ادامنىڭ رۋحاني جاڭعىرۋى ەلىمىزدى جاڭا بيىككە كوتەرەتىن، وزىق مەملەكەتتەرمەن يىق تىرەستىرە الاتىن، قۋاتتى دا كەمەلدەنگەن حالىقتىڭ قاتارىنا قوساتىن قۇدىرەتتى كۇش ەكەندىگى ايقىن.  ول ونداعان جىلدارعا سوزىلاتىن پروتسەسس. مىنە، سوندىقتان دا ونى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن «ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭەن قول» شىعارا وتىرىپ، قيمىلداعانىمىز ابزال. وسى ورايدا ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدا بىرقاتار يگى ىستەردىڭ اتقارىلعاندىعىنا كۋامىز. ماسەلەن، بىلتىرعى جىلى ەكى جىل بويى مۇقيات دايىندالىپ، قوستاناي شاھارىنىڭ  ۇلكەن ءبىر ميكرواۋدانىندا اتاقتى قوبىلاندى باتىردىڭ ەڭسەلى دە ءزاۋلىم ەسكەرتكىشىن ورناتتىق. ونىمەن قويماي، كوپشىلىك جۇرتقا تۇسىنىك جۇمىستارىن جۇرگىزە وتىرىپ، ول تۇرعان ۇلكەن داڭعىلعا قاس باتىردىڭ ەسىمىن دە بەردىك. ال بىلتىرعى جىلدىڭ سوڭىنا تامان تالاي جىل اڭساعان ەگەمەندىگىمىزدىڭ ماڭگىلىك ەسكەرتكىشى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قالامىزدىڭ ءدال ورتاسىنداعى كوشەنى تاۋەەلسىزدىك دەپ اتاپ، وزىمىزشە رۋحاني جاڭعىرۋعا وزىندىك ۇلەس قوسقان جايىمىز بار. مۇنىڭ ۇستىنە  شەتەلدەن قوناقتار كەلگەندە بۇكىل باتىرلىق كەلبەتىمەن قارسى السىن دەپ اۋەجايعا اپاراتىن داڭعىلدىڭ بويىنا ءوزى باتىر، ءوزى ديپلومات، اتاقتى شاقشاق ۇلى جانىبەك دارحاننىڭ كەلبەتتى ەسكەرتكىشىن قويىپ كوڭىلدى ءبىر جايلاعان جايىمىز بار.

شىنىن ايتقاندا مۇنىڭ ءبارى تەك قازاق حالقىنىڭ كەلەشەك ۇرپاقتارىنا عانا تاربيە بولسىن، باتىر اتالارىنان ۇلگى السىن دەگەندىك قانا ەمەس، بىزدەگى وگە ۇلتتار باسىم تۇراتىن وڭىردە بۇلاردىڭ ورنى بولەك. ويتكەنى ولاردىڭ دا تاريحىمىزدى تانۋىنا، ۇلتتىق وزىق سالت-داستۇرلەرىمىزگە قانىعۋىنا، ءسويتىپ ەگەمەن ەلىمىزدىڭ بولاشاعىنا بىرگە اياق باسۋىنا زور اسەرىن تيگىزبەك. قانشا دەگەنمەن ولاردى وسى ۋاقىتقا دەيىن قازاقستاندا تۇرعانمەن مەكتەپتەردە تەك رەسەي تاريحىن عانا وقىتىپ كەلگەندىگى بەلگىلى. ەندەشە سول ءبىر قاتىپ-سەمىپ قالعان سانا مەن پسيحولوگيانى تۇبىرىمەن وزگەرتكەندە عانا ءبىر ناتيجە بولماق.ءبىر ماقسات پەن ءبىر نيەتكە بىرىككەن حالىق قانا جەڭىسكە جەتپەك.

رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسىنا سايكەس «قوستاناي وبلىسىنىڭ ساكرالدى كارتاسى» جاسالدى. ونىڭ ماقساتى-وبلىسىمىزعا كەلگەن قوناقتاردى وڭىرىمىزدەگى اسا ماڭىزدى تاريحي ورىندارمەن تانىستىرىپ، وسى جەردىڭ وتكەن-كەتكەنىمەن سۋساندىرىپ، باتىرلارىمىز بەن بيلەرىمىزدىڭ اتاقتى ىستەرىن زەردەسىن قۇيۋ بولىپ تابىلادى. بۇل ءۇشىن بۇرىن جوندەۋگە قول تيمەي، ابدەن ازىپ-توزۋعا اينالعان بەلگىلى اعارتانۋشى-پەداگوگ ىبىراي ءالتىنساريننىڭ مەموريالدىق ەسكەرتكىشىن تۇبىرىمەن قايتا جاڭارتىق. كورگەندە كوز توياتىن بولسىن دەپ سىرتىن سوناۋ اتىراۋ وڭىرىنەن التىنداي جارقىراعان ءمارمار تاسپەن ارلەپ، قالا ىرگەسىندەگى الىستان «مەن مۇندالاپ» تۇراتىن شىن مانىنىدەگى مۇراجايعا اينالدىردىق. قازىردىڭ وزىندە جاستار وسىندا كوپتەپ كەلىپ، ءتىپتى ۇيلەنۋ تويلارىنىڭ الدىندا گۇل شوقتارىن قويىپ كەتەدى. وبلىستا تەك بۇل شارامەن عانا شەكتەلىپ قالعان جوق. كوپتەن بەرى ويىمىزدا جۇرسە دە اتقارا الماي جۇرگەن ءبىر شارۋانى تىندىردىق. كەزىندە حالىققا قارسى قويىپ، ونى بانديت، بۇزاقى ەتىپ كورسەتكەن كەڭەستىڭ قاتاڭ يدەولوگياسىنىڭ سەتىنەتە وتىرىپ، باتىردىڭ باسىن ماسكەۋدەن الىپ كەلىپ، ءوزىنىڭ باتىرلىقپەن قازا تاپقان قاسيەتتى تورعاي جەرىن جەرلەدىك. باسىنا ادەمى مەموريالدىق كەسەنە تۇرعىزدىق. ونى وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆ اشىپ، باتىردىڭ ەسىمىن ەلگە قايتا ورالعاندىعىن، مۇنىڭ ءوزى بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن زور تاربيە بەرەلىك يگىلىكتى ءىس ەكەندىگىن ەرەكشە ايتاپ ءوتتى. وسىنىڭ الدىندا عانا كەيكى باتىردىڭ ءومىربايانى مەن باتىرلىعىن تولىق زەرتتەۋ ءۇشىن تورعاي وڭىرىنە عالىمداردان قۇرالعان ۇلكەن ەكسپەديتسيا اتتانعان ەدى. ەندى ونىڭ جۇمىسىنىڭ قورىتىندىسى باتىردىڭ ەسىمىن وزىنە قايتارۋعا دەگەن جۇمىستىڭ ۇلكەن ءبىر سالاسى بولماق.

ءوڭىرىمىزدىڭ تاعى ءبىر ماقتان تۇتار ۇلى—اققان جۇلدىزداي ءومىر كەشسە دە ارتىندا مول مۇرا قالدىرعان اتاقتى عالىم شوقان ءۋاليحانوۆ. كەزىندە ونىڭ تۋعان جەرى تۋرالى ءبىرشاما ايتىس-تارتىس بولعانىمەن قازىر ءبىر توقتامعا كەلگەن سىڭايلى. اقىرى عالىمدار زەرتتەي كەلە عالىمنىڭ كىندىك قانى تامعان جەر وسىنداعى سارىكول اۋدانىنداعى كۇنتيمەس دەگەن اۋىل دەگەن ورتاق توقتامعا كەلدى. تەك ءبىر قىنجىنارلىعى وسى اۋىلدىڭ جەر بەتىنەن جويىلىپ كەتۋ قاۋپى ءتونىپ تۇر. ءبىر كەزدەردە اتى دۇركىرەپ تۇرعان اۋىلدىڭ قازىر سانەى دە ءمانى دە كەتكەن. كوپشىلىك جۇرت اۋىل تىم تىسقارى بولعاندىقتان بوتەن جاققا كوش باسىن بۇرعان. قازىر مۇندا نەبارى 50 عانا وتباسى قالعان. بالا بولماعاندىقتان بىلتىر مەكتەپ تە جابىلدى.

-بۇل اۋىلدىڭ جويىلىپ كەتۋىنە جول بەرۋگە بولمايدى،-دەيدى شوقان ءومىرىن زەرتتەۋشى، ولكەنۋشى ەدىلباي احمەنوۆ. ول قول قۋسىرىپ قاراپ وتىرعان جوق. ول وسى شوقان تۋعان اۋىلعا ەڭسەلى ەسكەرتكىش ورناتۋ جونىدە باستاما كوتەرىپ، قانشاما جىل بويى اشپاعان ەسىگى، بارماعان جەرى جوق. تاباندى ازاماتتىڭ ەڭبەگى ەش كەتكەن جورق. يدەيالار جارمەڭكەسىندە جەڭىسكە جەتىپ، ەسكەرتكىش جاساۋعا بەلسەنە كىرىسىپ كەتتى. اتاسىنىڭ ارۋاعى جەبەدى مە، كىم ءبىلسىن اكقىرى ارمانى ورىندالىپ، بىلتىرعى جىلدىڭ قاراشاسىندا اۋىلدا شوقاننىڭ ەسكەرتىشى بوي كوتەردى.

«ەگەر ءبىز شوقاننىڭ تۋعان اۋلىنىنا ايرىلىپ قالساق، ءبارىمىزدىڭ ارىمىمىز داق بولماق. ولبىس قانا ەمەس، رەسپۋبليكا دەڭگەيىندە ماسەلە كوتەرىپ، بۇل پروبلەمانى شەشسەك، ادىلدىك ورناعان بولار ەدى. رۋحاني جاڭعىرۋ دەگەنىمىز دە وسىنداي ىستەردەن باستالماي ما؟»-دەيدى ول. شىندىعىندا ويلانارلىق دۇنيە. رۋحاني جاڭعىرۋعا ءبىر ادام عانا ەمەس، بارشامىز بولىپ جۇمىلۋىمىز كەرەك دەيتىنىمىز دە وسىدان شىعار.

رۋحاني جاڭعىرۋدىڭ تاعى ءبىر سالاسى «تسيفرلى قازاقستان» باعارلاماسىمەن ۇلاساتىندىعى بەلگىلى. وسى ورايدا ءبىراز ءىس تىندىرىلىپ جاتىر. جاقىندا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى مەىرجان مىرزاليەۆ كورشى ەلىمىزدىڭ استاناسى--ماسكەۋ قالاسىنا ارنايى بارىپ قايتتى. وندا  «ياندەكس» كومپانياسىنىڭ باسشىلىعىمەن كەزدەسىپ، ءبىزدىڭ وڭىرمەن ىنتىماقتاتىق قۇرۋعا كەلىسىپ قايتتى. بۇل وتە ماڭىزدى شاۋرا دەسەك ارتىق ەمەس. ويتكەنى وبلىمىزدا قازاقستاننىڭ اگروونەركاسىپ كەشەنىن تسيفرلاندىرۋدى ومىرگە ەنگىزۋ جونىنىدەگى پيلوتتىق جوبا جۇزەگە اسىرىلماق. قانشا دەگەنمەن بۇل كەشەن ەل ەكوكنميكاسىنىڭ كوشباسى دەسەك ارتىق بولماس. ال ءبىزدىڭ وبلىس قانا وتانىمىزدا شىعارىلاتىن ۇننىڭ 25 پايىزىن ءوندىرىپ، تاماق ءونىمىنىڭ 27 پايىزىن شەتەلدەرگە ەكسپورتقا شىعارادى. كەشەندى تسيفرلاندىرۋعا كوشىرۋ  اگروونەركاسىپ كەشەنىنى عانا ەمەس، بۇكىل ەلىمىزگە زور تيىمدىلىك اكەلمەك. ءبىر عانا قاراپايىم مىسال .الەمنىڭ كەز-كەلگەن ەلىندە جۇرگەن شارۋاشىلىق باسشىسى رەالدى ۋاقىت رەجيمىندە ەگىستىكتە قانشا كومباين مەن تراكتور  جۇمىس ىستەپ جۇرگەندىگىن، جانار-جاعارمايدىڭ قانشالىقتى ۇقىپتى جۇمسالىپ جاتقاندىعىن جانە دە باسقالاردى ناقتى كورىپ وتىرادى. مۇنىڭ ءوزى ءونىدىرىستى ءتيىمدى ەتۋگە، ارتىق شىعىندى قىسقارتۋعا، ەڭبەك ءتارتىبىن ساقتاۋعا زور مۇمكىندىك بەرەدى. تسيفرلىق باسقارۋدىڭ وراسان پايداسى قازىردىڭ وزىندە ايقىن كورىنەدى. بۇل جۇمىس مىنە وسى جىلدىڭ باسىندا قىزۋ باستالىپ تا كەتتى.

مىنە، ءبىزدىڭ وبلىسىمىزدا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋ جولىنداعى اتقارىلىپ جاتقان اۋىقمدى جۇمىستاردىڭ ءبىر پاراسى وسىنداي.

جايبەرگەن بولاتوۆ

قوستاناي

Abai.kz