جۋىرلا قازاقستاندىق باق باتىس قازاقستاننىڭ ورال قالاسىنداعى  چاگانو-نابەرەجنايا كوشەسى جايلى اقپار تاراتتى.

جەرگىلىكتى "ورال اپتالىعى" (ۋرالسكايا نەدەليا) گازەتىنىڭ تاراتقان اقپارىنا قاراعاندا، قالا تۇرعىندارى، اتاپ ايتساق، 149 كولىك جۇرگىزۋشىسى نەگىزسىز ايىپپۇل قاعازىن العان-مىس.

ءسويتىپ،  نارازى توپ "ورال اپتالىعى" (ۋرالسكايا نەدەليا) گازەتىنىڭ رەداكتسياسىندا جينالىپ، قر ىشكى ىستەر مينيسترلىگى مەن باس پروكۋراتۋراعا ارىزدانباق بولادى.

نارازى توپتىڭ جانايقايى اتالعان گازەتتە جاريا بولىسىمەن، باتىس قازاقستان وبلىستىق ءىىد دەرەۋ ىسكە كىرىسىپ، قالاداعى جىلدامدى قولشەۋ قۇرىلعىلارىن تەكسەرگەن ەكەن. ناتيجەسىندە قالاداعى بارلىق جىلدامدىق ولشەۋ كامەرالارى قاجەتتى تەحنيكالىق تالاپتارعا ساي ءام رۇقسات قۇجاتتارى بار بولىپ شىققان. اسىلىندە، بقو ءىىد اقپاراتى سولاي دەيدى.

الايدا،  اشىنعان كولىك جۇرگىزۋشىلەر مۇنداي شەشىممەن كەلىسپەگەن. ءسويتىپ، گازەت رەداكتسياسىندا جانە باس قوسىپ،  «ورالدا ونداعان جۇرگىزۋشىلەر ايىپپۇلدار مەن ولشەۋ قۇرالدارىنىڭ كورسەتكىشتەرىمەن كەلىسپەيدى» اتتى كەزەكتى ماقالانى جاريا ەتەدى.

جۇرگىزۋشىلەردىڭ ايتۋىنشا، بارلىق 149 كولىك يەسىنىڭ كامەرا كورسەتكەن جىلدامدىقتارى بىردەي بولىپ شىققان.

سودان ءىىد-دە جۇرگىزۋشىلەرگە داۋدى شەشۋ ءۇشىن سوتقا جۇگىنۋ ۇسىنىلادى، ال پروكۋراتۋرا اقاۋ شىققان جىلدامدىق ولشەگىشتى تەكسەرە باستايدى.

بۇل ماسەلە كۇنى بۇگىندە قوعامدا رەزونانس تۋدىرىپ وتىر. قازاقستاندىق باق پەن قوعام بەلسەندىلەرى دە اتالعان ماسەلەگە ءۇن قوسىپ، كىمدىكى دۇرىس، كىمدىكى بۇرىس ەكەنىن تالقىلاۋدا.

سونىمەن، 149 كولىك جۇرگىزۋشىسىندە نەلىكتەن بىردەي جىلدامدىق كورسەتىلگەن؟

كولىكتەگى جىلدامدىقتى باقىلاۋشى كامەرالارعا جاۋاپتى «عىلىمي-تەحنيكالىق ورتالىق جاڭا جوبالار» جشس ديرەكتورى ۆلاديسلاۆ پولشينمەن اڭگىمەلەستىك.

- ۆلاديسلاۆ، مىناۋ ورالداعى بەينە باقىلاۋ، جىلدامدىق ولشەۋ قۇرىلعىلارى ەلىمىزدىڭ وزگە دا قالالارىندا قولدانىستا بار ما؟ 

- ارينە قولدانىستا بار. ءبىز ەلىمىزدىڭ بارلىق ايماعىندا ءبىر ۇلگىدەگى جابدىقتاردى پايدالانامىز. ال ۇلكەن قالا ىشىندەگى كوشەلەردەى ءبىزدىڭ تەحنيكالىق قۇرالدارىمىز تاۋلىك بويى جۇرگىزۋشىلەردىڭ مىنەز-قۇلقىن باقىلايدى. ولاردىڭ جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن بۇزۋلارىنا جول بەرمەيدى. جىلدام ءجۇرۋدى قالايتىن اۋەسقويلارى ونى ۇناتپايتىنى تۇسىنىكتى. ءبىزدىڭ تاجىريبەمىزدە ءتىپتى قىزىقتى وقيعالار بولدى. مىسالى، ايماقتاردىڭ بىرىندە جول قوزعالىسىن بۇزۋشى ميلليون تەڭگەدەن استام ايىپپۇل جينادى. ارينە، ول ولاردى تولەگىسى كەلمەگەن، سوتقا بەرگەنىمەن، ناتيجەسىندە ۇتىلىپ قالعان.

- بىراق، مىنا جاعدايعا ورالايىقشى، باتىس قازاقستاننىڭ ورالىندا ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس، ءبىر دەگەندە 149 كولىك جۇرگىزۋشىسى نارازىلىق تانىتىپ وتىر...

- ءسىز مىناعان نازار اۋدارساڭىز بولادى. ولاردىڭ مالىمدەمەسىنىڭ سايكەس ەمەستىگىن قاراپايىم دالەل كۋالاندىرادى. سوڭعى 2 ايدىڭ ىشىندە ءساتسىز جىلدامدىق كورسەتكىشىنىڭ جانىنان تارتىپپەن 47 مىڭعا جۋىق اۆتوكولىك وتكەنىمەن، 1000-نان استام بۇزۋشىلىق تىركەلدى. بىراق كەيبىر سەبەپتەرمەن 149 جۇرگىزۋشى عانا نارازى. بۇدان باسقا، 2014 جىلدان بەرى تۇرعان وسى جىلدامدىق ولشەگىشتەر ەرەجە بۇزۋشىلىقتاردى انىقتادى جانە ەشكىمدە ەشقانداي سۇراقتار تۋىنداعان جوق. تەك وسى جىلى عانا تاپسىرىس بەرۋشىنىڭ ەلەكتروندىق پورتالدا مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلارمەن بىلىقتىڭ تۋىنداعانىن ايتار ەم. ناتيجەسىندە، مەرزىمى ءوتىپ كەتتى. ال قاڭتاردان باستاپ قىركۇيەكتى قوسا بۇل قۇرالدارمەن قىزمەت كورسەتىلمەدى. سونىمەن قاتار، جازعى كەزەڭدە جولدىڭ وسى ۋچاسكەسىندە جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. بىراق ءبىز جىلدامدىق ولشەگىشتىڭ جۇمىسىنا تەكسەرۋدى، سونداي-اق ولشەۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋدى جۇرگىزدىك. جۇيە قالىپتى رەجيمدە جۇمىس ىستەپ تۇردى جانە تۇر.

- ءسىزدىڭ كومپانياڭىز قازاقستان نارىعىندا قاشاننان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلەدى جانە ول جالپى نەمەن اينالىساتىنىن ايتىڭىزشى؟

- «عىلىمي-تەحنيكالىق ورتالىق جاڭا جوبالار» جشس كەشەندى قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرى، تەلەكوممۋنيكاتسيا جانە بەينە باقىلاۋ، جەدەل جانە وندىرىستىك پروتسەسستەردى اۆتوماتتاندىرۋ، زياتكەرلىك جۇيەلەر مەن جەدەل باسقارۋ ورتالىقتارىن قۇرۋ سالاسىندا ءىرى تەحنولوگيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ سالاسىندا 10 جىلدان استام جۇيەلىك ينتەگراتور بولىپ كەلەدى. ءبىز قازاقستاندىق كومپانيامىز. قازاقستان اۋماعىندا قۋاتتى جانە مۋنيتسيپالدى قالالىق قۇرىلىمداردىڭ جول قوزعالىسى ەرەجەلەرىن بۇزۋدى بەكىتۋدىڭ جانە جول اعىندارى مونيتورينگىسىنىڭ اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەسىنىڭ جەتكىزۋشىلەرى بولىپ تابىلامىز. ورناتىلعان جۇيەلەر رەسپۋبليكانىڭ 13 وبلىستىق ورتالىقتارىندا وزدەرىن جاقسى جاعىنان كورسەتە ءبىلدى. جول قوزعالىسىنا قاتىسۋشىلاردىڭ اراسىنداعى جاراقاتتار مەن ءولىم دەڭگەيىن تومەندەتۋگە ىقپال ەتتى.

- وسى وقيعالاردى باق-تا جاريالانا باستالعاندا، «ورال اپتالىعىنىڭ» جۋرناليستەرى سىزدەن تۇسىنىكتەمە بەرۋدى سۇرادى ما؟

- جوق، ەشكىم بىزبەن بايلانىسپادى. ماقالالاردىڭ بارلىعىندا كىنانى دالەلدەۋدى تالاپ ەتەتىن، نەگىزىن قالايتىن پرينتسيپتەردىڭ ءبىرى بولىپ كەلەتىن، كىناسىزدىك پرەزۋمپتسياسى تۋرالى ۇمىتىپ كەتكەن ءبىر عانا مۇددەلى اۆتوردىڭ بار ەكەندىگى تۇسىنىگى قالىپتاسادى. اۆتور، ۆيرتۋالدى ورتانى پايدالانىپ، شاپشاڭ جۇرگىزۋ اۋەسقويلارىن بىرىكتىرگەن، ولاردى ءىىد شاعىم بەرۋگە جانە پوليتسيا باسشىلىعىمەن كەزدەسۋلەر وتكىزۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرعان. ول ءبىر جۇرگىزۋشىنىڭ تولەنبەگەن ايىپپۇلدارىنىڭ سوماسى ءبىر ميلليون تەڭگەدەن اسقان، جوعارىدا ايتىلعان جاعدايدى ەسكە تۇسىرەدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، بۇل قازاقستان نارىعىنداعى باسەكەلەستەر اراسىنداعى كەيبىر لاس كۇرەس.

بۇل جەردە جىلدامدىق ولشەگىشتىڭ جۇمىسىن جانە قولداعى قۇجاتتاردى زەردەلەپ، ءوز قورىتىندىسىن شىعاراتىن تاۋەلسىز تەحنيكالىق كوميسسيا قۇرۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز.

-راحمەت، تۇسىنىكتى بولدى. 

پىكىرلەسكەن ەرتورە شىنتورە

Abai.kz