قازاق قىزدارىن قىتاي ازاماتتارىنا جارنامالاپ ۇزاتپاق بولىپ وتىرعان استاناداعى نەكە اگەنتتىگىنىڭ قىزمەتى قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ، نامىستى قىز-جىگىتتەردىڭ ىزاسىن تۋدىرىپ، نارازىلىعىن ءورشىتىپ بارادى. كەشە ەلورداداعى رەسپۋبليكا داڭعىلىنىڭ بويىندا ورنالاسقان نەكە اگەنتتىگىنىڭ الدىندا ايدىن ەگەۋباەۆ باستاعان 30 شاقتى ادام قازاق قىزدارىن قىتاي ازاماتتارىنا ۇزاتۋعا قارسى اكتسيا وتكىزدى. سوعان وراي ءبىزدىڭ ءتىلشىمىز اكتسيانى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى ايدىن ەگەۋباەۆپەن از-كەم سۇحبات جاسادى (ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، ايدىن ەگەۋباەۆ – جەر ماسەلەسى قوزعالعان كەزدە شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى ءۇرجار اۋدانىنىڭ 80 مىڭ گا جەرى قىتايلىق ءبىر كومپانياعا ساتىلىپ كەتكەنىن قۇجات جۇزىندە دالەلدەپ، ناقتى ماسەلە كوتەرە بىلگەن ازامات).

-          ايدىن، كەشەگى جيىندارىڭنىڭ قورتىندىسى قالاي بولدى؟

-          ءتيىستى ورىنداردىڭ بارىنە شاعىم تۇسىردىك. باس پروكۋراتۋراعا، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە، ۇكىمەتكە، پارلامەنتكە، مەملەكەتتىك حاتشىعا، «نۇر وتان» پارتياسىنا، «اق جول» پارتياسىنا، ت.ب.

-          سەندەر ارىز جازباساڭدار ولار قيمىلداماي ما سوندا؟ اتالعان نەكە اگەنتتىگىنىڭ قىزمەتىنە باقىلاۋ جاساي الماي ما؟

-          سولاي سياقتى. ازاماتتاردىڭ تاراپىنان ارىز-شاعىم تۇسپەي ءبىز ول نەكە اگەنتتىگىنىڭ قىزمەتىن تەرگەپ-تەكسەرە المايمىز دەپ وتىر.

-          ال، الگى نەكە اگەنتتىگى نە ىستەپ وتىر سوندا؟

-          قىزمەتتەرىن زاڭ شەڭبەرىندە كورسەتۋگە تىرىسقانىمەن ول اگەنتتىك قازاقستان حالقىنا قارسى جۇمىس ىستەپ وتىر. قاۋىپسىزدىگىمىزگە، تۇتاستىعىمىزعا قارسى جۇمىس ىستەپ وتىر. ال، 20 قىزدى 20 قىتاي ازاماتى نەكەلەپ السىن دەلىك. سودان كەيىن ولار قىتايعا قايتىپ كەتە مە، جوق وسىندا قالا ما؟ بىزدىڭشە، قالىپ قويادى. ونداي فاكتىلەر كوپ بىزدە. قازاقتىڭ قىزىنا ۇيلەنىپ، قازاقستان ازاماتتىعىن يەلەنگەن سوڭ العان جارىن «لاقتىرىپ» تاستاپ جۇرگەن قىتايلار از ەمەس. باسقا ۇلتتار دا جەتەدى.

-          ال، مۇندايدا نە ىستەمەك كەرەك؟

-          «نەكە جانە وتباسى» زاڭىنا وزگەرىس قاجەت. شەتەل ازاماتىمەن تۇرمىس قۇرعان قىز قازاقستاننىڭ  ازاماتتىعىنان شىعۋى كەرەك. ءبىز ۇكىمەتكە سونداي ۇسىنىس جاساپ جاتىرمىز.

-          جاڭا جىلدىڭ العاشقى كۇندەرىنەن باستاپ ەل ءىشىن شۋ-شۇرقان ەتكەن نەكە اگەنتتىگىنىڭ قىزمەتى تۋرالى تاعى نە ايتاسىڭ؟

-          ول اگەنتتىك ەلدى، جەردى قاراداي باسىنىپ وتىر عوي. تۋراسىن ايتقاندا، قىز ساتىپ وتىر. بىراق، وزدەرىنشە ء«بىز ايەلى جوققا – ايەل، بايى جوققا – باي تاۋىپ بەرەمىز، ولار بىزگە كۋالىكتەرىمەن كەلىپ تىركەلەدى، قارجاتتارىن تولەيدى، ءبىز مەملەكەتكە پايدا اكەلىپ جاتىرمىز» دەپ جاقاۋراتادى. شىندىعىندا ىستەپ وتىرعان ىستەرى – قىلمىس. قاستاندىق. قىتايدان كەلە جاتقان 20 ەركەككە 20 قىز «تۇرمىس قۇرۋعا دايىنبىز» دەپ ءوتىنىش بەرىپ قويىپتى. سول 20 قىزدىڭ 16-سى قازاق قىزى كورىنەدى. قۇزىرلى ورىندار قاراسىن، اينالىسسىن، انىقتاسىن، سودان كەيىن ءبىز الگى 16 قىزدىڭ اتى-ءجونىن جاريا ەتەتىن بولامىز. سوسىن ولارعا: «تاپقان بايلارىڭمەن بىرگە ەلدەن تايىپ تۇرىڭدار» دەمەكپىز. شەتەلدىكتەردى تاڭداپ، سولارعا اۋزىنىڭ سۋى قۇرىپ جۇرگەن وزگە دە قىزدارعا  ايتارىمىز – وسى.

سۇحباتتاسقان – د. قاسەنۇلى

Abai.kz