جەمىس-جيدەك ەگەتىن شارۋالار دا كوبەيىپ كەلەدى
شارۋا قاۋىم ەڭبەك ەتسە عانا ونىڭ ناتيجەسى بولاتىندىعىن بۇگىندە جاقسى تۇسىنەدى. سونىمەن قاتار، ديقاندار مەملەكەت تاراپىنان بەرىلەتىن قارجىلاي قولداۋلاردى دا ءتيىمدى پايدالانۋدا. سەبەبى بۇل قاراجاتتاردىڭ تيگىزىپ جاتقان سەپتىگى زور. جالپى، اگرارلىق سالانى دامىتۋعا ۇكىمەت تاراپىنان بەرىلىپ جاتقان سۋبسيديانىڭ مولشەرى جىلدان-جىلعا ۇلعايىپ كەلە جاتىر. مىسالى، قازىر جەردىڭ قۇنارى تومەن بولعاندىقتان، وعان تىڭايتقىش سەپپەي، ءونىم الۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل ءۇشىن مەملەكەتتەن بيىل 2,260 ملرد تەڭگە قارالدى. ياعني، بىلتىرعىعا قاراعاندا 5 مىڭ توننا ارتىق تىڭايتقىشقا سۋبسيديا بەرىلدى. دەربەس ارامشوپتەرگە قارسى حيميكاتتاردى الۋعا دا مەملەكەت جاردەم بەرەدى.
ماقتالى القاپ – ماقتارالدا بۇگىنگى كۇنى تەك ماقتا ەگۋ ءتيىمسىز بولىپ قالدى. سەبەبى، شارۋالار ماقتانىڭ پايداسىن كورەمىن دەپ سوڭعى جىلدارى ابدەن شىعىنعا باتقان ەدى. ماسەلەن، 2013 جىلى بۇل ايماقتا 96 مىڭ گەكتار جەردە ماقتا ەگىلگەن بولسا، وتكەن جىلى 84 مىڭ گەكتاردى قۇراعان. ال، بيىل ديقاندار 77 مىڭ گەكتارعا عانا ماقتا وسىرگەن. مۇنىڭ ءبىرىنشى سەبەبى، شىلدە-تامىز ايلارىندا ەگىس القابىن اعىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى قيىندايتىندىقتان، ماقتا دۇرىس ءونىم بەرمەيدى. بۇل جەردەگى پروبلەما سۋ تاپشىلىعى. ەكىنشى ماسەلە، اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىنان جيىن-تەرىم ۋاقىتىندا سۋىققا قالىپ كەتىپ، شارۋالاردى تاعى دا شىعىنعا باتىردى. ماقتانىڭ تيىمسىزدىگىن سەزىنگەن ماقتارالدىق شارۋالار ەندى ماقتانى سۋدى ازداۋ پايدالاناتىن داقىلدارمەن اۋىستىرۋدى قولعا العان. «2014 جىلدان بەرى ماقتا ەگۋدىڭ تيىمدىلىگى بولماعان سوڭ شارۋالار كوكونىس، جوڭىشقا، جەمىس داقىلدارىن وسىرۋگە كوشتى. بيىل وڭىرىمىزدە ءداندى-داقىلدار القابى 255 مىڭ گەكتار القاپتى قۇرادى. ياعني، وتكەن جىلعا قاراعاندا ءداندى-داقىلدار 22 مىڭ گەكتارعا ارتىق ەگىلدى»، – دەيدى وبلىستىق اۋىلشارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى كەڭەس الپىسباەۆ.
ايتالىق، ماقتارالداعى «قارشىعا» شارۋا قوجالىعىنىڭ جۇمىسىن اتاپ وتەيىك. وسىدان ءبىرشاما جىل بۇرىن ءجۇزىم شارۋاشىلىعىن قولعا العان شارۋا قوجالىقتىڭ بۇل ەڭبەگى تەككە كەتپەگەن. ماقتالى وڭىردە اق التىن ەگۋدى داعدىعا اينالدىرعاندىقتان العاشىندا سەنىمسىزدىك بولعانى بار-دى. دەگەنمەن، بۇگىندە ءونىم العاشقى جەمىسىن بەرىپ تە ۇلگەرگەن. بۇل ءۇشىن يتاليادان ارنايى ءجۇزىم كوشەتتەرىن اكەلگەن. اۋدانداعى ماقتا القابى قىسقارعانىمەن كوكونىس، جەمىس-جيدەكتەردى ءوسىرۋ جۇمىستارى قارقىندى دامۋدا. سەبەبى، شارۋالار ءىستىڭ كوزىن تاپسا، ناق وسى كۇندەرى بۇل ءتيىمدى جۇمىس. مەملەكەتتەن كومەك رەتىندە قوماقتى قارجى دا بەرىلەدى. ماسەلەن، 25400 گەكتار جەردە باۋ-باقشا ونىمدەرى ءجۇزىم مەن جەمىس-جيدەكتەر بار بولسا، ول بيىل تاعى 5 گەكتارعا ۇلعايتىلعان. بۇل ءۇشىن شارۋالارعا وسى جىلدىڭ وزىندە 2,7 ملرد تەڭگە سۋبسيديا ءبولىندى.
Abai.kz