ۇلىبريتانيا استاناسىندا قازاقستاندىق ميللياردەرلەردىڭ ءزاۋلىم-ءزاۋلىم سارايلارىن ارالاپ، جۇرتقا تانىستىراتىن ارنايى تۋرلار ۇيىمداستىرىلۋدا.  لوندوندىق قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ بۇل باستاماسى ساراي يەلەرىن الەۋمەت الدىندا اشكەرەلەۋ ءام اتالعان قالانى قىلمىستىق  جولمەن قازاقستاننان جەتكىزىلگەن قاشقىنداردان تازالاۋ بولعان.

«تheguardian.com» سايتىنىڭ جازۋىنشا قوعام بەلسەندىلەرى جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنداعى «قاشقىن ميللياردەرلەردىڭ» كۇدىكتى اقشالارىنا ساتىلىپ الىنعان عيماراتتاردىڭ باعالارى دا قوماقتى قارجىنى قۇرايدى ەكەن. ەكىنىڭ-ءبىرى ساتىپ الا المايتىن  بۇنداي سارايلاردى ءبىر كورگەندە ءۇي دەپ ايتا المايسىڭ. قۇددى مۇراجاي دەسەڭىز دە بولادى-مىس.

بريتانيالىق باق مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، بۇل ەكسكۋرتسيالىق تۋرلاردى ۇيىمداستىرۋداعى نەگىزگى ماقسات – قازاقستان، رەسەي، ۋكراينا سەكىلدى ەلدەردەن شىققان ميللياردەرلەردىڭ لوندوندا قانداي جاعدايدا ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىن جالپاق جۇرتقا تانىستىرۋ بولعان.

(لوندوننىڭ ورتالىعىنداعى وفشورلىق ۇيلەردىڭ ءبىرى)

لوندونداعى وفشورلىق قاراجاتتارعا ساتىلىپ الىنعان جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنداعى نەگىزگى ويىنشىلار قازاقستان مەن  رەسەيدىڭ جانە ۋكراينانىڭ ميللياردەرلەرى ەكەن.

مىسالى، ءبىر عانا لندون قالاسىنداعى 35 مىڭ وبەكتى وفشورلىق جولمەن كەلگەن قاراجات يەلەرىنىڭىكى بولىپ شىققان. قازىرگى تاڭدا بۇل ءزاۋلىم سارايلاردىڭ ناقتى قوجايىندارى كىمدەر ەكەندىگىن ەشكىم بىلمەيدى.

لوندوندىق بەلسەندىلەردىڭ ۇيىمداستىرعان ەرەكشە ەكسكۋرتسياسىنا جۋرناليستەر، ساراپشىلار مەن تانىمال بلوگەرلەر قاتىسقان.

ال قازاقستاندىق «kapital.kz» پورتالىنىڭ جازۋىنشا، وفشورلىق الاياقتىق جاساۋعا لوندوندىق بانكيرلەر مەن زاڭگەرلەردىڭ، جىلجىمايتىن مۇلىك اگەنتتەرىنىڭ دە قاتىسى بار.

قازىرگى تاڭدا الەمنىڭ وزگە دە مەملەكەتتەرىندە تۇيەنى تۇگىمەن، بيەنى بۇگىمەن جۇتاتىن كەي ازاماتتاردىڭ ءوز قىلمىستارىن جاسىرىپ قالۋ ءۇشىن وفشورلىق الاياقتىق جاسايتىنى بەلگىلى.

مىسالى، «Deutsche Bank» زەرتتەۋلەرىنىڭ قورىتىندىلارىنا سۇيەنسەك، لوندوننىڭ جىلجىمايتىن مۇلىك بيرجاسىنداعى ونداعان ميلليارد فۋنت رەسەي مەن قازاقستاننان زاڭسىز  جولدارمەن جەتكىزىلىپ وتىرادى. بۇل ءوز كەزەگىندە لودوندىق جىلجىمايتىن مۇلىك نارىعىنداعى باعانىڭ كوتەرىلۋىنە ىقپال ەتەدى.

لوندوندىق جىلجىمايتىن مۇلىك ساتۋمەن اينالىساتىن «Beauchamp Estates» كومپانياسىنىڭ مالىمەتتەرىنە قاراساق، لوندوننىڭ اسا اۋقاتتى تۇرعىندارى قونىس تەپكەن  ەليتالى اۋداندارداعى عيماراتتار قۇنى ورتاشا ەسەپپەن – 1 ميلليون فۋنتتان باستالادى.

سونداي-اق، ۋكراينا، رەسەي جانە قازاقستاننان كەلگەن ساتىپ الۋشىلار كوبىنەسە «Mayfair and Regent"s Park» سەكىلدى  ورتا دەڭگەيلى اۋداندارعا سۇرانىس جاسايتىن كورىنەدى. بۇل اۋداندارداعى ۇيلەردىڭ تومەنگى باعاسى 100 ميلليون دوللاردان باستالادى. 

(Mayfair and Regent"s Park-تەگى اپپارتامەنت ىشكى كورىنىسى)

لودوندىق جىلجىمايتىن مۇلىك ساتۋمەن اينالىساتىن «Knight Frank» كومپانياسىنىڭ اقپاراتتارىنا سۇيەنسەك، وسى كۇنگە دەيىن قازاقستان مەن رەسەيدەن  بارعان ازاماتتاردىڭ بريتانيا استاناسىنان ساتىپ العان ۇيلەرىنىڭ قۇنى – 3,33 ميلليارد دوللاردى قۇراعان.

قازاقستاندىق ساتىپ الۋشىلار كوبىنەسە لوندوننىڭ ەڭ قىمبات اۋدانى سانالاتىن نايتسبريدج، مەيفەر جانە بەلگراۆيا قالانىڭ قاق ورتاسىندا ورنالاسقاندىقتان مۇندا 1 بولمەلى ۇيلەردىڭ باعاسى 1 ميلليون فۋنتتان باستالادى.

مىسالى، مەيفەر اۋدانىنداعى «One Hyde Park» تۇرعىن ءۇي كەشەنىندەگى 1 بولمەلى ءۇيدىڭ ورتاشا باعاسى 6,5 ميلليون فۋنت تۇرادى.ال ءدال سول كەشەندەگى 5 بولمەلى ءۇيدىڭ باعاسى – 68 ميلليون فۋنتتان اسىپ جىعىلادى.

وكىنىشكە وراي، ناقتى قانشا قازاقستاندىق لوندوننان جىلجىمايتىن مۇلىك ساتىپ العاندىعى تۋرالى مالىمەتتەر كورسەتىلمەگەن.

ءتۇيىن: وتكەندە پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى داريعا نازارباەۆا قاراشا حالىقتىڭ قالتاسىنا سالىناتىن سالىق كولەمىن كوتەرۋ تۋرالى باستاما كوتەرگەن ەدى. داريعا نۇرسۇلتانقىزىنىڭ ۇسىنىسى قوعامدا قىزۋ-تالقىلانىپ، ازاماتتىق بەلسەندىلەردىڭ سىنىنا قالعان-دى.

ەلباسى ەرەكشە راقىمشىلىق جاساپ، مەملەكەت قازىناسىن جىمقىرىپ، وفشورلاتىپ ءجۇرىپ، شەتەل اكتيۆتەرىنە تىركەپ قويعان مۇلىكتەرىن زاڭداستىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. ەگەر ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق ءاۋجايىنا وراي، سالىق كولەمىن ۇلعايتۋ مۇقتاجدىعى تۋا قالعان جاعدايدا سالىق شەتەلدىك نارىقتىڭ نەگىزگى ويىنشىلارىنا اينالىپ ۇلگەرگەن قازاقستاندىق وفشورمەندەردىڭ مۇلكىنە سالىنۋى ءتيىس ەمەس پە ەدى...

باسقاشا ايتقاندا، بۇگىنگى تاڭدا شەتەلدەگى جىلجىمايتىن مۇلىكتى ساتىپ الاتىندار ورتا داۋلەتتى تۇرعىندار ەمەس، ەلدىڭ ء«سۇت بەتىنە شىققان قايماقتارى» نەمەسە «ىعاي مەن سىعايلارى». ەگەر قازاقستاندىقتاردىڭ مەنشىگىندەگى شەتەلدىك مۇلىكتىڭ ءبارىن ەسەپكە الىپ، ورتاق كورسەتكىشتەرىن انىقتاسا، وندا ولاردىڭ باسىم بولىگى – اسا قىمبات ءارى ەليتالىق مۇلىك ەكەنى بەلگىلى بولار ەدى. مۇنداي مۇلىكتەردىڭ ورتاشا باعاسى 400 مىڭ دوللاردان باستالىپ، 5 ميلليون دوللارعا دەيىن جەتەدى.

جالپى، شەتەلدە جىلجىمايتىن مۇلكى بار ازاماتتار سانى جارتى ميلليونعا جەتىپ قالسا، ونىڭ ىشىندە 179 قازاقستاندىق ازاماتتىڭ يەلەگىندەگى مۇلىك اسا باعالى ساناتقا جاتاتىنى انىقتالعان. «فوربس» جۋرنالىنىڭ جىل سايىن ەل-ەلدەگى ميللياردەرلەردىڭ اتىن اتاپ، ءتۇسىن تۇستەيتىنى بەلگىلى. قازاقستاندىق ميللياردەرلەردىڭ سانى دا، ولاردىڭ يەلىگىندەگى بايلىق تا جىل ساناپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا قاراعاندا، مۇنداي بولجامداردى تەرىسكە شىعارۋعا بولماس.

«رەسپۋبليكا ماقتانىشتارى» بولىپ وتىرعان ميلليارد پەن ميلليون جيناعانداردىڭ رەيتينگىسىنە جەتە الماعاندارىمەن، جەتەقابىلدارىن مىڭداپ ساناپ الۋعا جانە بولادى. «كەدەيلەرى كوپ باي مەملەكەت» دەپ اتالاتىن ەلىمىز مۇنايدىڭ باسىنان باق تايىپ، ەكى-ءۇش رەت دەۆالۆاتسيا سوققىسىن الىپ ەدى، ەسەڭگىرەگەن حالىنەن ايىعا الماي وتىر. ال نارىق كۇن ساناپ ۇلعايۋدا. «بايدى جەل شايقاسا، بالاسىن شەتەلدەن ىزدە» دەگەننىڭ كەرى  عوي بۇل...

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى
Abai.kz