كەشە 75 ادامنان جاساقتالعان جەر رەفورماسى جونىندەگى كوميسسيا قۇرىلدى. كوميسسيا قۇرامىنا ۇكىمەت مۇشەلەرى، پارلامەنت دەپۋتاتتارى، قوعام قايراتكەرلەرى، ساياساتتانۋشىلار، اۋىل شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن كاسىپكەرلەر، ازاماتتىق بەلسەندىلەر كىرگەن. كەشەلى بەرى كوميسسيا قۇرامى الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. كوپشىلىك كوميسسيا جۇمىسىنا ءۇمىت ارتىپ وتىر. جانە كوميسسيا قۇرامىنا بيلىك تاراپىنىڭ جانە ونىڭ مۇددەسىن قورعايتىن ادامداردىڭ سانى كوپتىگىنە قاراپ، جەر ماسەلەسى وڭ شەشىم تاباتىنىنا كۇماندانىپ وتىرعاندار دا بار. ەرتەڭ كوميسسيانىڭ العاشقى وتىرىسى وتەدى.

ايدوس سارىم، ساياساتتانۋشى، جەر رەفورماسى جونىندەگى كوميسسيا مۇشەسى:

- مەنىڭ ويىمشا، ءبىرىنشى وتىرىستا قالاي جۇمىس ىستەۋ كەرەكتىگى مەن تالقىلاۋدىڭ ءتارتىبىن انىقتاپ الۋ كەرەك. سودان كەيىن نەنىڭ قالاي بولاتىنى بەلگىلى بولادى. ادەتتە، ۇيىمداستىرۋدىڭ العاشقى وتىرىسى كوپ نارسەنىڭ باسىن اشىپ بەرەدى.( sayasat.org)

راس، العاشقى وتىرىس كوپ نارسەنىڭ ايقىنداۋشىسى بولاتىنى ءسوزسىز. ماسەلەن، كوميسسيا مۇشەلەرىنىڭ قاي باعىتتا، قانداي ۇستانىمدا ەكەنىن دە ەرتەڭگى وتىرىستان بايقالا باستايدى.

ماسەلەن، ساياساتتانۋشى بەرىك ابدىعالي sayasat.org سايتىنا جەر رەفورماسى جونىندەگى كومسييا تۋرالى پىكىر ايتا كەلىپ بىلاي دەيدى: «بۇل جاعدايدا ۇكىمەت بارلىق تاراپتىڭ پىكىرىن تىڭداۋى ءتيىس. ال، كوميسسيا مۇشەلەرى ءبىر عانا ۇستانىمدا قالماۋ كەرەك. ويتكەنى، بۇل جەردە قوعام يگىلىگى بولاتىن ناقتى ماقساتتا ىمىراعا كەلۋىمىز شارت». بۇل دا ەرتەڭ باستالار كوميسسيا جۇمىسىنىڭ وڭاي بولمايتىنىنان حابار بەرەدى. الايدا، جۇرت كوميسسيا قۇرامىنا ەنگەن قوعامنىڭ مۇددەسىن بارىنشا قورعايدى دەگەن ساياساتتانۋشىلار مەن ازاماتتىق بەلسەندىلەرگە كوپ ءۇمىت ارتىپ وتىر. ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆ كوميسسيا قۇرامى مەن ونىڭ جۇمىسى جايلى بىزگە بەرگەن پىكىرىندە ءۇمىت پەن كۇدىك يتجىعىس بولىپ وتىرعان جەر ماسەلەسىندە كوميسسيا جۇمىسىنا ۇمىتپەن قارايتىنىن جاسىرمايدى.

ءامىرجان قوسانوۆ، ساياساتكەر:

-  موراتوري – دۇرىس. كوميسسيا دا – دۇرىس. ونىڭ قۇرامىنا ءوز باسىم ەرەكشە سىيلايتىن، ەلگە تانىمال ءارى حالىقتىق ۇستانىمىمەن كوزگە ءتۇسىپ جۇرگەن بىرنەشە ازاماتتىڭ ەنگەنى – وتە دۇرىس. جالپى مۇنداي قۇبىلىس – ءبىزدىڭ سىرەسىپ، سەمىپ قالعان ساياسي جۇيە ءۇشىن وتە-موتە سيرەك قۇبىلىس. سوندىقتان دا وسى باستاما باياندى بولسىن دەپ تىلەيىك، قولدان كەلسە، قولداۋ كورسەتەيىك! بىراق، ء«ۇمىتسىز شايتان» دەگەن سەنىمنىڭ ارتىندا بەلگىلى ءبىر كۇدىك پەن كۇمان دا تۇرعانى راس. ول الاڭداۋشىلىقتىڭ بىرنەشە سەبەبى بار. بىرىنشىدەن، و باستان، كوميسسيا تۋرالى ءسوز قوزعاعاندا ەلباسى ء«تورت باپتى قايتا قاراۋ كەرەك» دەگەن سىڭايدا پىكىر ايتتى. ال جەر-جەردە وتكەن جيىنداردا «جەر ەشكىمگە دە ستالىماسىن، شەتەلگە جالعا بەرىلمەسىن!» دەگەن تالاپتار اشىق ايتىلدى. ارينە، نارىقتىق ەكونوميكادا جەر دە تاۋار بولاتىنى حاق. بىراق سوعان قازىر جۇرت دايىن با؟ مۇمكىن، قالىڭ جۇرتتا قارجى پايدا بولعانشا، ازىرشە قازاقستاندىقتارعا جەردى ساتپاي، تەك جالعا بەرۋ مەحانيزمىن پايدالانۋ كەرەك بولار؟ مىنە، وسى ەكى ءتۇرلى پوزيتسيا كوميسسيا جۇمىسىنىڭ ەڭ باستى كەدەرگىسى بولاتىنى سەزىلىپ تۇر. ەكىنشى جايت, قىتايعا بايلانىستى. موراتوري جاريالانسا دا، كەيبىر وبلىستارعا قىتاي كومپانيالارى كەلىپ، رەسمي كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلىپ، ءتيىستى قۇجاتتارعا قول قويىلىپ جاتىر. ياعني، باسىت شەشىمدەر و باستا قابىلدانىپ قويعان با؟ ءۇشىنشى جايت, كوميسسيانىڭ قۇرامىنا بايلانىستى. 75 ادامنىڭ 90 پايىزى – بيلىككە ءبىر تابان جاقىن ادامدار. ولار ءبىز ءۇمىت ارتىپ وتىرعان بىرنەشە ازاماتتىڭ ۇسىنىستارىن قابىلداي قويار ما ەكەن؟ جەمە جەمگە كەلىپ، داۋىسقا سالعاندا نە بولماق؟ بىراق، «كوش جۇرە تۇزەلەدى» دەيدى اتام قازاق. ءوز باسىم كوميسسيا جۇمىسى جەمىستى بولادى-اۋ دەپ سەنگىم كەلەدى. ويتپەگەن جاعدايدا جەر دۇمپۋلەرى جالعاسىپ، جاعداي ءتىپتى ۋشىعىپ كەتۋى مۇمكىن!

ەندىگى ماسەلە - كوميسسيا جۇمىسىنىڭ اقپاراتتىق ماسەلەسى. وتىرىس تىكەلەي ەفيردەن بەرىلسە، قۇبا-قۇپ بولار ەدى. جانە دە مەملەكەتتىك جانە وزگەدە باق بارلىق تاراپتى سويلەتىپ، ماسەلەنىڭ ءمانىن قوعامعا جەتە ءتۇسىندىرۋدى ماقسات ەتسە، بۇل بيلىككە دە، قوعامعا دا ۇتىمدى ءادىس بولارى ءسوزسىز.

نۇرا ماتاي

Abai.kz