قازاقتا «اكەنىڭ داۋلەتى بالاعا داۋلەت بولمايدى» دەگەن ءسوز بار. راسىندا، وسى ءسوز قانشالىقتى ءجون ءسوز؟! ءبىزدىڭ پايىمداۋىمىز بويىنشا وسى ناقىل ءسوزدىڭ ءوزىن بىرنەشە قىرىنان قاراپ كورۋگە بولادى. بىرىنشىدە، مۇندا تاربيە ماسەلەسى جاتىر. ەكىنشىدەن، ونىڭ ۇرپاقتار ساباقتاستىعىنا دا قاتىسى بار. ۇشىنشىدەن، اكەنىڭ قۇتى وزىمەن كەتەدى دەگەن تىكەلەي تۇسىنىك تە بايقالادى. وسىلاردىڭ ىشىندە كوبىنە ءۇشىنشى تۇسىنىك تۇرىنە قاتىستى ءبىر جاقتى باسىمدىق بەرىپ جىبەرگەن سياقتىمىز. ەگەر اكەنىڭ قۇتى وزىمەن كەتەدى دەپ قىسقا قايىرىپ پايىمداساق ول دا قاتە سياقتى. سەبەبى، قازاقتا جەتى اتاسىنان ءارى اسىپ كەلە جاتقان داۋلەتتى اۋلەتتەر بولدى. ەندى ولارعا بارلىعىنا دا ەرەكشە قاسيەت قوندى دەۋگە تاعى كەلمەس. بۇل جەردەگى كىلتيپان - اكە مەن بالانىڭ اراسىنداعى ۇرپاقتار ساباقتاستىعى مەن تاربيە ماسەلەسىندە جاتقان سياقتى.

ءبىرىنشى تاربيەلىك تۇرعىسىنا ءمان بەرسەك. اكە داۋلەتتى كەزىندە بالاسىنا «ماعان سەنبە، بۇل داۋلەت ساعان بايلىق بولا ما، بولماي ما؟!» دەگەن ويدىڭ سارىنىندا باي بالاسىن ءوز ساباسىنا ءتۇسىرىپ، ەسەر بولما، ەستى بول دەگەندەي نيەتتە ايتىلسا كەرەك. بۇل ءسوز اكە داۋلەتىنە سەنبەي ءوز تىرشىلىگىندى ءوزىڭ جاسا دەگەنگە سايادى.

ەكىنشى ءتۇرى ۇرپاقتار ساباقتاستىعىنداعى ءبىر كىلتيپاننىڭ بار ەكەندىگىن كورسەتەدى. داۋلەتتى ادامنىڭ بالاسى كوبىنە اكە بايلىعىن ەسەلەپ تابۋمەن ەمەس، شاشۋمەن اۋرە بولادى. جاسىندا قىزىق قۋىپ دۇنيەنىڭ قالاي كەلەتىنىنە ءمان بەرمەستەن، قالاي كەتىرەتىن جولدارىن مەڭگەرگەن بولادى. ال ونىڭ سول كەزدەرى قىزىققا تولى كوڭىل كوتەرۋگە اينالاسى تولى دوستارى دا از بولمايتىنى انىق.

ۇرپاقتار اراسىنداعى بۋىن الماسۋ پروبلەماسىنا قاتىستى ادەبيەتتە «جوعالعان ۇرپاق» دەگەن تۇسىنىك پايدا بولدى. بۇل تۇسىنىكتىڭ شىعۋىنا باستى سەبەپ: اعا بۋىندى الماستىراتىن جاس بۋىننىڭ ومىرگە دەگەن قۇشتارلىعىنىڭ ازدىعى، ولاردىڭ جۇمىس جاساۋعا دەگەن ىنتىزارلىعىنىڭ تومەندىگىنەن بولسا كەرەك. بۇل ءۇردىس ءبىرىنشى دۇنيە جۇزىلىك سوعىس كەزىندە سوعىسقا قاتىسقان جاستاردىڭ سوعىستان كەيىن جۇمىسقا قۇلىقسىزدىعى مەن ولاردىڭ ىشكىلىككە سالىنعاندىعىنا بايلانىستى زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسىندە وسى تۇجىرىم شىقتى.

ال وسىعان ۇقساس ءجايتتى الەۋمەتتانۋشى عالىمدار جەتپىسىنشى جىلدارى امەريكادا بولعان جاستاردىڭ اراسىنداعى ءارتۇرلى سۋبمادەني توپتاردىڭ قالىپتاسۋىنان كورگەن ەدى. اتالعان جىلدارى اقش-تا جاستار اراسىندا شاشىن شامادان تىس وسىرگەن، قوعامدىق نورمالاردا قالىپتاسقان كيىم كيۋمەن ءجۇرىپ تۇرۋ ەرەجەلەرىنە ءاتۇستى قارايتىن توپ جاستار اراسىندا قالىپتاستى. سول جاستاردىڭ باسىم بولىگى اقش-تىڭ ەڭ باقۋاتتى توبى بولىپ سانالاتىن زاڭگەر، بانكير، بيزنەسمەندەردىڭ  بالالارى بولىپ شىققاندىعى ۇلكەن پروبلەمالىق ماسەلەگە اينالدى. وسىنى الەۋمەتتانۋشىلار زەرتتەي كەلە اعا بۋىننىڭ جاساعان قۇندىلىقتارى جاستارعا بەرىلمەگەندە وسىنداي كەلەنسىزدىكتەردىڭ بولاتىنىن دالەلدەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە الەۋمەتتەندىرۋ دەگەن عىلىمدا جاڭا سالا پايدا بولدى.  

«اكەسى باي بولىپ، بالاسى قۇر قول قاراپ وتىراتىن بولسا، نەمەرەسى تاقىر كەدەي بولادى» دەيدى ەكەن جاپوندار. بۇل سوزدەن ءبىر ۇرپاقتىڭ بويىنداعى ارەكەتسىزدىكت كەلەر بۋىنعا  ۇلكەن سوققى بولىپ تيەتىندىگى ايقىن ءبىلىنىپ تۇر.

ۇرپاقتار اراسىنداعى اكەنىڭ ورنىن بالاسى باسىپ، ءىسىن جالعاستىرۋعا قاتىستى ماسەلە بۇگىنگى كۇنى دە ماڭىزدىلىعىن جويماي وتىر. فرانتسيا، يتاليا، تۇركيا سياقتى ەلدەردە ىسكەرلىك سالاداعى ۇرپاقتاردىڭ الماسۋى مەن ساباقتاستىعى ونداعان ۇرپاقتار بۋىننان ارىگە كەتكەن بولسا، ءبىزدىڭ ەل سياقتى پوستكەڭەستىك ەلدەردە بيزنەسمەندەردىڭ قوعامدا قالىپتاسقانىنا جيىرما جىلدان ەندى استى. ونداعان ۇرپاق بۋىنى ىسكەرلىك سالادا ءبىر-بىرىنە مۇراگەرلىك ينستيتۋتى مەن ءداستۇرى الدە قايدا تولىق قالىپتاسقان ەلدەردىڭ وزىندە پروبلەمالىق ماسەلە رەتىندە قاراستىرادى. ال ءبىزدىڭ ەل ءۇشىن بۇل ماسەلە الداعى ونجىلدىقتا وتكىر سۇراق رەتىندە قويىلۋى مۇمكىن. باتىس ەلدەرىندە اتادان-بالاعا مۇرا بولىپ كەلە جاتقان بايلىقتى يگەرۋگە قاتىستى ولاردىڭ باستى قالىپتاستىرعان ىسىنە بالانى بالا كۇنىنەن ءوزى اينالىساتىن ىسىنە باۋلىپ، سول تۋرالى بارىنشا كوپ اقپارات بەرەدى ەكەن. وسىنداي جاعدايدا اكەنىڭ ءىسىن بالا جالعاستىرىپ كەتۋ ىقتيمالدىلىعى كوبىرەك بولاتىندىعىن ايتادى.

ال بالالاردىڭ اكە ءىسىن جالعاستىرماي قيىندىقتارعا تاپ بولىپ جاتقان جاعدايلارعا عالىمدار بىلايشا توقتالادى. بالا كۇنىندە اتا-اناسى بالانى سۋرەت سالۋعا، ءتۇرلى اڭ-جانۋارلاردى تانىپ بىلۋگە ارنالعان ۇيىرمەلەر، ءان ايتۋعا باۋلۋ، ودان قالدى كوبىنە سپورت، تاۋدا شانعى تەبۋ سياقتى ىستەرگە كوپ ءمان بەرىپ سوعان قاتىستىرىپ، اكەسى ءوزىنىڭ جاسايتىن بيزنەسىمەن بالاسىن مۇلدەم تانىستىرمايدى. بالا كۇنىنەن اكەسىنىڭ نەمەن اينالىساتىندىعىن بىلمەگەن بالا وسكەندە ىسكە قىزىقپايتىن، كوبىنە بالالىق كەزدەگى قيالىنا بەرىلىپ سۋرەتشى نەمەسە ءانشى بولۋدى قالاپ تۇرادى. وسىلاي ول وسكەندە بالالىق ءومىردىڭ شەڭبەرىندە قالىپ قويۋ جاعدايىندا بولادى. بالا كۇنىنەن ءومىردىڭ تەك راحاتىن كورىپ وسكەن بالا جۇمىس ىستەپ تەر توگۋگە ەمەس، كەرىسىنشە سول راحاتىن ودان ءارى جالعاستىرعىسى كەلەدى. مىنە، وسى كەزدە اكە مەن بالا اراسىنداعى تۇسىنىسپەۋشىلىك تۋىنداۋىنا سەبەپ بولادى.

ادامنىڭ اقىل-ويى جەتىلمەي ارتتا قالىپ قالۋىن عىلىمدا ينفانتيليزم دەيدى. ينفانتيليزم - لاتىن تىلىنەن اۋدارعاندا «بالالىق» دەگەن ءسوز. جوعارىدا ايتىپ وتكەندەي بالالىق قيالدىڭ شەڭبەرىندە قالىپ قويۋىنا قاتىستى ايتىلادى. بۇنداي ادامدار فيزيكالىق تۇرعىدان ساۋ، ون ەكى مۇشەسى امان-ەسەن بولىپ كەلەدى. تەك اقىلي تۇرعىدان سول بۇرىنعى بالالىقتىڭ قىزىعىنان شىققىسى كەلمەيتىندىگىنە قاتىستى. تەك ومىردەن بالالىق داۋرەن ۋاقىتتاعىداي ءلاززات الا بەرسەم، ۋايىمسىز-قامسىز، بويىما جاۋاپكەرشىلىك الماسام دەگەن ويدا ءومىر سۇرەدى. نەمىس سوتسيولوگى، پسيحولوگ كارل گۋستاف يۋنگ بۇل «بالالىق» اۋرۋ تۋراسىندا: «ينفانت ادامدار جاس بالا سياقتى ءوزىنىڭ دە، وزگەنىڭ دە جاعدايىن تەرەڭ تۇسىنۋگە قابىلەتسىز بولادى. ولارعا ەڭ باستىسى - ءوز قىزىعۋشىلىقتارى مەن قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ بولىپ تابىلادى» دەيدى.

بۇل ماسەلەگە نەمىستىڭ ايگىلى بيزنەس-ترەنەرى بودو شەفەر ءوز زەرتتەۋلەرىندە بىلاي توقتالىپتى. باي وتباسىلاردىڭ مۇراعا قالعان بايلىعىنىڭ 70%-ى ەكى ۇرپاقتان كەيىن تولىقتاي داۋلەتىن جوعالتادى ەكەن. مۇنىڭ ءمانىسى اتا-انالارى مۇرا قالدىرعاندا اقشامەن بىرگە، وزدەرىنىڭ بويلارىنداعى قاسيەتتەردى جانە ءبىلىمدى ۇرپاعىنىڭ بويىنا سىڭدىرە الماعاننان ورىن الادى. تەك 30% باي ادامدار وزدەرىنىڭ مۇراگەرلەرىنە مول داۋلەتپەن بىرگە، ونى تابۋ مەن دۇرىس باسقارۋدىڭ ۇرپاقتارىنا ۇيرەتىپ كەتۋىنەن اكە داۋلەتىنە بالا يە بولىپ قالادى دەگەن ويدى بىلدىرەدى (بودو شەفەر. پۋت ك فينانسوۆوي نەزاۆيسيموستي).

سوندىقتان ماماندار ەگەردە اتا-اناسى ءوز ىستەرىن بالاسى جالعاستىرعانىن قالاعان بولسا، اينالىساتىن ىستەرىنە قاتىستى كوبىرەك اقپاراتتاندىرىپ ونىڭ ءومىر ارناسىن سول كەزدەن بۇرعانى دۇرىس دەيدى. بالا كۇنىندە بولسىن، ەر جەتە باستاعان شاعىندا بولسىن، اقشا بەرگەندە ول اقشانىڭ قايدان كەلگەنىن دۇرىستاپ تۇسىندىرە وتىرعان ورىندى. بالاسى ەر جەتە باستاعاننان باستاپ اكەسى وعان كوبىرەك بيزنەسىنە قاتىستى كەيبىر ىستەردىڭ شەت جاعاسىنا ارالاستىرىپ ماڭىزدى دەگەن جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىن نارسەلەردى بەرە باستاپ، دايىنداعانى دۇرىس دەيدى. جاسىنان اكە ىسىمەن تانىسىپ وسە كەلە ونىڭ قىر-سىرىن تەز يگەرىپ الۋعا تولىقتاي مۇمكىندىكتى يەلەنەدى.

ەندى ءوزىمىزدىڭ قازاق قوعامىنا ورالايىق. جوعارىداعى ماتەلدىڭ نەگىزگى سىرى وسى ۇرپاقتار اراسىنداعى پروبلەمالىق ماسەلەگە قاتىستى ايتىلعاندىعىندا دەپ پايىمداۋعا بولادى. قازاقتا «ون ۇشتە - وتاۋ يەسى» دەگەن ءسوزدى وسى جاستا بالا ءوز ىسىنە جاۋاپ بەرە الاتىن اقىلى تولىساتىندىعىنا قاتىستى ايتىلسا كەرەك. سەبەبى، قازاقتىڭ كەيبىر بيلەرىنىڭ وسىنداي بالا كۇنىندە اۋىزى دۋالى اقساقالدارى شەشىمىن تاپپاعان ماسەلەلەرگە تورەلىگىن ايتىپ ەل ەسىندە، تاريح بەتتەرىندە قالعان تۇلعالار جەتىپ ارتىلادى. قۇنانباي ابايدى سەمەيدەن ون ەكى جاسىندا العىزىپ سول كەزدە توبىقتى رۋىنىڭ بيلەرىنىڭ جيىنىنا قاتىستىرعانىندا ۇلكەن ءمان جاتىر. قۇنانبايدىڭ ۇلى اباي التى الاشتى اۋزىنا قاراتقان تۇلعا بولدى. سول قۇنانباي اۋلەتى توبىقتىنىڭ بيلىگىن قولىنان ءجۇز ەلۋ جىل شىعارماي بيلەگەن قاراكوكتىڭ تۇقىمى رەتىندە بارشاعا ايان. مىنە، وسى اۋلەتتىڭ سىرىنىڭ ءبىرى وسىندا جاتىر. بالانى جاس دەمەي ارتىنان ءىزىن باساتىن تۇلعا رەتىندە تاربيەلەۋدىڭ ءبىر كىلتى. ايتىلعان ويلاردى سارالاي كەلە بالانى ون ەكى، ون ءۇش جاسىنان ءوزىنىڭ اينالىساتىن بيزنەس تۇرىنە ارالاستىرۋعا بولادى دەپ تولىقتاي ايتا الامىز. باسىندا اينالىساتىن ءىسىنىڭ نەگىزگى مازمۇنىمەن تانىستىرۋدان باستاپ، وعان سول سالاعا دەگەن باعىت-باعداردى مەكتەپتى بىتىرەر كەزىندە نەمەسە ديپلوم الار كەزىندە ەمەس، ەس كىرگەننەن باعىت بەرە بەرگەن ءجون دەپ ايتا الامىز.

«اكەنىڭ داۋلەتى بالاعا داۋلەت بولمايدى»، «اكەنىڭ مالى بالاعا مال بولمايدى» دەگەنگە قايتا ورالار بولساق، بىلاي: ءبىزدىڭ ءوزىمىزدىڭ ارعى تاريحىمىزدا دا جەتى اتاسىنىڭ باق پەن داۋلەتى باسىنان تايماي كەلە جاتقان اۋلەتتەر قازاقتا كوپ بولعان، جيىرما سەگىزىنشى جىلعى كامپەسكەگە دەيىن كەلگەن. وندا اكە بايلىعى بالاعا بايلىق بولادى. «قاراكوكتىڭ ۇرپاعى» دەگەن قازاقى ۇعىمدا جەتى اتاسىنان بەرى بايلىق پەن بيلىكتى ۋىستارىندا ۇستاعان تەكتى اۋلەتتەرگە قاتىستى ايتىلاتىن ۇعىم. بۇگىنگى تاندا بيلىكتىڭ  ۇرپاقتان-ۇرپاققا بەرىلۋى، ياعني اكەدەن بالاعا بەرىلۋدىڭ ماعىناسى وزگەرىپ، ونىڭ قوعامدا، وسى عاسىرىمىزدا جاعىمسىز جاعى كوبىرەك سيپات الۋدا. بىراق قوعامدا ىسكەرلىك سالادا وسىلاي بەرىلۋدى دۇرىس نارسە رەتىندە باعالانادى. بيزنەسمەندەردىڭ اراسىندا وسىنداي ىرگەلى اۋلەتتەر پايدا بولىپ جاتسا، ءبىر كەزدەگى مامان بايدىڭ اۋلەتىندەي حالىققا پايدالى بولىپ جاتسا، وعان ەل تەك قۋانادى. كەزىندە "كاراكوكتىڭ تۇقىمى" دەگەن سياقتى الداعى كەزەڭدە ۋاقىت وتۋىمەن بىزدە دە قايتادان سونداي ىرگەلى اۋلەتتەر قالىپتاسۋى مۇمكىن.

دەسە دە، اكەسىنىڭ قۇتى وزىمەن كەتەتىنە قاتىستى دەرەكتەر مەن سوعان ۇقساس ەرتەدەن كەلە جاتقان اڭگىمەلەر بارشىلىق، ونى دا تولىقتاي جوققا شىعارۋعا بولمايدى. بىراق مۇنى ۇلكەن ماسشتاب تۇرعىسىنان الىپ قاراۋعا كەلمەيدى. حالقىمىزدا «اكە كورگەن وق جانار، شەشە كورگەن تون پىشەر» دەپ ۇرپاقتار ساباقتاستىعىنا قاتىستى ايتىلعان ناقىل بار.

بيزنەسىن ۇرپاعىنا مۇراعا قالدىرعىسى كەلەتىن وتاندىق ىسكەر ازاماتتار ۇشىندە بۇل سۇراق وتە ماڭىزدى بولىپ سانالادى. سوندىقتان ءبىز وسىنداي كەزدە وتكەن تاريحىمىزدا كەيبىر بايقاماي كەلە جاتقان قۇنانباي مەن اباي مىسالى سياقتى ماسەلەلەرگە ءمان بەرسەك، كەيبىر كۇردەلى سۇراقتارعا جاۋاپ الا الامىز. باتىس ەلدەرىندە بولسىن، كورشى رەسەيدە دە قازىرگى تاڭدا «بالالار - بيزنەستە» دەگەن ءتۇرلى جوبالار بولىپ جاتىر. مۇنداي جوبالاردىڭ باستى ماقساتى جوعارىدا ايتىلعان پروبلەمالاردى شەشۋدى كوزدەگەن بولسا، ەكىنشىدەن بالا كۇنىنەن بيزنەس پەن ىسكەرلىك سالانىڭ قىر-سىرىنا تەوريالىق تۇرعىدان ءبىلىم بەرۋ ارقىلى بالانىڭ ىسكەرلىك تانىمدىق سانانى قالىپتاستىرۋدى كوزدەۋدە. ەندى وسىلاردى بىزگە ەنگىزسەك قانشالىقتى دۇرىس بولادى دەگەنگە كەلسەك. ءبىزدىڭ پايىمداۋىمىزشا باتىس ەلدەرىنەن جالاڭ كوشىرمە رەتىندە ەڭگىزسەك پايداسىنان گورى زيانى كوپ بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان، ۇلتتىق مەنتاليتەت تۇرعىسىنان دا قاراستىرا وتىرىپ، بالالارعا ارنالعان ادىستەمەلىك نەگىزدەمەسىن جاساعان ورىندى سياقتى. ول ءۇشىن الدىمەن قازاق قوعامىنداعى ىسكەرلىك-تانىمدىق-تاريحي سانانى بارىنشا اشىپ قاراستىرىپ الساق، ادىستەمەنى جاساۋ قيىنعا سوقپاعان بولار ەدى.

«اكەدەن مال قالعانشا، تال قالسىن» دەگەن اكەسىنىڭ داۋلەتىنە يە بولا الماي قالىپ، ايىرىلىپ قالعان كىسىگە جانە اكەدەن مۇرا قالماعان جانعا جۇباتۋ ءۇشىن ايتىلعانداي. دۇنيەلىك يگىلىكتەن دە جوعارى قازاقى گۋماندىقتىلىقتىڭ ءبىرى تابيعاتپەن جاقىنداستىق تۇرعىسىنان ايتىلعان سياقتى كورىنەدى. ارينە، ادام ارتىنان كوپ اعاش ەگىپ، ءبىر بالاسى ءۇشىن ەمەس، بارشا ادامزات ءۇشىن يگى ءىس جاساپ كەتكەنى دە قازىرگى ەكولوگيالىق ماسەلەلەر ورشىگەن ۋاقىتتا وزەكتىلىگىن جويمايتىن نارسە. يسلامداعى ءدىن عالىمدارى دا اقىرەت بولىپ جاتسا دا اعاش ەگۋدىڭ ابزالدىعىن ايتىپ كەتكەن وسيەتكە تولى سوزدەرى بارشىلىق.

جوعارىداعى اتالى سوزگە ماعىنالاس، سينونيمدەس مىنا ءبىر ءسوز دە بار. «اتاڭنان بوتا قالعانشا، باتا قالسىن. بوتا - ءبىر جۇتتىق. باتا - مىڭ كۇندىك» دەيدى. اتالعان ءسوزدىڭ مانىنە ۇڭىلە قارار بولساق، دجورج س.كلەيسوننىڭ «ەجەلگى بابىلداعى ەڭ باي ادام» كىتابىندا باس كەيىپكەر بابىلدىڭ (ۆاۆيلون)  اتاقتى بايى بالاسىن كاسىپ ەتۋ ءۇشىن باسقا قالاعا جىبەرەدى. بالاسىنا كەرۋەن تولى بايلىق پەن ءوزىنىڭ اقىل-كەڭەسى بار وسيەتىن بىرگە بەرەدى. اتاقتى بايدىڭ بالاسى ءار كاسىپتىڭ باسىن شالىپ ءجۇرىپ بار بايلىقتان ايىرىلىپ قالادى. سول كەزدە اكەسىنىڭ قولىنا بەرگەن وسيەتتى وقۋعا كىرىسەدى. وندا اقشانى قالاي جۇمساۋى، اقشانى تابۋ جولدارىمەن قوسا ساقتاۋ، كوبەيتۋ تۋرالى اقىل-كەڭەستەرى ايتىلعان ەكەن. سونى باسشىلىققا الىپ، ەڭبەك ەتىپ كوپ ۋاقىت وتپەستەن بايىپ شىعا كەلەدى. كەيىن بابىلعا كەلگەندە اكەسىنە باسىنان وتكەن جايتتىڭ بارىن ايتىپ بايان ەتەدى. ءبىز قاراستىرىپ وتىرعان تاقىرىپتا وسىعان ماعىنالاس. ال جوعارىداعى ماقالىمىز كىتاپتاعى ويمەن ءبىر جەردەن شىققانداي. اتادان قۇر قالعان مال داۋلەت بولسا، وندا ول قۇرىپ كەتۋ مۇمكىندىگى جوعارى. ال، اتادان بوتادان گورى باتانى ابزال ساناۋىنا كەلسەك. باتا دەگەن ۇلتتىق تانىمىزدا ءبىر جاعىنان دۇعا رەتىندە ۇلكەن رۋحاني ءۇستىن رەتىندە بايقالسا، كەلەسى قىرىنان بالاعا ايتىلعان وسيەت، اقىل-كەڭەس، امانات رەتىندە قاراستىرىلادى. اتادان قالعان داۋلەتتى ۇرپاعى يەلەنىپ ودان ءارى سول داۋلەتىن ەسەلۋ ءۇشىن دە «اكە كورگەن - وق جانار» دەگەندەي اكەنىڭ بويىنداعى قابىلەتتى ءوز بويىنا سىنىرە ءبىلۋ كەرەكتىگىن بىلدىرەدى.

رۋسلان احماعانبەتوۆ

Abai.kz