استانا قالاسىنىڭ الماتى اۋداندىق №2 سوتىندا ماڭعىستاۋلىق Oil Construction Company (وسس) مۇناي سەرۆيستىك كومپانياسىنىڭ ەڭبەك ينسپەكتورى نۇربەك قۇشاقباەۆتىڭ (سۋرەتتە) ىسىنە بايلانىستى سوت پروتسەسى وتۋدە.
جالپى بۇل وقيعا نەدەن باستالعان ەدى؟

2017 جىلدىڭ قاڭتارىندا زاڭدا قويىلعان تالاپتاردى ورىنداماعاندىقتان وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق ەكونوميكالىق سوتى تاۋەلسىز كاسىپوداق كونفەدەراتسياسىن جۇمىسىن توقتاتادى. بىراق بۇنىمەن كەلىسپەگەن كاسىپوداقتىڭ بەلسەندى مۇشەلەرى بىرنەشە مارتە ەرەۋىلگە شىعادى. سول ۋاقىتتا كاسىپورىننىڭ ەڭبەك ينسپەكتورى ن.قۇشاقباەۆ جۇمىسشىلارعا ەرەۋىلدى اشتىق اكتسياسىمەن جالعاستىرۋ قاجەتتىلىگىن تالاپ ەتەدى. ونىڭ زاڭدىق تۇرعىدان ساۋاتتى ازامات ەكەندىگىنە سەنگەن قاراپايىم جۇمىسشالار اشتىق اكتسياسىن جاريالايدى.
العاشقى نارازىلىق 15 جەلتوقساندا باستالادى. ەلىمىزدەگى اتاۋلى داتالارعا سايكەس، ودان كەيىنگى كۇندەر مەرەكەگە ءتۇسىپ، جۇمىسشىلارعا 16-19 قاڭتار ارالىعىنا دەمالىس بەرىلەدى. بىراق 20-22 جەلتوقسان كۇندەرى جۇمىس ىستەلمەيدى، تسەحتەردەگى بارلىق ءوندىرىس توقتاپ قالادى. بۇل اكتسيا 26 جەلتوقسانعا دەيىن جالعاسادى. ايتا كەتەيىك، كەيبىر جۇمىسشىلار ەرەۋىلدى قوش كورمەي، ودان دا جۇمىس جاساي بەرگەندى دۇرىس سانايدى. بىراق ءبىر بولمە ىشىندە ەمەس، بۇكىل كاسىپورىن اۋماعىنا اۋىسقان اكتسيا سالدارىنان جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بولمايدى.
26 جەلتوقسان كۇنى تسەح باسشىلارى قاراقيا مەن جەتىباي اۋداندىق سوتتارىنا اتالمىش ەرەۋىلدىڭ زاڭسىز ەكەندىگىن ەسكەرتەتىن ارىز تۇسىرەدى. سوت مۇنايشىلاردىڭ اشتىق اكتسياسىن زاڭسىز دەپ تانيدى. ارينە، قۇقىقتىق مەملەكەت قاعيدالارىنا سايكەس، سوت شەشىمى شىققان سوڭ جۇمىسشىلار اكتسيانى توقتاتۋ كەرەك بولاتىن. سەبەبى، ونى ورىنداماۋ -زاڭدى بۇزۋمەن ءبىر. بىراق ن. قۇشاقباەۆ سوت شەشىمىن ورىنداماۋعا شاقىرادى. ول ءوز ءسوزىن 100 ادامدى پوليتسيا كەلىپ تۇرمەگە قاماي قويماس، سوندىقتان نەعۇرلىم كوپ بولساق، سوعۇرلىم وزىمىزگە جاقسى دەگەنگە اكەلىپ سايادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق كودەكسىنە سايكەس، بۇنداي امال 402 باپتىڭ 2-بولىگىندە زاڭمەن قۋدالانادى.
وسى ورايدا، نۇربەك قۇشاقباەۆ – 402-باپتىڭ 2-بولىگى بويىنشا ("زاڭسىز ەرەۋىلگە قاتىسۋدى جالعاستىرۋعا ارانداتۋ") ايىپتالىپ وتىرعاندىعىن ەسكەرتە كەتەيىك.
4 قاڭتاردى نارازىلىق بىلدىرگەن مۇنايشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ، سونىمەن قاتار  كاسىپورىندا ءتارتىپ ورناتىپ، تسەح جۇمىسىن جالعاستىرۋ ماقساتىندا وبلىس اكىمدىگى جينالىس وتكىزەدى. ال 5 قاڭتاردا مۇنايلى اۋدانىنىڭ اكىمىمەن كەزدەسۋ بولادى. الايدا، وكىنىشكە وراي ونىڭ  ناتيجەسى كوڭىل كونشىتەرلىك ەمەس. 340 ادامنىڭ تەك 60-سى عانا كەلەسى كۇنى جۇمىسقا شىعادى. تەك  7 قاڭتاردان باستاپ قانا كاسىپورىن تولىقتاي ءوز جۇمىسىن تەك جانداندىرۋعا مۇمكىندىك الادى.
ەندى جۇمىس توقتاپ قالعان ەكى تسەح سالدارىنان، ياعني جۇمىسشىلاردىڭ اشتىق اكتسياسىن جالعاستىرا بەرۋىنىڭ ناتيجەسىندە كاسىپورىن شىعىنىڭ ايتاتىن بولساق، ول 94 ملن. تەڭگەنى قۇراپ وتىر. رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن وسىنشاما قىرۋار قاراجاتتىڭ سۋساپ، قولدان كەتىپ قالعانى كىمدى تولعاندىرۋ كەرەك؟ ايتپاي كەتسەك، دۇرىس بولماس: جارتى اي جۇمىس ىستەمەي، ەرەۋىلدى 15 قاڭتاردا باستاعان جۇمىسشىلاردىڭ ايلىعى جەلتوقسان ايىندا تولىعىمەن تولەنگەن.
ەندى قۇشاقباەۆتىڭ ىسىنە قاتىستى ورالساق. قانشاما ادامدى ەمەۋرىندى سوزىمەن ەلىتىپ، اشتىققا ماجبۇرلەگەن ەڭبەك ينسپەكتورىنىڭ بۇل جەردە ءوز كوزدەگەنى جوق ەمەس ەكەندىگى كۇماندى ەمەس پە؟  دەسە دە، استانا قالاسىنىڭ الماتى اۋداندىق №2 سوتىندا سوت پروتسەسى جالعاسۋدا. ەل ءىشىن دۇرلىكتىرگەن بۇل ءىستىڭ ءبىر شەشىمى بولارى انىق. دەي تۇرا، ءار قۇقىقتىق مەملەكەتتەگىدەي ءبىزدىڭ ەلدە دە الەۋمەتتىك الاۋىزدىقتى قوزدىرۋ زاڭمەن جازالاناتىنىن ۇمىتپاعان ءجون.

ىڭكار ابەن

Abai.kz