«ەكسپو-2017» حالىقارالىق مامانداندىرىلعان كورمە اياسىندا قازاقستان مەن يتاليا اراسىندا ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستىڭ ورناعانىنا 25 جىل تولۋىنا وراي «قازاقستان» ورتالىق كونتسەرت زالىندا «سان-رەمو جۇلدىزدارى — استانادا» اتتى كەش ءوتتى. وعان روبەرتينو لورەتتي، توتو كۋتۋنو سىندى الەمگە ايگىلى انشىلەرمەن قاتار «Ricchi e poveri» جانە «Hit Italy» توپتارى قاتىستى.

كەش شىمىلدىعى يتاليان تىلىندە شىرقالعان ۇلى ابايدىڭ «كوزىمنىڭ قاراسى» əنىمەن اشىلدى. وسى تۋىندىنى استاناعا كەلەردە ارنايى جازدىرعان «Hit Italy» توبى كورەرمەندەردى بىردەن ەلەڭ ەتكىزدى. ءارى قاراي وتكەن عاسىردىڭ جەتپىسىنشى-سەكسەنىنشى جىلدارداعى تانىمال تۋىندىلار ورىندالىپ، اعا، اپالارىمىزعا جاستىق شاقتارىنا، ءوزىمىزدى بالداي بالالىق كەزىمىزگە ساپار شەكتىردى.

«سان-رەمو» — 1951 جىلدان بەرى يتاليا جەرىندە ءوتىپ كەلە جاتقان مۋزىكا فەستيۆالى. تالاي تالانتتى انشىلەرگە ۇلكەن ساحناعا جولداما الىپ بەرگەن بۇل دۋماندى شارا جىل سايىن اقپان ايىنىڭ ورتاسىندا وسى ەلدىڭ سولتۇستىك-باتىسىندا ورنالاسقان كۋرورتتىق قالادا ۇيىمداستىرىلادى.

ماسەلەن، 1983 جىلى بۇل فەستيۆالدە «L’italiano» ءانىن ورىنداعاننان كەيىن توتو كۋتۋنونىڭ ەسىمى الەمگە جايىلدى. وسى انمەن قاتار ءانشىنىڭ رەپەرتۋارىنا «Solo noi»، «Et si tu n`éxistais pas»، «Salut» اتتى الەمدىك حيتتەر ەنگەن. قازىرگە دەيىن 17 البوم شىعارعان توتو كۋتۋنونىڭ كومپوزيتورلىق ونەرى دە بار. سونداي-اق، ول اككوردەوندا، گيتارادا، ساكسوفوندا، بارابان جانە كلاۆيشتى اسپاپتاردا وينايدى.

1960 جىلى ريمدە وتكەن XVII وليمپيادا ويىندارىنىڭ اشىلۋىندا «O Sole mio» ءانىن ورىنداعان 13 جاسار روبەرتينو لورەتتي الەمگە تانىمال بولدى. ونى ءان سۇيەر قاۋىم «جاڭا كارۋزو» دەپ اتاپ، بەلگىلى وپەرالىق تەنور بەنيامينو دجيليمەن سالىستىراتىن. ال 15 جاسىندا جارىق كورگەن العاشقى سينگلى «التىن» اتاندى. ءانشىنىڭ ديسكوگرافياسىندا 8 البوم بار. ول شىرقاعان اندەر كۇنى بۇگىنگە دەيىن راديودا ورىندالىپ، كينودا جانە مۋلتفيلمدەردە پايدالانىلىپ ءجۇر. اسىرەسە، ءانشىنىڭ «O Sole mio»، «Jamaica» مەن «Santa Lucia» اندەرى كەڭ تارالدى.

«قازاقستان حالقىن جانىما ەرەكشە جاقىن تۇتامىن. وسى ەلدە بىرنەشە مارتە بولدىم. بۇگىنگى كۇنگە ءارتۇرلى مەملەكەتتەن ماعان 820 شاقىرتۋ كەلدى. وسىنىڭ الدىندا ءۇش اي اۋرۋحانادا جاتىپ شىقتىم. الايدا بار كۇشىمدى جيناپ، استاناعا جەتتىم. بۇل مەنىڭ كورەرمەنگە سوڭعى كورىنۋىم. وسىدان كەيىن ساحنادان كەتەمىن دەپ شەشتىم. بىراق جاقىندا ءومىرىم، ونەرىم جايلى فيلم شىعادى» دەدى روبەرتينو لورەتتي.

«Ricchi e poveri» توبىنىڭ اۋدارماسى — بايلار مەن كەدەيلەر. مۋزىكانتتار وتكەن عاسىردىڭ 70-80-ءشى جىلدارى تانىلدى. گەنۋيا قالاسىندا وسىدان جارتى عاسىر بۇرىن قۇرىلعان توپتىڭ كۇيتاباقتارى بۇگىنگى كۇنگە دەيىن بارشا الەمگە 20 ملن دانامەن تارالدى. توپ تەلەۆيزيالىق قويىلىمدار مەن ميۋزيكلدەرگە دە تۇسكەن. 1982 جىلى «Mamma Maria» سينگلى ەۋروپادا ەڭ كوپ ساتىلعان البومنىڭ باستى انىنە اينالدى.

...ءبارى دۇرىس. دەگەنمەن، اقىرى ايتقان سوڭ جەتىستىكتى عانا ەمەس، كەمشىلىكتى دە ايتۋ كەرەك شىعار. راس، قىزىقتى كونتسەرت بولدى. باعدارلاما تىزگىنىن ءوز قولىنا العان قوناقتار بىرتە-بىرتە اۋەلدە بەلسەندىلىك تانىتا قويماعان كورەرمەندەردىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، قانىن قىزدىردى. داۋىستارى باياعى بابىنداعى كەزدەگىدەي بولماسا دا، ونەرپازدار وزدەرىنىڭ اق نيەت، شىنايى كوڭىلىمەن كوپشىلىك ىقىلاسىنا بولەندى. قىزۋ قولداپ قول شاپالاقتاۋدان كەمدىك بولعان جوق. الايدا بۇل - ءانشى ونەرى مەن كورەرمەن كوڭىلىنىڭ ارقاسى. سولاردىڭ تابىسى، سولاردىڭ جەتىستىگى. ال جۇرگىزۋشىلەر مەن "قازاقستان" ورتالىق كونتسەرت زالىنىڭ دايىندىعى، مۋزىكالىق اسپاپتاردىڭ بابىن كەلتىرىپ، داۋىسىن رەتتەيتىن دىبىس رەجيسسەرىنىڭ ورەسكەل قاتەلىكتەرى مەن ساۋاتسىزدىعى نامىسقا ءتيىپ، قانىمىزدى قارايتتى. سىرتتان كەلگەن قوناقتار مەن ونەرپازدار الدىندا ەل-جۇرتىمىزدى جەرگە قاراتىپ، ۇياتقا قالدىردى. داۋىس كۇشەيتكىشتەرى دۇرىس جۇمىس ىستەمەي، ميكروفوندى قانشا رەت قايتا اۋىستىرۋعا تۋرا كەلدى. اقىرىندا ءتىپتى اشۋ قىسقان اقساقال ءانشى - روبەرتينو لورەتتي ءانىن اياقتاماي ساحنادان شىعىپ كەتتى. بۇدان وتكەن ماسقارا بولماس!.. ابىروي بولعاندا ايتەۋىر كورەرمەن قاۋىم قول سوعىپ، قايتا شاقىرىپ قويماعان سوڭ ءانشى رايىنان قايتىپ، ساحناعا قايتا شىقتى. تاڭ قالعانىم - ەلوردامىزداعى ەڭ ۇلكەن كونتسەرت زالىنىڭ دەنى دۇرىس دىبىس مامانىن تابا الماعانى. بۇل نە، سالعىرتتىق پا، سالاقتىق پا؟ بالكىم ءتىپتى ناداندىق بولار؟ ءسىز نە دەيسىز؟..

P/S: ايتپاقشى، انشىلەر مەن كورەرمەندەر اراسىندا تۇسىنىستىك بايلانىس ورناتۋعا ەرەكشە ىقپال ەتكەن اۋدارماشى ەڭبەگىنە العىس ايتامىز.

تۇرماعانبەت كەنجەباەۆ

Abai.kz