بايقوڭىرلىق انالاردىڭ ءبىرازى ءسابي ءسۇيۋ باقىتىنان باس تارتا باستاعانى بايقالادى. سەبەبى سوڭعى كەزدەرى شارانانىڭ بەلگىسىز سەبەپتەرمەن ىشتە ءولىپ قالاتىنى، تۋعاننان كەيىن جامباسىنداعى ۇرشىق سۇيەگىنىڭ جوق بولاتىندىعى جونىندەگى سۋىق سوزدەر جۇرتتىڭ قۇلاعىنا تۇرپىدەي تيەتىن بولعان. بىلۋىمىزشە، العاشقى جاعدايداعى جايسىزدىقتى اياعى اۋىر ايەلدىڭ ءوزى ءبىرىنشى سەزىنىپ، دەر كەزىندە دارىگەرگە قارالماسا، ءجيى قولدانىلاتىن قارابايىر تاسىلدەر ارقىلى قۇرساقتاعى وزگەرىستەردى تاپ باسىپ تانۋ مۇمكىن ەمەس كورىنەدى. اق حالاتتىلار الدىنا بارعانداردىڭ ءبارىن بىردەي جانە تىزىمدە تۇرعانداردى كۇن سايىن ۋزي اپپاراتىنا توپىرلاتىپ تۇسىرمەيتىنى بەلگىلى. ىشتەگى بالانىڭ تىنىسىن تىڭداپ-كورۋ كەزىندە مىڭداعان تامىرلاردىڭ بۇلكىلىن مەديتسينا ماماندارى قالىپتى جاعدايمەن ءجيى شاتاستىراتىنىن ەسىتتىك. ماسەلەن مەنىڭ جاقىن ءبىر تانىسىمنىڭ ايەلى بىلتىر وسىنداي وقىس وقيعادان اۋپىرىممەن امان قالعانى بار. ويتكەنى ءىشى ءتۇيىلىپ اۋىرعان بويدا جەدەل جاردەممەن وسى قالانىڭ پەرزەنتحاناسىنا جەتكەن كەلىنشەكتى ءدارىنىڭ كومەگىمەن ارەڭ بوساندىرىپ العاندار: “Cەنىڭ بۇگىن كەلگەن باقىتىڭ بار ەكەن. ەگەر ەكى-ءۇش كۇنگە كەشىككەنىڭدە ىشىڭدەگى ءولىپ، دەنەسى شىرىگەن بالانىڭ بۇزىلعان قانى دەنەڭە تاراپ ءوزىڭنىڭ دە  قايتپاس ساپارعا اتتانۋىڭ مۇمكىن ەدى” - دەپتى. جانە بۇل كەلەڭسىزدىككە ۋچاسكەلىك دارىگەردىڭ بىلىكسىزدىگىن  كىنالاعان. قارسى جاق بولسا بويىڭدا بەلگىسىز ءبىر ينفەكتسيانىڭ تابى بولۋى مۇمكىندىگىن ايتىپ، زارەسىن ودان سايىن ۇشىرسا كەرەك. بىراق تاراپتار وسى كەسەلدىڭ قۇپياسىن ورتاق ماقساتتا زەرتتەپ، ناقتى قورتىندىسىن شىعارماعان سىڭايلى. قورقىنىشتى كورىنىستەر ءالى دە قايتالانۋدا. جالدىق سيپاتتا رەسەيلىك جۇيەمەن جۇمىس جۇرگىزەتىن مەديتسينالىق مەكەمەلەردىڭ باسشىلارى ماسەلەنىڭ ءمان جايى جونىندە جۇمعان اۋىزدارىن اشار ەمەس. بۇل مەملەكەت تاراپىنان قانشاما قارجىلىق قولداۋ كورسەتىلىپ، جىل سايىن جوعارىلايتىن جالاقىنىڭ نەگىزىندە الەۋمەتتىك تۇرمىسىن تۇرلەندىرىپ وتىرعان دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ ماماندارىندا كاسىبي تۇرعىداعى جاۋاپكەرشىلىكتىڭ جوقتىعىن ايعاقتايدى. قاراپايىم كوپشىلىكتىڭ ءبىر بولىگى - داندايسىعان دارىگەرلەردىڭ دارمەنسىزدىگىن جازعىرسا، ەكىنشىلەرى كۇرت كوبەيگەن عارىشتىق ۇشىرىلىمداردىڭ ادام اعزاسىنا تيگىزگەن ەكولوگيانىڭ اسەرىمەن بايلانىستىرۋدا. بۇرىننان بار سان ءتۇرلى ناۋقاسقا جانە تاعى ەكى جاماندىق جامالعانداي.    قالاي دەسەك-تە قول قۋسىرىپ وتىرا بەرگەن ءجون ەمەس. دەرەۋ دابىل قاعىپ، كەز-كەلگەن اۋرۋدىڭ الدىن-الۋ شارالارىن جۇرگىزبەسەك قاتەرلى قاۋىپتەردىڭ باسقا دا تۇرلەرى ودان ءارى دەندەپ كەتسە دەموگرافيالىق اقۋالدى قالاي تۇزەيمىز؟ دەمەك سالالىق مينيسترلىك ماماندارى مەن مەديتسينا عالىمدارى بىرلەسىپ بايقوڭىرلىق ەل ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعىن جان-جاقتى تەكسەرىپ، جۇيەلى قىزمەت كورسەتەتىن مەزگىل جەتتى. ەكى جاقتى قول قويىلعان كەلىسىم بارىنا مالدانعان جوعارىداعى شەنەۋنىكتەر وسى ۋاقىتقا دەيىن ەلدەن ەسەندىك سۇراعان ەمەس. كەزىندەگى قۇجاتتاردىڭ كەمشىلىكتەرىن زامان تالابىنا ساي قايتا تۇزەتىپ، جاڭاشا وزگەرىستەر ەنگىزۋ جۇمىستارى دا ماڭدىماي تۇر. ءتىپتى ولار قوس  مەملەكەتتىڭ زاڭدارىمەن ەنشىلەس ءومىر سۇرگەلى بەرى بۇل وڭىردە قانداي وزگەرىستەر ورىن العانىن جانە قازىرگى قالىپتاسقان كەيبىر اقۋالدار تۋراسىندا تولىققاندى مالىمەتتەردى بىلمەيتىن دە شىعار. ون جىلدان استام ۋاقىت بويى تەك تەپىرەش كورۋدەن كوز اشپاعاندىقتارىنا اشىنعان اعايىننىڭ ايتارى تومەندەگى تالاپقا تابان تىرەپ تۇر: “قازاقستان ۇكىمەتى عارىشتىق نىساندارعا قوسا ءوز ازاماتتارىن دا ۋاقىتشا پايدالانۋ ءۇشىن رەسەيلىكتەرگە جالعا بەرگەندەي، 1994 جىلدان بەرى ۇستانعان وگەيلىك ساياساتىن توقتاتسىن. بايقوڭىردا بارلىق باعىتى بويىنشا مەملەكەتتىك باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، ءتيىستى قارجىلاندىرۋ تەتىكتەرىن دەربەس جۇرگىزۋى قاجەت”

نۇرلان تىلەگەنۇلى، جۋرناليست. بايقوڭىر قالاسى. 01. 06. 2009 جىل.