جانە جارىقتاندىرۋ جۇيەلەرىن شىعاراتىن زاۋىتتار سالۋ بويىنشا كەلىسىمدەر جاسالدى. اتالعان جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ نەگىزىندە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ ەكونوميكاسىنا 2 ميلليارد اقش دوللارى كولەمىندە ينۆەستيتسيا تارتىلاتىن بولدى. بۇدان بولەك فرانتسيا اراسىنداعى بايلانىستار ناتيجەسىندە ينفراقۇرىلىمدىق جوبالارعا، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن قايتا وڭدەۋ جانە وڭىردەگى تۋريزم سالالارىنا ينۆەستيتسيالار تارتۋ الداعى ۋاقىتتا جولعا قويىلاتىن بولسا، وڭتۇستىك كورەيا مەن وبلىستىڭ كاسىپكەرلەرىنىڭ ينۆەستيتسيالىق جوبالارىن ىسكە اسىرۋعا جاعداي جاساۋ، وڭىرلىك دەڭگەيدە ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەر شەشىلگەلى تۇر. ايماققا ات باسىن تىرەگەن باسقا سلوۆاكيا، ءۇندى، ۋكراينا، مونعوليانىڭ دەلەگاتسيالارى دا وبلىستىڭ ينۆەستيتسيالىق الەۋەتىمەن تانىسىپ، ۇلكەن جوبالاردى قولعا الۋدى كوزدەپ وتىر. ءوڭىردىڭ نەگىزگى ينۆەستيتسيالىق كاپيتالىنىڭ كولەمى بۇگىندە 323,3 ملرد. تەڭگەگە جەتىپ وتىر. شەتەلدىك كاپيتالدىڭ قاتىسۋىمەن قۇنى 1,7 اقش دوللارىن قۇرايتىن 29 جوبا ىسكە استى. شەتەلدىك ينۆەستورلاردى تارتۋ ماقساتىندا وڭتۇستىكقازاقستاندىق كاسىپكەرلەر تۇركيا، وڭتۇستىك كورەيا ەلدەرىندە ىسساپارمەن بولدى. مۇنداي ساپارلار الداعى ۋاقىتتا رەسەي، مالايزيا، سينگاپۋر، فرانتسيا، گەرمانيا ەلدەرىندە جالعاسىن تاپپاق. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، وسى كەلىسسوزدەر ناتيجەسى ءوڭىردىڭ ينۆەستيتسيالىق احۋالىن جاقسارتا تۇسەدى دەپ كۇتىلۋدە. ەندەشە الداعى جىلدارى وقو-نىڭ ينۆەستيتسيالىق احۋالى ارتپاق... سونىمەن، الداعى 2016 جىلى وبلىس اكىمدىگى قانداي ءىرى جۇمىستاردى ىسكە اسىرعالى وتىر؟ ... ايماقتىڭ باستى ەكونوميكالىق دامۋ باعىتتارى – اۋىل شارۋاشىلىلىعىمەن تىكەلەي بايلانىستى ەكەنىن ايتتىق... وقو اكىمى اتالمىش سالانى دامىتۋدىڭ 5 ناقتى قادامىن اتاپ ايتتى، ول اۋىل ەڭبەككەرلەرىنە: «اۋىلشارۋاشىلىعى – ەگەر ءتيىمدى قولدانساق، ەلدى اسىرايتىن، ەكونوميكانى جوعارى دەڭگەيدە ۇستايتىن پوتەنتسيالى وتە جوعارى سالا. جەرى باي وڭتۇستىك حالقى ءۇشىن ونىڭ ماڭىزى ودان دا زور. سوندىقتان دا، كەلەسى بەسجىلدىقتا بۇل سالانى دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل ءبولىنىپ وتىر. بىرىنشىدەن، سۋارمالى جەرلەردىڭ جاعدايىن جاقسارتۋ جانە جاڭادان سۋارمالى جەرلەردى اينالىمعا قوسۋ. بۇل ءبىزدىڭ نەگىزگى جۇمىسىمىز بولماق. بۇل جۇمىسقا تەك مەملەكەتتىڭ بيۋدجەتىن كۇتىپ وتىرماي، ينۆەستيتسيالارى تارتۋ بويىنشا دا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. ەكىنشىدەن، فەرمەرلەرگە تومەن پايىزبەن بەرىلەتىن نەسيەلەردىڭ كولەمى ارتتىرۋ. جانە ولاردىڭ قولجەتىمدىگى. بارشاڭىزعا ءمالىم، اۋىرشارۋاشىلىق جەرلەرىنىڭ يگەرىلمەۋى، اسىرەسە شاعىن فەرمەرلەردىڭ ءارى قاراي دامي الماي وتىرعاندىعىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى دە – قارجىنىڭ تاپشىلىعى. قارجى بار بولسا ەڭبەكقور شارۋالار ەلدە جەتكىلىكتى. تاعى ءبىر وزەكتى ماسەلە – بۇل زاماناۋي تەحنيكانىڭ تاپشىلىعى. شاعىن فەرمەرلەردىڭ ءاربىرىنىڭ جەكە تراكتور نەمەسە كومباين الۋعا شاماسى جەتە بەرمەيدى. سوندىقتان، ءاربىر اۋداندا سول جەردىڭ اۋىلشارۋاشىلىعى سالاسىنىڭ ەرەكشەلىگىن ەسكەرۋ كەرەك. ول ءۇشىن ءبىز ماشينا-تراكتورلىق ستانتسيالار (متس) اشاتىن بولامىز. كەلەر جىلى ەكى اۋداندا پيلوتتىق جوبا ىسكە اسىرىلاتىن بولادى. بۇل – ءۇشىنشى باعىتىمىز. تورتىنشىدەن، بۇگىنگى تاڭدا عىلىمي قولداۋسىز اۋىلشارۋاشىلىعى سالاسىندا باسەكەگە قابىلەتتى بولا المايدى. عىلىمنىڭ، جاڭا تەحنولوگيانىڭ كومەگىنسىز بۇل سالاداعى بيزنەس دامي قويمايدى. قاجەتتى تەحنولوگيا ساقتالماسا، جەرىمىز قىسقا مەرزىمدە جارامسىز بولادى. وسىمدىكتى قورعاۋ، ۆەتەريناريا سالالارىندا الدىن الۋ شارالارى قابىلدانباسا، ءبىر مەزەتتە كاسىپتەن ايىرىلىپ قالۋ مۇمكىن. سول سەبەپتى، وبلىسقا جاڭا تەحنولوگيالاردى تارتۋ ماقساتىندا ارنايى ورتالىق جۇمىس ىستەيتىن بولادى. ءاربىر اۋداننىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ، فەرمەرلەرگە عىلىمي- كونسۋلتاتسيالىق قىزمەت كورسەتەتىن ورتالىقتار اشىلاتىن بولادى. بەسىنشى باعىت – بۇل ءاربىر اۋداننىڭ پوتەنتسيالى مەن كليماتتىق ەرەكشەلىكتەرى زەرتتەلىپ، جىل سوڭىنا دەيىن 2020 جىلعا دەيىنگى ناقتى ينديكاتورلار بەكىتىلەدى. ءار اۋداننىڭ باسىم باعىتتارى ايقىندالادى دەگەن ءسوز. ماسەلەن، تاۋلى اۋدانداردا ينتەنسيۆتى باۋ شارۋاشىلىعى قولعا الىناتىن بولادى. تەك قازاقستاندى قامتاماسىز ەتۋدى ەمەس، الما كلاستەرىن دامىتىپ، ونى ەكسپورتتاۋدى دا ماقسات قويىپ وتىرمىز» دەپ مالىمدەدى. سونىمەن قاتار ءوڭىر باسشىسى بەيبىت باكىرۇلى «ماقتارال اۋدانىندا ماقتا شارۋاشىلىعىن قايتا دامىتامىز. كەلەسى جىلدان باستاپ ماقتانىڭ ەگىس الاڭىن عانا ەمەس، ونىڭ ونىمدىلىگىن دە ارتتىرۋ بويىنشا ارنايى باعدارلاما ىسكە اسىرىلاتىن بولادى. سىردىڭ بويىنداعى سۋارمالى جەرلەر جۇگەرى مەن كوكونىسكە باعىتتالماق. استىق سالاسىندا ونىمدىلىكتى ارتتىرۋ ءۇشىن تولىق كۇزگى داقىلدارعا ءوتۋىمىز كەرەك. سوزاق، بايدىبەك سياكتى اۋدانداردا مال شارۋاشىلىعىنا باسىمدىلىق بەرىلگەلى وتىر. سايرام مەن تۇلكىباس اۋداندارىندا ءسۇت ءوندىرۋ مەن وڭدەۋگە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى جانە قايتا وڭدەۋ سالاسىندا دا وسى ماماندانۋعا قاراي جۇمىس جۇرگىزىلمەكشى. ءاربىر اۋدان اكىمىنىڭ جۇمىسى وسى باسىم باعىتتارداعى اتقارىلعان جۇمىستارى بويىنشا باعالاناتىن بولادى – قانشا ينۆەستور تارتتى، قانشا شارۋاعا كومەكتەستى، قانشا ءونىم الدى، قانشا جۇمىس ورنىن اشتى. شارۋاعا، كەلگەن ينۆەستورعا قولداۋ كورسەتپەيتىن اكىمنىڭ نەمەسە اكىمدىك قىزمەتكەرىنىڭ بىزگە قاجەتى جوق. ال كەدەرگى بولاتىنداردى دەر كەزىندە جۇمىستان بوساتامىن!» دەپ قاداپ ايتتى. قىسقاسى، وبلىس اكىمدىگىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىعى سالاسىنداعى جاڭا ساياساتى قالىپتاستىرىلعالى وتىر. مىنە، 2015 جىل دا اياقتالدى. وقو اكىمدىگىندە ءوڭىر باسشىسى ب.اتامقۇلوۆ توراعالىق ەتكەن جيىندا، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك تۇراقتىلىقتى 2016-2018 جىلدارى قامتۋ بويىنشا ءوڭىردىڭ داعدارىسقا قارسى ءىس-شارالار جوسپارى قارالدى. تانىستىرىلىپ قانا قويماي، الداعى ەكى جىلدىق جوسپاردا وبلىستا ونەركاسىپ پەن شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتى قولداۋ، ينۆەستيتسيا تارتۋ، اگروونەركاسىپتىك كەشەنىن دامىتۋ، جۇمىس ورىندارىن قۇرۋ، ينفراقۇرىلىم، بيۋدجەت جانە سالىقتىق تۇسىمدەر مەن ازىق-تۇلىك تاۋارلارىنىڭ باعالارىن وسىرمەۋ شارالارى قارالدى، شەگەلەندى. سونىمەن قاتار جەكەشەلەندىرۋ، مەملەكەت يەلىگىنەن الۋ جانە زاڭداستىرۋ، مەملەكەتتىك جەكەمەنشىك ارىپتەستىگىن دامىتۋ، حالىقتىڭ تۇرعىن ۇيلەرگە قولجەتىمدىلىگىن ارتتىرۋ سىندى باعىتتار بويىنشا دا جۇمىستار اتقارىلماقشى. وبلىستىڭ ينۆەستيتسيالىق احۋالىن جاقسارتۋ شارالارى ارى قاراي دا جالعاسپاق. وبلىس اكىمى ەلباسىنىڭ قازاقستان حالقىنا ارناعان «قازاقستان جاڭا جاھاندىق ناقتى احۋالدا: ءوسىم، رەفورمالار، دامۋ» جولداۋىنداعى مىندەتتەردىڭ جۇزەگە اسۋىنا ايماقتا ەرەكشە كوڭىل بولىنەتىنىن جەتكىزدى. ء«بىزدىڭ مىندەتىمىز - وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىن ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ دامۋىنىڭ ءوسۋ نۇكتەسى جاساۋ. بۇل ءۇشىن بارلىق شارا قابىلدانۋدا!». بۇل - ەلباسى ن. نازارباەۆتىڭ وسىدان 5 جىل بۇرىن وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا جۇمىس ساپارى كەزىندە ايتقان ءسوزى ەدى. قازىرگى كۇنى وقو وبلىسى ەلىمىز بويىنشا قاي قىرىنان الىپ قاراساڭىز دا «ماڭىزدى» وبلىسقا جاتادى. سوڭعى 10 جىلدا وبلىستىڭ بيۋدجەتى 11-دەن 21-گە دەيىن، ياعني 240 ميلليارد تەڭگەگە دەيىن ارتتى. دەمەك، وڭىرگە ەل سەنىمىن اقتايتىن، ونىڭ ديىرمەنىن اينالدىرىپ اكەتەر ىسكەر باسشىلار عانا كەرەك... حالىق تا، ەلباسى دا اكىم جۇمىسىنىڭ وڭ ناتيجەلەرىن عانا كورگىسى كەلەدى...

Abai.kz

0 پىكىر