سوڭعى ۋاقىتتا قازاقستاننىڭ ءتيىستى ورگاندارى الەۋمەتتىك جەلىنى قاتاڭ باقىلاۋعا الدى. الەۋمەتتىك جەلىدە ويلانباي جازعان ءبىر ءسوزى ءۇشىن تەمىر توردىڭ ار جاعىنان شىققان ازاماتتاردىڭ سانى كوبەيىپ كەتتى، - دەپ جازادى قازاقپارات.

2016 جىلدىڭ سوڭعى ەكى ايىن الىپ قارايىق: سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ 22 جاستاعى تۇرعىنى الەۋمەتتىك جەلىدە ۇلتارالىق شيەلىنىس تۋدىردى دەگەن كۇدىكپەن 3 جىلعا سوتتالسا، وسى وبلىستىڭ تاعى ءبىر تۇرعىنى قازاقستاندى رەسەيگە قايتا قوسۋ كەرەك دەگەن جازباسى ءۇشىن 5,5 جىلعا سوتتالدى. ششۋچينسك قالاسىنىڭ تۇرعىنى ينتەرنەتتە تەرروريزمدى ناسيحاتتاعانى ءۇشىن التى جىلعا تۇرمەگە قامالدى. بۇل ارينە، الاڭ تۋدىراتىن ماسەلە. اسىرەسە، وقۋشىلار مەن جاستار ءۇشىن. الەۋمەتتىك جەلىدە «ەرىگىپ» وتىرعان ولار، ويلانباي جازعان ءبىر ءسوزى ءۇشىن ءومىر بويى وپىق جەۋى مۇمكىن.

سوندىقتان، «قازاقپارات» اگەنتتىگى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنەن رەسمي مالىمەتتەر سۇراتا وتىرىپ، الەۋمەتتىك جەلىدەگى قانداي ارەكەتتەر ءۇشىن قانداي «جازا» كوزدەلگەنىن تالدادى.  

130-باپ.

جالا جابۋ قىلمىستىق كودەكس بويىنشا، جالا جابۋ، ياعني باسقا ادامنىڭ ار-نامىسى مەن قادiر-قاسيەتiنە نۇقسان كەلتiرەتiن نەمەسە ونىڭ بەدەلiن تۇسiرەتiن جالعان مالiمەتتەر تاراتۋ دەگەن ءسوز. كوپشiلiك الدىندا ءسوز سويلەگەندە، الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىندا نەمەسە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى جالا جاپقان ادام 2000 اەك كولەمىندە (شامامەن 4 ملن 538 مىڭ تەڭگە) ايىپپۇل تولەيدى، نەمەسە وسى ايىپپۇل كولەمىنە تەڭ تۇزەتۋ جۇمىسىنا تارتىلادى. بولماسا، 2 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى.

131-باپ.

قورلاۋ، ياعني باسقا ادامنىڭ ار-نامىسى مەن قادiر-قاسيەتiن ادەپسiز تۇردە كەمسiتكەن ادامعا سوت 200 اەك كولەمىندە  (453 800 تەڭگە شاماسىندا) ايىپپۇل سالا الادى. نەمەسە، 180 ساعاتقا تەڭ قوعامدىق جۇمىسقا تارتىلادى. ايىپپۇل تولەي الماسا، ايىپپۇل قۇنىنا پارا-پار تۇزەتۋ مەرزىمىنە كەسىلەدى.

147-باپ.

ادامنىڭ جەكە جانە وتباسىلىق قۇپيالارىن زاڭسىز جاريا ەتۋ ءوزىنىڭ لاۋازىمىن پايدالانا وتىرىپ، جەكە ادام تۋرالى جانە ونىڭ وتباسى تۋرالى مالىمەتتەر جيناعان، وتباسىنىڭ قۇپياسىن بۇزعان ادامعا قىلمىستىق كودەكس 5 جىل تۇرمە جازاسىن كەسەدى. بۇنداي قىلمىس جاساعان ازاماتتار سول لاۋازىمدى 2-5 جىل ۋاقىتقا دەيىن اتقارا المايدى. ال، قۇپيانى جيناپ قانا قويماي، جاريا ەتكەن (الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى دا) ادام 7 جىلعا سوتتالۋى ابدەن مۇمكىن.

161-باپ.

باسقىنشىلىق سوعىستى تۇتاندىراتىن ناسيحات جۇرگiزۋ جانە جاريا تۇردە شاقىرۋ. باسقىنشىلىق سوعىستى تۇتاندىراتىن ناسيحات جۇرگiزىپ، جاريا تۇردە سوعىسقا شاقىرعان ادام 3 جىلدان 7 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى. جانە بەلگىلى ءبىر قىزمەتپەن اينالىسۋ قۇقىعىنان ايىرىلادى (3 جىلعا).

174-باپ.

الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، رۋلىق، ناسiلدiك نەمەسە دiني ارازدىقتى قوزدىرۋ الەۋمەتتiك، ۇلتتىق، رۋلىق، ناسiلدiك، دiني ارازدىقتى نەمەسە الاۋىزدىقتى قوزدىرۋعا، ازاماتتاردىڭ ۇلتتىق ار-نامىسى مەن قادiر-قاسيەتiن نە دiني سەزiمدەرiن قورلاۋعا باعىتتالعان قاساقانا iس-ارەكەتتەر جاساعان ادام ەكi جىلعا دەيiنگi مەرزiمگە تۇزەۋ جۇمىستارىنا نە جەتى جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا جازالانادى.

179-باپ.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇرىلىسىن كۇشپەن قۇلاتۋعا نەمەسە وزگەرتۋگە نە ونىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعىن كۇشپەن بۇزۋعا شاقىرۋ. الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى وسىنداي ارەكەتكە بارعان ادام 5 جىلدان 10 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى.

180-باپ.

بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن نەمەسە الەۋمەتتىك جەلىنى پايدالانا وتىرىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇتاستىعىن بۇزۋدى ناسيحاتتاعان نەمەسە جاريا تۇردە سوعان شاقىرعان ادام 5 جىلدان 10 جىلعا دەيىن تۇرمەگە قامالادى.

207-باپ.

اقپاراتتىق جۇيەنىڭ نەمەسە اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيالىق جەلىنىڭ جۇمىسىن بۇزۋ اقپاراتتىق جۇيەنىڭ نەمەسە اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيالىق جەلىنىڭ جۇمىسىن بۇزۋعا باعىتتالعان قاساقانا ارەكەتتەرى ءۇشىن ادام  ەكى جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە بەلگىلى ءبىر لاۋازىمداردى اتقارۋ نەمەسە بەلگىلى ءبىر قىزمەتپەن اينالىسۋ قۇقىعىنان ايىرا وتىرىپ نەمەسە ونسىز، 2000 اەك (4 ملن 538 مىڭ شاماسىندا) مولشەردە ايىپپۇل سالۋعا نە ەكى جىلعا دەيىنگى مەرزىمگە باس بوستاندىعىن شەكتەۋگە نە ءدال سول مەرزىمگە باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا جازالانادى.   

256-باپ.

تەرروريزمدى ناسيحاتتاۋ نەمەسە جاريا تۇردە تەررورلىق اكت جاساۋعا شاقىرۋ بۇنداي ارەكەت جاساعان ادامدار ءۇشىن مۇلكىن تاركىلەي وتىرىپ، 7 جىلدان 12 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى كوزدەلگەن.

274-باپ.

ادەيى جالعان اقپارات تاراتۋ قوعامدىق ءتارتىپتى بۇزۋ نەمەسە ازاماتتار مەن ۇيىمداردىڭ قۇقىقتارى مەن زاڭدى مۇددەلەرىنە نە قوعامنىڭ نەمەسە مەملەكەتتىڭ زاڭمەن قورعالاتىن مۇددەلەرىنە ەلەۋلى تۇردە زيان كەلتىرۋ قاۋپىن توندىرەتىن جالعان اقپارات تاراتقانى ءۇشىن ادام 5000 اەك كولەمىندە (11 ملن 345 مىڭ تەڭگە) ايىپپۇل تولەيدى نەمەسە وسى ايىپپۇل كولەمىنە تەڭ تۇزەتۋ جۇمىسىنا تارتىلادى. بولماسا، 2 جىلدان 5 جىلعا  دەيىنگى ارالىقتا باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى.

373-باپ.

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىن - ەلباسىن كوپشىلىك الدىندا قورلاۋ جانە ونىڭ ابىرويى مەن قادىر-قاسيەتىنە وزگەدەي قول سۇعۋ بۇنداي ارەكەت ءۇشىن ادام 3000 اەك كولەمىندە (6 ملن 807 مىڭ تەڭگە) ايىپپۇل تولەيدى نەمەسە وسى ايىپپۇل كولەمىنە تەڭ تۇزەتۋ جۇمىسىنا تارتىلادى. بولماسا، 3 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى.

375, 376, 378-باپتار.

قر پرەزيدەنتىنىڭ، قر پارلامەنتى دەپۋتاتىنىڭ، بيلىك وكىلىنىڭ ار-ۇجدانى مەن قادiر-قاسيەتiنە قول سۇعۋ جانە قىزمەتتەرىنە كەدەرگi جاساۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتiن جاريا قورلاۋ نەمەسە ونىڭ ار-ۇجدانى مەن قادiر-قاسيەتiنە قول سۇققانى ءۇشىن ازامات 3000 اەك دەيىنگى مولشەردە (6 ملن 807 مىڭ تەڭگە) ايىپپۇل تولەيدى نەمەسە 3 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلادى. دەپۋتاتقا توقتالار بولساق، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتiنiڭ دەپۋتاتىن جاريا قورلاعانى ءۇشىن ازاماتتار 2000 اەك كولەمىندە (4 ملن 538 مىڭ تەڭگە) ايىپپۇل تولەيدى. ءتىپتى، 2 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن. ۇكىمەت وكiلiن قورلاعان ادام 300 اەك كولەمىندە (688 مىڭ تەڭگە) ايىپپۇل تولەيدى نەمەسە وسى ايىپپۇلعا تەڭ تۇزەتۋ جۇمىسقا تارتىلادى. سونداي-اق، 240 ساعاتقا تەڭ قوعامدىق جۇمىسقا تارتىلۋى مۇمكىن. نەمەسە، 75 تاۋلىككە قاماۋعا الىنادى.

402-باپ.

سوت زاڭسىز دەپ تاپقان كوتەرىلىستى جالعاستىرۋ ءۇشىن ادامدى ايداپ سالاتىن ارەكەت بۇنداي ارەكەتى ءۇشىن ادام 1000 اەك كولەمىندە (2 ملن 296 مىڭ تەڭگە) ايپىپۇل تولەيدى، نەمەسە وسى ايىپپۇلعا تەڭ تۇزەتۋ جۇمىستارىنا تارتىلادى. سونداي-اق، قىلمىستىق كودەكسكە سايكەس، سوت وسىنداي ارەكەتكە بارعان ادامدى 1 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرا الادى. 

Abai.kz